Of hij Kenny G op het podium zou willen uitdagen?

"Ik weet het niet, een echt gevecht zou het niet zijn, hij zou winnen. Oh yeah, he would win. Net zoals je Acker Bilk hebt bij de klarinettisten. Het is niet te geloven hoeveel mensen hem als dé klarinettist zien. Niet Benny Goodman. Ik kan je niet vertellen hoeveel mensen er tijdens mijn loopbaan zeiden - met name oudere dametjes - 'U bent echt heel goed, u wordt nog wel eens zo goed als Pete Fountain...'"

Op 10 juli 2005 sprak Eddie Determeyer met klarinettist Buddy DeFranco, na afloop van zijn concert met het Dutch Jazz Orchestra op het North Sea Jazz Festival.

Klik hier om het interview te lezen.

Foto: Cees van de Ven

Labels: Buddy DeFranco, interview

(Donata van de Ven, 15.4.24) - [print] - [naar boven]

Als er wordt gesproken over 'sonische tapijten' en 'prikkelende texturen' die genrevakjes aan hun laars lappen, dan kan je er van op aan dat de jazz doorgaans veraf is. Zo ook bij deze tweede samenwerking van Elias Stemeseder en Christian Lillinger, topavonturiers van het Duitstalige gebied die hun labels van respectievelijk 'pianist' en 'drummer' al lang achter zich gelaten hebben.

'Umbra' duikt zonder aarzeling of parachute in het diepe, op zoek naar exploratie van ongebruikelijke timbres, texturen en combinaties van klanken, vooral dan van de synthetische en/of gemanipuleerde soort, want een piano komt er zelfs niet aan te pas. Het gaat om drums, samples, elektronica en allerlei vormen van snaren - via het binnenste van een klavecimbel en gasten op gayageum (een grote Koreaanse zither), bas, banjo en gitaar - en piccolotrompet.

Als je dan de namen leest van Brandon Seabrook en Peter Evans, dan weet je waar je belandt: out there. Vooral de muziek met die laatste, een trompettist met zo'n wereldvreemde bagage en techniek dat je je afvraagt hoe eenzaam het moet zijn, knettert erop los met een intergalactische vrijpostigheid en originaliteit. Elders heeft het vaak iets van een cerebrale bric-à-brac, die volle concentratie vereist en enkel geschikt is voor een beperkt publiek. Wat geen reden is om het naast je neer te leggen, want het is op dit soort releases dat innovatie kan regeren zonder enige terughoudendheid.

Deze recensie verscheen ook in Jazz&Mo'

Labels: cd, Christian Lillinger, Elias Stemeseder, Peter Evans

(Guy Peters, 10.4.24) - [print] - [naar boven]

Michiel Stekelenburg kwam met een zevenkoppige band naar Tilburg om zijn nieuwe album 'Catharsis' te presenteren, waarvoor hij alle composities en arrangementen schreef. Piano, bas, drums, trombone, tenorsax en bugel/trompet en daar bovenop de gitaar van Stekelenburg. Het positieve van corona is dat in die periode veel zelfreflectie heeft plaatsgevonden, omdat er ineens ruimte voor was. Stekelenburg worstelde al lang met de combinatie van een sterke sensitiviteit en zijn identiteit als man. Hij kwam erachter dat hij daar in de muziek steeds een uitlaatklep voor vond. Die strijd is de inspiratie geweest voor dit album. Even googelen leverde deze treffende omschrijving van catharsis op: 'In de psychologie verwijst catharsis naar het proces waarmee we negatieve emoties 'zuiveren'. Het is net als een raam openen en die ruimtes ontluchten waar er al geruime tijd problemen leefden'.

Stekelenburg studeerde aan het Tilburgse conservatorium, waardoor dit optreden voor hem een beetje als een thuiswedstrijd voelde. Ook de meeste bandleden zijn in Paradox kind aan huis. 'As One' zet op een fraaie manier de toon. In dit openingsnummer blijkt dat Stekelenburg de muziek en het vertalen van emoties in muziek centraal stelt en als gitarist niet de hoofdrol opeist, maar een van de kleuren is in het rijkgeschakeerde palet van deze band. Het levert een ingetogen en uitgebalanceerd intro op, waarin de meerstemmigheid van de blazers goed benut wordt. Net zoals het daaropvolgende 'Heartwork' - dat wat hoekiger ingezet wordt - overgaat in een mooie interactie tussen piano en gitaar, om vervolgens te ontsporen in een vol overgave uitgevoerde solo op tenor door Jesse Schilderink. Het titelstuk 'Catharsis' wordt als een epos opgebouwd en we horen de drie blazers sterk soleren, waarbij Odei Al-Magut de trombone magnifiek op een voetstuk plaatst. De passie spat ervan af in zijn solo. In 'Flow' horen we dat nogmaals, maar nu meer ingetogen.

Telkens wordt duidelijk dat Stekelenburg erin geslaagd is met zijn composities doorleefde emoties over te brengen. Hij weet de kracht van deze groep sterke muzikanten volledig te benutten. 'Tempest' toont dat nog maar eens aan: een basis van ingewikkelde ritmes, vlekkeloos neergezet door de strakke tandem van Jeroen Vierdag en Jasper van Hulten, biedt de solisten alle gelegenheid los te laten gaan. Schilderink excelleert op sax. Als een oase klinkt het subtiele 'Morning Song', waarin Vierdag zijn klasse nog eens onderstreepte met een mooie solo. Hij verving deze avond trefzeker Thomas Pol, die op de plaat te horen is. In 'Chasing Shadows' worden alle registers vervolgens weer helemaal opengetrokken en gaat Al-Maqut nog eens helemaal los op de trombone. Bij de introductie van 'Renewal' vertelt Stekelenburg dat dit een bewerking is van een oudje dat onder de titel '024' bekend is. "En de nieuwe titel is..." Een alerte bezoeker reageert onmiddellijk door "013!" te roepen, nog voordat de gitarist de titel genoemd heeft. Een fijn stuk, waarin de emotionele zuivering geslaagd lijkt te zijn. Met een mooie reprise van 'Flow' worden zowel het concert als het album afgesloten. Al kan een toegift ('Mist) natuurlijk niet uitblijven.

'Catharsis' is een sterke vierde plaat van Michiel Stekelenburg, die het meer dan waard is om beluisterd te worden. Een mooie gevarieerde set composities die met passie worden uitgevoerd door topmuzikanten. De plaat klinkt fantastisch, maar live is het nóg beter, ook omdat het visuele element echt wat toevoegt.

Foto's: Johan Pape. Klik hier voor zijn fotoverslag van dit concert.

Labels: concert, Michiel Stekelenburg, mrt24

(Johan Pape, 7.4.24) - [print] - [naar boven]

Onlangs overleed op 87-jarige leeftijd Sjef Wiersma. In de regio Eindhoven was hij bekend als een groot ambassadeur van de kunst. Met zijn rijdende bibliotheek 'de Open Dicht Bus' stond hij op festivals en markten en met zijn platenuitleen Kereweerom stelde hij zijn eclectische muzikale collectie open voor muziekliefhebbers. "Als je iemand een plaat meegeeft en hij komt hem een paar weken later enthousiast terugbrengen: daar doen we het voor."

Onze oud-redacteur Erno Mijland was jarenlang lid van Kereweerom. Hij schreef deze ode aan Sjef.

In 2002 had Erno een interview met Sjef over Kereweerom. Klik hier om het te lezen.

Labels: in memoriam, sjef wiersma

(Maarten van de Ven, 5.4.24) - [print] - [naar boven]

In haar muzikaal verleden heeft altsaxofonist Susanne Alt zich vooral gericht op funk en elektronische jazz. Alt is een bezige bij omdat ze naast uitvoerend muzikant, componist en producer als saxofonist/dj in een bijzondere live-act (Venus Tunes Live) optreedt, met meer dan honderd uitvoeringen per jaar. Tijdens de pandemie zijn deze activiteiten stil komen te liggen en is de weg geplaveid voor een nieuw album. Susanne Alt grijpt hierin terug op de akoestische jazz uit het begin van haar muzikale carrière. Het album 'Royalty For Real', dat zij in LantarenVenster integraal uitvoert, is een eerbetoon aan de in 2018 overleden virtuoze trompettist Roy Hargrove. Het album is opgenomen in de Eastside Studio in New York, met toetsenist James Hurt, bassist Gerald Cannon en drummer Willie Jones III. De laatste twee speelden jarenlang in de groep van jazzcat Hargrove. Tijdens de matineevoorstelling in LantarenVenster wordt Alt omringd door pianist Timothy Banchet, bassist Cas Jiskoot, drummer Yoran Vroom en percussionist Danique Kos.

De groep opent de set opgewekt en luchtig met 'Roy Allan', waarbij Susanne Alt en haar bandleden warm en soulvol maar keurig binnen de lijntjes kleuren. Ook in het daaropvolgende 'Blue Notes & Fairy Tales' blijft de uitvoering dicht bij de uitvoering op de plaat. De solistische statements zijn van korte duur en de uitvoering is aan de brave kant. Tijdens het derde stuk 'Rue Lepic' gooit de groep onder bezielende leiding van de altist alle schroom van zich af. Het nummer, geïnspireerd op Hargrove's 'Strasbourg/St. Denis', klinkt innig. Alt laat op een bijzondere wijze melancholie toe in haar saxofoonspel, gevolgd door een sprankelende pianosolo van Banchet. 'Bel Air Bop' refereert aan de nachtelijke jamsessies tijdens het North Sea Jazz Festival in het gelijknamig hotel. In deze complexe compositie excelleert de groep vreugdevol en uptempo, alsof ze door Hargrove op de hielen wordt gezeten. De hartverwarmende hardbop wordt in 'Classy Cats' voorzien van funky ingrediënten en de groove blijkt een gedegen fundament voor een spannende percussiebijdrage van Kos.

Daar waar in voorgaande stukken vooral in de geest van Hargrove werd gespeeld, wordt met de ballad 'The Nearness Of You' een meer directe lijn met de trompettist verkend. De overbekende compositie van Hoagy Carmichael op het album 'Family' werd al in 1995 door Roy Hargrove uitgebracht. Op sensitieve wijze laat Susanne Alt haar versie ook wedijveren met illustere eerdere uitgaven. Messcherp blijft de muziek in 'Royalty For Real', waarin hardbop en funk samensmelten, en het soulvolle spel van Alt overtuigt. De groep speelt, in het gedachtegoed van Hargrove, nog een tweetal oudere stukken, te weten 'How To Kiss' en 'Desire'.

De hommage aan Roy Hargrove vormt voor Susanne Alt een geslaagde terugkeer naar de hardbop en hernieuwde aandacht voor de te vroeg overleden trompettist. Alt speelt onder andere op 1 juni in de Verkadefabriek in Den Bosch.

Foto's: Louis Obbens. Klik hier voor zijn fotoverslag van dit concert.

Labels: concert, Roy Hargrove, Susanne Alt

(Louis Obbens, 4.4.24) - [print] - [naar boven]

"George's band was the hippest, and everybody knew it. His charts were serious. And he didn't have much patience." Woorden van trompettist en bugelblazer Clark Terry in zijn autobiografie. Tussen 1945 en 1948 was hij, met tussenpozen, lid van George Hudson and His New Music. In de jaren veertig, vijftig, zestig, zeventig en tachtig werd die als de beste, meest bijdetijdse bigband van St. Louis beschouwd.

Op 2 november 1992 sprak Eddie Determeyer in St. Louis, Missouri met trompettist en bandleider George Hudson.

Klik hier om het interview te lezen.

Labels: Alphonso Trent, Clark Terry, George Hudson, Illionois Jacquet, interview, Jeter-Pillars

(Donata van de Ven, 30.3.24) - [print] - [naar boven]

Gitarist Bram Stadhouders verkent hier op een eigenzinnige manier het fenomeen barokmuziek, zonder barokmuziek te proberen schrijven of die alleen maar in jazzy stijl te spelen. Zo formuleert de gitarist het ongeveer zelf. De barok staat in meerdere opzichten aan de wieg van de moderne muziek, en de gitarist experimenteert op een zeer geslaagde manier met de textuur, klank, structuur en sfeer van deze historische periode om zijn eigen stem te vinden.

Dat doet hij samen met het al even experimentele Vlaamse barokensemble uit de indiepop-scene, het Baroque Orchestration X. Stadhouders kan op die manier flirten met de traditie, er afstand van nemen, ze benaderen, ze mengen met hedendaagse geluiden. Daardoor ontmoeten verleden en heden elkaar in een toekomstmuziek waarin elektronica, akoestisch werk, improvisatie en stevige structuren elkaar ontmoeten. Een polyfonie in de ware en moderne zin van het woord.

Dat dit album blijft verrassen zonder ooit té ver buiten de grenzen te gaan (lees: het experiment is geen aanslag op je gehoor) illustreert de diepte van de zoektocht van Stadhouders. Hij verdwaalt niet in een doolhof, maar laat zichzelf en de luisteraar verrassen door verschillende perspectieven en invalshoeken op het fenomeen muziek. Als dat geen creatief proces is, weten we het niet meer. Het beluisteren meer dan waard!

Deze recensie verscheen ook in Jazz&Mo' | In de Jazztube hieronder zie je een live-uitvoering van 'Suite X'

Labels: Baroque Orchestration X, Bram Stadhouders, cd, jazztube

(Marc Van de Walle, 26.3.24) - [print] - [naar boven]

"De zevende editie van Transition in het Utrechtse TivoliVredenburg was stijf uitverkocht. Het festival bestaat, met ondere andere Rockit in Groningen en What's Next in Eindhoven, naast het omvangrijke North Sea Jazz en behoort tot de meer intiemere festivals in Nederland. In vijf zalen is een mix van nieuwe en hernieuwde kennismakingen met hedendaagse, vooruitstrevende, nationale en internationale artiesten te beluisteren. De trompet is binnen de jazz en geïmproviseerde muziek een niet weg te denken instrument; er stonden maar liefst vier toonaangevende trompettisten op het programma."

Op zaterdag 9 maart bezocht Louis Obbens Transition. Hij zag er optredens van Matthew Halsall, Kenny Harrold, Avishai Cohen en Bobo Stenson.

Klik hier om zijn festivalverslag te lezen.

Louis Obbens maakte ook een fotografisch verslag van Transition 2024. Hier kun je zijn foto's bekijken.

Labels: avishai cohen, Bobo Stenson, festival, kenny harrold, Matthew Halsall, transition

(Maarten van de Ven, 22.3.24) - [print] - [naar boven]

In november 2022 deed rietblazer Steven Kamperman zijn intrede in het futuristische Van Doesburghuis in Meudon. Met steun van het Fonds Podiumkunsten kon hij daar vier maanden lang in residentie componeren en improviseren met collega-muzikanten die op bezoek kwamen. Voor Kamperman was het verblijf in dit prachtige huis - dat tegenwoordig nog net zo modern oogt als toen het werd opgeleverd in 1930 - een verbluffende ervaring, eentje waarin constructivisme een bintenis aanging met spiritualiteit. Hij ervaarde er hoe je bij het componeren naast het werken vanuit formele, welhaast mathematische principes tegelijkertijd een meer intuïtieve benadering kunt hanteren.

Een en ander leidde tot de elfdelige suite 'Maison Moderne', die hij in januari 2023 in het Van Doesburghuis opnam met violist Oene van Geel, pianist Albert van Veenendaal en gitarist Paul Jarret. Hij besloot dat ter plekke te doen vanwege de geweldige akoestiek in hetzelfde atelier waar architect, schilder, schrijver, dichter, typograaf en glaskunstenaar Theo van Doesburg met zijn vrouw wilde gaan wonen, ware het niet dat hij in 1931 overleed... Het prachtig geregistreerde album werd eind vorig jaar uitgebracht op het TryTone-label.

Kamperman cum suis hebben de verschillende ruimten in het Van Doesburghuis fascinerend in klanken weten te vangen. De ene keer neigend naar verstilde modern-klassieke kamermuziek, dan weer energiek raspend en ratelend in punky exercities, waarin machines en keukengerei worden geëvoceerd. Soms waart er een zweem melancholie door de prikkelende texturen. Een boeiende luistertrip, eentje zoals Kamperman die ook al afleverde met het al even verbeeldende 'City Maps'.

Na een spraakmakend optreden tijdens de laatste ZomerJazzFietsTour gaan Kamperman, Van Geel, Van Veenendaal en Jarret de muziek van 'Maison Moderne' andermaal live ten gehore brengen tijdens een korte tournee. Verwen je oren en check deze formatie tijdens een van hun concerten!

Speellijst
21 maart - Brebl, Nijmegen
22 maart - TivoliVredenburg, Utrecht
23 maart - Plusetage, Baarle-Nassau
24 maart - Bimhuis, Amsterdam
25 maart - De Pletterij, Haarlem

Foto: Louis Obbens

Labels: Albert van Veenendaal, cd, Oene van Geel, Paul Jarret, Steven Kamperman, vooruitblik

(Maarten van de Ven, 20.3.24) - [print] - [naar boven]

Trompet en flügelhorn zitten in mijn dna. Rond mijn achtste jaar volgde ik jaren trompetlessen aan de Eindhovense Muziekschool. Op mijn twaalfde werd ik kornettist bij de Philips Harmonie, net als mijn vader die er bugel speelde. Gedurende mijn militaire dienstplicht speelde ik fulltime bij het Fanfarekorps der Genie. Nadien werd ik muzikaal leider van een blaasorkest en bigbands. Destijds ging mijn belangstelling en voorliefde vooral uit naar bigband en jazz en bezocht ik veel concerten en festivals. In de loop der jaren heb ik veel trompettisten beluisterd en gezien, van naam en faam, met eigenheid, kwaliteit en creativiteit.

Op 9 februari 2019 maakte ik kennis met trompettist/componist Markus Stockhausen (inderdaad, zoon van Karlheinz Stockhausen) op een uitstekend duoconcert met pianist Florian Weber. En ontmoette hem weer op 16 november 2023, tijdens het duoconcert met een van Nederlands belangrijkste pianisten, Jeroen van Vliet, op ons podium Pelt Jazz in CC Palethe.

Vanaf het begin tot aan de slotnoot was dat een adembenemend luisterfeest voor alle aanwezigen. Het samenspel van Van Vliet en Stockhausen was verbluffend; alsof ze continu in een spirituele verbinding met elkaar verkeerden. Beiden voelden precies aan wat er op enig moment muzikaal opportuun was. Zo schetsten ze poëtische klanklandschappen, gelardeerd met pakkende melodische vergezichten. Van Vliets pianospel werd door Stockhausen soms ondersteund met verfijnde elektronica, effecten die hij ook gebruikte voor zijn trompetspel, vaak met hypnotiserend effect.

In een geprek bij de maaltijd na de soundcheck en voorafgaand aan het concert vertelde Stockhausen me onder andere over zijn permanente zoektocht naar en verfijning van het optimaliseren van zijn instrument en mondstukken. En hoe ogenschijnlijk miniscule aanpassingen juist het verschil kunnen maken.

Na afloop trakteerde ik me op een driedubbel-cd van de Markus Stockhausen Group, 'Tales', met Jörg Brinkmann op cello, Christian Thomé op drums en Jeroen van Vliet op piano. Het was lang geleden dat ik zo'n kwaliteit heb gehoord. Zoveel schoonheid, vakmanschap, creativiteit en passie, ongeëvenaard!

Stilaan de hoogste tijd dat we Markus Stockhausen vaker zien en horen in België en Nederland. Hij verdient een plaats op elk festival van naam, zoals Gent Jazz, Jazz Middelheim en North See Jazz, maar evenzogoed op andere podia, groot en klein. Het publiek zal er dankbaar voor zijn.

Foto's: Cees van de Ven

In de Jazztube hieronder zie je een optreden van de Markus Stockhausen Group in het kader van 'Tales', opgenomen op 11 mei 2021 in de Domicil Jazzclub, Dortmund.

Labels: cd, concert, Florian Weber, jazztube, Jeroen van Vliet, Markus Stockhausen, nov23

(Cees van de Ven, 17.3.24) - [print] - [naar boven]

Deze bezetting, genoemd naar een regel uit het boek The Waste Land van T.S. Eliot, ontstond in 2015. Saxofonist Jan Willem van der Ham wilde toen het oeuvre van Mulligan en Chet Baker exploreren. Sindsdien brengt hij eigen werk (op deze cd is alles van zijn hand). Bereid je voor op een mix van vrij toegankelijke mainstream jazz, met vrij verregaande bruitages en experimenten die de free-kant opgaan ('Bullets And Drones', 'Mist').

Zonder begeleidend instrument vormt dit een hele uitdaging (maar biedt het ook een grote vrijheid), maar de muzikanten interageren boeiend en brengen het beste van de muzikale energie die in hen zit naar boven, op een zeer gevarieerde en creatieve manier. Mooi zijn daarbij de soms fluweelzachte unisono's ('The Long Goodbye') en de dialogen tussen de baritonsax van Van der Ham en de cornet van Felicity Provan.

De composities bestaan uit een geheel van fragmenten en schilfers, deels gecomponeerd, deels geïmproviseerd. Die breuklijnen - soms wordt midden in een track het einde gesuggereerd - maken de plaat boeiend ('The Gap') en verrassen de luisteraar telkens weer.

Adequaat geritmeerd door bassist Raoul van der Weide en drummer George Hadow, is dit een schijf die misschien enkele luisterbeurten vraagt. Maar daarna geeft 'Strange Destination' haar geheimen en schoonheid prijs. Verrassend, origineel maar niet direct spek voor ieders bek, wellicht. Verrassend en degelijk!

Deze recensie verscheen ook in Jazz&Mo'

Labels: cd, Felicity Provan, George Hadow, Jan WIllem van der Ham, Raoul van der Weide

(Marc Van de Walle, 15.3.24) - [print] - [naar boven]

Ter promotie van haar nieuwe album 'Shadow' stond de Amerikaanse jazz- en gospelzangeres Lizz Wright deze week voor drie concerten op het podium in respectievelijk Amsterdam, Utrecht en Eindhoven. De inmiddels 44-jarige zangeres sloot vrijdag het Nederlandse gedeelte van haar tournee af in Muziekgebouw Frits in Eindhoven.

Het voorprogramma werd verzorgd door de Noorse Malin Petterson. Haar zuivere stem leek wat op een jonge Scandinavische Dolly Parton met een sprankje Katie Melua. De Sirene kreeg het publiek met gemak mee met haar kleine pakkende liedjes. Eenvoudig met klassieke gitaar bracht ze nummers van haar laatste album 'Trouble Finding Words', alsmede een kleine bloemlezing van ouder en nieuwer werk. Niet helemaal de stijl die je bij een voorprogramma van Wright zou verwachten, maar zonder problemen een aangename verrassing.

Lizz Wright zelf kwam op na een fijne gitaarsolo en ging los met haar versie van 'Amazing Grace', alvorens de rest van de band on stage te halen. Haar debuut 'Salt' uit 2003 was een behoorlijk soulful album met jazz en r&b, waarna opvolger 'Dreaming Wide Awake' inhaakte op de singer-songwriter traditie met mooie verstilde, spirituele liedjes die zich op de grensvlakken van countrypop, blues en jazz bewogen. Haar muzikale reis begon al vroeg in de kerk, waar ze op jonge leeftijd al opviel door haar krachtige en soulvolle stem. Hierdoor weet de Amerikaanse snaren te raken in alle stijlen, en zo ging het ook in Eindhoven over en weer door een bloemlezing van pop, soul, jazz, gospel, folk, blues en wat al niet meer.

Het bluesy 'Walk With Me, Lord' liet geen verbeelding meer over dat de Amerikaanse iedere stijl die ze bracht beheerste. Aangevuld met haar band van uitmuntende muzikanten was er al na twee nummers geen twijfel mogelijk dat de vrijdagavond er een van absolute klasse zou worden. En gedurende de rest van de avond zou blijken dat klasse slechts in superlatieven zou kunnen worden verduidelijkt.

Haar muziek wordt geprezen om haar diepgaande emotie, technische vaardigheid en haar vermogen om verhalen te vertellen door middel van haar unieke, eigen stemgeluid. Daarmee kun je Lizz Wright als een van de meest gerespecteerde en invloedrijke stemmen in de hedendaagse jazz en soul beschouwen. Of het nu een cover als Neil Youngs 'Old Man' was, of een van haar oude of nieuwe nummers, Wright wist bij ieder nummer de zaal tot diep achterin te raken. Ze maakte er geen 'show' van, en dat was ook helemaal niet nodig. Halverwege het concert dook ze even achter de vleugelpiano, en zo nu en dan bewogen de gitaristen en bassist wat steviger dan alleen het melodieuze hoofdschudden.

Maar de echte actie was de warme stem van Wright, die zonder twijfel meer dan genoeg was. En misschien wel omdat Wright er in Eindhoven een klein schepje bovenop deed, gezien er familie uit Duitsland was afgereisd naar de Lichtstad voor het concert. En dat te midden van Eindhovenaren, Belgen en zelfs Russen die tezamen het terecht uitzinnige publiek van de Amerikaanse zangeres bevolkten. Lizz Wright zal niet de boeken ingaan als zangeres met de meeste hits in de hitlijsten, maar toch weet de artieste keer op keer de gevoelige snaar te raken. Met een dijk van een stem die na al die jaren nog steeds staat als een huis is Wright wellicht de gedoodverfde opvolgster van Randy Crawford.

Met een krappe vijf kwartier sloot Wright het optreden af met een knal, maar niet voordat de zangeres nog voor een laatste gevoelig nummer op piano terugkwam en het publiek verpletterd achterliet. Lizz Wright was op haar gemak in Eindhoven en liet het gehele publiek met datzelfde gemak genieten. Als er überhaupt een perfectie in concerten zou bestaan, benaderde Wright deze toch wel erg close.

Tekst: Norman van den Wildenberg, met toestemming van Maxazine.
Foto's: Cees van de Ven. Klik hier voor zijn fotoverslag van dit concert.

Labels: concert, Lizz Wright, mrt24

(Maarten van de Ven, 13.3.24) - [print] - [naar boven]

The Preacher Men werken in een achterafstraatje van de jazz. Een wat morsig achterafstraatje. Het orgelcombo werd eigenlijk nooit voor vol aangezien. Want: te vulgair. Tot dus die Incredible Jimmy Smith op het toneel verscheen die zijn Hammond B3 pure, razende bebop bleek te hebben geleerd. Rob Mostert lijkt me niet een echte bopper. Eerder refereert zijn legato laid-back stijl aan die van pionier Wild Bill Davis. Heel tof, hoor.

Efraïm Trujillo heeft gaatjes in de kleppen van zijn altsax geboord en noemt het instrument thans een blueshorn. Hij heeft ontdekt dat hij op deze manier meer bewegingsvrijheid heeft. Of je dat aan het resulterend geluid kunt horen weet ik eerlijk gezegd niet. De sound is in ieder geval spijkerhard, een beetje richting Lou Donaldson met iets van de weidsheid van een Tab Smith.

The Preacher Men houden het lekker simpel. En lekker effectief ook. Met het nummer 'Amen', een compositie van Donald Byrd (en de enige standard op het album) keren de Predikheren terug naar de bron. Hallelujah! Mostert jengelt hier hemels.

Het goede nieuws is dat het stel dat een paar maanden geleden in de Groninger Smederij per ongeluk in de slipstream van Mosterts Lesliespeaker was gaan zitten en in allerijl naar het Beatrixoord in Haren moest worden vervoerd, daar afgelopen week net voor zijn laatste controle is geweest en volledig genezen is verklaard.

Labels: cd, Chris Strik, Efraïm Trujillo, Rob Mostert, The Preacher Men

(Eddy Determeyer, 12.3.24) - [print] - [naar boven]

De in Berlijn geboren en nu in Kleve woonachtige componist, pianist en slagwerker Florian Wittenburg studeerde Muziektechnologie aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, waar hij in 1999 cum laude afstudeerde. Na het studieprogramma European Media Masters of Art behaalde hij de MA-graad in Sound & Music Technology.

'Regenprasseln' zet je aan het denken en laat je niet los omdat hij tot de verbeelding spreekt. Meermalen heb ik zijn cd met een speelduur van krap 26 minuten herbeluisterd. Zoals Wittenburg zelf aangeeft zijn het alledaagse geluiden die onze gehoorgang binnenkomen. Het geluid van regen op een dakraam, het tikken van een klok of het geluid dat een verwarming maakt. Soms voegt hij er subtiele elektronica aan toe om als het ware de muzikaliteit ervan te onderstrepen.

Het maakt je bewust van het feit dat we vaak geen muzikale waarde en schoonheid meer ontlenen aan het tot ons nemen van de vele geluiden die ons dagelijks omringen. Vergeef het me maar het lukt me niet om de impact en fascinatie van deze cd onder nog meer woorden te vatten. Kortom, een cd die waard is om gehoord te worden. Oordeel zelf!

Foto: Claudia Gronewald, NRZ

Labels: cd, Florian Wittenburg

(Cees van de Ven, 10.3.24) - [print] - [naar boven]

Ja, dat krijg je. In De Smederij werd veel werk van Duke Ellington en Thelonious Monk gespeeld, en ik kon me geen enkele titel herinneren van om het even welk Monk-stuk ook. Ik bedoel, ik kan ze wel allemaal meefluiten, hoor. Maar nog even en ik ben ook 'Round Midnight' kwijt. Een schrale troost is dat Monk zelf geen bal gaf om de titels van zijn composities.

Er werden dus geen nummers aan- of afgekondigd, maar van het openingsstuk wist ik heel goed dat het 'Stompin' At The Savoy' was. Het trio verraste gelijk met een intrigerend arrangementje vol 'gaten'. Er werd dan notenlang niets gespeeld; de melodie volgde je intussen gewoon in je hoofd. Beetje afgekeken van de versie van Ahmad Jamal, gaf gitarist Guillermo Celano eerlijk toe. Kijk, dit soort publieksparticipatie zie ik wel zitten. Dat is heel wat anders dan het meebrullen van dommige frasen, zoals dat tegenwoordig onvermijdelijk is bij zowat elk pop- en wereldmuziekconcert.

Heb ik sinds de dagen van Charles Mingus wel eens een zó mooi gestreken contrabas gehoord? Ik betwijfel het (maar ook dat zou inmiddels wel eens te ver in mijn herinneringen kunnen zijn weggezakt). Hoe dan ook, Boris Kozlov trakteerde ons op een wonderschoon gestreken solo in 'Prelude To A Kiss'. Heel fijnzinnig en genuanceerd, heel gevoelig. Zijn instrument klonk nergens onduidelijk of modderig, maar voortdurend helder en spot-on.

Ook Celano bleek niet vies van hemels galmende klanken en in 'Mood Indigo' nam hij het in zijn eentje op tegen een denkbeeldig leger van een stuk of zes Les Pauls. Maar hij schrok er ook niet voor terug om ('Things Ain't What They Used To Be') via zijn tremolohendel een portie verfrissende vervorming op zijn publiek los te laten.

Foto: Diederik Idema

Labels: Boris Kozlov, concert, feb24, Guillermo Celano, Steve Altenberg

(Eddy Determeyer, 8.3.24) - [print] - [naar boven]

Pianist Ethan Iverson was tot 2018 een prominent lid van The Bad Plus. Dit supertrio bleek een van de eerste, meest flagrante vernieuwers van het piano-bas-drums format. Niet alleen bekend vanwege het originele repertoire, maar vooral door een reeks radicale verbuigingen van overbekende popsongs, zoals Blondie's 'Heart Of Glass', Nirvana's 'Smells Like Teen Spirit', Radiohead's 'Karma Police' en Black Sabbath's 'Iron Man'. Het is geen sinecure om een populaire groep als The Bad Plus te verlaten en op zoek te gaan naar nieuwe, muzikale invalshoeken. De pianist keert, na ECM-registraties van een duobezetting met Mark Turner en een kwartet met trompettist Tom Harell, in 2022 terug naar het klassieke concept van een pianotrio. Hij tekent bij het Amerikaanse Blue Note-label en heeft recent, na 'Every Note Is True', het album 'Technically Acceptable' uitgebracht.

Ethan Iverson wordt op het podium geflankeerd door Thomas Morgan op contrabas en Kush Abadey op drums, terwijl hij op het album gebruikmaakt van twee verschillende ritmesecties. In tegenstelling tot het Bad Plus-trio transformeert Ethan Iverson Trio in de twee sets geen popsongs maar overbekende jazzklassiekers uit de verschillende stadia van de jazzgeschiedenis. De enorme dynamiek en het sterk repeterende karakter maakt plaats voor subtiliteit en bezinning. Het typeert de kwaliteit van de pianist dat deze standards met gevoel voor traditie worden voorzien van een modern cachet.

In de eerste set speelt de trio zes relatief korte stukken, waarin vreugdevol wordt gemusiceerd. 'It’s Fine To Decline' en het overbekende 'All Things You Are' zijn fijnzinnig, voorzien van genuanceerde versnellingen en een muzikale dissonantie à la Monk als kenmerkend patroon. Het vervolg met 'Laura' valt op door de suspense en in 'Lazy Bird' en 'Stompin’ At The Savoy' wordt het idioom van hardbop en ballroom aan een muzikaal onderzoek onderworpen. In de tweede set zijn de stukken meer uitgesponnen. Ook de solo's van Iverson winnen aan kracht bij 'Song For My Father' en 'The Song Is You' door de toegenomen intensiteit en virtuositeit. Het hoogtepunt van de avond wordt gevormd door de emotioneel geladen ballad 'Infant Eyes'.

In dit doorwrocht concert verdient bassist Thomas Morgan een extra pluim vanwege het enerverend en melodisch tegengeluid dat hij biedt. De bouwstenen voor zijn improvisaties worden gevormd door spanning versus ontspanning en dynamiek en snelheid. Hierdoor wint het totale groepsgeluid aan zeggingskracht.

Foto's: Louis Obbens. Klik hier voor zijn fotoverslag van dit concert.

Labels: concert, Ethan Iverson, feb24, Kush Abadey, Thomas Morgan

(Louis Obbens, 6.3.24) - [print] - [naar boven]

Bassist Jasper Somsen nodigt al bijna tien jaar gasten uit in het Grandcafé Loburg in Wageningen. Het werd een concept: 'Jasper Somsen invites...'. Op 30 maart 2023 musiceerde hij met de saxofonist en pianist van het Metropole Orkest, Paul van der Feen en Bert van den Brink. Dit concert werd een voltreffer, en zo ontstond deze cd. Goddank. Want de immer swingende Vintage Vibe Piano (een Amerikaans handgemaakt instrument op model van de lichtere Fender Rhodes) klinkt samen met het ritmisch-melodieuze baswerk en het fijne saxwerk oorgastisch.

Mooi voor een traditioneel gekozen repertoire uit werk van Gillespie, Ellington, Adderley, Kern, Shorter... Daar dus geen verrassingen, maar de uitvoering is ronduit wél verrassend, boeiend en meesterlijk. Geen enkele muzikant zit om een fijne improvisatie verlegen, het trio gloeit van de inspiratie en de zeven tracks zijn evenveel glinsterende muzikale conversaties, evenwichtig en met veel respect en ruimte voor elkaar. De Vintage Vibe geeft aan deze bewerkingen een zeer hippe, moderne sound, en de speelvreugde vibreert recht uit de luidsprekers naar je oren en hart. Een schitterende en verfrissende cd!

Klik hier om dit album te beluisteren.

Deze recensie verscheen ook in Jazz&Mo'

Labels: Bert van den Brink, cd, Jasper Somsen, Paul van der Feen

(Marc Van de Walle, 5.3.24) - [print] - [naar boven]

Behalve uitbater en programmeur van Het Rode Hert, saxofonist, reparateur en geluidtechnicus is Hans Wijnbergen ook klusjes- en lichtman. Dus toen drummer Gijs Dijkhuizen klaagde dat een spot hem verblindde, sprong Wijnbergen kwiek op een tafeltje om het licht een paar graden te draaien.

Het combo van bassist Frank Fiedler heeft zich met zijn album 'Tribute To The Great Piano Trios' op de archetypische jazzgroep gestort, het trio piano-bas-drums. Wat het strijkkwartet is voor de klassieke muziek is het pianotrio voor de jazz. Even veelzijdig, lenig en wars van stilistische of historische beperkingen. Het genot dat een goed ingespeeld pianotrio kan bieden, zweefde deze middag door het goedgevulde zaaltje. 'Genot', dat is de enige aanduiding die recht doet aan de wijze waarop Dijkhuizen anticipeerde en reageerde op de verrichtingen van zijn kompanen.

De snelle opeenvolging van de noten van de leider suggereerde eerder een basgitaar dan de gebruikte contrabas. Hij speelde precies, hinkelend en zingend en in Tommy Flanagans 'Denzil's Best' evoceerde hij zelfs de touch van de grote Oscar Pettiford. Ook zijn strijkwerk boeide van A tot Z, zodat het meisje naast mij moest toegeven dat zij de verrichtingen op de bas op déze wijze wel te pruimen vond. Pianist Joe Dinkelbach sleep ondertussen van elke melodie een fonkelende edelsteen; zijn bijdragen bezaten een ingebouwde vering. De uit Thessaloniki ingevlogen vocaliste Penelopi Tseliou sloot het eerste deel van het recital af met 'Straighten Up And Fly Right', een van de eerste hits van het Nat King Cole Trio. Dat de daaropvolgende pauzemuziek met 'I Love You For Sentimental Reasons' van diezelfde Nat Cole begon, was zo'n voorbeeld van overdreven toevalligheden waar je me voor wakker kunt maken.

Na de pauze tijdens de jamsessie verraste (echtgenote) Britta Dinkelbach met een zelfverzekerd gezongen 'I Wish You Love'. Accenten, timing, alles dik in orde. 'You Don't Know What Love Is' was als een warme mantel waarmee de zangeres zich omhulde. De bijdragen van gitarist Job Posthumus waren evenzovele emotionele betogen, waarmee hij het gebodene urgentie gaf.

Een jeugdige local liep langs, tuurde bij elk raam naar binnen, haalde zijn smartphone tevoorschijn en keerde op zijn schreden terug.

Foto: Hammie van der Vorst

Labels: concert, feb24, Frank Fielder, Gijs Dijkhuizen, Joe Dinkelbach, Penelopi Tseliou

(Eddy Determeyer, 4.3.24) - [print] - [naar boven]

Het bezoek van Paal Nilssen-Love en z'n sextet Circus aan KAAP, ontstaan uit een samenwerking met huis van vertrouwen Sound in Motion, groeide uit tot zoveel meer dan een concert. Het werd een reis, een feest en een reminder van wat livemuziek kan betekenen.

De Noorse drummer wordt meestal geassocieerd met het krachthonk van de vrije improvisatie - daar waar wordt gegromd en getempeest met bloed, zweet en rondvliegende fluimen. Het heeft geleid tot een beeld dat niet helemaal incorrect is - niemand kan een snaredrumpatat zo goed laten klinken als een knallende zweepslag, dat is gewoon een feit - maar wel wat nuance verdient. Telkenmale bewijst de man immers ook dat hij beschikt over een feilloos instinct en dat hoeft zich niet noodzakelijk te vertalen naar een oorverdovend volume, zoals een recent uitgebrachte opname met wijlen Peter Brötzmann uitvoerig bewijst. Nilssen-Love is bovenal een improvisator van het moment, die voortdurend luistert naar wat er rond hem gebeurt en perfect aanvoelt waar er mogelijkheden liggen en hoe ze om te zetten in de praktijk.

Het deed ook deugd om hem eens te zien in de rol van de bandleider, die hij opnam met vanzelfsprekend gemak. Hij zat centraal op het KAAP-podium, met aan zijn rechterkant zangeres Juliana Venter en accordeonist Kalle Moberg, en aan zijn linkerkant bassist Christian Meaas Svendsen, altsaxofoniste Signe Emmeluth en trompettist Thomas Johansson. Stuk voor stuk muzikanten met bakken ervaring, techniek én durf - absoluut onmisbaar als je deel wilt uitmaken van Nilssen-Loves wervelende spektakel. En als Venter voor velen het nieuwe gezicht was, dan zou ze in het uur dat volgde meteen indruk maken.

"Elk bandlid kan op elk gegeven moment elk deel van elke song introduceren", waren zowat de woorden waarmee de bandleider het concert inleidde en wat volgde was dan ook een lange trip van naadloos in elkaar overlopende ideeën, thema's en temperamenten. Het groeide uit - hoe toepasselijk, daar naast die zeedijk - tot een voortdurende eb- en vloedbeweging tussen ingetogen murmelpassages met z'n tweeën of drieën, momenten van collectieve extase en zowat alle stadia daartussen. De band combineerde materiaal uit 'Pairs Of Three' met nieuw werk en bakken genereuze vrijheid.

Het knappe was daarbij dat elk bandlid ook z'n sterktes kon uitspelen. In het geval van Venter had het soms iets van een confrontatie met een persoonlijkheidsstoornis: het ene moment stond ze iel te slissen of delirische wartaal uit te kramen, even later declameerde ze politiek geïnspireerde agitatie of tapte ze uit een vaatje demonische intensiteit in de gedaante van een kamermuziekdiva. Het was een vitale, geëngageerde performance, die een verrassend theatraal kantje kreeg toen ze na amper tien minuten het centrum van het podium opzocht voor een Ethiopische schouderdans.

Het was dan ook bij uitstek lijfelijke muziek, soms immens opzwepend door het tweespan Nilssen-Love/Meaas Svendsen, die de ene onwaarschijnlijke groove op de andere legde. Niet altijd met razende volumes, want de drummer bediende zich regelmatig van zijn drie gongs en percussieobjecten, maar uiteindelijk belandde je wel weer bij muziek die nu eens geurde naar wilde Braziliaanse nachten en dan weer leek te ontstaan in het legendarische Fendika in Addis Abeba. Je wil dat mottige woord wereldmuziek niet in de mond nemen, maar dit was wel een goede illustratie van onontgonnen gebied voor werelden die kunnen samenkomen. Dit was een combinatie van stijlen en geluiden die respect en uitvinding in balans hield.

Opnieuw: wat een muzikanten. Emmeluth en Johansson vormden een ijzersterk duo. Nu eens lustig toeterend, met grandioze, aanstekelijke thema's, maar net zo goed als commentaarstemmen op de zijlijn met een schier eindeloos arsenaal aan ongebruikelijke technieken en texturen. Idem voor Moberg: niet altijd even goed hoorbaar in de volumineuze passages, maar ongetwijfeld een geheim wapen voor deze band. De man is in staat tot onwerkelijke geluiden - heel even leek hij zelfs de elektronische toer op te gaan - en pyrotechnische hoogstandjes, maar is vooral ook een bevlogen improvisator, met een breed bereik (van diepe drones tot hypersnelle, manische riedels) die zo intens meeging in de flow dat z'n bril van z'n kop tuimelde.

Een uur duurde dit concert, een ononderbroken uur dat werd aangegrepen om te laten horen hoe compositie en improvisatie in handen van een stel avonturiers kunnen leiden tot iets dat zich afspeelt op het scherp van de snede en toch elke luisteraar overstag doet gaan. Het explosieve applaus van het extatische publiek sprak boekdelen. Het bisnummer, waarmee het sextet haast de postpunk-toer opging en zelfs even herinnerde aan het opzwepende, hypnotiserende gehakketak van The Ex, was een knoert van een uitroepteken achter een magistrale performance.

Foto's: Geert Vandepoele / Deze recensie verscheen ook op Enola.be

Labels: Christian Meaas Svendsen, concert, feb24, Juliana Venter, Kalle Moberg, Paal Nillsen-Love, Signe Emmeluth, Thomas Johansson

(Guy Peters, 3.3.24) - [print] - [naar boven]

Als recensent ken je soms musici die je eigenlijk al heel lang volgt en waarvan je weet dat het muzikaal gezien dik in orde is, die dan opeens met een release komen die je weer enorm verrast, alsof je ze voor het eerst hoort.

Dit is het geval met deze twee ervaren musici: vocaliste Ineke Vandoorn en pianist Jasper van 't Hof. Beiden kunnen bogen op een indrukwekkende muzikale carrière van tientallen jaren. Ineke Vandoorn speelde jaren geleden al eens in een prachtig duo met pianist Jeroen van Vliet. Dat was ook al indrukwekkend goed, wat stijl betreft, iets traditioneler dan deze release. Jasper van 't Hof is (net als Van Vliet) een pianovirtuoos. Vandoorn heeft een indrukwekkende staat van dienst als docent, vocalist, tekstinterpretator en met name op het gebied van stemgebruik. Wat dat laatste betreft kun je haar gerust een autoriteit noemen.

Met stem en piano denk je misschien dat de pianist een ondersteunende rol heeft bij een zangeres. Maar daar is hier geen sprake van. De interactie en diepgang op deze release is van een geheel andere orde en getuigt van een enorme muzikaliteit en diepgang. Stem en piano hebben een volstrekt gelijkwaardige rol. Soms dartelend om elkaar heen, dan weer overgaand in een versnelling, afgewisseld met verstilling.

Vandoorn en Van 't Hof tekenen voor de meeste composities op 'Dancing On Water'. De eerste song 'Quiet' is van Paul Simon. Van 't Hof speelt zowel akoestisch als met synthesizer, het is alsof Zawinul zó je kamer instapt. Maar ook Van 't Hof herken je toch direct aan zijn eigen unieke sound. De pianist heeft een hekel aan ingewikkelde akkoorden, zijn liggingen zijn helder, transparant en to the point. Dat hoor je met name sterk terug in het titelstuk. Vandoorn improviseert hier indrukwekkend, met overtuiging en zeggingskracht. 'The Way She Looks' is een compositie waar alle kwaliteiten van Vandoorn in samenkomen. Maar ook hier weer mooie passages van Van 't Hof, die ontroeren en raken en dichtbij gespeeld zijn. En wat een mooi open slot... De gehele release is wat stijl betreft gevarieerd en fris. Mooie fraseringen van stem, indrukwekkende soundscapes, vrije improvisaties, dan weer iets Arabisch-Spaans. Het album eindigt al net zo sterk als het begon met 'Yagapriya', een indrukwekkend nummer, zowel in compositorisch opzicht als in de uitvoering. Het doet me even denken aan Herman van Doorn, de broer van Ineke, die op 'Caoutchouc' van Vaalbleek vocaal ook zo'n enorme overtuiging had. Dat zegt wel iets over het unieke van het hebben van een talent.

Zelden kom je een release tegen die van begin tot eind zo boeiend is dat je als luisteraar volledig opgaat in het moment. Het ademt, het leeft, het bruist, het ontroert... en dan is er de stilte van het slot. Het muzikale universum is wonderlijk. Als je dat op een release zo vorm weet te geven past mij enkel bescheidenheid.

Het album wordt gepresenteerd op 25 februari in het Bimhuis, Amsterdam en op zondag 3 maart in TivoliVredenburg, Utrecht.

Labels: cd, Ineke Vandoorn, Jasper van 't Hof

(Koen Scherer, 24.2.24) - [print] - [naar boven]

Dit is het muzikale verhaal van een zeer leuk en ontspannend verblijf van pianist Jan Geijtenbeek en zijn vrouw in Cambridge, Massachusetts, USA. De pianist kwam terug met een muziekdoos vol leuke, opgewekte muziekstukken. De tunes getuigen van een hecht samenspel tussen de drie muzikanten, die goed in het oor liggende mainstream jazz brengen. Je zal dit traditionele pianotrio nergens op een foutje betrappen, want de 13 composities van Geijtenbeek zijn zowat perfect uitgevoerd.

De schijf verlegt geen grenzen, dat is ook niet de bedoeling. 'Happy Song', 'A Sunny Day In Cambridge', enzovoort: de titels spreken voor zich. In 'We Belong' en '141 Oxford Street' spat de vakantievreugde zo uit de akkoorden en het samenspel. Goede jazz kan dus ook zonder veel drama gemaakt worden, al klinkt het dan natuurlijk allemaal wat gepolijster. Muzikaal is deze plaat vol kamerjazz een mooie combinatie van klassieke én jazzy inslag, en wel op hoog niveau. Zonder de blues en de ellende die altijd ergens verdoken zat in the real stuff.

Jan Geijtenbeek (piano), Thomas Pol (bas), Niek de Bruijn (drums).

Deze recensie verscheen ook in Jazz&Mo' / In de Jazztube hieronder zie je een live-uitvoering van 'We Belong'.

Labels: cd, Jan Geijtenbeek, Niek de Bruijn, Thomas Pol

(Marc Van de Walle, 21.2.24) - [print] - [naar boven]

Het roemruchte Antwerpse festival Jazz Middelheim krijgt een doorstart. Na het faillissement van de vorige organisator vonden de stad Antwerpen en de omroep VRT (de eigenaar van de merknaam) na een marktonderzoek een geschikte partner om het festival weer jaarlijks te laten plaatsvinden.

"We wilden de traditie van dit iconische festival niet loslaten", aldus de Antwerpse schepen van Cultuur Nabilla Ait Daoud. Hij is blij dat de nieuwe organisator opnieuw voor Park Den Brandt als festivallocatie kiest. "Dat was geen vereiste", zegt de schepen. "Maar het is zeker een pluspunt. Die groene omgeving draagt bij aan de gezellige, ontspannen sfeer van het festival. Het kasteel, de vijver, de grasperken: het bevordert allemaal de duurzaamheid van de festivalervaring."

Middelheim blijft een jazzfestival, beklemtoont Ait Daoud, met respect voor het verleden, maar ook met een 'urban vibe' en met de vinger aan de pols van de muzikale ontwikkelingen van vandaag. Ook Bert Schreurs, de man achter Brosella die voortaan instaat voor de organisatie en programmatie van Jazz Middelheim, ziet dat zo.

"Jazz is een huis met vele kamers", zegt Schreurs. "We zullen nog altijd mensen als Fred Hersch en groepen als TaxiWars programmeren. Maar daarnaast kunnen er ook dj's aan bod komen die door allerlei jazzvormen beïnvloed zijn." Respect voor de traditie, met oog voor allerlei nieuwe mengvormen: dat wordt de filosofie van het nieuwe Jazz Middelheim. "Met veel aandacht voor jong talent", benadrukt Schreurs.

Dit jaar zal er in augustus, de maand waarin Jazz Middelheim traditioneel doorgang vindt, nog geen editie zijn; daarvoor is het te kort dag. Maar in september komt er wel een mini-editie. Vanaf de zomer van 2025 vindt het Antwerpse festival dan weer elk jaar op volle sterkte plaats. Schreurs: "In een weekend van september plannen we op één of twee dagen een event, waarin we een idee zullen geven van hoe het nieuwe Jazz Middelheim er kan gaan uitzien."

Foto: Cees van de Ven / Bron: © De Standaard

Labels: festival, jazz middelheim, nieuws

(Maarten van de Ven, 18.2.24) - [print] - [naar boven]

Als je al vijftig jaar jazz speelt en je beleeft er evident nog zoveel plezier aan, dan heb je duidelijk de juiste afslagen genomen. Pianist Dave Kikoski (1961) is bij jazzfans bekend als sideman van drummer Roy Haynes, met wie hij vijftien jaar samenwerkte.

In De Smederij was het Joost van Schaik die hem achter de vodden zat - en vice versa - en diens begeleiding deed de pianist zichtbaar goed. Meteen al in het openingsnummer, 'Billy's Bounce', was Kikoski als een jong veulen dat uitzinnig in de eerste lentezon rondsprong. Verderop in de natuur, in het woud ('In Your Own Sweet Way') had hij een vuurtje ontstoken waaromheen hij doldwaze dwergendansjes demonstreerde. Het zal niemand verbazen dat hij daarbij ook in het struweel belandde, her een addernest vermorzelend, der een uilenbal met het oog opvangend. Als een kleuter in een snoepwinkel keek hij zijn ogen uit in 'I Hear A Rhapsody' en als er een nummer als 'The Shadow Of Your Smile' langskomt is het moeilijk te bepalen of de artiest of zijn publiek het meest geniet.

De intense chemie binnen het trio was nergens zo evident als in 'Someday My Prince Will Come'. Daarbij viel op dat bassist Joris Teepe natuurlijk best bereid is keurig vier-in-de-maat te trekken, maar wanneer hij in het spotlight staat, zijn het meer vamps en kleine melodietjes en sprongetjes die zijn spel spanning geven.

Het is niet ongebruikelijk dat een aansluitende jamsessie de nodige verrassingen oplevert. Dinsdag was dat voor mij slagwerkster Alexia Harpa, die mooie figuurtjes en combinaties sloeg en over een vrije geest beschikt. Opmerkelijker nog was de aanwezigheid van meesterpianist Dado Moroni in het publiek, die zijn massieve gestalte op een gegeven moment achter... de contrabas schoof.

Foto: Diederik Idema

Labels: concert, Dave Kikoski, feb24, Joost van Schaik, Joris Teepe

(Eddy Determeyer, 15.2.24) - [print] - [naar boven]

De monochromes waarvan sprake zijn vooraf opgenomen stukken muziek, bruitage, geluid, die dienen als achtergrond om de improvisatie van de muzikanten de vrije loop te kunnen laten gaan. Deze plaat werd op die manier één track van rond de veertig minuten, een collage van geluiden, aangevuld met het bevreemdende en confronterende improvisatiewerk van de muzikanten, die hun instrument zowel conventioneel als onconventioneel behandelen in de exploratie van die backdrops. Die collage is dus niet lukraak gemaakt (dus niet helemaal free), maar de monochromes (de backdrops) dienen als voedingsbodem voor de improvisaties door de bandleden. Zij willen een afschaduwing of vormgeving zijn van de helse, hectische en turbulente wereld waarin wij leven.

Dit is muziek of geluid dat een totaal nieuwe luisterhouding vraagt. Wie traditionele harmonieën verwacht komt uiteraard bedrogen uit. Wie muziek ziet als een geluidentaal die meer kan uitdrukken dan woorden zal hier weliswaar een hele luisteropdracht aan hebben, maar ook beloond worden. Invloed van Ligeti, multitemporele ritmelagen en lijnen, geïnspireerd door de Italiaans-Amerikaanse kunstenaar Harry Bertoia. Zijn Sonambient-sculpturen zijn allemaal penseeltrekken op dit expressieve doek.

Ingrid Laubrock (tenorsax, sopraansax), Jon Irabagon (sopranino sax), Zeena Parkins (elektrische harp), Tom Rainey (drums, percussie), Nate Wooley (trompet), Adam Matlock (accordeon).

Deze recensie verscheen ook in Jazz&Mo' / Klik hier voor een albumteaser.

Labels: cd, Ingrid Laubrock, Jon Irabagon, Nate Wooley, Tom Rainey

(Marc Van de Walle, 10.2.24) - [print] - [naar boven]

"De ZomerJazzFietsTour in de omgeving van het Reitdiepdal in Groningen onderscheidt zich op een bijzondere wijze van andere festivals. Kerken en schuren van boerderijen dienen als decor én onderdak voor de concerten. Muziekliefhebbers verkiezen hun eigen fietsroute en dwalen door het natuurlijk en muzikale landschap. Soms met zon, soms met tegenwind en zelfs een regenbuitje, maar het profijt van een avontuurlijk concert ligt altijd in het verschiet." Aldus onze verslaggever Louis Obbens na afloop van de editie van vorig jaar. Hij kwam er enthousiast van terug, net als Eddy Determeyer, die het Groningse festival vele malen beleefde en recenseerde voor onze website.

Edoch, na de komende editie valt het doek voor de ZomerJazzFietsTour. Op zaterdag 31 augustus maakt de ZJFT waarschijnlijk een soort treurmars, waar alle muzikanten op kunnen improviseren. "Het wordt een spetterende laatste editie. De veertigste. "Ja, formeel is het de 38ste", zegt voorzitter Niels Smit Duyzentkunst. "Maar we willen in ieder geval de veertig volmaken. Dus noemen we het gewoon de veertigste editie. Een beetje bijzonder misschien, maar dat past wel bij ons."

Waarom? Het ligt haast en helaas bijna voor de hand in deze tijd van (dramatische) bezuinigingen op pure jazz en kunst en cultuur in het algemeen. En de nieuwe plannen beloven op zijn zachtst gezegd niet veel goeds. Draai Om Je Oren heeft jarenlang met veel plezier verslag gedaan van dit eigenzinnige jazzfietsfestival en betreurt het ten zeerste dat er wederom een gat valt in het veld van bijzondere jazzevenementen. Smit Duyzentkunst legt op de website uit hoe het zover gekomen is.

Het doek valt voor een van de meest bijzondere muziekfestivals van Nederland. Na 38 edities komt een einde aan de combinatie van fietsen in het prachtige Middag-Humsterland en het genieten van pure, experimentele jazz. Pogingen om het bestuur van de ZomerJazzFietsTour te verjongen leverden te weinig respons op. En de eisen die fondsen stellen aan middelgrote evenementen worden met het jaar strenger. Dan maar stoppen. Met een grimlach.

Een ongedwongen fietstocht door het Reitdiepdal en dan impro-jazz bewonderen in boerenschuren en kerkjes. Dat is in essentie de ZomerJazzFietsTour. Die ingrediënten zorgen ervoor dat het festival altijd uitverkocht is. De opzet maakt de organisatie van dit evenement arbeidsintensief. Het regelen van de locaties, routes, muzikanten, tenten, de financiële verantwoording, het begeleiden van bezoekers, ga maar door. Ondanks de warme hulp van tientallen inwoners van het gebied hebben de (vrijwillige) bestuursleden, vooral in de zomer, bijna een dagtaak aan de organisatie. Een aantal bestuursleden geeft aan dat het na tientallen jaren letterlijk mooi is geweest.

Het bestuur heeft jarenlang geprobeerd om nieuwe mensen in het bestuur te krijgen die het stokje willen overnemen. Maar het schrikt mensen af als ze zien hoe intensief de klus is. Voorzitter Niels Smit Duyzentkunst heeft daar wel begrip voor. "De gekken zijn op, helaas", lacht hij. "We vragen nogal wat. Er gaat gewoon heel veel vrije tijd in zitten. We kunnen het mensen niet kwalijk nemen als ze dat niet willen."

Los van het feit dat nogal wat van de kern van vrijwilligers wordt gevraagd, speelt de regelgeving een rol bij het besluit om te stoppen. Fondsen stellen steeds strengere eisen aan evenementen. Om in aanmerking te blijven komen voor structurele subsidies zou de ZJFT moeten groeien, of juist veel kleiner moeten worden. Zakelijk leider Jo Willems: "We zijn te groot voor het servet en te klein voor het tafellaken. Natuurlijk, je kan ook minder een beroep doen op fondsen, maar dat zou betekenen dat de prijs van het toegangskaartje vele malen over de kop moet. Dan wordt het een elitair feestje. Dat willen we niet. Dan is het geen ZomerJazzFietsTour meer zoals we die ooit hebben bedacht."

Dus is 2024 de laatste editie. Programmeur Marcel Roelofs heeft al de nodige bands op het oog. En daar zit nog wel een dingetje. De ZJFT zal gemist worden door het publiek, maar misschien nog wel meer door de muzikanten. Er zijn in Europa maar weinig evenementen waar meer dan twintig bands van wereldklasse impro-jazz spelen. En waar aanstormend jazztalent de kunsten mag vertonen. Zo werkt de ZJFT samen met het Prins Claus Conservatorium, om studenten letterlijk een podium te bieden.

Foto's: Hammie van der Vorst & Willem Schwertmann

Labels: nieuws, zomerjazzfietstour

(Donata van de Ven, 8.2.24) - [print] - [naar boven]

Ik moest aan dit verhaal denken toen ik saxofonist Efraïm Trujillo aan het werk zag en hoorde. Ook een prima blazer met een opgeruwde toon die net zo gemakkelijk zo zoetgevooisd kan spelen als een Stan Getz. En ook Trujillo zal je niet gauw betrappen op stokstijfheid. Wanneer de muziek daartoe aanleiding geeft steekt hij het instrument hemelwaarts, waarbij de beker bijkans de zoldering raakt. Of hij zakt juist diep door de knieën. Een soort ochtendgymnastiek om tien uur 's avonds. In 'Manhã De Carnaval' zweept hij zichzelf op tot kortstondige momenten van levitatie. Een lopend vuurtje, deze gast. Zelfs wanneer hij naast het combo gaat staan om een van zijn medemuzikanten te laten soleren, blijft hij met kleine bijna onhoorbare ondersteunende nootjes bij het gebeuren betrokken. Heel ouderwets in feite; die Trujillo heeft de toekomst.

Het kwartet is een solide en intens spelende machine, dat soms collectief en spatgelijk een stilte kan laten vallen. Bassist Joris Teepe loopt en trippelt vastberaden door de schema's, pianist Jasper Soffers schrikt er niet voor terug halverwege een solo van toonaard te wisselen en drummer Steve Altenberg zet het geheel met onverwachte accenten onder spanning. Een beetje zoals een koolstofatoom in een ijzerkristal staal zijn kracht geeft. Soms vliegt hij bij het soleren bijna uit de bocht en er net zo gemakkelijk weer in. Het wordt zo langzamerhand hoog tijd om hem eens op een off-night te horen.

Foto: Hammie van der Vorst

Labels: concert, Efraïm Trujillo, jan24, Jasper Soffers, Joris Teepe, Steve Altenberg

(Eddy Determeyer, 4.2.24) - [print] - [naar boven]

Middeleeuwse cartografen gebruikten de wending hic svnt dracones (hier bevinden zich draken) om territorium aan te duiden dat nog onontgonnen en dus onbekend was. Het onbekende maakte angstig, maar dat geldt niet voor deze saxofoniste. Als Niescier dit als titel van haar eerste track (11:14!) gebruikt, dan hoor je ook hoe ze het muzikaal universum als een onontgonnen land beschouwt. Zij creëert, zoals Coltrane en Coleman indertijd revolutionair waren, een nieuwe klankruimte. Zij is trouwens met dit muzikaal idioom (als Pools-Duitse) opgegroeid.

Wat je te horen krijgt, is een werveling van klanken, expressievlagen, afgewisseld met verstilling, ademend in de sax, soms elegisch ondersteund door cello. De drums van volgen al die ritme- en intensiteitswisselingen moeiteloos, zichzelf integrerend in het enorm complexe palet dat gecreëerd wordt. Dit is muziek die uiterst moeilijk te beschrijven valt. Misschien als een uiterst individuele expressie van een individuele emotie, met invloeden vanuit alle hoeken, idiosyncratisch verwerkt. Zij hebben daarbij geen remmingen, gebruiken alle registers en schakeringen, en drukken op die manier uit hoe getormenteerd en duivels hun innerlijke wereld er uitziet. Voer voor de liefhebbers en doorzetters!

Angelika Niescier (altsax), Tomeka Reid (cello), Savannah Harris (drums).

Deze recensie verscheen ook in Jazz&Mo'

Labels: Angelika Niescier, cd, Savannah Harris, Tomeka Reid

(Marc Van de Walle, 31.1.24) - [print] - [naar boven]

Saxofonist Gerlo Hesselink kondigde aan het begin van het recital aan dat een deel van het gespeelde materiaal betrekking had op het overlijden van zijn zoon Jan, vijf jaar geleden. Je voelde een huivering door de zaal gaan. Van de andere kant: zo'n verlies kom je nooit meer te boven, maar schrijven en spelen lijken mij inderdaad goede manieren om te rouwen. Misschien heeft die traumatische ervaring zijn sound meer soul gegeven. Zijn afwisseling van korte en langere noten hield de aandacht vast. Daarbij werd hij geholpen door de spaarzame, heldere noten van pianist Dirk Balthaus. Hem zal je niet gauw betrappen op een toets teveel (of te weinig). Zijn compositie 'Vanilla Winter Waves' smaakte naar Wayne Shorter. De titel bleek een citaat te zijn uit Jack Kerouacs 'Doctor Sax'. ('I got all my boyhood in vanilla winter waves around the kitchen stove.')

De saxofonist had de pech dat zowel zijn bassist (Johan Plomp) en zijn drummer (Joost Kesselaar) door ziekte geveld waren. Zodat die te elfder ure vervangen waren door respectievelijk Rico de Jeer en Steve Altenberg. Twee azen die geen moment lieten blijken dat het gespeelde nieuw voor hen was. Met Altenberg erbij is het feestje bij voorbaat geslaagd. In 'Sometimes I'm Happy' drukte hij ons met een explosieve break en dito accenten met onze neus op het feit dat we hier wél met swingende jazz van doen hebben. Hij speelt als een vulkaan die gestaag binnensmonds rommelt, maar soms een geiser van lava en as uitbraakt.

En zo werd het voor de ouwetjes zoetjesaan tijd om de sponde op te zoeken. Maar niet voordat gitarist Nathaniel van Veenen ons tijdens de aansluitende jamsessie had laten horen hoe je een solo speelt. Vormvast en toch vol avontuur.

Foto: Hammie van der Vorst

Labels: concert, Florieke de Geus, Gerlo Hesselink, jan24, Rico de Jeer, Steve Altenberg

(Eddy Determeyer, 28.1.24) - [print] - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.