Drummer Han Bennink werd op 17 april jongstleden tachtig. Geen reden om te stoppen, Bennink gaat rustig door. Zo was hij aanwezig op het North Sea Jazz Festival om zijn eigen verjaardagsfeestje luister bij te zetten. Natuurlijk met het ICP Orchestra, waar hij al zo ongeveer zijn hele leven aan verbonden is. In 1997 bestond dat orkest dertig jaar, het feestje duurde toen drie dagen. Het orkest zette onlangs de opnames op Bandcamp. Verder aandacht voor solo opnames van de man achter het orkest, Misha Mengelberg.

Die eerste avond was op 30 oktober in het oude Bimhuis, met twee collega-musici die we nu nog wel eens live zouden willen horen, saxofonist Steve Lacy en trombonist Roswell Rudd. Voor de rest is alles vrijwel ongewijzigd, de line-up is nagenoeg gelijk aan die van nu, vijfentwintig jaar later! De aanwezigheid van Ernst Reijseger als tweede cellist valt op en verder mis ik alleen violiste Mary Oliver en natuurlijk pianist Misha Mengelberg, die nu boven een trio heeft gevormd met Lacy en Rudd. Rudd mag de set beginnen, solo, we horen hem blazen en schreeuwen, in zijn eigen 'An Original Composition By The Famous Trombonist Bill Harris'. De muziek van Herbie Nichols is het orkest dierbaar, dat gold duidelijk ook voor Lacy, die we hier de solo in '12 Bars' met grote perfectie horen vertolken. Het is ongetwijfeld het speelse element in de muziek van Nichols dat de band zo aanspreekt, een perfect voorbeeld is '2300 Skidoo', met wederom prachtige solo's, onder andere van trompettist Thomas Heberer.

Ook op de tweede dag stond de band in het Bimhuis, nu met als gasten pianist Cor Fuhler, drummer Louis Moholo en wederom Roswell Rudd. De set begint met 'Leec', een tweedelige compositie van Fuhler, waarin intiem snarenspel van Ernst Reijseger en Ernst Glerum een grote rol speelt. Prachtig is ook dat 'Een Beetje Zenuwachtig' van Mengelberg met een heerlijk nerveus blazende Rudd. En het is Moholo die met een loom ritmisch patroon Mengelbergs 'Jaloers, Ik?' opent. De muziek van Mengelberg had vaak een belangrijk speels element, dat zie je al af aan de titels en een relatie met de wereld van het circus en het variété. Iets waar Floris Schuiling uitgebreid op ingaat in zijn boek 'The Instant Composers Pool And Improvisation Beyond Jazz'. Een mooi voorbeeld van dit fenomeen in deze set is 'Volgend Onderwerp'. Aan het einde van de set speelt het orkest de vijf 'Rollo’s'. Mengelberg kondigt ze aan, met de hoop dat het nu wellicht wel eens een plaat zou worden. Vijfentwintig jaar later is het zover, alleen mocht Mengelberg het niet meer mee maken.

Een dag later trad de band op in het Stedelijk Museum, met Rudd als enige gast. Het bijzonder ritmische, zeg maar gerust tribale 'Kraaloog' zet direct de toon. En dan is het Ab Baars, met die voor hem zo kenmerkende allesverzengde stijl die het ritme met zijn tenorsax volledig aan gort blaast. In de zesdelige 'Picnic Suite' komt de klassieke achtergrond van Mengelberg prachtig aan bod: ingetogen passages voor de beide cellisten en een knappe bijdrage van Michael Moore op klarinet, gevolgd door een prachtige solo van Han Bennink in het derde deel.

Foto: Cees van de Ven

Labels: downloads, Han Bennink, ICP, Misha Mengelberg

(Ben Taffijn, 17.8.22) - [print] - [naar boven]

Toen ik bijna twee jaar geleden stilstond bij Karen Willems' 'Grondwerken Willems', 'Seslerde' en 'Bentillse Berber' - oftewel de tot dat moment verschenen delen van haar doorlopende werk 'Terre Sol' - dacht ik nog dat het bij dit trio zou blijven. Kort erna verscheen echter 'Schreve', de vierde cassette op rij en onlangs voegde ze hier nog de dubbel-lp 'Grichte' aan toe, dialect voor geruis, geluid, kabaal. Een toepasselijke titel voor het experimentele werk van deze percussioniste die zich ook nu weer niet tot het drumstel wenst te beperken.

Die eerste lp nam ze solo op, in een studio in het Vlaamse Zottegem. We horen veldopnames, elektronica en ja, ook percussie. En het begint spannend met 'De Lichte In Zottegemse Velden', bescheiden veldopnames en na verloop een ritueel aandoend, intens ritmisch patroon. De spanning fungeert als rode draad en doemt weer op in 'Ennio', zich hier vooral uitend door elektronische klanken. Prachtig is het 'Zingende Winden Vergaan', waarin de betekenis van de titel van dit album optimaal tot uiting komt. Kraakgeluiden en ruis vormen hier voor Willems het uitgangspunt voor een boeiende klankcollage. In 'De Stinker En De Blinker' speelt spanning ook een grote rol, maar nu vormgegeven door pulserend ritmische elektronische klanken, afgewisseld met samples waarin we iemand zachtjes horen praten. Een veelzijdigheid die tekenend is voor Willems' brede muzikale belangstelling en eclectische aanpak en die hier volop tot uiting komt. Daarbij valt op dat dit niet alleen een experimenteel album is in de zin van ongewone klanken, maar ook in de zin van het experiment aangaan, in de zin van uitproberen en verkennen. Echt een lijn is er op deze eerste plaat dan ook niet te ontdekken.

Op de tweede lp, opgenomen in De Werf in Brugge, krijgt Willems gezelschap. We horen de drie saxofonisten - Marc De Maeseneer, John Snauwaert en Vincent Brijs - aangevuld met een aantal extra gasten. En staat op de eerste lp de experimentele elektronica centraal, wat leidt tot een bijzonder diverse klankwereld; hier is dat die van de jazz, met een flinke scheut punk en rock. Direct al in opener 'Reset' zet ze de toon. Dat wil echter geenszins zeggen dat dit geen eclectische schijf is. Zo valt in 'Van Roodkapje Naar De Woestijn' aanvankelijk het terloopse ritme op en de meer bij de eerste plaat passende klankwereld. Pas verderop gooien de saxofonisten die andere sfeer erin, wat zorgt voor een aantrekkelijke combi van jazz en punk. Tevens treffen we in dit stuk oriëntaalse invloeden, iets dat ook geldt voor 'Tsjien Tsjan'. De combinatie van jazz en punk bereikt zijn ritmische hoogtepunt in 'Hold On'. Mooi hoe Willems, de drie saxofonisten en pianist Frederik Croene als extra gast hier de boel op zijn kop zetten. In 'Ben Vrackie' horen we Willems overtuigend in haar rol van drummer, naast een elektrificerende rol van gitarist Jürgen Augusteyns, waarna we met 'Honking For Love' een tweede voorbeeld krijgen van Willems' grote gevoel voor stomende ritmische structuren.

Op zaterdag 13 augustus staat Karen Willems met haar kwartet Terre Sol Four op het podium van Jazz Middelheim.

Labels: cd, Karen Willems

(Ben Taffijn, 10.8.22) - [print] - [naar boven]

Met de deur in huis vallen, de eerste klap is daalder waard, een visitekaartje afgeven, goede wijn behoeft geen krans, de toon is gezet, wat goed is komt snel. Al dit is van toepassing op dit album van componist, arrangeur en rietblazer Loek van den Berg.

Het eerste wat opvalt bij het beluisteren van de cd zijn de sterke composities en interessante arrangementen. Het is bijzonder dat dit alles is geschreven door de nog jonge Van den Berg (1996). Inspiratie voor de composities van 'Wayfarer' deed hij op tijdens tournees naar onder andere Malta en India. Verder een eervolle vermelding voor de andere instrumentalisten van het kwintet.

Trombonist Nathan Surquin (België) is een lust voor het oor. Zowel in het ensemblespel als solistisch neemt hij je onontkoombaar mee met zijn kleurrijke en fantasierijke spel. Op 16 december 2021 speelde hij met de WE Big Band van Carlo Nardozza op het Pelt Jazz-podium en sprong toen al in het oog. Bassist Cas Jiskoot hoorde ik bij de uitreiking van de Boy Edgar Prijs aan Jasper Blom op 4 december 2019. Hij heeft een fraai en warm geluid met veel hout, zoals men dat zegt. Met pianist Aseo Friesacker en drummer Jens Meijer is het prettig kennismaken. Zij completeren een hecht kwintet dat elkaar perfect verstaat en dat ook tot klinken weet te brengen.

Bijvoorbeeld 'Montagne D’Hiver' of het groovy 'When Mist Creeps' zijn meer dan voldoende om mijn stelling dat het hier een must-have-cd betreft, te beamen.

Het zou me niet verbazen als Van den Berg ons nog veel fijne jazz gaat bezorgen en ik ben er haast zeker van dat composities en arrangementen van zijn hand zoals deze nog eens uitgevoerd gaan worden door het Metropole Orchestra of het Jazz Orchestra van het Concertgebouw. Hulde voor dit veelbelovende debuut!

Kijk en luister hier naar een animatie van de titeltrack van dit album.

Labels: cd, Loek van den Berg

(Cees van de Ven, 8.8.22) - [print] - [naar boven]

Musiceren in de breedte; dat is wat er op Jazz Middelheim deze zomer zal gebeuren. Het oudste jazzfestival van België pakt van 12 tot 15 augustus uit met internationale klasbakken als Iggy Pop, Thurston Moore Group, Fred Hersch Trio en Alabaster dePlume, maar ook Belgische jazzgrootheden als Jef Neve, Aka Moon en Bert Joris. Vaste waarden als Karen Willems, Bert Joris, TaxiWars en Blackwave tekenen eveneens op het appel. Het al aangekondigde verjaardagsconcert ter ere van de 100ste verjaardag van Toots Thielemans wordt begeleid door het Metropole Orchestra en het Brussels Jazz Orchestra.

Vrijdag 12 augustus wordt de perfecte openingsdag, gewijd aan de muziek van de toekomst. Nabou Claerhout kon als winnaar van Jong Jazztalent haar Trombone Ensemble Nabou Trombone Ensemble realiseren, een band met maar liefst zes trombonisten. Ze wordt gevolgd door de Belgisch-Ghanese multi-instrumentaliste Esinam die muziekstijlen uit verschillende culturen en fascinerende ritmes verweeft tot een uniek en eigentijds geluid. Er volgen nog enkele namen voor die dag, maar afsluiten zal alvast in stijl gebeuren, want Middelheimhabitués Lander Gyselinck en Adriaan Van de Velde brengen hun '360° Ground Floor Aftershow' vol zomerse clubvibes.

Daags nadien, op 13 augustus, ligt de focus op avant-garde en rockmuziek. Toen men Iggy Pop ooit vroeg wie hij graag in het voorprogramma van The Stooges wilde, klonk het vastberaden: "Sun Ra". En dat gebeurde ook. Twee jaar geleden nog verleende de zanger zijn stem aan het jazzalbum 'Loneliness Road' van pianist Jamie Saft, bassist Steve Swallow en drummer Bobby Previte. En vorig jaar zong hij op twee tracks van 'Breathe', de laatste plaat van Dr. Lonnie Smith. Ook op zijn eigen 'Free' uit 2019 zette hij al een forse stap richting jazz. Het past helemaal op een dag vol nostalgie, avontuur en muzikaal spelplezier, dus eentje waarop Sonic Youth-gitarist Thurston Moore met zijn groep de brug legt tussen experimentele muziek, noise en jazz. Het TaxiWars van Tom Barman en Robin Verheyen zorgt dan weer zoals gewoonlijk voor gierende tripjes tussen jazz en rock, terwijl Alabaster dePlume en Karen Willems Terre Sol Four vakkundig balanceren op de lijn tussen sfeervolle jazz en experimentele muziek.

Zondag 14 augustus eert Jazz Middelheim de grootste jazzmuzikant uit de Belgische geschiedenis met het Toots 100 Official Anniversary Closing Concert. De peetvader van het festival zou dit jaar honderd jaar geworden zijn, reden genoeg voor een eerbetoon met een set die zowel op zijn filmmuziek als op zijn jazzrepertoire inzoomt. Als opwarming passeert die dag het beste uit de Belgische jazzscene. Pianist en publiekslieveling Jef Neve komt er zijn 'Mysterium'-project voorstellen, trompettist Bert Joris bundelt voor zijn 65ste verjaardag de krachten met zoon Sam, bassiste Anneleen Boehme en haar Grand Picture Palace gaan de concurrentie aan met de grandeur van Kasteel den Brandt.

Op de slotdag maandag 15 augustus staat een bijzonder project van Aka Moon op de affiche om het dertigjarig bestaan van de band in de verf te zetten. Ze worden aangevuld door het Fred Hersch Trio & Desguin String Quartet en het Trio Kurt Rosenwinkel. Zo blijft ook de meer traditionele jazzliefhebber niet op zijn honger zitten. En omdat Jazz Middelheim ook een kweekvijver wil zijn voor muzikanten en daarvoor samen werkt met de jazzafdeling van het Antwerps Conservatorium opent het festival die dag met het bijzonder project Flight Of The Black Zebra ft. Jakob Bro.

Foto's: Cees van de Ven & Don Was

Labels: Aka Moon, festival, Fred Hersch, Iggy Pop, jazz middelheim, Thurston Moore, voorbeschouwing

(Maarten van de Ven, 6.8.22) - [print] - [naar boven]

Bijna 42.000 muziekliefhebbers bezochten Gent Jazz, dat plaatsvond van 7 tot en met 16 juli op de Bijlokesite. Deze 21ste editie was er een waarop een aantal grote namen het podium betraden: Van Morrison, Melody Gardot en Sting. Jazzlegende Archie Shepp (85), die samen met pianist Jason Moran optrad, zorgde bij velen voor kippenvelmomenten.

Daarnaast was er zoals ieder jaar ook weer veel excellente jazz te versmaden, met optredens van onder anderen De Beren Gieren, Charles Lloyd & Bill Frisell en SoundPrints (het Dave Douglas & Joe Lovano Quintet).

Cees van de Ven was ook dit jaar weer aanwezig om fotografisch verslag te doen van een mooie editie van Gent Jazz. Klik hier om zijn beste zwart-witfoto's van Gent Jazz 2022 te bekijken.

Labels: Archie Shepp, festival, fotografie, gent jazz, Jason Moran

(Maarten van de Ven, 31.7.22) - [print] - [naar boven]

Sinds jaar en dag is North Sea Jazz ook het festival dat de helden van weleer eert. De mannen - ja, toen vrijwel altijd nog mannen - die de jazz in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw vormgaven. Herbie Hancock was dit jaar artist in residence, maar er waren ook concerten van Ron Carter, Han Bennink, Charles Lloyd en Archie Shepp. Verder op de zondag het trio van Vijay Iyer, eerder te horen tijdens de laatste editie van November Music.

Charles Lloyd is inmiddels vierentachtig, maar actiever dan ooit. Met zijn Marvels sloeg hij enkele jaren geleden een nieuw en bijzonder succesvol pad in. Met gitarist Bill Frisell en pedal-steelgitarist Greg Leisz legt hij de verbinding tussen jazz aan de ene kant en country en folk aan de andere kant. Het mooiste bewijs is het uit 2018 stammende 'Vanished Gardens' dat het kwintet opnam met Lucinda Williams. De muziek van Lloyd heeft altijd iets uiterst relaxed, zelfs in de meer uptempo stukken. Een stijl waar de ritmesectie, bestaande uit Reuben Rogers en Eric Harland, prima bij past. Dat de laatste tijdens dit concert wordt vervangen door Kendrick Scott doet daar gelukkig niets aan af. De man zelf heeft er nog steeds duidelijk plezier in en geeft de ene na de andere boeiende, maar ook diepgravende solo. Meestal op tenorsax, soms op fluit.

De conditie van Archie Shepp, inmiddels vijfentachtig, laat helaas wel het een en ander te wensen over. Als je hem ziet strompelen over het podium houd je je hart vast. Zelfs de tenorsax moet hem in handen worden gegeven. Alleen dan komt het, zodra het mondstuk zijn lippen beroert. Echt herrie maken kan hij niet meer, die tijd van activisme is voorgoed voorbij, maar zolang hij zich beperkt tot ballades, prachtig vormgegeven in duet met pianist Jason Moran, gaat het eigenlijk best goed. Sterker nog, als Shepp met gebroken, getormenteerde stem gaat zingen, spirtuals als 'Motherless Child' en 'Let My People Go', maakt dat diepe indruk. Prachtig zijn ook die paar duetten die hij met Marion Rampal zingt. Vooral klassieker 'Ain’t Misbehavin’' valt daarbij op. Moran heeft al eerder bewezen open te staan voor het klassieke jazzrepertoire, bijvoorbeeld met zijn album 'All Rise: A Joyful Elegy For Fats Waller' uit 2014 en laat ook hier horen dit repertoire met veel gevoel voor het voetlicht te kunnen brengen. Een memorabel concert, zeker gezien de fysieke conditie van Shepp. De kans dat we dit nog een keer mee gaan maken, acht ik niet groot.

Dat geldt waarschijnlijk niet voor Vijay Iyer, al krijgt niemand garanties in het leven. Ik stond reeds eerder stil bij 'Uneasy', het bij ECM Records verschenen debuut van dit onwaarschijnlijk goede trio, een van de meest bijzondere pianotrio's van dit moment, dat Iyer vormt met bassiste Linda May Han Oh en drummer Tyshawn Sorey. Kenmerkend, schreef ik al, is 'het enorme ritmegevoel en het vermogen om de luisteraar vast te pakken en gedurende dit vrij lange album niet meer los te laten'. Voeg daar de live-ervaring aan toe. Ik stond er reeds bij stil naar aanleiding van het concert november jongstleden en doe dat hier nog maar eens. Simpelweg omdat wat hier gebeurt zo onwaarschijnlijk goed is. Drie bijzonder eigenzinnige musici die samen streven naar eenheid en daar meer dan overtuigend in slagen. Alle drie verkeren ze op eenzame hoogte, samen zijn ze onverwoestbaar.

Iyer excelleert met de meest creatieve ritmische patronen, zich bewegend tussen jazz, folk en klassieke muziek. May Han Oh voegt er onvervalste swing aan toe en Sorey laat horen - het lijkt Han Bennink wel - dat je kwaliteit als drummer niet schuilt in de grootte van het drumstel. Een snaredrum, een basdrum en drie bekkens, maar wat een geluid, wat een groove! En dan na twee stukken, die zo ongeveer het hele concert in beslag nemen, zegt Iyer: "I think we open the space a little bit". Geen idee wat hij daarmee bedoelt, maar wat volgt is een prachtige, bijzonder introspectieve pianosolo, al even fragiel ondersteund door May Han Oh en Sorey en heel langzaam bouwt het trio die solo verder uit, krijgt het stuk vleugels. Een mooiere afsluiting van een alleszins geslaagd vijftigste editie van North Sea Jazz is niet denkbaar.

Klik hier voor een fotografisch verslag van de derde en laatste dag van North Sea Jazz 2022 door Louis Obbens.

Labels: Archie Shepp, Charles Lloyd, festival, Linda May Han Oh, north sea jazz, Tyshawn Sorey, Vijay Iyer

(Ben Taffijn, 26.7.22) - [print] - [naar boven]

In dit vierde concert dat gitarist Dirk Serries vanuit A New Wave Of Jazz organiseert bij de PlusEtage in Baarle-Nassau treedt hij aan met celliste Lucija Gregov en percussionist Kris Vanderstraeten. En omdat we Gregov vooral kennen van het Hydra Ensemble, hier ook maar meteen aandacht voor het recent bij A New Wave Of Jazz verschenen 'Vistas' van dit ensemble.

Een zomeravond en dus de ramen wijd open. Alleen waar je dan niet op rekent is op een amateurkoor, waarvan de leden buiten een wedstrijd lijken te houden in wie het meest vals kan zingen. Dan de ramen maar weer dicht en gelukkig weten deze drie musici de kunsten van dit koor al vrij snel te overstemmen. Terwijl Gregov en Serries elkaar afwisselen met krachtige interventies, weet Vanderstraeten de vrij gevallen gaten netjes op te vullen met een breed scala aan klanken. Vanderstraeten is geen drummer, ik vraag me af of hij nog ergens een onvervalst drumstel heeft staan, maar een verzamelaar van allerlei attributen waarmee je geluid kunt maken, letterlijk een koffer vol. Een handvol kleine trommeltjes dient daarbij vaker als ondergrond dan als instrumenten om zelf te bespelen. Vrije improvisatie moet je vooral zien en dat geldt des te meer als Vanderstraeten aan het werk is.

Er klinken 'mooie noten', maar zeker zo vaak gaan deze drie musici op zoek naar stroeve, schurende, ruwe en ongepolijste klanken. Precies datgene wat de leraar vroeger verbood, trekt nu aan. En net als we dan dankzij Gregov in een melodische groove geraken, gaat het brandalarm af. Het duurt even voor het tot ons doordringt dat we naar buiten moeten, het is immers meestal voor niets. Gelukkig blijkt eenmaal buiten dat er ook nu weer niets aan de hand is. Na dit ongeplande intermezzo vervolgt Serries met een mooi ritmisch patroon, waarna de drie al weer snel in de flow zitten.

Het koor is inmiddels uitgezongen, de ramen kunnen weer open, de bierglazen zijn weer bijgevuld en dus kan de tweede set beginnen. Nu zijn het de vogels die hun mond niet kunnen houden, maar erg kunnen we dat niet vinden. Sterker nog: onze musici lijken er rekening mee te houden. Voorzichtig beginnen ze deze set, op de grens van stilte en geluid. De opmaat tot een aanmerkelijk ingetogener deel, al loopt de spanning ook nu gaandeweg op. Het mooiste moment is als Vanderstraeten zijn strijkstok erbij pakt en daarmee een houten instrumentje aangesloten op de elektriciteit bespeelt. Het levert een prachtig duet op met Gregov en een van de hoogtepunten van dit concert.

Eind vorig jaar verscheen het debuutalbum van het Hydra Ensemble, 'Voltas'. Inmiddels ligt er al weer een opvolger: 'Vistas'. Een bijzonder kwartet, bestaande uit Rutger Zuydervelt, bassist Gonçalo Almeida en twee cellisten: Nina Hitz en de hierboven reeds genoemde Gregov. Aan de hand van dit debuut definieerde ik de muziek van dit kwartet als een geluidswereld die het midden houdt tussen experimentele elektronica, geïmproviseerde muziek en hedendaags gecomponeerde kamermuziek. Een uitspraak die onverkort van toepassing is op dit tweede, al even spannende album.

Na een vrij strak en ritmisch eerste deel valt ons 'Vista II' op, een uiterst beheerste klanksculptuur, vol onverwachte, vaak opvallend percussieve geluiden. En verderop doet de melancholie op meesterlijke wijze zijn intrede. In het derde deel is de klankwereld soms nog subtieler, al valt dit deel met name op door de dwingende onderstroom, uitmondend in een overdonderend ritmisch patroon. Zuydervelt kleurt het vierde deel, door de akoestische verrichtingen op subtiele wijze met zijn elektronische geluiden te verrijken. De overdonderende diversiteit, waarin hedendaagse kamermuziek experimentele elektronica ontmoet, komt wellicht nog wel het beste tot uiting in het ritmische vijfde deel en het afsluitende stuk van dit boeiende album.

Labels: cd, concert, Dirk Serries, hydra ensemble, kris vanderstraeten, lucija gregov

(Ben Taffijn, 24.7.22) - [print] - [naar boven]

Op 12 juli overleed op 78-jarige leeftijd Hammondorganist Herbert Noord.

In 1967 formeerde Herbert Noord zijn eerste eigen groep met onder meer Hans Dulfer. In 1969 bracht hij met deze groep het debuutalbum 'Live At The Bohemia Jazza Club' uit. In de zeventiger jaren maakte Herbert platen met onder anderen Alan Laurillard, de Amerikaanse saxofonist Harvey Kaiser en de Amerikaanse gitarist Paul Weeden. Met Kaiser tourde Herbert diverse malen door de Verenigde Staten.

In 1989 formeerde hij met tenorsaxofonist Rinus Groeneveld en drummer Pierre van der Linden de zeer succesvolle formatie Advanced Warning. De band bracht verschillende cd's uit, speelde diverse keren op het North Sea Jazz Festival, tourde regelmatig door Duitsland en Zwitserland en was een graag geziene gast op de belangrijke podia en festivals in Nederland.

Tussen 2005 en 2016 was Herbert als columnist verbonden aan Draai om je oren. Daarin beklaagde hij zich regelmatig over de stand van zaken wat jazz betreft. In 64 kritisch-humoristische columns behandelde hij een scala aan onderwerpen, variërend van het verdwijnen van radiozender Arrow Jazz tot 'foute uitgangspunten die leiden tot de oprichting van een jazzblad'. "De kans dat kamikazepiloten hun op vernietiging gerichte actie overleefden mag vele malen hoger worden ingeschat dan de overlevingskans van een jazzblad in ons land."

In 2005 had Jacques Los een interview met Herbert Noord, dat je hier nog eens kunt lezen. "Wat mij betreft moet muziek aan twee voorwaarden voldoen: het moet spannend zijn en het moet swingen."

Foto: Cees van de Ven

Labels: herbert noord, in memoriam

(Maarten van de Ven, 23.7.22) - [print] - [naar boven]

Het Julian Lage Trio is een van de bands die speelde in de vernieuwde Madeira van het Ahoy-complex. De energie van het Julian Lage Trio, met bassist Jorge Roeder en drummer Dave King, was vreugdevol, kleurrijk en voorzien van vele emoties. Het trio speelde stukken van hun laatste album 'Squint' en het album 'Arclight' uit 2016. Het luisteren naar een optreden van Julian Lage is een verademing. Een positieve vibe, gekoppeld aan dartelende gitaarklanken met een diepgeworteld gevoel van ritme en dynamiek, en een samensmelting van de drie muzikanten, maakte de muziek een bijna volmaakte luisterervaring.

De groepsgeest van het kwartet van trompettist Avishai Cohen was een factor van belang voor het succes van het optreden. De vier muzikanten kennen elkaar door en door. Het kwartet speelde integraal de 9-delige suite van het album 'Naked Truth' uit 2022. In dit geval intens ceremonieel, vaak zachtaardig, bij vlagen triest en altijd met elegantie uitgevoerd. Deze poëtische stemming blijft tijdens het hele concert intact, maar het wordt nooit eentonig of langdradig. De muziek is steeds voorzien van cruciale, mooi geplaatste noten en voorzien van een stemmige en passende ritmiek. Zelfs een door Cohen voorgedragen gedicht van de spirituele dichter Zelda Schneurson Mishkovsky ontbrak niet tijdens deze avond. De naakte waarheid is zowel ingetogen als gewaagd!

Klik hier voor een fotografisch verslag van de tweede dag van North Sea Jazz 2022 door Louis Obbens.

Labels: avishai cohen, festival, julian lage, north sea jazz

(Louis Obbens, 20.7.22) - [print] - [naar boven]

Onvervalste jazz op deze tweede dag van North Sea Jazz. Han Bennink doet zijn tachtigste verjaardag nog eens dunnetjes over, Kris Davis laat met 'Diatom Ribbons' horen hoe je de jazz kunt vernieuwen en Tineke Postma en James Brandon Lewis laten horen hoe je de traditie een stap verder kunt brengen. Daartussen zit nog een concert van John McLaughlin & The 4th Dimension. De enige vandaag die morrelt aan de grenzen van het muziekgenre.

Han Bennink behoeft al lang geen krans meer. Ruim zestig jaar (!) zit hij inmiddels achter die drumkit. En hoe klein ook - in Ahoy was hij met zijn standaarduitrusting voor Benninks doen nog redelijk groot - Bennink haalt er een machtig geluid uit. Clowneske grappen blijven ook nu niet uit - de handdoek gaat op de trommels, over zijn hoofd en dient als stokken - maar gaan nooit ten koste van de timing en het grenzeloze gevoel voor ritme. Drie miniconcerten vandaag, waarvan de meest bijzondere de duoset is met pianiste Aki Takase. In 2011 brachten ze samen 'Two For Two' uit bij Intakt Records, een album waarin klassiekers uit de geschiedenis van de jazz worden afgewisseld met soms knotsgekke improvisaties. En gelukkig, hier bewandelen de twee dezelfde weg. "Dit is voor de inleiding van het concert", zegt Bennink. Wat daarna volgt is een explosie van piano- en slagwerkklanken, gevolgd door een mierzoete melodie. Iets dat het ICP Orchestra ook altijd zo goed kan. Hier voor de gelegenheid uitgebreid met Joris Roelofs op basklarinet en Ben van Gelder op altsax, maar zonder cellist Tristan Honsinger en met Joost Buis als vervanging voor Wolter Wierbos. Daar zit Han trots in het midden, vol uitgelicht. Het bevalt hem prima. Tussen deze twee miniconcerten zit er nog eentje van het trio dat Bennink vormt met gitarist Reinier Baas en Van Gelder. Ritmisch vormen Bennink en Baas een ware eenheid, die elkaar soepel aftasten. "Ga je gang", zeggen ze tegen Van Gelder, die zich dit geen twee keer laat zeggen.

Kris Davis is zonder meer een van de meest boeiende pianisten van dit moment. En hoera, vandaag is ze zelfs twee keer te horen. Met haar eigen project 'Diatom Ribbons' en als lid van het meest recente kwintet van altsaxofoniste Tineke Postma, waarmee ze in 2020 'Freya' maakte, dat hier nu live klinkt. In 2019 bracht Davis bij haar eigen Pyroclastic Records 'Diatom Ribbons' uit. Hoe je jazz kunt vernieuwen? Zo dus. Experimentele elektronica wordt hier op een grandioze wijze vermengt met bijzonder ritmische jazz. Val Jeanty kende ik nog niet, maar van deze dame moet ik absoluut meer horen. Geniaal hoe zij de meest bizarre elektronische uitingen en gesproken samples door Davis' composities mengt. Neem 'Kingfisher', een nieuw stuk, en de wijze waarop die woorden 'journey into sound' op alle mogelijke manieren door de muziek vervlochten worden, de rillingen lopen je over de rug. En dan hebben we als solist naast Davis nog tenorsaxofonist Tony Malaby. Over wie ik ooit schreef dat 'die fragiele en intense noten kan blazen, maar ook gevoel heeft voor het meer gruizige en ongepolijste werk'. Daar doe ik niets aan af. Verder een ritmesectie die als een stoomwals door de set gaat: Trevor Dunn op basgitaar en Johnathan Blake op drums. Kris, vooral doorgaan hiermee.

Veelzijdig als ze is, laat ze bij Postma een totaal andere kant horen. Maar wat een kwintet! Als je deze line-up bij elkaar weet te krijgen - naast Postma en Davis horen we trompettist Ralph Alessi, bassist Robert Landfermann en drummer Tristan Renfrow - behoor je tot de groten. En dat geldt zonder meer voor Postma. Een lyrische altsaxofoniste, die hier de abstractie zeker niet uit de weg gaat. En wat een prachtige stukken schreef ze, waarmee ze eens te meer laat horen ook een eersteklas componiste te zijn. En bijzonder opvallend: al deze vijf zeer uitgesproken musici krijgen volop de ruimte te laten horen hoe goed ze zijn. Grote klasse!

Dat geldt evenzeer voor het kwartet van tenorsaxofonist James Brandon Lewis. Twee bij Intakt Records uitgebrachte albums, 'Molecular' en 'Code Of Being' brachten ons al in de stemming. Maar hoe mooi ook, live overtreft Lewis alle verwachtingen. Met een ongekende energie razen hij en pianist Arùan Ortiz, bassist Brad Jones en drummer Chad Taylor door een prachtige collectie stukken. Heb je als luisteraar bij het laatste concert nog wel eens de neiging met je gedachten wat af te dwalen, na een uurtje of zes à zeven muziek zitten de hersens ook bij mij vol), niet hier. Lewis houdt je zonder meer bij de les.

Dat lukt John McLaughlin eerder op de avond minder goed, althans deels. Er zijn prachtige momenten, vol tegen rock aanleunende jazz, met flinke scheuten blues en altijd aangelengd met duidelijk aan de Indiase muziek ontleende patronen, een muziekvorm waar deze gitarist al minstens een halve eeuw in grasduint. Maar ik kan helemaal niets met het mierzoete, ongekend sentimentele 'The Creator Has A Master Plan'. En dan heb ik het niet alleen over de tekst die handelt over love en peace, maar vooral over de nietszeggende muziek. Helaas niet het enige moment waar hij de mist ingaat, wel het meest sprekende.

Klik hier voor een fotografisch verslag van de tweede dag van North Sea Jazz 2022 door Louis Obbens. Foto Tineke Postma Freya Group: John Ferguson, London Jazz News.

Labels: festival, Han Bennink, James Brandon Lewis, John McLaughlin, Kris Davis, north sea jazz, Tineke Postma

(Ben Taffijn, 18.7.22) - [print] - [naar boven]

Gary Bartz & Maisha openden met speels gemak het NSJ-festival 2022 in de Congo. De legendarische Amerikaanse jazzsaxofonist Bartz speelde, net zoals de op het festival aanwezige Ron Carter en Harbie Hancock, met vele grootheiden uit de jazz, zoals Miles Davis. De combinatie van smeuïge Britse groove en de fijnzinnige swing van Gary Bartz pakten goed uit. Bartz is prominent aanwezig in zijn rol als solist, met de band Maisha in een ondersteunende rol. Ook de individuele muzikanten van Maisha grepen de kansen om zich solistisch te profileren, met beide handen aan.

Alles dat uit de koker komt van Ambrose Akinmusire en zijn kwartet verandert in goud. Technisch van weergaloos gehalte, gekoppeld aan een immense creativiteit, weet de zeer talentvolle trompettist het publiek in de stampvolle Madeira schijnbaar moeiteloos te boeien. De weergaloze trompetimprovisaties, de virtuositeit en een empathische connectie met zijn akoestisch kwartet zijn al even aangrijpend als ontroerend.

Het meest verrassende optreden van North Sea Jazz 2022 werd misschien wel uitgevoerd door het ensemble van de Zuid-Afrikaanse toetsenist Nduduzo Makhatini. Hij is bekend als lid van Shabaka Hutchings and the Ancestors, maar presenteerde recentelijk zijn fantastische album 'In The Spirit Of Ntu'. De voorouders van Makhathini's gemeenschap verzetten zich tegen de verschrikkingen van de apartheid - en personifieerden dat verzet als 'Ntu'. Makhatini vertelt hier uitgebreid over tijdens het optreden. Maar in de spiksplinternieuwe Missouri werd vooral vol overgave spirituele jazz verbonden met oorspronkelijke, levenslustige klanken uit de Zuid-Afrikaanse volksmuziek. Vaak intens en zonder mededogen, maar bij vlagen ook sensitief. De bijdragen van het magische saxofoongeluid van Logan Richardson en die van de ritmische tandem maakten het tot een gedenkwaardig concert.

Klik hier voor een fotografisch verslag van de eerste dag van North Sea Jazz 2022 door Louis Obbens.

Labels: ambrose akinmusire, festival, gary bartz, maisha, nduduzo makhatini, north sea jazz

(Louis Obbens, 16.7.22) - [print] - [naar boven]

Als je zo als ik niet van grote mensenmassa's houdt, is het zo rond zeven uur 's avonds wel even slikken. Zeker als je dan net toevallig op dat moment, voetje voor voetje, van het ene einde van het uitgebreide Ahoy-complex naar het andere moet zien te komen. North Sea Jazz is na twee jaar afwezigheid weer terug en ik blijk niet de enige die dat weet. Maar mooi weer en goede muziek maken veel goed en aan beiden was niet echt gebrek.

Zo'n eerste dag, na twee gemiste jaren, mag dan wel wat funky verlopen en dus koos ik voor Makaya McCraven, die stukken bracht van het vorig jaar verschenen 'Deciphering The Message' en een nog uit te komen album en voor Steve Coleman & Five Elements, waarvan onlangs het prachtige en door mij bejubelde 'Live At The Village Vanguard Volume II (Mdw Ntr)' het licht zag.

Maar eerst Marike van Dijk. Reeds eind 2019 kreeg ze de jaarlijkse compositieopdracht. Nu ruim twee jaar later mogen we het resultaat horen: 'Stranded'. De titel ontleende de saxofoniste aan de afgelopen twee jaar, waarin ze vast zat in Australië, waar ze naartoe was gegaan vanwege een PhD, maar pas tweeënhalf jaar later weer weg kon. Met 'The Stereography Project' bewees Van Dijk al eerder een eigenzinnige componist te zijn, die graag met wat grotere ensembles werkt. Met, en dat blijkt ook weer bij de negen musici die ze voor dit 'Stranded' vroeg, een zeer gelukkige hand van kiezen. Het past bij iemand als Van Dijk, die niet per se zelf in de schijnwerpers hoeft te staan, dat ze in staat is om voor zo'n gebeurtenis een redelijk hecht ensemble om zich heen te verzamelen. En de muziek is er ook al niet minder veelzijdig op geworden, zich bewegend tussen klassieke kamermuziek en postrock en zowat alle denkbare tussenstapjes, inclusief prachtige klanklandschappen en de nodige funk. Enige puntje van kritiek is de aanwezigheid van twee drummers. Dat levert vaak bijzonder veel op, maar soms zijn die twee ook zodanig overheersend dat die andere zeven musici er niet bovenuit komen.

Makaya McCraven brengt ons een uur later prima in de stemming met zijn laidback funky stuff. Al is het niet primair hij die de show steelt als wel gitarist Matt Gold en trompettist Marquis Hill. Beurtelings spelen ze de melodieuze solo's. Daarbij overigens altijd stevig vasthoudend aan de structuur die McCraven met de broeierig spelende bassist Junius Paul creëert. Echt vlammen doet het eigenlijk nergens, al onderneemt zeker Gold daartoe soms wat pogingen. En dat lag nu eens niet aan het publiek dat massaal naar de Congo-tent was gekomen - en met staanplaatsen kunnen er dan behoorlijk veel in.

Steve Coleman trok met zijn kwintet beduidend minder mensen. Jazz op een niveautje hoger, maar dus ook complexer, abstracter en minder eenduidig. En dus: minder luisteraars. De magie van 'Live At The Village Vanguard Volume II (Mdw Ntr)' ontbrak, maar ja: de Congo is dan ook geen Village Vanguard. De enige die er zo nu en dan in slaagde om de boel te laten overkoken was rapper Kokayi, met zijn spervuur aan vocale kunsten. Wat restte was een prima set met bijzonder goede muziek, meer dan voldoende.

Later op de avond nog even het Canadese kwartet BadBadNotGood gefrequenteerd. Muziek die eigenlijk nergens echt onder te brengen is en daardoor op mij overkomt als vlees noch vis. Er zit stevige rock in, maar zonder gitaren. Maar wel een tenorsax waaruit van die lounge-achtige melodieën komen die helemaal niet bij die rock passen. En na drie nummers weet je, de volgende drie zijn ongetwijfeld meer van hetzelfde: lounge met een rafeltje. Op naar dag 2.

Klik hier voor een fotografisch verslag van de eerste dag van North Sea Jazz 2022 door Louis Obbens. Met dank aan Henning Bolte voor de foto van Marike van Dijk.

Labels: BadBadNotGood, festival, Makaya McCraven, Marike van Dijk, north sea jazz, Steve Coleman & Five Elements

(Ben Taffijn, 14.7.22) - [print] - [naar boven]

Kort voor Covid-19 alles stil legde, in januari 2020, nam saxofonist James Brandon Lewis met zijn kwartet het album 'Molecular' op voor Intakt Records. Ruim een jaar later, in mei 2021, werd het album voor het eerst live gespeeld tijdens het Unerhört!-festival in Zürich. Toch in Zwitserland nam men in diezelfde maand de stukken op die terug te vinden zijn op het eind vorig jaar, eveneens bij Intakt, verschenen tweede album, 'Code Of Being'. 'Molecular' kwam hier nooit aan bod, daarom hier aandacht voor beide albums.

De kwaliteiten van Lewis, zonder meer een van de beste saxofonisten van dit moment, komen mooi tot uitging in de ballade 'First Importance', het tweede stuk op 'Molecular'. Uiterst fragiel, maar ook kleurrijk geeft hij hier zijn noten vorm, al even subtiel begeleid door ingetogen pianospel van Arùan Ortiz. In 'Helix' gaat het er dynamischer aan toe en krijgen we inzicht in de bijzondere ritmesectie, bestaande uit bassist Brad Jones en drummer Chad Taylor. Met name de solo van die laatste laat hier niets te wensen over. En toch, ik prefereer van deze musici de langzame stukken, zoals dat slome ritme in het titelstuk, 'Molecular'. Die stromende partij van Ortiz, zo perfect begeleid door Jones, dat wat nasale, licht getormenteerde spel van Lewis verderop, meebewegend op de stroom: het is gewoon perfect. Of neem het veel te korte 'Cesaire' en de prachtige wijze waarop Lewis hier iedere keer de melodie in abstracties laat oplossen, om het tegen het einde volledig te laten ontsporen.

'Breaking Code' is mooi vanwege Ortiz' spel - wat een fantastische pianist is dat - maar ook zeker door die ontroerend mooie partij van Lewis en tot slot het laatste nummer, 'Loverly' vanwege die prachtige solo van Jones. Daarnaast moet ook het meeslepende 'Neosho' worden genoemd. Het is vooral Ortiz die hier met zijn ritmische spel de toon zet en zo een uitstekende bedding legt voor het extraverte spel van Lewis. En met zo'n ritmesectie erbij wordt het dan helemaal een feest.

Op het album 'Code Of Being' borduurt Lewis voort op de ingeslagen weg. Het belangrijkste verschil is dat de nummers over het algemeen langer zijn en het kwartet dus ook meer de tijd neemt om de thema's uit te werken. Bassist Brad Jones en drummer Chad Taylor zijn dan ook direct in de vrij pittige opener 'Resonance' sterker aanwezig. Een ander belangrijk verschil is dat de diverse muzikale sferen op dit album meer door elkaar lopen. In die eerste twee stukken 'Resonance' en 'Archimedean' zitten zowel langzame als snelle delen. Maar het mooiste voorbeeld is zonder meer 'Where Is Hella', verderop op het album. Bijzonder is hier ook die afwisseling tussen uiterst melodieus, bijna dansbaar en vergaande abstractie.

'Every Atom Glows' is het eerste stuk dat in zijn geheel als ballade omschreven kan worden, met een bijzondere rol voor Jones en Taylor. Het is tevens ook het enige nummer dat volledig aan die kwalificatie voldoet, het enige stuk dat er nog enigszins in de buurt komt is het afsluitende 'Tessera'. Over het algemeen kunnen we dus stellen dat dit 'Code Of Being', het titelstuk is er een ander mooi voorbeeld van, een dynamischer album is geworden dan 'Molecular', met krachtige, grenzeloze solo's van Lewis en een ritmesectie die hier zichzelf overtreft. 

Op zaterdag 9 juli treedt het James Brandon Lewis Quartet op tijdens North Sea Jazz.

Labels: cd, James Brandon Lewis

(Ben Taffijn, 6.7.22) - [print] - [naar boven]

De Belgische tromboniste Nabou Claerhout is aan een opmars bezig. Sterker nog: ze is een ware sensatie. Ik was dan ook bijzonder benieuwd naar haar debuut, 'You Know', dat ze onlangs uitbracht via Outhere en waarop we haar horen met gitarist Roeland Celis, bassiste Trui Amerlinck en drummer Mathias Vercammen. Waar is die roem op gebaseerd? En vooral: is die terecht?

Vrouwelijke trombonisten zijn er niet zo veel, ze zijn op één hand te tellen. Alleen al dat gegeven maakt Claerhout dus bijzonder, maar vanzelfsprekend is dat niet genoeg. Blijft staan dat het apart is dat een meisje van negen juist naar dit instrument grijpt. Claerhout studeerde in 2018 af, aan Codarts in Rotterdam. Pril dus nog, vandaar dat ze over het album zegt: "If you were to ask me what this album is to me, I would say that it's a snapshot - a snapshot of a time during which I've been trying to find a balance between life as a student and the time that I have always described as 'Later, when I've grown up'." Al te bescheiden wat mij betreft. Met de acht stukken op dit album, ook nog eens allemaal eigen composities, laat ze horen verder te zijn dan ze wellicht zelf denkt.

Direct al in opener 'Black Light' weet ze met haar ongemeen spannende lijnen de luisteraar mee te slepen. En begint het allemaal nog redelijk kalm, al geraken we snel in een stroomversnelling, waar Celis overigens duchtig aan mee helpt. De trombone staat overigens niet in eerste instantie bekend als het solo-instrument bij uitstek. Het titelstuk 'You Know' laat echter horen dat dit volstrekt onterecht is. Een prachtige melodie blaast Claerhout hier. Ook 'Chill' blijkt een bijzonder melodieus stuk, al valt hier ook het ritme op, overigens net als in 'K.I.P.'. Het zijn stukken waarin Celis de uitstekende ritmetandem Amerlinck-Vercammen ondersteunt.

En dan klinkt het prachtige, uit twee delen bestaande 'In The House O.F.', waarbij vooral dat apart staande 'Intro' opvalt. Met wat extra effecten creëert Claerhout hier een prachtig klanklandschap. In het tweede deel krijgt het ritme, een echt jazzritme, weer een plek en neemt zeker ook Celis alle ruimte om te excelleren op zijn gitaar. Op dat intro van 'In the House Of F' na staat er slechts één ballade op dit album, 'Will We Remember You', maar dat is dan ook wel direct een bijzonder meeslepend en spannend stuk.

Na beluistering kunnen we maar één conclusie trekken: de opwinding rondom Nabou Claerhout is volstrekt terecht, van deze dame gaan we nog veel horen.

Op vrijdag 8 juli treedt Nabou op tijdens het North Sea Jazz Festival.

Labels: cd, jazztube, Nabou, north sea jazz

(Ben Taffijn, 29.6.22) - [print] - [naar boven]

De Boy Edgar Prijs, de belangrijkste prijs in Nederland op het gebied van jazz en geïmproviseerde muziek, is dit jaar toegekend aan Ronald Snijders. De fluitist, componist en etnomusicoloog geldt al meer dan 50 jaar als vernieuwer in het jazzveld.

De jury roemt Snijders om zijn veelzijdigheid, bijvoorbeeld door muziekstijlen uit zijn geboorteland Suriname te vermengen met jazz, funk en soul. Aan de prijs is een bedrag van 25.000 euro verbonden.

Uit het juryrapport: "Vanuit een sterke liefde voor zijn wortels, startende bij de muzikale erfenis van zijn vader, heeft Snijders een grote nieuwsgierigheid naar nieuwe ontwikkelingen. De connectie met de jongere musici is voor hem essentieel. Hij is een genereus musicus die ervoor zorgt dat ook andere musici kunnen stralen."

Het delen van kennis en inspiratie centraal staat in het werk van Snijders, aldus de jury. "Al decennialang staat hij te boek als spilfiguur die generaties, culturen, luisteraars en spelers verbindt."

Snijders werd in 2001 ridder in de orde van Oranje-Nassau en kreeg in dat jaar ook de hoogste Surinaamse onderscheiding, ridder in de Ere-Orde van de Gele Ster. Zijn eerste muzikale prijs won hij in 1973, toen hij de persprijs kreeg bij het NOS Jazzconcours in Laren. Daarna speelde hij over de hele wereld.

Op 7 december wordt de Boy Edgarprijs, in de vorm van de de bronzen wisselsculptuur 'John Coltrane' van Jan Wolkers, feestelijk uitgereikt in het Amsterdamse Bimhuis.

Foto: Andy Newcombe

Bekijk de Jazztube
Op 27 juni 2021 vierde het Jazz Orchestra of the Concertgebouw de 70e verjaardag van Ronald Snijders met het programma 'Kaseko Time'! In de Jazztube hieronder zie je 'Bijlmerjazz', het eerste voorbeeld van zijn aanstekelijke mix van Amerikaanse jazz, funk en soul in combinatie met Surinaamse kaseko, kawina en Braziliaanse jazz.

Labels: boy edgar prijs, Ronald Snijders

(Maarten van de Ven, 27.6.22) - [print] - [naar boven]

Komend weekend, 25 en 26 juni, staat het Bimhuis in het teken van de allerlaatste editie van het roemruchte Brokken Festival, zoals altijd weer samengesteld door Corrie van Binsbergen.

Gitariste Corrie van Binsbergen programmeerde en presenteerde dit jaarlijkse festival voor iedereen die zich graag laat verrassen. Een festival dat de oren opent en de blik verruimt. Kenmerkend is de grote variëteit aan stijlen, genres én leeftijden. Jazz, pop en klassiek ontmoeten elkaar, jong talent en outsiders delen het podium met gevestigde namen, hyperenergie wordt afgewisseld met verstilling. "Een feest der verkenning", aldus Van Binsbergen. Iedereen die ooit een Brokken Festival heeft meegemaakt weet dat het mooie en verrassende muziek oplevert in een fijne sfeer.

"In 2008 startte ik De Brokkenfabriek (een leerorkest bestaande uit een pool van muziekstudenten uit allerlei richtingen, met een maandelijks wisselende workshopleider), het eigen platenlabel Brokken Records (voor avontuurlijke eclectische muziek zonder grenzen) en programmeerde ik het eerste Brokken Festival in het Bimhuis (het eindejaarsfestival tussen Kerst en Nieuwjaar met hoogtepunten uit de serie Brokkenmiddagen die ik maandelijks in Zaal 100 organiseerde)."

Na 36 jaar stopt Van Binsbergen als uitvoerend jazzmuzikant en legt ze haar werk als artistiek en zakelijk leider van Stichting Brokken neer. De Boy Edgar Prijswinnaar van 1999 gaat zich focussen op componeren. "Al langer voelde ik dat het tijd is voor verandering van koers. Ik hou sowieso niet van een herhaling van zetten." Haar agenda loopt alweer over, vertelde ze in het NRC: "Alles loopt nu parallel, van festivalregelwerk, het maken van arrangementen, tot opnames, de schoolvoorstellingen van mijn orkeststuk De Liefste Wens op tekst van Toon Tellegen en compositieopdrachten zoals een koorstuk voor de Dag van de Componist."

Maar komende zaterdag en zondag gaat Van Binsbergens haar afscheid - indachtig Stravinsky's motto 'always end with a big bang' - op grootse wijze vieren met een laatste, dubbeldikke editie van haar eigen Brokken Festival.

Op zaterdagavond wordt het Brokken-tijdperk afgesloten met de Giga Grote Brokkenband, met musici van Corrie en de Grote Brokken én Vanbinsbergen Playstation. En met vele gasten uit het roemruchte Brokken-verleden, zoals Hermine Deurloo, Anton Goudsmit, Nora Mulder, Arend Niks, Josse de Pauw, Frédérique Spigt en Ellen Deckwitz.

Zondag is er het laatste optreden van Toon Tellegen & het Wisselend Toonkwintet. Deze formatie komt voort uit de vele literaire concerten die Van Binsbergen gaf met bekende schrijvers en dichters. Schrijver Toon Tellegen draagt hierin voor uit zijn bekende dierenverhalen. Daarna is het tijd voor de nieuwe generatie. Het jonge ensemble High Dive - met in de gelederen onder meer zangeres Pitou en dochter Jasja Offermans op bas - komt voort uit een compositieopdracht die hoornist Morris Kliphuis ontving van het festival November Music. Daarnaast is er ook een kort optreden van Vox Sturnus. In dit akoestisch ensemble met een eclectische mix van folk, jazz en pop staat de stem centraal.

Foto's: Cees van de Ven & Maarten van de Ven

Labels: Brokken Festival, Corrie van Binsbergen, vooruitblik

(Maarten van de Ven, 24.6.22) - [print] - [naar boven]

Concert
De swing dood? Vergeet het maar!
Dennis van Aarssen, zaterdag 11 juni 2022, Theater De Leest, Waalwijk

Recent betoonde ik mij vrij enthousiast over 'How To Live', het tweede album van de Nederlandse zanger Dennis van Aarssen, met name omdat hij zich nadrukkelijk presenteert als crooner, teruggrijpend op muzikale stijlen die inmiddels al enige tijd over hun hoogtepunt heen zijn. Jonge mannen van achtentwintig die Frank Sinatra zien als hun grote held zijn er immers niet zo heel veel. En reeds bij het beluisteren van dit 'How To Live' bedacht ik me: die man moet ik eens live zien. En zo geschiedde, op deze zaterdagavond in een afgeladen theater De Leest in Waalwijk.

Meer nog dan op dat nieuwe album kiest Van Aarssen hier voor de swing, onder andere door op die klassieker van Bing Crosby terug te grijpen, waar hij ook zijn tour naar vernoemde: 'Swinging On A Star'. Leuk gedaan, zeker weten. Iets dat overigens zeker niet voor alle klassiekers geldt die hij hier brengt: met 'Mack The Knife', 'Buona Sera' en 'My Way' slaat hij wat mij betreft de plank om diverse redenen meer dan mis. Maar gelukkig, dat zijn uitzonderingen. Hij brengt mooie versies van Jamie Cullums 'Twenty Something', Dean Martins 'Sway' en 'Lonely Boy' van The Black Keys, ook te vinden op dat laatste album. De sleutel ligt bij Van Aarssen zelf, hoe beter een stuk past bij de persoon die hij is, hoe beter het klinkt. Met Cullum kan hij zich identificeren, dat blijkt uit de wijze waarop hij 'Twenty Something' brengt, met de Sinatra van 'My Way' lukt dat uiteraard totaal niet. Beter gaat het met de Sinatra van 'New York, New York', maar dat stuk voegt te weinig toe.

Het stoort des te meer omdat Van Aarssen het helemaal niet nodig heeft. Hij zou geen enkele cover hoeven te spelen, want zijn eigen stukken staan als een huis. Als geen ander blijkt hij nog echt iets te kunnen toevoegen aan de ouderwetse swing. Daarmee bewijst hij dat deze stijl weliswaar al lang over zijn hoogtepunt heen is, maar dat dat geenszins betekent dat deze muziek niet meer de moeite waard is. Tien jonge mensen op het podium bewijzen dat met een ongelofelijk enthousiasme en een enorme drive. Want dat is toch wel wat je het meest bijblijft van dit optreden: Van Aarssen die je aan de hand meeneemt en het publiek gewoon een heerlijke avond bezorgt.

Een podiumbeest, vol flair en bravoure, maar zonder die vaak zo irritante arrogantie. Integendeel, hier staat een jongen die praat en zingt over het dagelijkse wel en wee, de ellende van de lockdowns; zijn eigen onzekerheden aan het begin van zijn carrière, verklankt in 'I Still Got It'; het vroegere onbegrip tussen hem en zijn broer (het titelstuk van dit tweede album 'How To Live') en de liefde voor zijn vriendin, 'After All This Time'. Juist in die autobiografische stukken, met prachtige teksten en dito arrangementen excelleert Van Aarssen. En tussendoor kletst hij met zijn publiek, zegt zijn moeder en oma gedag, die er wederom bij zijn, en heeft hij het gewoon heerlijk naar zijn zin. Hij mag weer optreden en dat doet hem zichtbaar goed. Iets dat overigens ook voor zijn publiek geldt.

Foto's: Rein Schouten

Labels: concert, Dennis van Aarssen

(Ben Taffijn, 20.6.22) - [print] - [naar boven]

Drummer Guy Salamon kwam op mijn pad door het winnen van 'On the Records', editie 2018, van de Keep An Eye Foundation. Daar hoort bij dat je een album mag maken, in Salamons geval het in eigen beheer uitgebrachte 'Unfollow The Leader'. Hij was toen net afgestudeerd aan het conservatorium in Amsterdam, iets dat we geenszins hoorden aan dit aantrekkelijke debuut. Inmiddels is het tweede album uit, het bij ZenneZ Records verschenen 'Creatures! Creatures!, waarop we Salamon wederom horen met zijn internationaal octet, dat bestaat uit de trompettisten Alistair Payne en Ian Cleaver, de saxofonisten José Soares en Lucas Martinez, gitarist Teis Semey, pianist Youngwoo Lee en bassist Brodie Jarvie.

Vier blazers levert al snel een geluid op dat in een bigband niet zou misstaan. Dat is ook hier zeker het geval. Sterker nog, in 'Out In The Open' refereert Salamon, na een fijnzinnige opening van drums en gitaar, duidelijk aan de beginjaren van de swing. Een mooi ingetogen eerbetoon aan een voorbije muzikale wereld. Met 'Do The Shmoska Poska Dance' slaat het octet aansluitend totaal andere wegen in. Muziek met een kwinkslag waarin we de invloed van Oost-Europese volksmuziek en dixieland gewaarworden. Ook nu sterk melodieus en meeslepend. En het hoogtepunt is de gitaarsolo van Semey, die de melodie op de schop gooit. Pas met de prachtige ballade 'Dearest You' belanden we bij de hedendaagse jazz en hier moeten vooral de bijdragen van Payne en Soares, op altsax, worden genoemd. Zeker die laatste zet een wonderlijk subtiele solo neer. Al even subtiel klinkt 'Nightfall' en naast de rol van de trompettisten valt hier zonder meer die van Salomon zelf op. Zijn prachtige spel op de bekkens zet hier de toon. Mooi ook hoe het stuk verderop volledig van sfeer verandert door de uitgebreide pianosolo van een fantastisch spelende Lee.

Salamon blijkt daarnaast een voorliefde voor sterk aan volksmuziek verwante ritmes te hebben. 'Do The Shmosa Poska Dance' is niet het enige stuk waarin we dat duidelijk terughoren. Dat geldt ook voor het titelstuk 'Creatures! Creatures!', dat zich verder schatplichtig betoont aan de wereld van het circus en het variété en voor 'Sailor Song', waarin Salamon een wals heeft verwerkt. En zo harmonieus als dit stuk aan het begin klinkt, zo heerlijk chaotisch is het einde. Het is een lijn die Salamon doortrekt in het laatste nummer 'Cluster Punk, The Saga', ook hier klinkt de invloed van volksmuziek door, maar vooral ook die van de rock en de blues, met name in het tweede deel, iets dat ook al op Salamons eerste album te horen was. Een mooie afsluiter van een opvallend afwisselend album. 

Guy Salamon treedt op 10 juli met zijn octet op tijdens het North Sea Jazz Festival.

Labels: cd, Guy Salamon, Keep An Eye Foundation, On the Records

(Ben Taffijn, 18.6.22) - [print] - [naar boven]

Hoe verklank je sneeuw en ijs? Nate Wooley heeft het antwoord. Zo blijkt tijdens het concert als onderdeel van Jazz in Duketown van Nate Wooley & Columbia Icefield. Direct al in het eerste stuk laat Wooley horen hoe je een gletsjer, want dat is dat Columbia Icefield, in klank giet. We horen hem schuiven, knarsen en piepen.

Van de naam van het eerste album, twee jaar geleden verschenen bij Northern Spy, werd het de naam van het kwartet, iets dat we vaker tegenkomen als het niet bij een eenmalig optreden blijft. Een bijzonder kwartet, zeker qua bezetting. Want alledaags is de combinatie natuurlijk niet: Mary Halvorson op gitaar, Susan Alcorn op pedal steel, Ryan Sawyer op drums en Wooley zelf op trompet, gecombineerd met elektronica. En het beste bewijs voor het feit dat het hier niet om een eendagsvlieg gaat, is het feit dat eind volgende maand het vervolg bij Pyroclastic Records verschijnt: 'Ancient Songs Of Burlap Heroes'.

Maar eerst maar even terug naar dit concert van twee sets met vier stukken, in een iets gewijzigde bezetting. Halvorson heeft het simpelweg te druk om met dit kwartet ook nog eens te gaan toeren, maar geen nood; met Ava Mendoza werd een meer dan prima vervanger gevonden. Haar recente album 'New Spells' is daarvan het beste bewijs. Prachtige geluidsculpturen, die zich bewegen tussen dat eerder genoemde gekraak en gekras aan de ene kant en stevige uitbarstingen aan de andere kant: het kenmerkt ook dit concert weer. Maar het mooist zijn de twee verhalen die Wooley met ons deelt en waarin hij teruggrijpt naar zijn jeugd die hij deels doorbracht in de bigband van zijn vader en waar hij het metier van trompettist leerde. Twee mannen uit die band brengt hij hier voor het voetlicht: Lovic Spivacek en Cap'n Jack Chadsey. Met liefde gebrachte verhalen, waarvan het tweede het meest beeldend is. Die over pianist Chadsey, die bij het horen van een plaatsnaam steeds aankwam met "That reminds me of a girl..." en dan aan het vertellen sloeg.

En dan is er natuurlijk nog dat nieuwe album, 'Ancient Songs Of Burlap Heroes'. Met in het naamloze eerste stuk de wind die over de ijsvlakte waait en daarna aansluitend in het tweede stuk 'I Am This Sea That Sings Of Dust' het kraken en schuiven van het ijs waar ik hierboven over sprak, die meesterlijke verklanking van deze imposante gletsjer. Tussendoor klinken Halverson en Alcorn met stemmige akkoorden. Maar het blijft geenszins stemmig, verderop belanden we volop in de hectiek. In 'A Catostrophic Legend' wisselt Wooley die ijsgeluiden op prachtige wijze af met veelal ingetogen klanken van gitaar en pedal steel, verderop in een prachtig duet, en kraakheldere trompetlijnen. Dan slaat iets over de helft de sfeer om en tovert de begeleiding een aantrekkelijk ritme tevoorschijn, een prima voedingsbodem voor Wooley's lange lijnen. En veel meer dan op het eerste album speelt de natuur een rol op dit album. In 'Returning To Drown Myself' zijn de eerste minuten voor het geluid van het water, pas dan horen we sterk gelaagd trompetspel, duidelijk verrijkt met elektronica, iets dat zich doorzet in het titelloze laatste stuk, waarna het water het ook hier overneemt.

Klik hier voor foto's van dit concert door Louis Obbens.

Labels: cd, Columbia Icefield, concert, Jazz in Duketown, Nate Wooley

(Ben Taffijn, 15.6.22) - [print] - [naar boven]

Émile Parisien is een warme, invoelende en intens spelende Franse sopraansaxofonist die beïnvloed is door stromingen uit klassieke-, jazz- en progressieve tradities. 'Louise' is een album van Parisien met Theo Croker op trompet, Roberto Negro op piano, Manu Codjia op gitaar, Joe Martin op bas en Nasheet Waits op drums. Het album is dit jaar uitgebracht op het ACT-label. Dezelfde formatie is verantwoordelijk voor een gedegen maar relatief korte set op het Paradox-podium.

Parisien opent op sacrale wijze met titeltrack 'Louise' en deze ontrolt zich tot een muzikale ontknoping waarin de solo's zijn weggelegd voor Croker en Codjia, onder toevoeging van contrabas en drums. De groep vervolgt het optreden met het licht avant-gardistische maar swingende 'Jojo'. Het sopraanspel van Parisien is in dit stuk licht ontvlambaar en razendsnel en wordt beantwoord met een bekwame rauwe tegenzet van Croker op trompet.

Wat volgt is een meer abstracte muzikale weg met het driedelige 'Memento'. Donkere baslijnen contrasteren met de mellow tonen uit de sopraansaxofoon en prominent, intens gitaarspel. De suite wordt voortgezet met modern-klassiek pianospel met een majestueuze ritmische cadans, klinkend als een doordenderde locomotief. In het derde deel van de suite wordt doordacht en avontuurlijk trompet gespeeld. Het elastisch pianospel wordt becommentarieerd met speelse sopraanklanken. Waarin ook nu een essentiële rol is weggelegd voor het ritmetandem Joe Martin en de virtuoos acterende drummer Nasheet Waits.

Hierna nadert het hoogtepunt van het concert. Te beginnen met het verlangende, melodische 'Il Giorno Della Civetta'. Gevolgd door de hernieuwde kennismaking met Joe Zawinuls 'Madagascar', waarbij het spel van Parisien herinnert aan het saxofoongeluid van Wayne Shorter uit zijn Weather Report-periode. Kleurrijk en extatisch van aard.

Het concert krijgt een passend slot met 'Prayer By Peace', dat zich deinend en delicaat voortbeweegt onder sprankelende pianoklanken. Ook bij dit nummer wordt regelmatig gegrepen naar een eenstemmig geluid van saxofoon- en trompetklanken.

De formatie heeft logischerwijs voor veel materiaal van het album 'Louise' gekozen en blijft, hoe mooi ook, te dicht bij de oorspronkelijke bron.

Klik hier voor foto's van dit concert door Louis Obbens.

Labels: concert, Emile Parisien, Nasheet Waits, Theo Croker

(Louis Obbens, 9.6.22) - [print] - [naar boven]

In dit tweede deel van een portret gewijd aan gitarist Marcelo dos Reis aandacht voor twee groepen die allebei recent nieuw werk uitbrachten bij JACC Records. Van Fail Better! verscheen 'The Fall', van Chamber 4 'Dawn To Dusk'. Naast dat we op allebei de trompettist Luis Vicente horen, bestaat Chamber 4, dat hier eerder aan bod kwam met 'Live At Ler Devagar', verder uit de broers Théo en Valentin Ceccaldi op viool respectievelijk cello en Fail Better! uit saxofonist Albert Cirera, bassist José Miguel Pereira en multi-instrumentalist Marco Franco, hier te horen op drums en fluit.

Op 'The Fall' horen we Dos Reis op elektrische gitaar, iets dat helemaal past bij dit vrij hectische album. Zo trekt hij direct in opener 'Ground Floor', samen met Franco en Pereira een muur van geluid op, waar Vicente en Cirera op in kunnen beuken, overigens zonder dat er ook maar iets van een scheurtje in ontstaat. Minder hectisch, maar minstens zo weerbarstig klinkt 'Rise Up'. Het trio Dos Reis-Vicente-Franco serveert hier krachtig stroeve klanken. Na al dat muzikale geweld doet het begin van 'Falling Stars' bepaald weldadig aan, het is alsof we midden in de nacht door het bos lopen. Knap hoe dit kwintet hier vorm aan geeft. Verderop verandert de klankwereld, waarbij zowel het ritmische spel van Franco als de bijzondere techniek van Vicente opvalt. In 'Skyfall' is het stomende ritme opvallend aanwezig, iets waar Dos Reis, Perreira en Franco voor tekenen, terwijl Vicente en Cirera hier graag op variëren.

'Dawn To Dusk' kent een grotere mate van afwisseling. Bij vlagen klinkt het meer ingetogen, wel wat vergelijkbaar met 'Turquoise Dream', die in het eerste deel van deze special aan bod kwam. Natuurlijk met dank aan het feit dat Dos Reis zich hier beperkt tot de akoestische gitaar en de viool en cello van de broers Ceccaldi. Op andere momenten gaat het er echter een stuk dynamischer aan toe, iets wat toch vooral te danken is aan de bijdrage van Vicente. Reeds in opener 'Dawn', dat nog vrij introspectief en bedeesd aanvangt, horen we hem verderop flink knetteren op zijn trompet. Nog wat later valt het krachtige en zeker ook spannende duet op tussen viool en gitaar. 'To' en 'Dusk' zijn dan weer meer ingetogen geluidssculpturen, met in het eerste stuk prachtig ritmisch getokkel van Dos Reis en sputterend spel van Vicente. In 'Dusk' is de geluidswereld dan weer wat harmonieuzer, zeker in het begin. Verderop loopt ook hier het tempo weer op, een effect dat we ook waarnemen in 'Dawn'. De cirkel is rond.

Meer horen?
Beluister de albums 'The Fall' en 'Dawn To Dusk'.

Labels: cd, Marcelo Dos Reis

(Ben Taffijn, 6.6.22) - [print] - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.