Steve Lacy - 'New Jazz Meeting Baden-Baden 2002' (hatOLOGY, 2007)
Opname: 2007
Dit is een van de meer uitdagende en tegelijk meer esoterisch aandoende opnamen van sopraansaxofonist Lacy. Hij zou ons twee jaar daarna ontvallen. Uitsluitend geïmproviseerde stukken in wisselende bezettingen. Vooral de nadruk op kleine dynamische verschillen is de charme van deze bezetting. Naast Lacy bestaat de Brits-Duits-Oostenrijkse formatie uit bassist Peter Herbert, drummer Wolfgang Reisinger, Philip Jeck (draaitafels), Christof Kurzmann (elektronica) en Bernhard Lang (elektronica). De musici concentreren zich vooral op klankvariaties en minder op ritmische spanningsbogen. Samples spelen een belangrijke rol, omdat de virtuele instrumenten een grotere bezetting kunnen suggereren.
In het eerste stuk wordt met verve een dynamische spanning opgebouwd die bijna filmisch aandoet. Juist in combinatie met de elektronica weet de hier af en toe wat lethargisch klinkende Lacy heel goed gebruik te maken van zijn verstilde dynamiek. Soms klinkt de muziek daardoor wat dun en energieloos, maar het meeste plezier is juist te beleven aan de subtiele verdeling van de klanktaken. Natuurlijk zijn de klanken in het hoge bereik door het slanke geluid van de sopraansax bij uitstek geschikt om zich te vermengen met de hoge synthetische klanken van de laptop.
De sterkste momenten zijn echter te vinden in de stukken waarop de andere musici de gelegenheid geven aan Lacy om zijn eigen ruimte te creëren, zoals in 'DW 1.2 Remix 7.7', een duo met Jeck.
De carrière van Lacy bestond uit het langzaam ontwikkelen van een eigen vocabulaire, en uiteindelijk, enige maanden van zijn dood, lijkt dit de bevestiging dat de sopraansaxofonist zijn eigen muzikale wereld heeft weten te creëren. Zijn eigen geluid had Lacy altijd al, maar hij is steeds bezig geweest om dat geluid deel van een groter verband te maken.
Het is moeilijk te zeggen of dit album een uitschieter is in het repertoire van Lacy, ook omdat hij zoveel heeft opgenomen dat bijna niemand daar een idee van heeft. In mijn collectie is het een van de mooiste. Twee van de zes stukken zijn eerder uitgebracht op 'New Jazz Meeting Baden-Baden' van Trio X 3, eveneens op het hatOLOGY-label.(Ken Vos, 8.1.08) - [print]
- [naar boven]
Intimiteit en introspectie
Tineke Postma Quartet, dinsdag 18 december 2007, Mahlerei, Musis Sacrum, Arnhem
In een uitpuilend café-restaurant Mahler bij Musis Sacrum in Arnhem konden we getuige zijn van een jonge overtuigende sopraan- en altsaxofoniste, die zich nog middenin een zoektocht naar onontgonnen muzikale gebieden bevindt. Tineke Postma dus, die deze avond aantrad met pianist Randal Corsen, bassist Jeroen Vierdag en drummer Flin van Hemmen.
Het spel van het laatstgenoemde jonge drumtalent was symptomatisch voor een concert waarin intimiteit en introspectie de kernwaarden bleken, onaangedaan door het constante geroezemoes in de zaal. Op zijn relatief kleine kit deed Van Hemmen bijna alles met snaredrum en bekkens; zijn tom gebruikte hij veelal voor het plaatsen van accenten. Met zijn smaakvolle en subtiele slagwerk betoonde hij zich een meester in de beperking. Postma kon er uitstekend mee uit de voeten.
'Fleurette Africaine' is een rafelig miniatuurtje van Duke Ellington, dat is terug te vinden op de plaat 'Money Jungle', waarop de pianist een trio vormt met Max Roach en Charles Mingus. De saxofoniste gaf het een zeer fraaie interpretatie met fijnzinnig sopraansaxspel, waarin het kwartet de schoonheid van een Afrikaanse vrouw leek te benadrukken. Corsen imponeerde met een eloquente pianosolo. 'Prelude To A Kiss' kreeg van Postma dan weer een veel 'hippere' uitvoering, die heel anders klonk dan Ellingtons origineel: powerful en redelijk uptempo. Dan is het handig om Vierdag achter je te hebben staan. Of je deze bassist nu op contrabas of op basgitaar hoort, het maakt niet uit: zijn spel is altijd rocksteady en energiek, zijn toonvorming onberispelijk.
De setlist bevatte ook veel Postma-originals, die niet te versmaden zijn, zoals 'Cannonball' (de bijnaam van haar idool, altsaxofonist Julian Adderley), het lyrische 'Bar Celta', het op een bas/piano-vamp drijvende 'Travelling Circus' en de lekker lazy backbeat van 'Comprendo'. De saxofoniste schreef 'Short Conversations' voor Wayne Shorter, een ritmisch gezien door reggae beïnvloede ode met een krachtige beat en pakkende baslick. Opvallend om te horen hoe Corsen, deze avond toch al in topvorm, het ritme als het ware ontbond in vrijheid tijdens zijn sterke, onbegeleide solo.
's Middags had Tineke Postma nog een nieuw stuk geschreven, dat 's avonds al zijn vuurdoop kreeg. Deze van een leuke melodielijn voorziene compositie in walstempo was een showcase voor de cohesie van dit kwartet. Haar companen pakten het materiaal overtuigend op en inspireerden de saxofoniste tot een sterke solo.
Klik hier voor een fotoverslag van dit concert door Cees van de Ven.
Meer zien en horen?
Bekijk en beluister het Tineke Postma Quartet in 'Bar Celta' en 'Travelling Circus' in een aflevering van
VPRO's Vrije Geluiden.
(Maarten van de Ven, 5.1.08) - [print]
- [naar boven]
The Claudia Quintet - 'For' (Cuneiform, 2007)
Percussionist John Hollenbecks Claudia Quintet behoort tot een genre op zich; het houdt het midden tussen jazz, progrock en kamermuziek. Het Claudia Quintet is aan zijn vierde cd toe, met nog steeds dezelfde bezetting: Chris Speed op klarinet en sax, Matt Moran op vibes, Ted Reichman op accordeon, Drew Gress op bas en Hollenbeck zelf op drums.
De composities zijn licht kabbelende rivieren met sterk repetitieve ondertonen, complexe interagerende melodielijnen en vaak wisselende ritmes. Het algemeen muzikaal effect is op zich belangrijker dan de solo's van de muzikanten. Die zijn er wel, maar ze dragen de muziek niet. Hier zijn geen emotionele uitbarstingen, geen scheurende saxen, geen ellenlange uitwijdingen. Het geheel zit strak in elkaar, met ongewone melodieën die over elkaar heen schuiven, met elk instrument dat nu samenspeelt, dan weer een ander muzikaal pad volgt, om toch weer in de melodie te vallen.
Het vergt geoefende en sterk op elkaar ingespeelde muzikanten om dit voor elkaar te brengen, en het hoeft dan ook niet te verwonderen dat het Claudia Quintet bij elk album beter wordt. Hollenbeck blijft creatief componeren. Naar analogie van Ken Vandermark zijn alle nummers aan iemand opgedragen (vandaar uiteraard de titel 'For'), zelfs één aan 'all music teachers' en één 'for you'. 't Is maar dat je 't weet.
Eén van de sterkste stukken is 'Be Happy', waar klarinet, vibes en accordeon unisono een repetitief thema blijven herhalen à la Philip Glass, als ondersteuning van een betoverende bassolo van Gress, dat dan evolueert naar een slepend en bonkend geheel met de ganse band. Het emotioneel sterkste stuk is 'This Too Shall Pass', waarin de accordeon iele monotone klanken produceert, de arco bas en de klarinet de moeder van alle droefenis uit hun instrumenten halen, maar waarin vooral Morans bluesy vibrafoon de show steelt. Maar het is niet allemaal kalm en rustig. Op het kortere en uptempo 'Rug Boy' slaan de stoppen van de ritmesectie door, terwijl de klarinet en accordeon een trage melodie spelen.
Hoewel dit album 100% Claudia Quintet is, zijn de melodieën en de composities nog ongewoner. Sterk!
Meer weten?
Lees onze recensie van het concert van het Claudia Quintet in het Bimhuis op 8 december 2005.Labels: cd
(Stef Gijssels, 5.1.08) - [print]
- [naar boven]
I Compani brengt Winterknallers
I Compani presenteert vanavond in het Nijmeegse Lux-theater een nieuwjaarsfestival met vier groepen van musici die in dit vermaarde jazzensemble spelen. Met Bo's Art Trio, Strijkkwartet Kaas, de Barockpuppies en Veenendaal/Kneer/Sun. Verder nog een deel waar ook het publiek aan mee mag doen.
De feestelijke improvisatiemuziek van Bo's Art Trio heeft een groot beeldend vermogen, direct uit de tube, spontaan, met een voorliefde voor felle kleuren, hier en daar gelardeerd met fijne nuances en miniatuurtjes. Zij presenteren hun nieuwe cd 'Jazz Is Free And So Are We'. Met Bo van de Graaf op saxen, Michiel Braam op piano en Fred van Duijnhoven op drums.
Pianist Albert van Veenendaal, bassist Meinrad Kneer en drummer Yonga Sun zijn drie eigenzinnige musici, die zich laten leiden door intuïtie en inspiratie. Ze kunnen eenzelfde compositie telkens weer heel anders laten klinken. Epische muzikale avonturen, geleid door een ijzersterk gevoel voor vorm en groove. Morgen spelen ze overigens in het Bimhuis, samen met Michiel Braam's Wurli Trio.
Het Kaas Strijkkwartet bestaat uit vier strijkers uit drie verschillende landen, met zeven verschillende achtergronden, die een nieuwe drive geven aan bekende en minder bekende stukken uit het pop-, folk- en jazzrepertoire. Met hier en daar een flinke scheut improvisatie. Ook spelen ze nieuwe composities van hedendaagse componisten.
De Barockpuppies is een nieuw project van beeldend kunstenaar/veejay Martijn Grootendorst en altvioliste Saskia Meijs. Een optreden van Barockpuppies is een beeldend concert, waarin oude en nieuwe muziek elkaar afwisselen. De projecties vertellen het verhaal achter de muziek of andersom. Ook met tapdanseres Marije Nie en violiste Manon Meijs.
Maar het publiek doet ook mee. Tijdens een stuk dat door alle 13 musici gespeeld wordt, mag het publiek het podium op om met mobieltjes foto's en filmpjes te maken. In de pauze kun je het materiaal per Bluetooth versturen. De veejay gaat vervolgens aan de slag en aan het einde van de avond wordt het stuk nogmaals gespeeld, maar dan met de visuele bijdragen van het publiek.
Meer weten?
Kijk op de website van I Compani voor meer informatie.
Klik hier voor praktische informatie over het Winterknallers-festival.
(Maarten van de Ven, 4.1.08) - [print]
- [naar boven]
Oscar Peterson op Radio 6
Jazzpianist Oscar Peterson, die zondag 23 december jl. overleed, is spelend en sprekend te horen op zondagochtend 6 januari tussen 10.00 en 11.00 uur in het Radio 6-programma Mezzo.
In een interview met Imme Schade van Westrum sprak de jazzvirtuoos over zijn vriendschappen met de collega-pianisten Art Tatum (Petersons grote voorbeeld) en zijn klassieke evenknie Vladimir Horowitz, die volgens Peterson thuis graag zelf jazz speelde. Verder definieert Peterson het genre jazz als de belangrijkste muziek uit Amerika: "Zoals in Europa Mozart zijn stempel drukte op een periode, denk ik dat jazz over 100 jaar wordt beschouwd als dé muziek van de 20ste eeuw".
Het programma is online te beluisteren via de site van Radio 6.
Meer weten?
René de Cocq schreef een Oscar Peterson-necrologie. Klik hier.
(Maarten van de Ven, 3.1.08) - [print]
- [naar boven]
Lees verder in het archief...