Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog





 




Swingende Uiteinden voor heidenen en andere gelovigen
zondag 30 december 2007, Grand Theatre, Groningen

Voor ons arme heidenen zijn die zogenaamde feestdagen elk jaar weer een bezoeking. Vandaar dat er her en der in den lande opbeurende festivalletjes worden georganiseerd. In Groningen sloegen Stichting Jazz in Groningen, Stichting Prime en het Grand Theatre de handen ineen en daar kwam Uiteinden uit, een presentatie van vier acts met Groninger roots.

Het Groningst van die vier is Ammerlaans Band van bassist Gerard Ammerlaan. Jarenlang heeft die laatste zich vooral met componeren bezig gehouden, maar sinds een paar maanden is hij weer op de plaatselijke podia te vinden. In zekere zin is zijn huidige orkest een soort verlengde van Artisn't, de roemruchte exponent van het Groninger Swingtij van de jaren tachtig. De stekelige swing van zijn band krijgt een menselijke stem door de toevoeging van Wolter Wierbos, de welbespraaktste trombonist van Nederland. Openheid versus massiviteit lijken de belangrijkste parameters voor Ammerlaan. Soms zweeft de muziek weg naar ECM-achtige sferen, waarin de gitaar van Dick Rusticus de belangrijkste structurerende factor is. Je mag hopen dat de band de kans krijgt zich te ontwikkelen; Ammerlaan heeft namelijk nog véél meer in zijn laptopje.

Toetsenspeler Joost Swart en bassist Floris Vermeulen hebben zich op Miles Davis' 'Bitches Brew' gestort, het roemruchte album dat de jazzrock inluidde. Het eerste deel van dat project, dat eerder in 2007 werd uitgevoerd, heb ik gemist; met 'Bitches Brew Part Two' schoven we heel plezierig het hippietijdperk in. Eigenlijk is het heel goed te vergelijken, wat Davis deed en wat de Groningers nu gedaan hebben. Gewoon een aantal voortreffelijke muzikanten bij elkaar zetten en dan maar pielen met grooves en vamps en verdichtingen en verdunningen. Het structureren daarvan liet de trompettist destijds over aan toetsenspeler Joe Zawinul. Swart/Vermeulen cum suis hebben geprobeerd het oorspronkelijke proces zo dicht mogelijk op de huid te zitten. Dus geen hedendaags cumputergedoe of drumsynthesizers, alleen wat wah-wah pedalen en wat dies meer zij. Ja, er was een turntablist toegevoegd, Lamont, doch diens bijdragen bleven goeddeels ongehoord onder de keyboardlagen.

Alles bij elkaar een valide onderneming, dunkt me. Want wat je verder ook van 'Bitches Brew' vindt – ik heb het altijd maar een rommelige jamsessie gevonden, maar misschien moet ik het binnenkort weer eens draaien – het vormde wél de directe basis voor een aantal formidabele bands: Return To Forever, het Mahavishnu Orchestra en Weather Report, de parel aller fusionbands.

Een glansrol was weggelegd, zoals dat heet, voor de dynamisch drummende Harrie Arling. Zelfs als het ritme roemloos dreigde te ontsporen, wist hij fluks de juiste draad uit de kluwen op te pikken.

Het programma werd geopend met de Jacob Ter Veldhuis Boombox, drie stukken voor saxofoons en tapes. Bij Ter Veldhuis mag geglimlacht worden; hij is niet vies van een stukkie minimalistische hardcore hiphop (in 'Grab It!'). In het eerste nummer, 'Tatatata', meende ik flarden van kerstliedjes op te vangen. Dat kan verbeelding zijn geweest. Ook al probeer je je zo goed mogelijk te beschermen tegen die zooi, door bijvoorbeeld de hele dag zachtjes het thema van 'The Eyes And The Ears Of The World' te neuriën, of te proberen hoe ver je komt met het uit het hoofd reciteren van Dan Proppers 'The Fable Of The Final Hour', altijd sijpelt er wel wat engelenhaar doorheen. In 'The Garden Of Love' had Ter Veldhuis de tekst van William Blake elektronisch verfrommeld en sopraansaxofonist Remco Jak volgde de partituur dermate strak, dat het leek of hij de tape met zijn frasering triggerde. Hij gaf in ieder geval een nieuwe invulling aan het begrip vocaliseren.

Het Carlama Orkestar knoopte de laatste Uiteindjes aan elkaar met pittige dansmuziek van voorbij de Donau. De formule, percussie plus saxofoons, oogt spectaculair en klinkt fantastisch. De vier saxen kunnen verdovende drones blazen of funky riffjes of, wanneer er twee sopraans worden ingezet, effectief huilen. Op de ongelijk hobbelende ritmes is het goed dansen; er gebeurt zoveel in de muziek dat elke move bij voorbaat raak is. De solide bassax van Henk Spies zorgt er daarbij wel voor dat niemand kan omduikelen.

Het wordt wel een goed jaar.

(Eddy Determeyer, 10.1.08) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'

Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.