Cocqolumn #1
Helden in Saint-Germain
Een jongenskamer in de Utrechtse Rivierenwijk, het jaar is 1958. Ik ben 17, een wat weerspannige HBS-leerling, ik deel die kamer met mijn broer van 21, die studeert aan de Amsterdamse kunstnijverheidsschool en in die artistieke ambiance de moderne jazz had ontdekt. Hij deelde die ontdekking via van karig zakgeld gekochte ep'tjes met mij (tot dan waren mijn helden voornamelijk de Dutch Swing College Band, elke zaterdag een half uurtje op de radio: fel bevochten luistertijd), en ik had dus inmiddels nieuwe helden: Gerry Mulligan, Chet Baker, Art Blakey, Modern Jazz Quartet.
Op een late vrijdagavond liggen we allebei in bed, luisteren min of meer klandestien naar mijn Philips-radiootje, en daar gebeurt het. Als door bijen gestoken vliegen we overeind. Wat gebeurt hier? De radio speelt 'Whisper Not', door de Jazz Messengers, opgenomen in Parijs, in Saint-Germain-les-Prés voor een piepklein publiekje. Wat een nummer! Elegant, gevoelig, harmonisch, langzaam maar toch swingend. Die zoevende tenorsaxofoon! Die gestopte trompet! Die trefzekere brushes!
In no time beschikte ik over de desbetreffende lp, één uit een serie van drie, opgenomen in diezelfde nachtclub. Vier nummers maar, maar wát voor nummers! 'Politely', bijna zes-tien minuten superieure soul jazz, nog beter dan het toen inmiddels al populaire 'Moanin’'. 'Now’s The Time', dertien minuten. 'Blues March', elf minuten. Die zomer werd die lp effectief grijsgedraaid, het ding is ook niet meer af te spelen, maar maakt nog altijd deel uit van mijn collectie.
Ik heb veel lp's weggedaan na vervanging door cd, maar deze is verankerd in mijn jazz-hart. Lang heb ik gezocht naar de desbetreffende digitale versie, maar die is volgens mij nooit in Nederland uitgebracht. Daarom prijs ik me gelukkig dat ik hem bij een bezoekje aan Parijs alsnog op de kop kon tikken. Uitgebracht door RCA France als eerbetoon bij het overlijden van Art Blakey, als dubbel-cd met daarop de drie oorspronkelijke lp's samengebracht.
Dus nu heb ik ook 'Moanin’', 'Evidence', 'Along Came Manon' (op alle andere opnamen heet dit stuk 'Along Came Betty'), 'Out Of The Past', 'A Night In Tunesia' en de Jazz Messengers-tune 'The Theme'. Allemaal met dat piepkleine publiekje dat fel meeleeft, soms ook meezingt, en gespeeld door de superversie van de Messengers (althans voor degenen die, zoals ik, gek waren op de soulvariant van de hardbop). Dus met Lee Mor-gan, Benny Golson, Bobby Timmons, Jymie Merritt (waar is die eigenlijk gebleven?). En Art Blakey natuurlijk. Helden. Mijn helden. Ook nu ik al lang niet meer in die Utrechtse jongenskamer woon, maar inmiddels het grootvaderschap en de AOW heb bereikt in een heel andere stad.
Daniel Filipacchi présente: Art Blakey et les Jazz Messengers au Club St Germain 1958. RCA ND 74897 (2 CD), 1991 réédition BMG Ariola France.
Dit is de eerste bijdrage van ons nieuwe redactielid René de Cocq. Klik hier voor enige biografische gegevens.(René de Cocq, 6.6.06) - [print]
- [naar boven]
Trio SF&D synoniem voor Spannend, Fris & Dynamisch
vrijdag 12 mei 2006, Kraaij & Balder, Eindhoven
Misschien niet direct namen die bellen doen rinkelen, maar deze heren weten wel degelijk van wanten en dat al meer dan 10 jaar. Rik Fennis (gitaar), Jo Didderen (Van Zalingen bas) en Rob Sprinkhuizen (drums en summiere elektronica). Zij brachten een afwisselend programma met fraaie intimistische momenten en uitbundige funky stuff, maar bovenal toonde dit trio eigenheid. Het drumwerk van Sprinkhuizen was powerfull en metronoom strak als de compositie daarom vroeg. Het trio swingde er behoorlijk op los!
De meeste composities waren van Fennis. Hij schrijft aansprekend, toegankelijk en melodieus materiaal, bijzonder geschikt voor fraaie vormgeving en dito improvisaties. Bassist Didderen zong als het ware als een bas-bariton op zijn Van Zalingen-instrument, leverde gedegen partij en dwong met zijn zuiver geïntoneerde solo's bewondering af. Het trio was zeer homogeen, alert en accuraat in de soms tricky nummers met listige stops en tempowisselingen.
Men wist in een handomdraai overtuigend diverse sferen neer te zetten. Bijvoorbeeld in het geëngageerde en gezongen 'Vijver', een compositie van Fennis en Sprinkhuizen die ook op hun cd 'Hip Hip' staat. Kortom, het betrof hier een verrassend, ongewoon en origineel trio dat bekende stukken als 'Stuffy' (Horace Silver), 'Adam’s Apple' (Wayne Shorter) en 'Straight Up And Down' (Eric Dolphy) eigenwijs onder de loep of op de hak nam en met respect herinterpreteerde. Ook een gezonde dosis in muziek vertaalde humor was bij hen nooit ver weg.
Klik hier voor een fotoverslag van dit concert.
(Anoniem, 4.6.06) - [print]
- [naar boven]
Tim Berne – 'Diminutive Mysteries' (JMT, 1992) ****
Tim Berne's Bloodcount - 'Poisoned Minds' (JMT, 1994) ****
Alt- en baritonsaxofonist Tim Berne (1954), werd geïnspireerd door het album 'Dogon A.D.' van saxophonist Julius Hemphill. In 1974 ging hij dan ook naar New York om les te nemen bij Hemphill. Sindsdien beschouwt hij Hemphill als zijn belangrijkste inspiratiebron. Reeds in de jaren tachtig maakte Berne spraakmakende albums op de labels Soul Note en Columbia. Zijn reputatie is dan al gevestigd. Hij speelt met belangrijke avant-garde muzikanten als Paul Motian, John Carter, Bill Frisell, Olu Dara, Vinny Golia en Alex Cline. In de negentiger jaren maakt hij op het label JMT (inmiddels ondergebracht bij Winter & Winter) enkele bijzondere cd's.
Op 'Diminutive Mysteries' heeft Berne zich omringd met David Sanborn op sopranino en altsax, Marc Ducret op gitaar, Hank Roberts op cello en Joey Baron op drums. In het nummer 'The Maze' wordt de bezetting nog aangevuld met bassist Mark Dresser en trompettist Herb Robertson. Behalve Berne's suite 'The Maze (for Julius)' zijn de overige composities van Julius Hemphill. Voor het merendeel is het collectieve hedendaagse impromuziek met sterke verwijzing naar soul, swing, blues, free jazz en hedendaags gecomponeerde muziek. In zowat alle nummers speelt cellist Roberts een bepalende en bindende rol. Aangevuld met de soundscapes van gitarist Ducret wordt een geheel eigen moderne sound gecreëerd.
In die context is het verbazingwekkend dat funky blazer Sanborn zich ontpopt als een free jazz-blazer van niet gering kaliber. In 'The Unknown' duelleren in een vrije impro-visatie Berne op baritonsax en Sanborn op sopranino; de vonken vliegen er van af. Dat geldt eveneens voor 'Rites', waarin beiden op alt uitermate fel tekeer gaan. Het is het ouderwetse gieren in de geest van Albert Ayler, Sonny Simmons, David Murray en de saxofonisten van het Art Ensemble of Chicago. In de suite 'The Maze (for Julius)' soleert Sanborn in het eerste deel magistraal. Hij heeft een vette, volle toon en speelt een geladen, welhaast meditatieve solo. Ducret soleert bijna als een rockgitarist in het tweede ritmische deel. Het slotdeel is een energieke collectieve improvisatie, gebaseerd op een primitief funky ritmepatroon, waarbij Berne het nummer op het eind triomfantelijk en krijsend afsluit.
Twee jaar later formeerde Berne de groep Bloodcount, bestaande uit Chris Speed (tenorsax en klarinet), Marc Ducret (gitaar), Michael Formanek (bas) en Jim Black (drums) en Marc Ducret. Met deze groep nam hij de live-cd 'Poisoned Minds' op in de Parijse club Instants Chavirés. De cd bevat twee suiteachtige composities van Tim Berne: 'The Other' en 'What Are The Odds?'. Beide relatief lange stukken (respectievelijk 27 en 41 minuten), waarin vooral in wisselende tempi collectief wordt gespeeld en geïmproviseerd. Ook deze muziek heeft sterke overeenkomsten met zowel de impro- als hedendaags gecomponeerde muziek.
'The Others' is vooral een recitatieve en contemplatieve compositie, waarin Speed en Berne sereen en in een rubato tempo lange lijnen blazen. In het middenstuk van de suite kunnen de blazers nog enigermate tekeer gaan en heeft Jim Black een solo. Het langere 'What Are The Odds?' heeft aanzienlijk meer jazz-elementen in zich. De beide saxofo-nisten krijgen alle ruimte te improviseren. Zo is het intro een duo met Berne op alt en drummer Black. Berne speelt uitermate energiek, vingervlug en bebop-geïnspireerd. Verderop is een lange, uiterst fraai geblazen balladsolo van Berne - eveneens op altsax - te beluisteren. Speed soleert wervelend en dynamisch op de tenorsax en heeft op de klarinet een prachtige toon in het rustige middendeel van de suite. Na een bekwame en relevante bassolo van Formanek in hetzelfde gedeelte volgt het swingende slotdeel, waarin de blazers wederom een prominente rol hebben en zowel Speed als Berne, respectievelijk op tenor- en baritonsax, zeer energiek soleren op het inspirerende drumwerk van Black.(Jacques Los, 3.6.06) - [print]
- [naar boven]
NPS brengt documentaire 'Afijn' over Misha Mengelberg
Zondagmiddag en maandagnacht besteedt de NPS aandacht aan pianist Misha Mengel-berg, die Pinkermaandag 71 jaar wordt. Als opwarmertje daarom zondagmiddag bij Arena Output de korte versie van de documentaire 'Afijn', die geheel is gewijd aan het muzikale leven van deze componist, bandleider en improviserend muzikant (uitzending: 14.50 uur, Nederland 3). In de nacht van maandag op dinsdag zendt NPS Output vanaf 00.30 uur de complete documentaire uit, andermaal op Nederland 3.
Deze documentaire geeft een helder inzicht in Mengelbergs eigenzinnige denkwereld en werkwijze, aan de hand van muziekfragmenten en uitspraken van onder meer Louis Andriessen (componist), Han Bennink (slagwerker), Dave Douglas (trompettist), Guus Janssen (componist/pianist), Tomoko Mukaiyama (pianiste), Rik Schipper (sinoloog en jeugdvriend), Wim T. Schippers (beeldend kunstenaar, tv/radio/theatermaker) en Misha zelf. Archiefbeelden laten zien hoe Mengelberg vanuit klassiek componeren zich door jazzinvloeden ontwikkelde tot de godfather van de Nederlandse geïmproviseerde muziek. Een genre dat, dankzij Mengelberg, internationale faam geniet. De documentaire toont hoe in het universum van instant composing Bennink en Mengelberg al veertig jaar lang fungeren als elementaire deeltjes.
Meer weten?
Klik hier voor een verslag in woord en beeld van het uitbundige en absurdistische verjaardagsconcert
dat Mengelberg vorig jaar gaf in het Bimhuis, Amsterdam.
(Anoniem, 2.6.06) - [print]
- [naar boven]
Lees verder in het archief...