Als recensent ken je soms musici die je eigenlijk al heel lang volgt en waarvan je weet dat het muzikaal gezien dik in orde is, die dan opeens met een release komen die je weer enorm verrast, alsof je ze voor het eerst hoort.

Dit is het geval met deze twee ervaren musici: vocaliste Ineke Vandoorn en pianist Jasper van 't Hof. Beiden kunnen bogen op een indrukwekkende muzikale carrière van tientallen jaren. Ineke Vandoorn speelde jaren geleden al eens in een prachtig duo met pianist Jeroen van Vliet. Dat was ook al indrukwekkend goed, wat stijl betreft, iets traditioneler dan deze release. Jasper van 't Hof is (net als Van Vliet) een pianovirtuoos. Vandoorn heeft een indrukwekkende staat van dienst als docent, vocalist, tekstinterpretator en met name op het gebied van stemgebruik. Wat dat laatste betreft kun je haar gerust een autoriteit noemen.

Met stem en piano denk je misschien dat de pianist een ondersteunende rol heeft bij een zangeres. Maar daar is hier geen sprake van. De interactie en diepgang op deze release is van een geheel andere orde en getuigt van een enorme muzikaliteit en diepgang. Stem en piano hebben een volstrekt gelijkwaardige rol. Soms dartelend om elkaar heen, dan weer overgaand in een versnelling, afgewisseld met verstilling.

Vandoorn en Van 't Hof tekenen voor de meeste composities op 'Dancing On Water'. De eerste song 'Quiet' is van Paul Simon. Van 't Hof speelt zowel akoestisch als met synthesizer, het is alsof Zawinul zó je kamer instapt. Maar ook Van 't Hof herken je toch direct aan zijn eigen unieke sound. De pianist heeft een hekel aan ingewikkelde akkoorden, zijn liggingen zijn helder, transparant en to the point. Dat hoor je met name sterk terug in het titelstuk. Vandoorn improviseert hier indrukwekkend, met overtuiging en zeggingskracht. 'The Way She Looks' is een compositie waar alle kwaliteiten van Vandoorn in samenkomen. Maar ook hier weer mooie passages van Van 't Hof, die ontroeren en raken en dichtbij gespeeld zijn. En wat een mooi open slot... De gehele release is wat stijl betreft gevarieerd en fris. Mooie fraseringen van stem, indrukwekkende soundscapes, vrije improvisaties, dan weer iets Arabisch-Spaans. Het album eindigt al net zo sterk als het begon met 'Yagapriya', een indrukwekkend nummer, zowel in compositorisch opzicht als in de uitvoering. Het doet me even denken aan Herman van Doorn, de broer van Ineke, die op 'Caoutchouc' van Vaalbleek vocaal ook zo'n enorme overtuiging had. Dat zegt wel iets over het unieke van het hebben van een talent.

Zelden kom je een release tegen die van begin tot eind zo boeiend is dat je als luisteraar volledig opgaat in het moment. Het ademt, het leeft, het bruist, het ontroert... en dan is er de stilte van het slot. Het muzikale universum is wonderlijk. Als je dat op een release zo vorm weet te geven past mij enkel bescheidenheid.

Het album wordt gepresenteerd op 25 februari in het Bimhuis, Amsterdam en op zondag 3 maart in TivoliVredenburg, Utrecht.

Labels: cd, Ineke Vandoorn, Jasper van 't Hof

(Koen Scherer, 24.2.24) - [print] - [naar boven]

Dit is het muzikale verhaal van een zeer leuk en ontspannend verblijf van pianist Jan Geijtenbeek en zijn vrouw in Cambridge, Massachusetts, USA. De pianist kwam terug met een muziekdoos vol leuke, opgewekte muziekstukken. De tunes getuigen van een hecht samenspel tussen de drie muzikanten, die goed in het oor liggende mainstream jazz brengen. Je zal dit traditionele pianotrio nergens op een foutje betrappen, want de 13 composities van Geijtenbeek zijn zowat perfect uitgevoerd.

De schijf verlegt geen grenzen, dat is ook niet de bedoeling. 'Happy Song', 'A Sunny Day In Cambridge', enzovoort: de titels spreken voor zich. In 'We Belong' en '141 Oxford Street' spat de vakantievreugde zo uit de akkoorden en het samenspel. Goede jazz kan dus ook zonder veel drama gemaakt worden, al klinkt het dan natuurlijk allemaal wat gepolijster. Muzikaal is deze plaat vol kamerjazz een mooie combinatie van klassieke én jazzy inslag, en wel op hoog niveau. Zonder de blues en de ellende die altijd ergens verdoken zat in the real stuff.

Jan Geijtenbeek (piano), Thomas Pol (bas), Niek de Bruijn (drums).

Deze recensie verscheen ook in Jazz&Mo' / In de Jazztube hieronder zie je een live-uitvoering van 'We Belong'.

Labels: cd, Jan Geijtenbeek, Niek de Bruijn, Thomas Pol

(Marc Van de Walle, 21.2.24) - [print] - [naar boven]

Het roemruchte Antwerpse festival Jazz Middelheim krijgt een doorstart. Na het faillissement van de vorige organisator vonden de stad Antwerpen en de omroep VRT (de eigenaar van de merknaam) na een marktonderzoek een geschikte partner om het festival weer jaarlijks te laten plaatsvinden.

"We wilden de traditie van dit iconische festival niet loslaten", aldus de Antwerpse schepen van Cultuur Nabilla Ait Daoud. Hij is blij dat de nieuwe organisator opnieuw voor Park Den Brandt als festivallocatie kiest. "Dat was geen vereiste", zegt de schepen. "Maar het is zeker een pluspunt. Die groene omgeving draagt bij aan de gezellige, ontspannen sfeer van het festival. Het kasteel, de vijver, de grasperken: het bevordert allemaal de duurzaamheid van de festivalervaring."

Middelheim blijft een jazzfestival, beklemtoont Ait Daoud, met respect voor het verleden, maar ook met een 'urban vibe' en met de vinger aan de pols van de muzikale ontwikkelingen van vandaag. Ook Bert Schreurs, de man achter Brosella die voortaan instaat voor de organisatie en programmatie van Jazz Middelheim, ziet dat zo.

"Jazz is een huis met vele kamers", zegt Schreurs. "We zullen nog altijd mensen als Fred Hersch en groepen als TaxiWars programmeren. Maar daarnaast kunnen er ook dj's aan bod komen die door allerlei jazzvormen beïnvloed zijn." Respect voor de traditie, met oog voor allerlei nieuwe mengvormen: dat wordt de filosofie van het nieuwe Jazz Middelheim. "Met veel aandacht voor jong talent", benadrukt Schreurs.

Dit jaar zal er in augustus, de maand waarin Jazz Middelheim traditioneel doorgang vindt, nog geen editie zijn; daarvoor is het te kort dag. Maar in september komt er wel een mini-editie. Vanaf de zomer van 2025 vindt het Antwerpse festival dan weer elk jaar op volle sterkte plaats. Schreurs: "In een weekend van september plannen we op één of twee dagen een event, waarin we een idee zullen geven van hoe het nieuwe Jazz Middelheim er kan gaan uitzien."

Foto: Cees van de Ven / Bron: © De Standaard

Labels: festival, jazz middelheim, nieuws

(Maarten van de Ven, 18.2.24) - [print] - [naar boven]

Als je al vijftig jaar jazz speelt en je beleeft er evident nog zoveel plezier aan, dan heb je duidelijk de juiste afslagen genomen. Pianist Dave Kikoski (1961) is bij jazzfans bekend als sideman van drummer Roy Haynes, met wie hij vijftien jaar samenwerkte.

In De Smederij was het Joost van Schaik die hem achter de vodden zat - en vice versa - en diens begeleiding deed de pianist zichtbaar goed. Meteen al in het openingsnummer, 'Billy's Bounce', was Kikoski als een jong veulen dat uitzinnig in de eerste lentezon rondsprong. Verderop in de natuur, in het woud ('In Your Own Sweet Way') had hij een vuurtje ontstoken waaromheen hij doldwaze dwergendansjes demonstreerde. Het zal niemand verbazen dat hij daarbij ook in het struweel belandde, her een addernest vermorzelend, der een uilenbal met het oog opvangend. Als een kleuter in een snoepwinkel keek hij zijn ogen uit in 'I Hear A Rhapsody' en als er een nummer als 'The Shadow Of Your Smile' langskomt is het moeilijk te bepalen of de artiest of zijn publiek het meest geniet.

De intense chemie binnen het trio was nergens zo evident als in 'Someday My Prince Will Come'. Daarbij viel op dat bassist Joris Teepe natuurlijk best bereid is keurig vier-in-de-maat te trekken, maar wanneer hij in het spotlight staat, zijn het meer vamps en kleine melodietjes en sprongetjes die zijn spel spanning geven.

Het is niet ongebruikelijk dat een aansluitende jamsessie de nodige verrassingen oplevert. Dinsdag was dat voor mij slagwerkster Alexia Harpa, die mooie figuurtjes en combinaties sloeg en over een vrije geest beschikt. Opmerkelijker nog was de aanwezigheid van meesterpianist Dado Moroni in het publiek, die zijn massieve gestalte op een gegeven moment achter... de contrabas schoof.

Foto: Diederik Idema

Labels: concert, Dave Kikoski, feb24, Joost van Schaik, Joris Teepe

(Eddy Determeyer, 15.2.24) - [print] - [naar boven]

De monochromes waarvan sprake zijn vooraf opgenomen stukken muziek, bruitage, geluid, die dienen als achtergrond om de improvisatie van de muzikanten de vrije loop te kunnen laten gaan. Deze plaat werd op die manier één track van rond de veertig minuten, een collage van geluiden, aangevuld met het bevreemdende en confronterende improvisatiewerk van de muzikanten, die hun instrument zowel conventioneel als onconventioneel behandelen in de exploratie van die backdrops. Die collage is dus niet lukraak gemaakt (dus niet helemaal free), maar de monochromes (de backdrops) dienen als voedingsbodem voor de improvisaties door de bandleden. Zij willen een afschaduwing of vormgeving zijn van de helse, hectische en turbulente wereld waarin wij leven.

Dit is muziek of geluid dat een totaal nieuwe luisterhouding vraagt. Wie traditionele harmonieën verwacht komt uiteraard bedrogen uit. Wie muziek ziet als een geluidentaal die meer kan uitdrukken dan woorden zal hier weliswaar een hele luisteropdracht aan hebben, maar ook beloond worden. Invloed van Ligeti, multitemporele ritmelagen en lijnen, geïnspireerd door de Italiaans-Amerikaanse kunstenaar Harry Bertoia. Zijn Sonambient-sculpturen zijn allemaal penseeltrekken op dit expressieve doek.

Ingrid Laubrock (tenorsax, sopraansax), Jon Irabagon (sopranino sax), Zeena Parkins (elektrische harp), Tom Rainey (drums, percussie), Nate Wooley (trompet), Adam Matlock (accordeon).

Deze recensie verscheen ook in Jazz&Mo' / Klik hier voor een albumteaser.

Labels: cd, Ingrid Laubrock, Jon Irabagon, Nate Wooley, Tom Rainey

(Marc Van de Walle, 10.2.24) - [print] - [naar boven]

"De ZomerJazzFietsTour in de omgeving van het Reitdiepdal in Groningen onderscheidt zich op een bijzondere wijze van andere festivals. Kerken en schuren van boerderijen dienen als decor én onderdak voor de concerten. Muziekliefhebbers verkiezen hun eigen fietsroute en dwalen door het natuurlijk en muzikale landschap. Soms met zon, soms met tegenwind en zelfs een regenbuitje, maar het profijt van een avontuurlijk concert ligt altijd in het verschiet." Aldus onze verslaggever Louis Obbens na afloop van de editie van vorig jaar. Hij kwam er enthousiast van terug, net als Eddy Determeyer, die het Groningse festival vele malen beleefde en recenseerde voor onze website.

Edoch, na de komende editie valt het doek voor de ZomerJazzFietsTour. Op zaterdag 31 augustus maakt de ZJFT waarschijnlijk een soort treurmars, waar alle muzikanten op kunnen improviseren. "Het wordt een spetterende laatste editie. De veertigste. "Ja, formeel is het de 38ste", zegt voorzitter Niels Smit Duyzentkunst. "Maar we willen in ieder geval de veertig volmaken. Dus noemen we het gewoon de veertigste editie. Een beetje bijzonder misschien, maar dat past wel bij ons."

Waarom? Het ligt haast en helaas bijna voor de hand in deze tijd van (dramatische) bezuinigingen op pure jazz en kunst en cultuur in het algemeen. En de nieuwe plannen beloven op zijn zachtst gezegd niet veel goeds. Draai Om Je Oren heeft jarenlang met veel plezier verslag gedaan van dit eigenzinnige jazzfietsfestival en betreurt het ten zeerste dat er wederom een gat valt in het veld van bijzondere jazzevenementen. Smit Duyzentkunst legt op de website uit hoe het zover gekomen is.

Het doek valt voor een van de meest bijzondere muziekfestivals van Nederland. Na 38 edities komt een einde aan de combinatie van fietsen in het prachtige Middag-Humsterland en het genieten van pure, experimentele jazz. Pogingen om het bestuur van de ZomerJazzFietsTour te verjongen leverden te weinig respons op. En de eisen die fondsen stellen aan middelgrote evenementen worden met het jaar strenger. Dan maar stoppen. Met een grimlach.

Een ongedwongen fietstocht door het Reitdiepdal en dan impro-jazz bewonderen in boerenschuren en kerkjes. Dat is in essentie de ZomerJazzFietsTour. Die ingrediënten zorgen ervoor dat het festival altijd uitverkocht is. De opzet maakt de organisatie van dit evenement arbeidsintensief. Het regelen van de locaties, routes, muzikanten, tenten, de financiële verantwoording, het begeleiden van bezoekers, ga maar door. Ondanks de warme hulp van tientallen inwoners van het gebied hebben de (vrijwillige) bestuursleden, vooral in de zomer, bijna een dagtaak aan de organisatie. Een aantal bestuursleden geeft aan dat het na tientallen jaren letterlijk mooi is geweest.

Het bestuur heeft jarenlang geprobeerd om nieuwe mensen in het bestuur te krijgen die het stokje willen overnemen. Maar het schrikt mensen af als ze zien hoe intensief de klus is. Voorzitter Niels Smit Duyzentkunst heeft daar wel begrip voor. "De gekken zijn op, helaas", lacht hij. "We vragen nogal wat. Er gaat gewoon heel veel vrije tijd in zitten. We kunnen het mensen niet kwalijk nemen als ze dat niet willen."

Los van het feit dat nogal wat van de kern van vrijwilligers wordt gevraagd, speelt de regelgeving een rol bij het besluit om te stoppen. Fondsen stellen steeds strengere eisen aan evenementen. Om in aanmerking te blijven komen voor structurele subsidies zou de ZJFT moeten groeien, of juist veel kleiner moeten worden. Zakelijk leider Jo Willems: "We zijn te groot voor het servet en te klein voor het tafellaken. Natuurlijk, je kan ook minder een beroep doen op fondsen, maar dat zou betekenen dat de prijs van het toegangskaartje vele malen over de kop moet. Dan wordt het een elitair feestje. Dat willen we niet. Dan is het geen ZomerJazzFietsTour meer zoals we die ooit hebben bedacht."

Dus is 2024 de laatste editie. Programmeur Marcel Roelofs heeft al de nodige bands op het oog. En daar zit nog wel een dingetje. De ZJFT zal gemist worden door het publiek, maar misschien nog wel meer door de muzikanten. Er zijn in Europa maar weinig evenementen waar meer dan twintig bands van wereldklasse impro-jazz spelen. En waar aanstormend jazztalent de kunsten mag vertonen. Zo werkt de ZJFT samen met het Prins Claus Conservatorium, om studenten letterlijk een podium te bieden.

Foto's: Hammie van der Vorst & Willem Schwertmann

Labels: nieuws, zomerjazzfietstour

(Donata van de Ven, 8.2.24) - [print] - [naar boven]

Ik moest aan dit verhaal denken toen ik saxofonist Efraïm Trujillo aan het werk zag en hoorde. Ook een prima blazer met een opgeruwde toon die net zo gemakkelijk zo zoetgevooisd kan spelen als een Stan Getz. En ook Trujillo zal je niet gauw betrappen op stokstijfheid. Wanneer de muziek daartoe aanleiding geeft steekt hij het instrument hemelwaarts, waarbij de beker bijkans de zoldering raakt. Of hij zakt juist diep door de knieën. Een soort ochtendgymnastiek om tien uur 's avonds. In 'Manhã De Carnaval' zweept hij zichzelf op tot kortstondige momenten van levitatie. Een lopend vuurtje, deze gast. Zelfs wanneer hij naast het combo gaat staan om een van zijn medemuzikanten te laten soleren, blijft hij met kleine bijna onhoorbare ondersteunende nootjes bij het gebeuren betrokken. Heel ouderwets in feite; die Trujillo heeft de toekomst.

Het kwartet is een solide en intens spelende machine, dat soms collectief en spatgelijk een stilte kan laten vallen. Bassist Joris Teepe loopt en trippelt vastberaden door de schema's, pianist Jasper Soffers schrikt er niet voor terug halverwege een solo van toonaard te wisselen en drummer Steve Altenberg zet het geheel met onverwachte accenten onder spanning. Een beetje zoals een koolstofatoom in een ijzerkristal staal zijn kracht geeft. Soms vliegt hij bij het soleren bijna uit de bocht en er net zo gemakkelijk weer in. Het wordt zo langzamerhand hoog tijd om hem eens op een off-night te horen.

Foto: Hammie van der Vorst

Labels: concert, Efraïm Trujillo, jan24, Jasper Soffers, Joris Teepe, Steve Altenberg

(Eddy Determeyer, 4.2.24) - [print] - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.