Super-Sonic Jazz is een jaarlijks terugkerend festival in Amsterdam dat Nederlands aanstormend jazztalent, aangevuld met internationale artiesten, een podium biedt. Opvallend is het streven om jonge mensen voor jazzmuziek te enthousiasmeren door een relatie met het poppodium Paradiso, het Bimhuis en het Conservatorium van Amsterdam aan te gaan. Het Super-Sonic Jazz Festival heeft met de Zuid-Afrikaanse Nduduzo Makhathini een zeer onderscheidende muzikant geboekt. Het rijksmonument De Duif aan de Amsterdamse Prinsengracht is van origine een kerk en vormt een bijzondere plek voor het aanbieden van concerten.

Voorafgaand aan het optreden van Nduduzo Makhathini is de zaal redelijk gevuld voor het interview van Andrew Makkinga met de pianist. Makhathini is de primus inter paris van de nieuwe generatie Zuid-Afrikaanse jazzmuzikanten. De innemende Makhathini integreert traditionele Zuid-Afrikaanse muziek met vooruitstrevende jazz. Met zijn recente opnames op het legendarische Blue Note-label, 'Modes Of Communication' en 'In The Spirit Of Ntu' is hij een rising star in de wereld van de jazz. Makhathini houdt een uitgebreid exposé over zijn visie op Zuid-Afrikaanse muziek, de rol en betekenis van de diaspora, kolonialisme, apartheid en spiritualiteit en de inspiratie van het fenomeen en wegbereider Abdullah Ibrahim.

In De Duif wordt door het kwartet een doorlopende set gespeeld, waarin naast Makhathini de Amerikaanse altist Logan Richardson hoge ogen gooit. De openingstrack is een lieflijke spiritual, die de sfeer benadert van John Coltrane's 'A Love Supreme' - het meesterwerk waardoor Makhathini de jazz is ingezogen. De cadans in het tweede nummer van drummer Chad Taylor is begeesterend en legt het fundament voor snerpende saxofoonsolo's en percussieve pianoklanken. Hierna schuurt de muziek tegen free jazz: fragmentarisch, gehaast en rafelig. Klankkleuren en ritmes zijn dan veranderlijk als het licht. Zang, repeterende ritmes en luchtigheid domineren en doorbreken de hoogenergetische sfeer, die wordt voortgezet met een vertragende compositie waarin nadrukkelijk de suspense wordt gezocht. Intens, met een hoge snelheid en voorzien van opzwepende solo's volgt het ene hoogtepunt op het andere. Publieksparticipatie hoort bij de Zuid-Afrikaanse cultuur en wordt niet geschuwd. De afsluitende stukken leunen vol souplesse op bedwelmende Afrikaanse ritmes en de toegift is een meesterlijke en meeslepende gospel.

Vol overgave wordt een staalkaart van spirituele jazz tentoongesteld, verbonden met oorspronkelijke, levenslustige klanken uit de Zuid-Afrikaanse volksmuziek. Vaak intens en meedogenloos, maar ook sensitief geladen. Makhathini speelt met heldere lyriek en een klankpalet met een in het oog springende melodische vocabulaire. Zijn muziek is open en stimulerend. Het brede scala aan opgeroepen emoties is eerder troostrijk dan zwaar aangezet. Het magische saxofoongeluid van Logan Richardson, de bijdragen van de ritmetandem en de frisse virtuositeit van Nduduzo Makhathini maken het tot een gedenkwaardig concert.

Klik hier voor foto's van dit concert door Louis Obbens.

Labels: concert, Nduduzo Makhathini, nov22, Super-Sonic Jazz

(Louis Obbens, 30.11.22) - [print] - [naar boven]

Concert / Evenement
Een happening in Gersloot
Duo Han Bennink-Terrie Ex met Anneke Verstegen en Emma Fischer, zondag 13 november 2022, Tripgemaal, Gersloot

Het uit 1876 daterende Tripgemaal in het vlek Gersloot, Friesland is een goed bewaard cultureel geheim waar tentoonstellingen, performances en concertjes worden georganiseerd. Of liever: werden georganiseerd. Want de organisatoren, de familie Mercuur, trekken weg, maar het is naar verluidt de bedoeling dat de nieuwe uitbater op min of meer vergelijkbare voet doorgaat. Afwachten dus.

Het optreden van het duo Bennink-Ex ("we gaan lawaai maken") plus de kunstenaressen Anneke Verstegen en Emma Fischer was zo'n beetje de zwanezang. En die zwaan ging behoorlijk tekeer. Want als de machinist destijds de knallen had gehoord waarmee de slagwerker ons op zijn aanwezigheid attendeerde, zou het al te laat zijn geweest om de imposante pompen (Louis Smulders en Co., Utrecht 1906 en de Gebr. Stork & Co., Hengelo 1926) nog te redden. Het optreden werd dan ook met een orgie van pure decibellen geopend, waarna rustiger vaarwater werd bevaren met de gitaar van Terrie Ex in de hoofdrol. Daarbij is het goed voor ogen te houden dat elke denkbare vallende speld in de betegelde ruimte van 20 bij 20 met haar hoge nok kon worden gehoord.

Na de pauze trad het duo Verstegen en Fischer aan om geïnspireerd door de muziek kunstwerken te vervaardigen. Helemaal 1960 en Allen Kaprow en John Cage (en 1962 en Simon Vinkenoog en Open Het Graf). Verstegen zette met snelle felle vegen houtskool een antropomorfe figuur op het doek, terwijl Fischer met krijt een verticale muzikale taal liet opbloeien.

Jammer wanneer dit soort happenings niet langer zouden happenen.

Foto's: Hammie van der Vorst

Labels: Anneke Verstegen, concert, Emma Fischer, Han Bennink, happening, nov22, Terrie Ex

(Eddy Determeyer, 28.11.22) - [print] - [naar boven]

Tijdens twee concerten in het kader van November Music 2022 kwamen jazz en hedendaags gecomponeerd op mooie wijze samen. Accordeonist Rik Cornelissen, pianist Jeroen van Vliet, altviolist Oene van Geel en bassist Dion Nijland schreven ieder een stuk voor het project 'From Within, From Without', ieder stuk passend bij een schilderij als onderdeel van een kunstroute. De vier musici voerden het samen met altsaxofonist Miguel Boelens uit in de Azijnfabriek. 's Avonds was het de beurt aan Steve Coleman, die op verzoek van het Amstel Quartet de compositie 'Was Ankh Djed' schreef en het samen met de vier blazers van dit kwartet ook uitvoerde.

Van Vliet schreef 'Panta', een mooi verstild stuk, helemaal in de traditie van deze pianist. Prachtig ook hoe hij hier de klank van piano en accordeon met elkaar verweeft tot een geheel. Bijzonder is de sterk ritmische frase net iets voorbij de helft, waarin Van Geel laat horen ook te kunnen drummen. Zittend op een cajon geeft hij met zijn handen een flitsende solo, terwijl hij met zijn linkervoet een tamboerijn bedient. Het typische Van Vliet-geluid horen we nog wat verderop, in een mooie triopassage van piano, contrabas en altviool, in de klassieke traditie. Nijlands 'We Are In This Together' vangt aan met een boeiend patroon op de piano, de opmaat tot een melodie die klinkt als een langzame dans. Steeds verder bouwen de musici het stuk uit, maar het is vooral Buelens die hier excelleert. Mooie dynamische frases verderop van Van Vliet en Van Geel, wederom op zijn 'kistje'. 'Shelter' van Cornellissen begint uiterst fragiel, met klassieke klanken tussen de noten van het trio accordeon, altviool en contrabas. Verderop valt de solo van Van Vliet op, met die voor hem zo typische fluwelen klank. Als Nijland en Buelens aansluitend aanhaken, horen we ineens klassiek in jazz omslaan. Krachtig spel zet de toon, tot het stuk uiteindelijk al even subtiel eindigt als dat het begon. Van Geel begint zijn 'Been Seen By What You Are Seeing' uiterst dynamisch, wederom gezeten op zijn cajon. Gaandeweg neemt het tempo wat af en krijgen Nijland en Van Vliet ruim baan, waarbij die eerste opvallend zangerig klinkt. Mooi ook hoe verderop eerst Buelens en dan Cornelissen de melodie vormgeven.

Zo lang als het Amstel Quartet bestaat, leeft bij de vier saxofonisten reeds de wens om iets te doen met componist en altsaxofonist Steve Coleman. Dankzij November Music, waar Coleman al eerder optrad, lukte het dit jaar. Voor zowel het kwartet als voor Coleman bijzonder, met name ook omdat die laatste, naar hij zelf aan het eind van het concert zegt, gewend is te schrijven voor musici die hij kent, waarbij hij rekening houdt met hun persoonlijkheid. Terughoren doen we het niet aan dit boeiende, uit vier delen bestaande 'Was Ankh Djed'. Het eerste deel is vrij minimalistisch van opzet en Coleman zet zijn vier mede blazers hier vooral in de begeleidende rol, terwijl hij zelf kiest voor de vrij abstracte melodie. Maar hoe abstract ook, hier valt toch ook gelijk de complexe ritmiek op, die zo kenmerkend is voor Coleman. In het tweede, vrij rustige deel speelt het kwartet unisono lijnen, waar Coleman een al even serene melodie overheen legt. Vanaf het derde deel wordt de structuur complexer en gaan de vijf blazers meer gelijk op. Mooie polyritmische patronen ontvouwt Coleman hier, waarin hijzelf regelmatig in de lead is, maar ook de diverse leden van het kwartet soms naar voren stappen. Bijzonder is ook de zeer stuwende, ritmische passage in het vierde deel.

Foto's: Louis Obbens

Labels: Amstel Quartet, concert, Dion Nijland, festival, Jeroen van Vliet, Miguel Boelens, nov22, november music, Oene van Geel, Rik Cornelissen, Steve Coleman

(Ben Taffijn, 26.11.22) - [print] - [naar boven]

Labels: Bill Frisell, Brad Mehldau, festival, Joshua Redman, Lady Blackbird, nov22, rockit

(Maarten van de Ven, 24.11.22) - [print] - [naar boven]

Na jaren van tegenvallende financiële resultaten heeft het bestuur van de Stichting Doctor Jazz met pijn in het hart moeten besluiten om na 60 jaar te stoppen met het uitgeven van het Doctor Jazz Magazine, het oudste jazztijdschrift van Nederland. Tevens gaat de stekker uit de jaarlijkse Doctor Jazzdagen met de bijbehorende jazzmarkt voor verzamelaars.

De Stichting Doctor Jazz wordt niet opgeheven en zal met een afgeslankt bestuur blijven bestaan. Ook de Doctor Jazz-website blijft gehandhaafd, dit in verband met de verkoop van de Doctor Jazz cd-producties, het enige onderdeel dat niet met verlies draaide, mede door de sponsoring, donateurs en voor deze tijd redelijke verkoopcijfers.

Het besluit zal voor sommige liefhebbers als een verrassing komen, maar wie de laatste Doctor Jazz Dag heeft bezocht moet zijn geschrokken van de lage opkomst en de hoge gemiddelde leeftijd. Het Doctor Jazz Magazine heeft al jaren te maken met een dalend aantal abonnees. Aan de kwaliteit van het magazine heeft het niet gelegen, aldus bestuurslid Sam Verbeek, wel aan de vergrijzing en een desinteresse van de media en het jongere publiek voor classic jazz en jazzmuziek in het algemeen, waarbij dan geldt dat onbekend ook onbemind maakt. Pogingen om het tij te keren bleven helaas zonder veel succes.

Labels: Doctor Jazz Magazine, nieuws

(Maarten van de Ven, 22.11.22) - [print] - [naar boven]

Jazzzangeres Fleurine pleit voor een divers klimaat en een urgente terugkeer van jazz, geïmproviseerde en wereldmuziek op onze publieke radio. "Om Bird te quoten: Now's the time!" Draai om je oren steunt haar pleidooi van harte en roept iedereen die het ermee eens is op 'in de pen' te klimmen en een protestbrief te sturen naar de NPO via het speciale mailadres protest@bimpro.nl.

"In de vijftig jaar dat de Beroepsvereniging van Improviserende Musici (BIM) bestaat werden in Nederland binnen negen conservatoria afdelingen opgericht voor jazzmuziek. Voor circa driehonderd jaarlijks afstuderende jazztalenten, en al hun voorgangers, bestaan geen uitzendmogelijkheden meer op de nationale radio als de plannen van zendermanager Simone Meijer doorgaan om Radio 4 om te dopen in 'NPO Klassiek'.

Steevast worden publieke gelden ingezet om klassieke muziek te ondersteunen. Maar al decennialang studeert in Nederland circa 50 procent van de conservatoriumstudenten af in jazz, wereldmuziek en andere richtingen. Dat de Nederlandse Publieke Omroep nul procent jazz vertegenwoordigt in het aanbod is dus niet te rechtvaardigen. Het is bovendien pure kapitaal- en talentvernietiging.

Jazz is actueel en herbergt een heterogeen publiek. Jazzmuziek inspireert en beïnvloedt al 100 jaar lang alle mogelijke muziekstijlen, van rock tot hiphop, r&b, funk, disco tot drum & bass en dance.

Genieën als John Coltrane, Miles Davis en Duke Ellington hebben een onuitwisbare plek in de ontwikkeling van de internationale muziekgeschiedenis, zoals in voorgaande eeuwen genieën als Mozart, Bach, en Beethoven. Meijer zei in de Volkskrant dat de "andere vijf stations" zich mogen richten op muziek van "pakweg de laatste honderd jaar". Echter ook daar is voor geïmproviseerde muziek nergens plek. Dit is een enorme verschraling van ons muzikale landschap en ons culturele erfgoed. Zowel makers als het publiek zijn een afspiegeling en onderdeel van de Nederlandse maatschappij die we terug horen te zien bij de NPO. Nederland heeft een uniek stempel gedrukt op de ontwikkeling van de mondiale jazz, met name de door de ontwikkeling naar hedendaagse improvisatiemuziek.

De publieke omroep heeft een andere functie dan de commerciële oproepen en dient tegenwicht te bieden met een educatieve en veelzijdige programmering, die past in het maatschappelijk beeld van Nederland. Het belastinggeld dat erheen gaat is immers van ons allen; die diversiteit moet dus terug te vinden zijn op de nationale radio. Met de komst van 'NPO Klassiek' en de voorgenomen verwijdering van jazz uit het muzikale aanbod worden overwegend witte landgenoten op voornamelijk witte, mannelijke componisten uit voorgaande eeuwen getrakteerd. En dat terwijl veel jazzmuziek inmiddels zelf 'klassieke' muziek is geworden, maar dan van multiculturele herkomst.

Meijer claimt dat "de helft van de luisteraars" de radio uitzet als ze jazz horen. Heeft ze gefundeerd onderzoek waarvan wij deelgenoot kunnen worden? En hoe zit het dan met de andere helft?

Anno 2022 zou je van de publieke omroep mogen verwachten dat ze wellicht een beleid zou voeren waarbij diversiteit bovenaan de agenda staat, zonder cultureel racisme. Ik pleit voor een divers klimaat en een urgente terugkeer van jazz, geïmproviseerde muziek en wereldmuziek op de publieke radio."

Fleurine Verloop is jazzvocalist en voorzitter van de Beroepsvereniging Improviserende Musici.

Illustratie: Cyprian Koscielniak / Foto: Jaap Kroon

Labels: actie, BIM, Fleurine, pleidooi

(Maarten van de Ven, 20.11.22) - [print] - [naar boven]

Onlangs kwam hier bassist Petter Eldh voorbij, als lid van de Gard Nilssen Acoustic Unit, maar ook naar aanleiding van zijn concert met Christian Lillinger op het FAQ Festival. Hij is echter ook te horen op het eveneens bij ECM Records verschenen 'Vermillion', samen met pianist Kit Downes en drummer James Maddren. Van Downes ligt er hier echter nog meer. Met bassist John Edwards en drummer Andrew Lisle maakte hij voor Raw Tonk 'Multi-Directional' en met celliste Lucy Railton creëerde hij voor SN Variations 'Subaerial'.

Bevatte 'Elastic Wave', het album van Gard Nilssen vooral composities van Nilssen en Rolingheten, dit 'Vermillion' bestaat vooral uit stukken van Eldh en Downes. En van die eerste horen we ook weer een andere kant, want speelt op 'Elastic Wave' ritme een grote rol, op 'Vermillion' is dat veel minder het geval. Sterker nog, als we kijken naar de drie eerste stukken, alle drie van Downes, dan bemerken we dat ze ook qua melodie weinig houvast bieden. Het zijn diepgravende abstracties die we hier horen, waarbij alle instrumenten een ongeveer even belangrijke plaats innemen. En toch weet Downes - en 'Seceda' is hier wellicht het mooiste voorbeeld van - je wel te raken. 'Plus Puls' heet het vierde stuk, niet toevallig een compositie van Eldh. 'Laten we er nu maar eens wat ritme aan toevoegen', lijkt hij te denken. En direct stroomt het. Het tweede deel van het album is met vier stukken van Eldh - 'Sandlands', 'Waders', 'Clash Fails' en 'Math Amager' - dan ook anders van karakter. En zeker zo bijzonder is de enige cover op dit album, Jimi Hendrix' 'Castles Made Of Sand'.

Wie het werk van Edwards en Lisle kent, weet dat 'Multi-Directional' qua mate van abstractie nog een stap verder gaat. En waar 'Vermillion' composities bevat, hoor je dat hier - het betreft opnames van een concert in het Londense Café Oto - van harte wordt geïmproviseerd. Maar voor wie gaat voor de schoonheid van klank, valt hier bijzonder veel te genieten. Zo maakt het eerste deel van 'Vehemence' prachtig duidelijk waar Edwards zijn faam aan te danken heeft; het klankspectrum dat hij hier uit zijn contrabas tovert is ongekend. Maar ook Lisle laat zich hier met bijzonder krachtig spel horen, culminerend in een prachtige drumsolo. Downes eist zijn plek op met abstracte clusters, de hegemonie van de ritmetandem vlot doorbrekend. In het tweede deel van 'Vehemence' gaat het er al even onstuimig aan toe en andermaal horen we hier goed terug dat we met een nogal atypisch pianotrio van doen hebben. 'Ardency' heeft aanvankelijk een veel rustiger karakter, waarbij vooral de bijdrage van Edwards, spelend met zijn strijkstok, opvalt, tot ook hier de spanning gaandeweg oploopt.

Railton en Downes werken al zo'n dertien jaar op regelmatige basis samen, nadat ze elkaar tijdens hun studie in Londen ontmoetten. Het is te horen aan 'Subaerial', waarvoor het duo de Skáholt Kathedraal in het zuidwesten van IJsland boekte. Downes nam daar plaats achter het orgel, Railton achter haar cello. Ze speelden en improviseerden zo'n drie uur, muziek die uiteindelijk resulteerde in dit uit zeven episodes bestaande werk, waarin zich een werkelijk schitterend, maar bijzonder abstract klanklandschap ontvouwt. Muziek ook die regelmatig balanceert op de grens van geluid en stilte, zoals bijvoorbeeld mooi duidelijk wordt in 'Folding In'. Een album ook waarin improvisatie en hedendaags gecomponeerde muziek elkaar ontmoeten, waarmee we dus tevens een compleet ander aspect van Downes' musiceren horen.

Labels: Andrew Lisle, cd, James Maddren, John Edwards, Kit Downes, Lucy Railton, Petter Eldh

(Ben Taffijn, 16.11.22) - [print] - [naar boven]

De Houtense gitarist, componist en Edison Award-winnaar Marc van Vugt gaat al jaren de wereld over met zijn muziek. Hij heeft zojuist zijn eerste solo akoestisch gitaaralbum 'The Lonely Coyote' uitgebracht. Muziek die klinkt als een sfeervolle en vooral persoonlijke reis. Alle reden dus voor een interview!

Voor de samenstelling van dat toekomstige interview met Marc kunnen we jouw hulp gebruiken! Welke vragen zou je hem willen stellen, bijvoorbeeld naar aanleiding van zijn nieuwe album? Mail jouw vraag naar Marc via gitaar0@hotmail.com.

Om inspiratie op te doen kun je 'The Lonely Coyote' hier beluisteren!

Vanavond om 20.30 uur presenteert Marc zijn nieuwe album 'The Lonely Coyote' in Theater Aan de Slinger in Houten. Hij wordt deze avond bijgestaan door Sandip Batthacharya op tabla, Leo Janssen op tenor- en sopraansax en Ineke Vandoorn op zang en piano.

Labels: interview, lezersactie, Marc van Vugt

(Maarten van de Ven, 12.11.22) - [print] - [naar boven]

De Zweedse bassist Petter Eldh is een bijzonder veelzijdige musicus die zich op geen enkele manier in hokjes laat duwen. In deze bespreking sta ik stil bij een liveconcert wat Eldh samen met drummer Christian Lillinger gaf in het kader van het FAQ Festival en een recente, bij ECM Records verschenen cd 'Elastic Wave' van de Gard Nilssen Acoustic Unity, met naast drummer Nilssen en Eldh André Rolingheten op rieten. Het maakt duidelijk hoe veelzijdig deze man wel niet is.

Het feit dat dit concert plaatsvond als onderdeel van het FAQ Festival zegt eigenlijk al genoeg. Dit al jaren bestaande festival, tegenwoordig deel uitmakend van November Music, richt zich op elektronische muziek. En de set die hij in dit kader verzorgde met drummer Christian Lillinger paste volledig in het concept. Wat tevens betekent dat nogal wat liefhebbers van de Gard Nilssen Acoustic Unity van deze verrichtingen niets moeten hebben. Eldh bespeelde de basgitaar gedurende enkele minuten, maar bediende zich hier hoofdzakelijk van de elektronica, loodzware ritmes producerend waar maatje Lillinger - de twee kennen elkaar inmiddels van haver tot gort - prima raad mee wist. Eldh de aangever, Lillinger de invuller. Diep geconcentreerd en volledig opgaand in het spel wist hij iedere keer weer de ritmes op wonderlijke wijze verder uit te bouwen. Als hij tenminste zelf niet achter de knoppen zat, iets waar het concert mee begon en eindigde.

Op 'Elastic Wave' is hij 'gewoon' te horen op de contrabas. En je zou kunnen stellen dat dit album zo ongeveer eindigt waar het concert begint. Opener 'Altaret' is harmonieuze jazz in de beste ECM-traditie, terwijl we in 'Spending Time With Ludvig', 'Influx Delight' en 'The Other Village' een glimp opvangen van die andere wereld van Eldh, die van de complexe, onorthodoxe ritmes, iets wat we bijvoorbeeld ook kennen van Punkt Vrt. Plastik, het trio dat Eldh heeft met Lillinger en pianiste Kaja Draksler. Alleen blijven we hier binnen de kaders die we gesteld hebben aan de muzieksoort jazz, iets waar hij met Lillinger in het concert fors overheen gaat.

En zoals gezegd horen we op andere momenten een complete andere Eldh. In het eerdergenoemde 'Altaret', maar nog meer in de prachtige ballade 'Lokket Til Jon, Og Skjerfet Til Paul', waar de prozaïsche titel 'De pet voor Jon en de sjaal voor Paul' achter schuilgaat. Eldh mag hier beginnen met bijzonder ingetogen spel, gevolgd door Rolinghten met al even subtiele tenorklanken. 'Cercle 85', 'Dreignau' en afsluiter 'The Room Next To Her' zijn andere stukken in dezelfde sfeer die het benoemen waard zijn. Met name de laatstgenoemde compositie valt op doordat we hier Roligheten horen op de zelden gebruikte bassax.

Foto's: Cees van de Ven

In de Jazztube hieronder zie je het concert dat Gard Nilssen's Acoustic Unity op 21 april van dit jaar gaf in het Bimhuis in Amsterdam.

Labels: Christian Lillinger, concert, FAQ, Gard Nilssen Acoustic Unity, jazztube, nov22, Petter Eldh

(Ben Taffijn, 11.11.22) - [print] - [naar boven]

"Gerechtigheid!" kreeg Joke Schepers te horen toen ze het Grand Theatre betrad. De weduwe van bassist, componist en orkestleider Gerard Ammerlaan (1953-2011) had daags tevoren vernomen dat 'De Fabuleuze Fietser', een compositie van Ammerlaan, uitgevoerd zou worden door Tijn Wybengas AM.OK. Zoals Jo Willems zei, in het verleden zakelijk leider van Ammerlaans projecten: "Vaak is het zo dat wanneer een componist sterft ook zijn composities overlijden." Gelukkig had Wybenga, die in 1993 geboren werd - het geboortejaar ook van de 'Fietser' - in Ammerlaan een soulmate herkend. Zo leeft in ieder geval het werk van de Groninger voort. (Het is misschien wel aardig om de documentaire 'Common Senses' die Frits Boersma in 2018 voor de stichting Beeldlijn vervaardigde, weer eens terug te kijken. Met de fabuleuze uitvoering van het titelstuk door het Haydn Jeugd Strijkorkest.)

Wel was het stuk volgens de Wybenga-doctrine herschreven, uiteraard. Die zou zelfs van 'When The Saints' nog een boeiende opera kunnen vervaardigen. Iets van zijn werkwijze deed de orkestleider tijdens het concert uit de doeken. Hij knipt stukjes uit opgenomen improvisaties van zijn muzikanten en gebruikt die als basis voor een nieuwe compositie. Waar de muzikanten dan weer op kunnen improviseren. Als dat geen mooie manier van recyclen is weet ik het ook niet meer.

Het AM.OK (Amsterdams Modern Orkest) is zo'n beetje het avontuurlijkste, meest weerbarstige ensemble in het huidige Nederlandse muzieklandschap. Wybengas muziek ademt en zit niet stil. In het openingsnummer 'Roofkes' gaan muzikanten dialogen met elkaar aan en met de rest van het orkest (multalogen?). Of met zichzelf, zoals basklarinettist Frederico Calcagno liet horen. Registers worden vliegensvlug gewisseld. Daarbij dirigeert de leider met sierlijke danspasjes en subtiele handgebaren.

Bij een duet tussen trompettist Alistair Payne en basgitarist Alessandro Fongaro (dat Amsterdams is betrekkelijk, zult u begrijpen) diepte die laatste zijn diepste noten op uit het diepste der diepen - ik meende duidelijk klanken uit de krochten van Slochteren te herkennen. Soms murmelt de muziek als een lieflijk bergbeekje en weer even later stort zich een vloedgolf van smeltwater met stukken gletsjer en al het dal in.

Béla Bartók ontmoet het Jazz Composers Orchestra. Zoiets.

Foto's: Niels Knelis Meijer

Labels: AM.OK, concert, nov22, Tijn Wybenga

(Eddy Determeyer, 7.11.22) - [print] - [naar boven]

"Een stap terug zetten om een stap vooruit te zetten." Zo omschrijft Cees van de Ven (82) zijn terugtreden als programmator van Pelt Jazz. Vanaf het seizoen 2023-24 zal Michel Cox een enthousiaste invulling aan deze functie gaan geven. Op die manier blijft de continuïteit van het jazzpodium, dat zijn domicilie heeft in CC Palethe, ook in de toekomst gewaarborgd.

In ruim 30 jaar programmeerde Cees van de Ven zo'n 230 jazzconcerten. In 2001 begon hij daarmee onder de noemer 'Jazz at the Crow' in cultuurcafé Kraaij & Balder in Eindhoven. Na zijn verhuizing naar Neerpelt kwam daar een nieuw initiatief bij: het podium JazzCase opende in 2006 zijn deuren in Provinciaal Domein Dommelhof. Het zou uitgroeien tot een begrip binnen jazzkringen dankzij de avontuurlijke programmering, waarbij het Cees regelmatig lukte om grote namen uit binnen- en buitenland binnen te halen. Een aantal eigen concertopnamen verschenen later op cd of lp, zoals een serie van zes albums bij El Negocito Records. Na 14 jaar viel in 2020 het doek voor JazzCase, maar op Cees' initiatief en als partner in cultuur van de gemeente opende een jaar later het nieuwe podium Pelt Jazz, waarvan hij wederom de programmering voor zijn rekening nam.

"Mijn overweging om nu een stap terug te zetten komt voort uit mijn wens om te zorgen dat de continuïteit van Pelt Jazz ook in de toekomst gewaarborgd blijft. Het is tijd voor een nieuwe stap vooruit voor een nieuwe enthousiaste programmator: Michel Cox, die samen met zijn echtgenote al enige tijd deel uitmaakt van ons Pelt Jazz-team. Hij zal op zijn eigen wijze het nieuwe seizoen 2023-2024 qua concerten gaan vormgeven. Natuurlijk zal ik hem desgevraagd alle raad, steun en hulp geven."

Michel Cox' connectie met muziek startte op 7-jarige leeftijd met het accordeon, waarop hij een aantal jaren privéles volgde. Als prille twintiger kwam Michel in contact met de jazzmicrobe. "Echt geëxplodeerd is mijn consumptie van jazzmuziek gedurende de laatste 15 jaar. Ik bezoek zeer veel jazzconcerten en jazzfestivals in binnen- en buitenland en heb een brede belangstelling voor het totale jazzspectrum. Als kersverse programmator van Pelt Jazz wil ik producties aan het publiek voorstellen die emoties en energie uitstralen in de meest brede zin. Stijlen hebben voor mij hierbij geen strikte waarde, zolang ze maar een duidelijke muzikaliteit ademen en het publiek kunnen omarmen en beroeren. In het bijzonder wil ik zeker aankomende beloftevolle artiesten een podium bieden."

Cees heeft alle vertrouwen in zijn opvolger en kijkt terug op vele mooie jaren. "Ik heb al die jaren met passie en onbezoldigd - zoals zovelen in de sector - mooie, interessante concerten met musici van naam en faam maar ook met creatieve talentvolle jonge musici mogen programmeren. Daar heb ik vele vriendschappen aan overgehouden, met muzikanten en concertbezoekers. Ik ben zeker voornemens nog veel concerten te bezoeken en jazz als cultuuruiting verder te promoten met fotografie, mijn tweede passie, voor websites zoals Draai om je oren."

Tijdens het slotconcert van dit seizoen - het Christophe Irniger Trio featuring Ben van Gelder - op donderdag 20 april 2023 zal Cees van de Ven publiekelijk terugtreden.

Foto's: Hugo Bergs & Maarten van de Ven

Labels: interview, nieuws, Pelt Jazz

(Maarten van de Ven, 6.11.22) - [print] - [naar boven]

Cd / Jazztube
Borderlands Trio - 'Wandersphere'
Intakt, 2021 | Opname: 11 december 2020

Het Borderland Trio, bestaande uit bassist Stephan Crump, pianist Kris Davis en drummer Eric McPherson, schetst op dit dubbelalbum mooie en open vergezichten met vier uitgebreide improvisaties. De keuze om ruim de tijd te nemen voor het uitwerken van hun samenspel, in plaats van de kortere fragmenten en stukken die te horen waren op hun debuut 'Asteroidea' uit 2017, werpt volop vruchten af. Het zorgt voor twee even spannende als bevredigende schijfjes met on-the-spot interactie.

Het eerste schijfje begint delicaat met korte, gestreken tonen. We horen langzaam ontwikkelende percussiepatronen en een kleine melodische hook, waarop gevarieerd wordt. Een mooi architectonisch bouwwerk. Na een minuut of tien is het tempo opgevoerd en klinken snelle, elkaar opvolgende pianolijnen over een prikkelend ondersteunende ritmesectie. Tegen het einde van het eerste stuk is het stuk geëvolueerd naar een trance-achtige, meditatieve cadens. 'Possible Futures' begint met ondefinieerbare tonen en hoekige ritmiek met een hoofdrol voor een tamboerijn. Direct al spannend, met inside piano-playing als een gamelan en een mooie gestreken solo van Crump over een lage drone van Davis, die zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld tot een autoriteit op het klavier.

Mooi, die hamerende repeterende noten van Davis in 'Old-Growth'. Een sterke spanningsopbouw en veel variatie in dynamiek weten de luisteraar de volle 41 minuten bij de les te houden. Halverwege leidt Crump een nieuwe fase in met gestreken bas, waarbij subtiele elektronische klanken voor een mooi gelaagd klankbeeld zorgen. McPhersons ruisende bekkens en fijnzinnige drumrolls ondersteunen op symbiotische wijze, vooraleer Davis terugkeert met spaarzame pianoklanken. Ook nu wordt de intensiteit weer langzaam opgevoerd en ontstaat er een melodische pulse en ritmische drive. De rol van McPherson valt daarbij niet te onderschatten. De drummer, naar een suggestie van zijn peetvader Richard Davis genoemd naar Eric Dolphy, ontwikkelde zijn skills in de bands van Jackie McLean en Andrew Hill, voorwaar geen misse mentoren.

Het drietal opereert op het vlak van de vrijere jazz en improvisatie, maar tegelijkertijd gebruikt het daarbij de grammatica van het conventionele pianotrio. Daarin doet het Borderlands Trio denken aan Farmers By Nature, het al even avontuurlijke driemanschap van Craig Taborn, William Parker en Gerald Cleaver. Hun gedeelde gevoel voor compositie zorgt ervoor dat de vorm op de een of andere manier altijd in beeld blijft bij hun muziek, hoeveel vrijheid ze zichzelf ook gunnen in de uitwerking van thematische en ritmische cellen.

'Wandersphere' is een magistraal album van een subliem op elkaar ingespeeld trio, wat mij betreft een van de beste releases van de laatste jaren.

Foto: Cees van de Ven

In de Jazztube hieronder zie je het Borderlands Trio tijdens een optreden in Klaviersalon Merta in Linz op 28 januari 2019.

Labels: Borderlands Trio, cd, Eric McPherson, jazztube, Kris Davis, Stephen Crump

(Maarten van de Ven, 4.11.22) - [print] - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.