Cd
John Hollenbeck, Alban Darche, Sebastien Boisseau & Samuel Blaser - 'JASS' (Yolk, 2014)
Opname: januari 2012
De hoesfoto doet denken aan vooroorlogse clubs waar illegaal gestookte alcohol, keihard swingende jazz en stijlvolle kostuums en kleedjes de orde van de dag bepaalden. De titel - de voorloper van het woord 'jazz' en ooit nog gebruikt door de Original Dixieland Jass Band, het ensemble dat in 1917 de eerste echte jazzopnames maakte - bevestigt die denkrichting nog eens. Toch is dat niet wat je te horen krijgt.
'JASS' bevat immers ook de eerste letters van de voornamen van John Hollenbeck, Alban Darche, Samuel Blaser en Sebastien Boisseau. Tenorsaxofonist Darche en bassist Boisseau vormden een decennium geleden Yolk Records (het label waarop dit album uitgebracht werd) en zijn een spil van de jazz in en om Nantes, waar deze opnames werden vastgelegd. De twee hebben in Frankrijk al een aardige reputatie opgebouwd door te spelen met een resem binnen- en buitenlandse muzikanten, maar hier zijn het hun internationale gasten die de ronkende namen hebben en ook laten horen waarom dat is.
Drummer John Hollenbeck mag immers gerust tot de meest opvallende percussionisten van het moment gerekend worden, een veelzijdige figuur die meerdere werelden bewandelt (van avant-garde tot jazz en moderne compositie), het voorbije decennium de ene prijs aan de andere reeg en vooral als componist hoog ingeschat wordt. Zijn meest gelauwerde project is waarschijnlijk het Claudia Quintet. De Zwitser Samuel Blaser is dan weer de coming man van de trombone. Alhoewel, als jonge dertiger behoort de muzikant al een paar jaar tot de meest gerespecteerde uitvoerders op dat instrument, en is hij al even veelzijdig als Hollenbeck, zowel actief binnen moderne, swingende jazz als de vrije muziek en alles ertussen. Kortom: kleppers.
Toch valt meteen op dat 'JASS' vooral het product van een democratie is. Drie van de leden dragen composities aan (twee van Blaser, drie van Hollenbeck, vijf van Darche) en er is geen sprake van een solist die het voortdurend mag komen tonen op de voorgrond. Dit is duidelijk een collectief dat weliswaar met een kloeke spreidstand het evenwicht opzoekt en voortdurend de spanning tussen traditie en experiment actief houdt. Extreem wordt dit nergens; het is geen plaat van schreeuwerig getoeter of hysterische explosiviteit, en evenmin van gerekte spanningsbogen. De inventiviteit speelt zich op bescheidener, maar niet minder boeiende manier af.
De composities lenen zich ook tot een vrije benadering, worden steeds opnieuw aangegrepen om een spontaan ontwikkelend verhaal op te bouwen, waar alle leden hun ei in kwijt kunnen, soms door gezapig hetzelfde spoor te volgen, dan weer door afwijkingen te ontwikkelen. Blasers opener 'Recurring Dreams' is zo'n mooie: vertrekken met unisono materiaal en een dansend ritme, maar gaandeweg op zoek gaan naar een splitsing van de ideeën, ongeforceerd en met zwier. Het klinkt allemaal lekker soepel en ontspannen en net als je denkt dat het iets té ontspannen gaat worden, zorgt een versnelling voor een energiestoot die aanhoudt tot het einde.
'It Began To Get Dark' begint wat krachtdadiger, maar laat zich daar niet op vastpinnen. Hollenbeck blijft druk in de weer, maar de blazers laten de teugels plagerig vieren en zetten vooral in op hechte communicatie met lyrische inslag. Hollenbecks composities zijn net als die van Blaser al eerder uitgevoerd, maar daarom niet minder boeiend. 'Jazz Envy' smokkelt allerhande geluidengepruts binnen in een stuk met traditionele en soms haast klassiek aandoende wendingen, terwijl 'Limp Mint' de oren doet spitsen met mysterieuze geluiden. Het uitbundiger 'No D' is dan weer een flukse stuiterbom met een knoert van een groove en een exotische toets.
Darches stukken vormen een mooie combinatie met de rest van het geheel, van 'Saj’s', dat origineel van start gaat met een vraag-en-antwoordspelletje tussen de blazers en de drummer, tot het introverter aanvoelende 'Water', dat plots uitpakt met semimilitaire roffels van Hollenbeck. Een merkwaardige track, die de originaliteit van deze combinatie knap onderstreept. En zo vallen al die composities wel op, hetzij door individuele schittermomenten (de solo's van Blaser en Hollenbeck in 'Driver’s License'), eigenaardige geluiden (de rinkelende percussiespullen) en verrassende momenten van schoonheid (afsluiter 'Tricéphale').
Heel opvallend klinkt 'JASS' bij een eerste beluistering niet, maar het dwingt aandacht af en laat een geslaagd evenwicht horen tussen vier klasbakken, al zijn het vooral de Zwitser en de Amerikaan die het meest indruk maken. Een uitstekend modern jazzalbum en vermoedelijk een hele fijne instapplaat voor nieuwsgierigen die klaar zijn om zonder bruuskeren de experimentele vleugel te gaan verkennen.
Deze recensie verscheen eerder op Enola.be
Meer horen?
Klik hier om drie tracks van dit album te beluisteren: 'Recurring Dream', 'Saj’s' en 'No D'.Labels: cd
(Guy Peters, 2.6.14) - [print]
- [naar boven]
Vooruitblik
North Sea Jazz
De connaisseur en de gemiddelde liefhebber van moderne, geïmproviseerde muziek wordt vaak geconfronteerd met de vraag of er nog wel sprake is van een rechtgeaarde jazzprogrammering tijdens het NSJ. De criticasters wijzen daarbij op de grote namen uit de genres pop, soul, blues en wereldmuziek. Deze keer prijken ultieme popsterren Pharell Williams, Stevie Wonder, Joss Stone, Darryl Hall & John Oates, Outkast en Nile Rodgers & Chic op het affiche. De basis van het festival is echter, zonder enige twijfel, nog steeds jazz en het moderne, geïmproviseerde genre. In tegenstelling tot de opvatting van traditionalisten is jazzmuziek, meer dan andere muziekstromingen, een kunstuiting die voortdurend uitdaagt, vernieuwt en zich laat bestuiven door andere stijlen. En het ook niet nalaat maatschappelijke ontwikkelingen te becommentariëren. Het NSJ is een festival dat in de breedte programmeert en er ook dit jaar met vlag en wimpel in slaagt om vele genres en subgenres over het voetlicht te brengen. Hieronder een persoonlijke greep.
Vrijdag 11 juli. Het nieuwste project van de briljante trompettist en componist Tom Harrell opent een serie van boeiende concerten in de Hudson. Harrell lijdt aan paranoïde schizofrenie. De aandoening wordt met krachtige medicatie zoveel mogelijk onderdrukt en dat stelt hem in staat om te functioneren als uiterst creatief muzikant. Gezien zijn voortdurende strijd tegen de ziekte verdienen zijn muzikale getuigenissen het predikaat gedenkwaardig: het pure melodische genie treedt aan met een pianoloos sextet met twee bassisten, waarvan Esperanza Spalding er een van is. Voor gitaarliefhebbers een must-see: John Scofield Uberjam. Tot kunst verheven groove, het gevarieerd gebruik van swingende akkoorden en de inventieve catchy samples zijn de moeite van het luisteren meer dan waard. De solo's van Scofield tillen het optreden naar een hogere dimensie. Het streven naar nieuwe vormen van improvisatie door bewegend beeld en andere media volledig te laten integreren met zijn muziek: velen hebben Tony Roe dit al zien volbrengen met zijn groep Tin Men & The Telephone. Op het festival is hij dit jaar verantwoordelijk voor de compositieopdracht en wordt zijn visie door een illuster, Nederlands getint, gezelschap uitgevoerd. Het zal ook intrigerend zijn om Mehldau's experimenten met de klassieke synthesizer te horen in een samenwerking met drummer Mark Guiliana. Kracht en pathos in deze zeer originele setting: 'experimentele garage jazz'! Tijdig in de zaal zijn voor de publiekstrekker en hitmachine van nu: de innemende Pharell Williams. Als alternatief op dit tijdstip: stilstaan en luisteren bij 'Blue Note 75 Jaar', met oude en nieuwe jazzcats uit de stal van dit label.
Zaterdag 12 juli. Snarky Puppy, de band van bassist en leider Michael League, streeft energiek muzikale vernieuwing na, in een amalgaan van stijlen, van rauwe funk, soul, progressieve rock tot moddervette jazz. Een concert van dit innovatieve ensemble uit Brooklyn is pure noodzaak! De jonge, Armeense pianist en componist Tigran Hamasyan (1987) trapt op zaterdag af in de Congo. De afgelopen jaren heeft Tigran volop erkenning gekregen voor zijn verbindende creatie van de rijke folkloristische muziek van zijn geboorteland met krachtige jazzimprovisaties. Ibrahim Maalouf zorgt voor de afsluiting in de Congo. Persoonlijke motieven, zoals illusies uit zijn jeugd tot en met zijn visie op het huidige, jachtige maatschappijbeeld, vormen de inspiratie voor zijn laatste album. Ook Maaloufs muziek is doorspekt met een volstrekt eigenzinnige smeltkroes van stijlen: jazz, funk en rockende passages, gecombineerd met Arabische melodieën. Drummer Manu Katche, bassist Richard Bona, saxofonist Stefano Di Battista en pianist Eric Legnini hebben voor de eerste keer samen gespeeld in Merciac. Het kwartet heeft hierna besloten hun betoverende muziek ook naar andere festivals te brengen. Trompettist Dave Douglas heeft in zijn hele loopbaan garant gestaan voor vernieuwing. In het gelijkwaardige Riverside Quartet wordt een mix van impro, bluegrass en sacred hymns gebracht.
Zondag 13 juli. Met Nir Felder kondigt zich wellicht een nieuwe topgitarist aan. Hij gebruikt politieke teksten als collages in zijn muziek. De line-up op zowel zijn plaat als tijdens het optreden in de Yenisei is veelbelovend. Zo staat op NSJ de voormalige pianist van Avishai Cohen, Shai Maestro, hem bij. De Volga biedt ruimte aan vele kleine combo's met een volstrekt eigen karakter. Het zoeken naar avontuur is het gemeenschappelijk uitgangspunt. De vrije, maar dansbare muziek van Naked Wolf, de fijnbesnaarde Britse pianist John Escreet met zijn trio in samenwerking met free jazz-saxofonist Evan Parker, Kasei met Van Kemenade, Takase en Bennink en als afsluiting het kwintet van de sensationele en grensverleggende trompettist Nate Wooley. Op deze dag veel ruimte voor soul en funk! Het podium in de Maas wordt een kolkende, drie uur durende, revue, bevolkt door artiesten van het Daptone label. In de Nile staan de oldies Darry Hall & John Oats en Nile Rodgers & Chic geprogrammeerd. Neneh Cherry werkt samen met RocketNumberNine, een elektronicaduo dat ongrijpbare ritmes verzorgt met herkenbare jazzinvloeden. Boeiende afsluiter van het festival is de Japanse trompettist Takuya Kurida. De sideman van Jose James maakt muziek die het midden houdt tussen post-bop en souljazz, met een flinke scheut hiphop en afrobeat.
Labels: nieuws
(Louis Obbens, 1.6.14) - [print]
- [naar boven]
Lees verder in het archief...