Op zondag 29 juli is de Poolse jazztrompettist Tomasz Stańko op 76-jarige leeftijd overleden, na een diagnose van longkanker eerder dit jaar.
Stańko was een van de meest gevierde figuren in de Europese jazz. Hij maakte vele opnamen voor het ECM-label en speelde onder anderen met Cecil Taylor, Don Cherry, Dave Holland en Jack DeJohnette. Holland bracht hulde op Twitter en noemde hem 'een unieke muzikant met diepe gevoelens en een zachte ziel'.
Stańko werd geboren in Rzeszów in 1942. Zijn eerste ontmoeting met jazz kwam met een Dave Brubeck-concert uit 1958 - hoewel hij vanaf het midden van de jaren zestig sterker beïnvloed werd door de vernieuwende vrije jazz van Ornette Coleman en de latere Miles Davis. Gedurende zijn leven heeft hij talloze bands gevormd, waarvan de meest recente het Tomasz Stańko New York Quartet was. Stanko werkte graag samen met jonge talenten, die onder zijn hoede konden rijpen en uitgroeien tot volwaardige artiesten in their own right, zoals de Poolse pianist Marcin Wasilewski.
Jazzcriticus John Fordham (The Guardian) schreef: "Nobody holds a single, long-blown trumpet note like the Polish pioneer Tomasz Stańko - a wearily exhaled, soberly ironic, yet oddly awestruck sound that is unique in jazz." Maar hoe mooi zijn spel ook was, de trompettist liet altijd ruimte voor ontregelende momenten. Zijn spel moest een rauw randje hebben. Of, zoals hij in 2007 aan de Volkskrant vertelde: "Muziek moet een weerspiegeling zijn van je emoties, je karakter. En die van mij zijn gevormd door Polen, dat is een melancholiek land. Door het weer, het soort licht. Dus klink ik melancholiek."
"Jazz Middelheim nadert weer met rasse schreden. Van 9 tot en met 12 augustus wordt het Antwerpse Park Den Brandt weer omgetoverd in een meer dan aantrekkelijke festivallocatie voor wat alweer de 37e editie wordt van dit jaarlijkse jazzfestival. Naast het hoofdpodium is er ook dit jaar weer een clubstage voor de intiemere concerten. Gelukkig, want deze toevoeging van enige jaren terug is nog steeds een gouden greep."
Ben Taffijn blikt vooruit op een van leukste jazzfestivals van de Benelux: Jazz Middelheim.
Cd
Jamie Baum Septet+ - 'Bridges' (Sunnyside, 2018)
Toen fluitiste Jamie Baum van het New Yorkse Rubin Museum of Himalayan Art opdracht kreeg een suite te schrijven, wist ze: dit wordt een eerbetoon aan de slachtoffers (mensen en gebouwen) van de grote aardbeving van 2015. Ze was in 2003 en 2009 in Nepal geweest en had er veel contacten aan overgehouden. En zo opent 'Honoring Nepal: The Shiva Suite' met 'The Earthquake'. Een belletje om aan te geven dat er iets te gebeuren staat, gevolgd door een gespatieerde pianosolo van John Escreet en het fascinerende groepsgeluid van Baums entourage. Na ongeveer twee en een halve minuut van serene klanken, maar de honden en de vogels hebben dan al een goed heenkomen gezocht, kondigt een zacht ondergronds rommelen van de drums van Jeff Hirshfield en de gitaar van Brad Shepik het onheil aan. Het rammelen wordt krachtiger en overstemt de beheerst spelende band. Dan is de totale chaos daar.
'Bridges' heet het album en Jamie Baum is de bruggenbouwer. Bruggen tussen Joodse muziek en jazz, tussen Arabische zang en Indiase meditatie-oefeningen. 'Ucross Me' is een atypisch maar catchy poppy dingetje, waar haar fluit boven de groep fladdert en waarin Arabische en Indiase invloeden samenkomen. Met vrije improvisaties verbindt de fluit in 'There Are No Words' de gecomponeerde sequenties. Ook hier bewijst Baum dat ze uitgebalanceerd en origineel schrijft. Haar ensemble - trompet, hoorn, fluit en basklarinet - heeft een uniek exotisch karakter.
Herhaald luisteren lijkt me hier een goed advies.
Klik hier om te luisteren naar een track van dit album: 'Joyful Lament'.
"De kwaliteiten van Vijay Iyer behoeven inmiddels geen betoog meer. Waarom zijn sextet niet in een grotere, betere zaal is geprogrammeerd, blijft onbegrijpelijk. Madeira zat afgeladen vol en de temperatuur naderde het kookpunt. De musici hadden het er zichtbaar moeilijk mee. Prachtig natuurlijk dat North Sea Jazz nog zoveel echte jazz programmeert, prachtig dat nog zoveel mensen er ook van houden, nu alleen nog wat betere locaties voor deze vaak avontuurlijke en grensverleggende acts."
Op zondag 15 juli bezocht Ben Taffijn de derde en laatste dag van het North Sea Jazz Festival. Hij doet verslag van de concerten van Martin Fondse Orchestra with special guests Eric Vloeimans & Remy van Kesteren, Mulatu Astatke en Vijay Iyer Sextet.
Cd
Stanley Clarke Band - 'The Message' (Mackavenue, 2018)
Bassist Stanley Clarke (67 alweer) gaat met zijn tijd mee. Op zijn meest recente album heeft hij zich verzekerd van de medewerking van synthesizersmid Cameron Graves, van de Kamasi Washington-posse, en drummer Mike Mitchell. Die laatste beschouwt Lenny White (Return To Forever) als een van zijn goeroes en heeft ook met Graves gewerkt, wat de cirkel weer aardig rond maakt. Feit is dat Mitchell, die sinds 2013 met Clarke tourt, een stuk strakker en vormvaster speelt dan een aantal van de slagwerkers met wie de bassist in het verdere verleden placht te werken. En, zoals je tegenwoordig van een jazzdrummer mag verwachten, hij is van alle markten thuis. De nummers 'Lost In A World' en 'The Legend Of The Abbas And The Sacred Talisman' lijken min of meer 'echte' jazz. Jazzjazz, zoals bepaalde insiders dat wel noemen.
In het openingsnummer, 'And Ya Know We’re Missing You' horen we nog echo's van de Stanley Clarke zoals we die hebben leren kennen, met zijn gehamerde rockjazz-lijnen. Maar we horen hier ook zeer diepe en machtige basbommen, volgens mij bijproducten van de gevreesde B61-12.
Bij wijze van contragewicht voert Clarke ook het 'Preludium' van Bachs 'Eerste Cello Suite' uit, op akoestische contrabas. Zijn strijkchops heeft hij nog, maar het stuk is niet echt helder opgenomen, het klankbeeld is modderig. Een tikje in dezelfde klassieke richting klinkt het al genoemde 'Lost In A World'; de vocalen van Skyeler Kole en Trevor Wesley, die fraai samensmelten, geven de compositie airplay-potentie.
'Combat Continuum' zal vermoedelijk het snelst gaan vervelen, met Steve Blum die een soort fake news-tekst met sf-elementen reciteert.
Klik hier om fragmenten van dit album te beluisteren.
"Een van de rode draden op deze editie van het North Sea Jazz Festival is de jazz van nu uit het Verenigd Koninkrijk. Het festival zet het lekker dik aan met 'New Britisch Jazz Invasion', maar het feit blijft dat er aan de overkant van het kanaal interessante dingen gebeuren. Op vrijdag maakten Dinosaur en Jasper Hoiby's Fellow Creatures hun opwachting, bands die nog onlangs op deze blog uitgebreid aan bod kwamen en op zaterdag konden we genieten van Ezra Collective, Nubya Garcia, Moses Boyd Exodus, GoGo Penguin en Sons Of Kemet. De laatste twee zijn inmiddels het meest bekend."
Op zaterdag 14 juli bezocht Ben Taffijn de tweede dag van het North Sea Jazz Festival. Hij doet verslag van de concerten van GoGo Penguin, Sons Of Kemet, STUG, Dan Weiss Starebaby en Einzelgänger.
Concert / Jazzradio
Concert van een wonderkind
Julian Lage Trio, vrijdag 13 juli 2018, Bimhuis, Amsterdam
Julian Lage wordt als wonderkind getypeerd. Op zijn achtste werd zijn talent al ontdekt en sindsdien is hij zichzelf blijven ontwikkelen. Hij kreeg waardering van Carlos Santana, niet de minste op het instrument, en speelde al met verschillende grootheden. Zo werkt hij regelmatig samen met John Zorn. Onlangs lanceerde hij zijn vijfde album 'Modern Lore', wat zoiets betekent als moderne folklore. Die titel zegt wel iets over het werk van Lage. Hij raakt geïnspireerd door oude country, folk, blues en rock-'n-roll. Maar ook het werk van de Spaanse klassiek gitarist Andrés Segovia is hem dierbaar. Het moderne uit de titel betekent dat Lage geïnspireerd door dit soort oude muziek er nieuwe, moderne, jazzy, maar vooral eigen variaties op maakt. Dat belooft dus wat vanavond.
Wat meteen opvalt als het trio bezig is met het eerste nummer 'The Ramble', is het welhaast kinderlijke speelplezier dat de groep uitstraalt. Bovendien wordt duidelijk dat het drietal niet van plan is de plaat vlekkeloos na te spelen. Nee, hier wordt echt gemusiceerd; men is erg geconcentreerd en op elkaar gericht. We krijgen er een mooi subtiel intro bij en ook bassist Jorge Roeder mag meteen een fraaie solo inbrengen.
'Atlantic Limited' demonstreert nog eens hoe goed Lage uit de voeten kan op zijn Fender Telecaster. Heerlijk helder spel, met soms uiterst subtiele passages, dan weer met een paar felle uithalen of uitgesponnen improvisaties. Hij doet het allemaal en het klinkt geweldig. En altijd weer verbaas je je over het ogenschijnlijke gemak waarmee hem dat lukt. Neem daarbij de al even enthousiaste en begenadigde Roeder en de uiterst geconcentreerd spelende drummer Eric Doob en je hebt een trio dat staat als een huis. In staat om elk nummer, of dat nu van 'Modern Lore' komt of ouder werk is, lekker fris en spontaan te laten klinken.
'Splendor Riot' laat een catchy thema horen, waarna Lage begint te variëren met sterke loopjes, terwijl de bas en drums volgen maar ook duidelijk hun eigen inbreng laten horen. Meteen daarna volgt het oudere 'I’ll Be Seeing You' geopend met een adembenemend subtiel intro gevolgd door een uiterst swingende en jazzy uitwerking. Het demonstreert de veelzijdigheid van Lage. Met een heerlijk uitgesponnen bassolo onderstreept ook Roeder zijn klasse.
Na de pauze wordt gestart met een snelle jazzriff waarin Doob even helemaal los gaat, tot groot enthousiasme van het publiek. Het fantastische 'Rodger The Dodger' krijgt ter plekke een nieuw jasje. In de knappe opbouw van de setlist volgt 'Nocturne' van het oudere album 'Arclight'. Een uiterst gevoelig bluesthema, dat door het trio bijzonder smaakvol, dynamisch en origineel wordt uitgewerkt.
De tweede set wordt in dezelfde lijn doorgezet. Een mooie afwisseling van ouder en nieuw werk. Er is maar een conclusie mogelijk: Julian Lage is van wonderkind doorgegroeid naar een volwassen topmusicus met een duidelijk herkenbare stijl en geluid. Hij heeft een uitstekende ritmesectie meegenomen, die hem versterkt door zelf ook een eigen geluid neer te zetten. En het kind? Dat is er nog steeds, je hoeft alleen maar te kijken naar het speelse plezier waarmee deze heren een concert uitvoeren en tot een belevenis weten te maken.
Het concert is terug te horen via Bimhuis Radio:
Klik hier voor foto's van dit concert door Johan Pape.
Concert
Overgeven aan Romperayo
zaterdag 14 juli 2018, VERA, Groningen
Pedro Ojeda, drummer, componist en bandleider van psycho-cumbiagroep Romperayo, is een duivelskunstenaar. Hij moet met een strakke, harde beat muziek en dansers in beweging houden en er tegelijkertijd subtiele versierinkjes en crossrhythms aan toevoegen, zodat het gebodene niet monotoon wordt. We hoorden snelle en wat bedaagdere cumbia's, maar ook ritmen die naar Columbia doorsijpelden of er wellicht altijd al waren: cirkelende patronen zoals die in Guinee door traditionele gitaristen gespeeld worden en Surinaamse kasekobeats. "Lieve Hugo," hoorde ik een buurman verrast mompelen.
De tweede pilaar in deze band is toetsentovenaar Ivan Manuel Toro. Hij vormt in zijn eentje een compleet orkest en is tegelijkertijd de meest soepele en creatieve improvisator van Romperayo. Ik hoefde mijn ogen niet eens te sluiten om me op de kermis van Schijndel anno 1961 terug te vinden. In de Rups, om precies te zijn: die belsignalen en die gillende sirenes wanneer de kap zich over je sloot.
Het bezwerende karakter van de muziek tilde de band en de zaal uit de tijd. Dit was muziek waar je je aan overgaf - of waar je van over moest geven. Het publiek koos voor de eerste optie.
Klik hier voor foto's van dit concert door Marc de Krosse.
Er zijn wel meer muzikanten die het in sobere, ingetogen nummers zoeken en daarmee harten veroveren. Bij sommigen zit daar een heel team van liedjesschrijvers en een heuse marketingmachine achter, anderen houden het echter eenvoudig. De subtiliteit wil bij die laatsten dan wel eens oprechter overkomen. Kijk en luister in hetzelfde landschap als The Milk Factory bijvoorbeeld naar gitarist Ruben Machtelinckx, die met verschillende groepen en ook solo graag zachtjes beroert. Zo beland je bij creatieve geesten die, zonder opzichtig diep te willen raken, fijn en indringend werk afleveren.
Met fluitist Jan Daelman en pianist Thijs Troch heeft het duo van Keenroh, dat ook in Kabas zit, een flink aandeel in The Milk Factory. Gitarist Edmund Lauret heeft hier een heel andere uitlaatklep dan bij Nordmann. Hij levert de meeste composities aan. Bassist Kobe Boon kan je kennen van Steiger en RVB Quartet. Hij schreef 'Vlek' en bedacht zich daarbij een ondergeschikt, maar zeer geschikt rolletje. Met Viktor Perdieus, die in Don Kapot en Ifa Y Xango ook heel andere kanten uitblaast, is een gedreven en onderlegd saxofonist aan boord die zich perfect inpast. Jonge onbekende Benjamin Elegheert doet dat niet minder; hij drumt zich hier zachtjes in de belangstelling.
De EP van The Milk Factory is zo'n kleinood dat je meevoert naar gevoelige, soms ietwat ijle sferen. Op momenten dat je vatbaar bent voor bedroefdheid of spijt is de kans niet onbestaande dat opener 'Kater' je al even doet slikken. Heel sierlijk krijg je hier een verfijnde combinatie die een vorm van tristesse uitdraagt, maar toch een glimlach opwekt. In het daaropvolgende 'Dof' kun je dan enige positieve energie en reden tot vreugde vinden. Daar klinken brushes en fluit heerlijk fijntjes, puft de sax een klein, maar o zo fijn simpel motiefje en dan komt de piano met mooie melodische lijnen, die van een zekere liefde voor klassieke muziek getuigen. Het is genieten als 'See No More' er aankomt, zo'n beetje zoals de zee kleine golfjes op het strand kan laten aanrollen. Je gedachten zijn misschien zelfs een eind weg aan het dwalen als 'Zinnia' traag en dromerig afsluit.
Er straalt rust uit van de composities en tegelijk een vastbesloten wil om met minimale middelen onder de huid te kruipen. Deze groep schuwt solo's en snelle, virtuoze uithalen. Er kan even iemand iets meer op de voorgrond spelen, maar zonder groot vertoon en in functie van het geheel. De vijf jonge talenten van The Milk Factory houden het bewust compact en melodisch. Het was al de oorspronkelijke insteek op een avond dat gitarist Edmund Lauret en pianist Thijs Troch met z'n tweeën een intiem concertje speelden. Dat smaakte naar meer, naar meer klankkleuren ook om de texturen rijker te maken. Op de titelloze EP hoor je hoe goed dat lukt. De beperkte tijdsduur van bijna 22 minuten en de kwaliteit van de muziek overwinnen het risico om te dunnetjes over te komen om te blijven boeien.
"Het North Sea Jazz Festival, editie 2018, zit er weer op. Het festival zal in ieder geval op één terrein wel een record gebroken hebben en dat is de temperatuur. Vooral de zondag was een ware martelgang voor luisteraars, maar vooral voor de artiesten. Dat die stuk voor stuk muziek bleven brengen op het allerhoogste niveau is niet meer dan een prestatie van formaat."
Op vrijdag 13 juli bezocht Ben Taffijn het North Sea Jazz Festival. Hij doet verslag van de concerten van Philipp Rüttgers' Twists Of H.C. Andersen's Untaped Fairy Tales, Kaja Draksler Octet, John Surman & Bill Frisell en Gilad Hekselman Trio.
Cd
Leni Stern - '3' (Leni Stern Recordings, 2018)
Opname: november 2017
Een fusieplaat, dat zou je verwachten met een Duits-Amerikaanse gitariste en twee Afrikaanse sidemen. Maar dat is '3' niet echt, van samensmelting is geen sprake.
Leni Stern en haar Newyorkse Afrikanen Mamadou Ba (bas) en Aliouna Faye (percussie) hebben hun respectieve tradities bijeengebracht en aan en in elkaar gepast. Zo zul je in de meeste nummers niet de typerende cirkelende gitaarpartijen horen die we met Senegalese muziek associëren. In de nummers 'Spell' en 'Crocodile' komt Stern nog het dichtst bij die traditie. Maar een compositie als 'Assika' is gewoon rockjazz, waarin plaats is ingeruimd voor Ba en Faye.
'Colombiana' daarentegen combineert drie schijnbaar onafhankelijke ritmen tot een heerlijke Senegalese soep met pinda's en wortelen en kruidnagels. Alleen de geur al...
"Pharoah Sanders zette een legendarisch concert neer. Ondersteund door het sextet dat als een degelijk vangnet onder de grote meester hing. Bovendien bleek de combinatie met Nicholas Payton een gouden greep te zijn. In het licht van deze grondlegger van de spirituele jazz heb ik me zelfs even afgevraagd of dit de hemel op aarde was."
Op 7 juli bezocht Johan Pape het Gent Jazz Festival. Vanaf de Bijloke doet hij verslag van de concerten van Fundament, Ambrose Akinmusire, Jason Moran and The Bandwagon, Vijay Iyer Sextet en Pharoah Sanders.
Concert
Brug van Togo naar Haïti
Togo All Stars, zaterdag 7 juli 2018, VERA, Groningen
Dat was wel even wennen. Na de chilly Afropop en disco hoempa van de deejays van dienst was de muziek van de Togo All Stars een superhete douche. Tijdens de zogeheten Loft-avonden van VERA wordt ingeblikte (of gedownloade) dansmuziek afgewisseld met livebands, die na middernacht het podium beklimmen. In de nacht van 7 op 8 juli lieten de ambassadeurs van Togo de Groningers weten hoe de mens danst. Gezegd moet worden dat het vooral de Groningsen waren die de handschoen oppakten; de Groningers maakten zich veiligheidshalve en zoals gebruikelijk nuttig met het halen van bier en andere belangrijke zaken.
Na een paar minuten ritueel getrommel barstte de highlifemuziek als een tropisch onweder los. Volgens de pr zouden de All Stars ook voodoo en gris-gris in hun performance stoppen. Best mogelijk: je kon je makkelijk in trance laten wiegen. Van de andere kant denk ik niet dat de dansmuziek van Lomé zo afwijkt van wat je in Accra of Lagos tegenkomt.
Opvallend was dat de blazerssectie (trompet en tenorsax) niet, zoals tegenwoordig usance is bij pop- en funkbands, helemaal naar de achtergrond was gemixt. Ook fysiek stonden de blazers in de vuurlinie, zoals dat in de jazz en de rhythm-and-blues altijd al het geval was. Tenminste, wanneer de saxofonist niet bezig was aan een rituele rondegang over het podium, waarbij elke medemuzikant een korte geknielde serenade te beurt viel. Ook opvallend: het claveritme in een aantal nummers. Hé, hebben we hier de connectie tussen Togo en Haïti te pakken? Opvallend, tenslotte, hoe trouwhartig de bezoekers de muzikanten nazongen: "Ank-Yah!" - "Ank-Yah!" Het zal wel iets betekenen in de trant van Hiep Hoera, maar voor hetzelfde geld galmde de zaal iets heel goors over deze en gene schoonmoeder.
Klik hier voor foto's van dit concert door Simone van der Heijden.
Op dinsdag 18 juli spelen de Togo All Stars op het Valkhof Festival in Nijmegen, dat onderdeel uitmaakt van de Vierdaagsefeesten. Aanvang: 21.30 uur. De toegang is gratis.
Cd
Pangpang - 'Kisskiss Pangpang' (Losen, 2018)
Opname: 7-8 januari 2017
De muziek van Pangpang, het trio van de Noorse bassist Håkon Norby Bjørgo, heeft een onmiskenbaar urgent karakter. Mijn eerste associatie bij deze klankwereld was de elektrische Ornette Coleman en de vrije blues van James Blood Ulmer. Jachtige free jazz die uiterst gefocust is.
Bjørgo combineert invloeden die uiteenlopen van Arnold Schönberg ("niet zozeer gebaseerd op diens twaalftoons serialisme, als wel de rijke chromatiek van zijn vroege werk") tot Ennio Morricone ("dat de laatste tien minuten van zijn film ['The Good, the Bad and the Ugly'] op mijn VHS ontbraken maakte mijn honger niet minder"). De karakteristieke sfeer van Sergio Leone's rolprent is zeker aanwezig in 'Mexican Standoff'. Het plechtstatige thema zindert van de hitte, het stof en de onderhuidse spanning. Nog een stuk spaarzamer is het introspectieve 'Osim' - dat overigens niet doorgecomponeerd is in de strikte zin, zoals de componist ons in de liner notes wil laten geloven. Het themaatje duikt in de loop van de karige 1'21" een aantal keren in andere vermommingen op.
Gitarist Sander Eriksen Nordahl weet een zinvolle balans tussen single-string jazz en industriële sustain-rock te vinden. In 'Chili Con Carne' laat Bjørgo verschillende ritmische verhalen op elkaar knallen, waarbij de nerveuze bas en drums (Ivar Myrset Asheim) mooi contrasteren met de peinzende gitarist. Nog het meest orthodox klinkt 'Nostalgia Isn’t What It Used To Be', terwijl 'Ahab' de onverzettelijke kapitein is, verwikkeld in de titanenstrijd met de witte walvis.
Dit is een groeiplaatje.
Klik hier om te luisteren naar Pangpang live, een opname van 5 juni 2015.
Cd
Bill Frisell - 'Music IS' (OKeh, 2018)
Opname: 23-27 augustus 2017
Meestergitarist Bill Frisell keek de afgelopen jaren terug op de muziek van zijn jeugd en coverde overbekende melodieën op geheel eigen wijze op de albums 'Guitar in The Space Age!', 'When You Wish Upon A Star' en 'Small Town', dat Frisell opnam met bassist Thomas Morgan. Op zijn nieuwe soloalbum 'Music IS' wordt deze lijn doorbroken. We krijgen weer eens een album vol eigen composities op dit eerste solo album in achttien jaar!
Zestien muzikale verhaaltjes schotelt Frisell ons hier voor, gespeeld op diverse gitaren, bas en ukelele en soms gebruikmakend van loops. En al die verhaaltjes verraden de handtekening van Frisell: ze klinken enigszins bedachtzaam, zijn voorzien van een zekere melancholie en nemen je als luisteraar mee op reis. En ja, we benoemden het al eerder: Frisell weet als geen ander in een paar noten een wereld te vangen. Je ziet de pioniers in het aan country refererende 'The Pioneers', geschilderd in zachte aardkleuren, in al hun kwetsbaarheid, maar tevens met hun hoop voor de toekomst, hun optimisme. We horen het gemis in 'Miss You' duidelijk doorklinken in de intiem gespeelde noten, de voorzichtige aanslagen, het zoekende spel. Of neem 'Change In The Air' met die mooie, ietwat slepende melodie. Of 'Thankful' met dat ietwat gruizige geluid en de rauwe randjes.
Door allerhande technische mogelijkheden klinkt dit album op sommige momenten overigens niet als soloalbum. In 'Ron Carter', Frisells hommage aan zijn beroemde basspelende collega, horen we duidelijk een baslijn op de achtergrond, Frisell nr. 1, waar Frisell nr. 2 op soleert. Ook op 'In Line' en 'Rambler' horen we de meerdere stemmen die Frisell met elkaar verweeft. Het verrijkt de stukken op bijzondere wijze en komt de verhalende kracht onmiskenbaar ten goede.
Bij beluistering valt tevens op dat de titel van dit album 'Music IS' niet zo maar is gekozen. Dit is een album waarop de diverse stijlen waarin Frisell zich in de afgelopen decennia heeft bekwaamd op prachtige wijze samenkomen. We horen de invloed van de jazz, maar evengoed invloeden van country, folk en filmmuziek in het pakkende melodische materiaal. Voor Frisell is het allemaal egaal; het is allemaal muziek, levende muziek.
Bill Frisell is live te horen op North Sea Jazz. Vrijdagavond 13 juli treedt hij zowel op met Charles Lloyd, als onderdeel van Charles Lloyd & The Marvels met saxofonist John Surman.
Cd / Concert
Ramón Valle Trio - 'The Time Is Now' (In + Out, 2018)
Opname: 27/29 september 2017 Ramón Valle Trio live zaterdag 30 juni 2018, Bimhuis, Amsterdam
De in Cuba geboren pianist Ramón Valle kwam ruim twintig jaar geleden naar Nederland en vestigde zich in Amsterdam. Hij ontwikkelde zich snel als veelzijdig jazzpianist met een volledig eigen geluid en virtuoos spel. Op 30 juni presenteerde hij zijn twaalfde album met de titel 'The Time Is Now' in het Bimhuis. Hij werd vergezeld door Omar Rodriguez Calvo op bas en Jamie Peet op drums. Op het album speelt ook een goede vriend van Ramón mee: Roy Hargrove. Jammer genoeg kon hij niet bij de presentatie aanwezig zijn.
Het programma in het Bimhuis begon met een aantal videofragmenten, waarna Ramóns vrouw Maret de aankondiging van de band deed. Valle kwam op in een feestelijk grijs-wit pak en vertelde dat hij de afwezigheid van Roy zou compenseren op de Roland RD 300 XX, die in een hoek naast de Steinway van het Bimhuis stond opgesteld.
De inspiratie voor 'The Time Is Now' komt van een aantal zaken. Allereerst heeft Ramón Valle geprobeerd met de muzikale voorkeur van zijn kinderen bezig te gaan: Beyoncé, Bruno Mars en Ariane Grande werden genoemd. Zo is op het album ook een bewerking van 'Don't Stop 'Till You Get Enough' (Michael Jackson) te vinden. Daarnaast zijn beide ouders van de pianist in het afgelopen jaar, kort na elkaar overleden. Ook dat is inspiratie geweest voor een aantal nummers. In die zin is dit zijn meest persoonlijke album.
Het concert opende met 'Anything To Make You Smile'. Een heerlijk ritmisch stuk, waarin we meteen konden genieten van zijn virtuositeit. Een lekker vrolijk thema en ritme, al snel gevolgd door een reeks heerlijke improvisaties. Meteen viel op hoe lekker de bassist zijn eigen gang kon gaan. Valle en Calvo spelen ook al ruim twintig jaar samen en dat is te horen. Peet weet zich als nieuweling in het trio voortreffelijk staande te houden.
Een ballad voor zijn moeder volgde: 'Te Extrado (Dancing With My Mother)'. Echt een heel mooi nummer, maar precies hier werd Roy Hargrove wel heel erg gemist. Op het album voegt het sublieme spel van de trompettist zoveel toe, dat het eigenlijk niet gemist kan worden. Hoe bijzonder en knap Valle dit in de combinatie Steinway-Roland ook oploste - met zijn linkerhand de vleugel bespelend en met zijn rechter de Roland.
De band nam het hele album zo door. Het is een werkstuk geworden dat zeer geslaagd is, met originele composities die op verschillende punten de klassieke scholing van de pianist laten zien, zijn Cubaanse roots laten horen en zijn geniale manier van spelen de ruimte geven.
Tot slot de titel: 'The Time Is Now'. Ramón Valle probeert in dit album te verbinden. Met zijn kinderen, met zijn overleden ouders en met muziek van de generaties. Dat doet hij op zijn geheel eigen en virtuoze wijze. Luister naar het album en ontdek zelf dat hij in zijn missie geslaagd is. En de boodschap: je leeft in het hier en nu. Ben je daarvan bewust en laat je niet teveel leiden door rationaliteit, maar meer door gevoel en compassie. Geniet van het moment. En dat is wat je doet als je naar deze muziek luistert.
Klik hier voor foto's van dit concert door Johan Pape.
Zondagavond 15 juli speelt Ramon Valle met zijn trio op het North Sea Jazz Festival.
Componist en drummer Dan Weiss is een opvallende verschijning aan het New Yorkse jazzfront. De twee albums met zijn trio, 'Now Yes When' uit 2006 en 'Timshel' uit 2011, werden geprezen door de pers en als componist maakte hij naam met 'Fourteen', uit 2014, waarvoor hij een bigband met 14 musici samenstelde en 'Sixteen: Drummers Suite' van twee jaar later, waarvoor hij zijn orkest nog iets verder uitbreidde met collega's uit de New Yorkse jazzwereld.
Inmiddels heeft Weiss weer een stap gezet en een kwintet geformeerd. Een idee waar hij naar eigen zeggen al een decennium mee rondloopt. Het lijstje afgaand wordt direct duidelijk dat dit geen doorsnee jazzkwintet is, maar dat de drummer ook hier grenzen overschrijdt. Nu kennen we dat van Weiss: hij zat ooit in de doommetalband Bloody Panda en studeerde tabla bij Pandit Samir Chatterjee, om maar eens twee uitersten te noemen. Voor 'Starebaby' trommelde hij allereerst toetsenisten Matt Mitchell en Craig Taborn op, die hier meer achter de synthesizer en de Fender Rhodes te vinden zijn dan achter de piano. Verder vroeg hij gitarist Ben Monder en bassist Trevor Dunn, die beiden eveneens een stevig geluid kunnen neerzetten. We worden dan ook direct in 'A Puncher’s Chance' getrakteerd op muziek waar jazz en rock een vruchtbare relatie aangaan.
Weiss' achtergrond als drummer horen we overduidelijk in het loodzware, repeterende ritme van 'Depredatation'. Ondersteund door synthesizers leggen Weiss en Dunn hier een stevig tapijt neer, waar Monder een zeer gruizige, verstorende solo overheen legt. De bijna tedere noten van het aansluitende 'Amica' laten een geheel andere kant van het kwintet horen. Het ingetogen ritme en de poëtische melodie maken dat het verschil niet groter had kunnen zijn. Na een vrij lange passage waarin er driftig met pianonoten wordt rondgestrooid (dat zal Taborn wel zijn), kan het kwintet het ook hier echter niet laten om met stevige noten te eindigen. Monder laat weer van zich horen op 'Badalamenti', met een gitaaarsolo die ver buiten de oevers treedt, geflankeerd door een creatief drummende Weiss. In 'Cry Box' doet het kwintet er nog een schepje bovenop. Met Dunn en Monder voorop trekt het kwintet hier een loodzware geluidsmuur op. Rockhaters kunnen nu beter benen maken!
Maar vergis u niet, Weiss betoont zich ook op 'Starebaby' - net als op 'Fourteen' en 'Sixteen: Drummers Suite' - een componist van formaat. Het kwintet mag dan soms alle registers open trekken, het gaat nooit ten koste van de structuur. Qua compositie gooien de twee langste stukken de hoogste ogen: 'The Memory Of My Memory' en 'Episode 8'. Het eerste stuk begint als een melodieuze ballad, maar rond de vierde minuut sluipt er iets onheilspellends in. Dunns bas klinkt hier als een cirkelzaag. Het blijkt de opmaat tot een destructieve passage, waarin onder leiding van Weiss' slopende slagen alles in beweging komt. Het afsluitende 'Epsisode 8' gaat al direct onstuimig van start met een solo van Weiss. Het is de start van een allesverzengend stuk waarin de groep nog één keer alles geeft, en dat is heel, heel veel.
Zaterdag 14 juli treedt Dan Weiss met Starebaby op tijdens het North Sea Jazz Festival.
"De arrangementen die pianist Mark Bisschoff voor het project 'Earth, Wind & Fire Latino' van de Cubop City Big Band schreef, verrasten. Soms waren de originelen van Maurice White nauwelijks te herkennen. Wanneer dat wel het geval was, zoals in de door trompettist Loet van der Lee geblazen intro van 'September', ging er een rimpeling van genot door het publiek. Ja, dat was de eindeloze nachten in Gdansk allerminst vergeten."
Van donderdag 21 tot en met zaterdag 23 juni bezocht Eddy Determeyer in de binnenstad van Groningen de 24ste editie van het festival Swingin' Groningen. Hij zag optredens van Steve Altenberg Band, Evil Empire Orchestra, Lex Jasper Trio & Sylvia Droste, Erwin Java & Band ft. Tineke Schoenmaker & Ralph De Jong, Treats, Lucas Van Merwijk & The Cubop City Big Band, Farbenfroh en concerten in het kader van de Northern European Jazz Talent Contest.
Cd
Fred Hirsch Trio - 'Live In Europe' (Palmetto, 2018)
Opname: 24 november 2017
Pianist Fred Hersch heeft reeds sinds 1985 een pianotrio. Door de jaren heen wisselde de bezetting - Hersch werkte samen met de bassisten Drew Gress en Marc Johnson en de drummers Joey Baron en Nasheet Waits - maar het trio bestaat sinds 2010 in de huidige line-up, met naast Hersch bassist John Hébert en drummer Eric McPherson. Onlangs verscheen er een nieuw album met een nog maar kort geleden, november 2017, opgenomen concert in Brussel. 'Live In Europe' noemt een Amerikaan dan zo'n album, niet echt wetend waar België ligt.
Ach, zeggen we dan, als de muziek maar goed is. En we kunnen u gerust stellen: de muziek is goed, meer dan goed. Komt het door het feit dat Hersch niet wist, zoals hij schrijft, dat er opnamen werden gemaakt, dat er zo heerlijk onbekommerd wordt gemusiceerd? Een waar feest is dit album en dan overdrijven we geenszins.
Al direct aan het begin worden we getrakteerd op een heerlijk fris klinkend 'We See' van Thelonious Monk. Ze zaten daar in Flagey vast direct op het puntje van hun stoel. Het speelse 'Snape Maltings' componeerde Hersch tijdens een tournee door Engeland, niet wetende dat dit tevens de woonplaats was van de componist Benjamin Britten en zijn levenspartner, de tenor Peter Pears. In dat geval zal Hersch ook wel niet weten dat hier ieder jaar het prestigieuze Aldeburgh Festival wordt georganiseerd, waar natuurlijk veel muziek van Britten klinkt. Hersch vond slechts de naam van dit dorpje intrigerend en hoorde er blijkbaar deze ietwat clowneske melodie in. Hébert kan er in ieder geval lekker smooth op soleren.
In 'Scuttlers' mag McPherson beginnen met zijn speelse percussie, allengs geflankeerd door ongeregelde patronen van Hersch en Hébert. Eveneens uit de koker van Hersch komen drie tributes aan collega-musici. De Britse pianist John Taylor wordt vereerd met het intieme 'Bristol Fog', waarin we Hersch' ragfijne pianospel kunnen bewonderen, prachtig hoe hij hier de mist verklankt. Aansluitend eert hij saxofonist Sonny Rollins met 'Newklypso', vanwege het feit dat - zo legt Hersch zelf uit - Rollins graag calypso's speelde en zijn bijnaam Newk is. En zo krijgen we natuurlijk een energiek swingend stuk met puntig pianospel, een heerlijke groove op de bas, bijpassend strak slagwerk en natuurlijk een lekker vette drumsolo. Tot slot eert Hersch de uit New Orleans afkomstige Tom Piazza met 'The Big Easy', de bijnaam voor New Orleans. Een stuk waarin we de blues van deze zuidelijke stad horen. Of de toetsen aan Hersch zijn vingers kleven, zacht als boter.
Na zes stukken van Hersch zelf vinden we op dit album nog twee covers van Wayne Shorter, 'Myako' en 'Black Nile' en een toegift waarin Hersch een solo-uitvoering geeft van Monks 'Blue Monk'. Het publiek van Flagey ging ongetwijfeld tevreden naar huis na dit enerverende optreden, zoals wij nu de cd tevreden opbergen. Of draaien we hem nog een keer? Doe maar dat laatste.
Zaterdag 14 juli treedt het Fred Hersch Trio op tijdens het North Sea Jazz Festival.
Helene Richter is geen meisje dat je op een gure midwinternacht in een moeras of zo moet tegenkomen. Want hoewel ze heel onschuldig oogt - ze reikt net tot je schouder en heeft zelfs kuiltjes in haar wangen - voert ze altijd wat in haar schildje. Daar kun je vergif op innemen.
En bij Zazel, wat wordt daar in de krochten van Il Sole In Cantina in vredesnaam gebrouwen? Daar zou de Keuringsdienst van Waren eens een kijkje moeten nemen en wat monsters mee moeten nemen. Het nummer 'Skin-Deep' heeft niets van doen met Louie Bellsons feature in de Ellington-band; het is, net als de overige stukken, een eigen compositie. Hier lijkt de chanteuse met hoog opgetrokken knieën door een knekelveld te waden. Je bent toch altijd bang dat een botje knapt. (Om over de schedeltjes maar te zwijgen.) Het beste wat je van 'The Sceaming Nightingale' kunt zeggen is dat de catharsis kortstondig is.
In 'Just A Dream?' is Helene de Alice die door het konijnenhol is verzwolgen. Maar je mag je afvragen of zo'n meiske dat bij voorkeur boven de 10.000 hertz communiceert wel zo onbevangen is. Het is een droom, alles is mogelijk. In de 'Little Ugly Duckling Blues' krijst de kunstenares alsof ze het diertje eigenhandig heeft betoverd.
Met dit album heeft Helene Richter haar eigen magische universum gecreëerd. Compleet met ridderorde. Die ridders zijn Arno Bakker (sousafoon), Leonardo Grimaudo (gitaar) en Aleksandar Skoriç (drums). Een huurlegertje, een uit half Europa samengeraapt zootje. Maar wel onvoorwaardelijke trouw beloofd. In 'Knights In Shining Armour' proberen ze de edelvrouwe eruit te schreeuwen. Da's onbegonnen werk.
Arno Bakker is de belangrijkste solist hier. Hij zet de muziek in glanzende donkere tinten. Een heel enkele keer schiet hij door naar de tromboneregionen, maar voor het overige is het allemaal obscurantisme wat de klok slaat.
Een album voor al uw duistere momenten, zou ik zeggen.
Nieuws
Jasper van 't Hof wint Buma Boy Edgar Prijs 2018
De Buma Boy Edgar Prijs, de belangrijkste prijs in Nederland op het gebied van jazz en geïmproviseerde muziek, werd afgelopen vrijdag 29 juni tijdens inJazz in Rotterdam toegekend aan pianist/toetsenist en componist Jasper van 't Hof. Van 't Hof (1947) geniet bekendheid als virtuoos toetsenist en is een van de meest actieve jazzmusici van Europa. Zijn nieuwsgierigheid maakt hem tot toonaangevend vernieuwer in de Europese jazzscene, op (elektrische) piano, synthesizer en ook kerkorgel. Hij beperkt zich niet tot één stroming, maar speelt bebop, freejazz, groove-jazz, jazzrock, fusion, pop en wereldmuziek. Meermaals werd hij door internationale jazztijdschriften uitgeroepen tot beste jazzpianist van Europa. Hij schreef meer dan vijfhonderd composities en bracht bijna tachtig cd's uit.
Op twintigjarige leeftijd brak Van 't Hof internationaal door met de jazzrockgroep Association P.C. van Pierre Courbois. Hij maakte zodanig naam dat hij werd uitgenodigd te spelen met musici als Archie Shepp en het combo Piano Conclave (met onder meer George Grüntz en Keith Jarrett). Met Charlie Mariano richtte hij de groep Pork Pie op, waarmee ze samen met Philip Catherine, Aldo Romano en Jean-François Jenny Clark Europawijd volle zalen trokken. Als pionier verbond hij in de jaren tachtig westerse jazz met Afrikaanse muziek. Met zijn groep Pili Pili had hij decennia lang veel succes en bood hij een podium aan jonge talenten. Zowel solo als in ensembles treedt Jasper van 't Hof nog veelvuldig op in het buitenland en de laatste jaren ook vaker in Nederland.
Van 't Hof wordt door de jury geroemd om het imposante oeuvre dat hij de afgelopen vijftig jaar internationaal geproduceerd heeft, zijn veelzijdigheid in muzikale genres en het feit dat hij zich niet op één muzikale richting laat vastpinnen. Daarnaast wordt verwezen naar zijn open blik en samenwerking met de nieuwe generatie musici en dat hij ondanks zijn enorme staat van dienst daardoor nog steeds met beide benen in de jazzactualiteit staat.
Onderdeel van de Buma Boy Edgar Prijs is een door Van 't Hof zelf samen te stellen concertavond op 6 december 2018 in het Bimhuis in Amsterdam. Dan zal hem ook de prijs, bestaande uit een geldbedrag van € 12.500 en een plastiek van Jan Wolkers, overhandigd worden.
Cd Greg Lamy Quartet - 'Press Enter' (Igloo, 2017)
De gitarist Greg Lamy komt oorspronkelijk uit New Orleans, zeg maar het heartland van de jazz, maar verblijft al sinds het begin van dit millennium in Europa en dan vooral in Parijs en Brussel. Die twee werelden zie je terug in zijn lange lijst van samenwerkingen. Een van de vehikels daarbij is het kwartet met saxofonist Johannes Müller, bassist Gautier Laurent en drummer Jean-Marc Robin. Met dit kwartet, dat in 2007 werd opgericht, bracht hij in 2013 'Meeting' uit en vorig jaar 'Press Enter'.
Het is lekker stevige muziek, waarin Lamy zich een gitarist betoont op het snijvlak van jazz, blues en rock. Met 'Control Swift' weten we direct in welk vaarwater we zijn beland, dat van de blues. Lamy laat zijn gitaar prachtig zingen in een vette, swingende solo en denkt daarbij zeker ook aan het rauwe randje. Weldra mag Müller het estafettestokje overnemen en doet dat met evenveel flair. Dan is het weer tijd voor de stomende ensemble-akkoorden. De band is heerlijk op dreef en de toon is gezet. En zoals dat hoort, laat men in 'There Will Be' de teugels wat vieren. Maar de blues houden ze erin, nu slepend, met een dramatisch kantje. In de ballad 'A.-C.' gaat het tempo nog verder omlaag. Laurent valt hier op met ingetogen spel op de contrabas, Müller met een fijne, ingetogen klank en natuurlijk Lamy met spel dat de nuance zoekt.
In 'Exit' pookt het kwartet het vuurtje weer lekker op. Müller excelleert in een romige solo en Lamy laat zijn gitaar weer heerlijk janken. Maar zonder de ritmetandem Laurent-Robin zou het maar saai zijn. Met name Robin betoont zich hier een strakke slagwerker die de muziek flink laat stomen. Ook 'Erase' is een ballad en bevat mooi spel van Laurent en Robin, met vilten stokken. Müller tenslotte weet ons weer op onze gevoelige plek te raken in 'Blues For Jean'.
Opzienbarend is de muziek van dit kwartet niet, maar met 'Press Enter' ligt er intussen wel een album dat heerlijk wegluistert, probeer maar.
In memoriam
