Cd
David Torn - 'Only Sky' (ECM, 2015) Opname: februari 2014
'At Least There Was Nothing' is de titel van het eerste nummer van dit album. Het klinkt als de troost die de moed der wanhoop biedt. Eenzelfde troost als die de muziek van gitarist en ud-bespeler David Torn hier biedt. Het is de troost van de verlatenheid. Immers, als er niets is, kan er ook niets fout gaan, of is zelfs dat te optimistisch? Intussen waait er een koude wind over de vlakte. In 'Spoke With Folks' is de toon weemoedig, het verhaalt van vroegere tijden, goede gesprekken aan de bar. Maar het is wel érg lang geleden. Torn laat zijn snaren hier met veel echo en vervorming vibreren om het een en ander krachtig over te laten komen. Ach, wat een klaagzang! Vol jankende en schurende tonen. Pathetisch? Ja, een beetje wel.
'Was A Cave, There...' begint met een ijselijk hoge gitaartoon, echoënd, inderdaad klinkend als opgenomen in een grot. Merg en been doorklievend. Het resultaat houdt het midden tussen een op hol geslagen flipperkast en een zaagmachine die op een keiharde kwast in het hout is gestuit. Na deze verontrustende start slaat het nummer om in een minimal music-achtige compositie, waarbij Torn zijn patroontjes eindeloos herhaalt, als een machine. Je zou er nerveus van worden, ware het niet dat er langzaamaan steeds meer chaos in de compositie kruipt, die de patroontjes steeds verder ondermijnt. Maar na ruim twaalf minuten in de grot realiseer je je als luisteraar wel dat dit nu niet bepaald een vrolijk album is geworden. Maar gelukkig, we mogen weer naar buiten de zon in!
Alleen dat die zon zo onbarmhartig heet zou zijn, alles verzengend, daar had je nu ook weer niet op gerekend. In 'Reaching Barely, Sparely Fraught' laat Torn je op een lome, bluesy groove met zijn gemeen overstuurde gitaaraanslagen de hitte voelen. Ook in 'So Much What' weet Torn de sfeer van desolaatheid op te roepen in een reeks echoënde en ijle aanslagen, die als mistflarden voorbijdrijven.
Maar in al zijn dramatiek, regelmatig op het pathetische af, zit de zwakte van dit album. Het is allemaal wel heel overweldigend en overdonderend en soms dus ook behoorlijk over de top. Het is vaak meer dan een mens in één luisterbeurt kan verdragen.
Dus houdt u van duistere muziek, met een flinke scheut weemoed? Koop deze plaat, maar lees voor gebruik de bijsluiter: niet meer dan één nummer per dag!
Klik hier om te luisteren naar een track van deze cd: 'So Much What' (tabblad 'Music').
"Artist in residence Jason Moran kon zich op de vierde en laatste dag van het festival revancheren voor zijn teleurstellende Fats Waller Dance Party-project op de derde dag. Met vlag en wimpel is hem dat gelukt. Met behulp van zijn echtgenote en zangeres Alicia Hall Moran en gitarist Bill Frisell werd een intiem en kamermuziekachtig concert gespeeld. De prachtig klassiek geschoolde stem van Alicia Hall klonk krachtig en welluidend in de spirituals, love songs en klassiekers."
Jacques Los bezocht de laatste dag van het festival Jazz Middelheim. In Park Den Brandt zag hij concerten van Jason Moran, Alicia Hall Moran & Bill Frisell, Steve Kuhn Trio, Romano/Sclavis/Texier en Bill Frisell Trio.
Cd / Jazztube
TaxiWars - 'TaxiWars' (Universal, 2015) Opname: november 2014
Het was slechts een kwestie van tijd voor Tom Barman zich ging wagen aan een volbloed jazzproject, dus helemaal verrassend was die entree van TaxiWars in 2014 niet. In de naar New York verkaste saxofonist Robin Verheyen vond de zanger de ideale partner in crime, die bovendien maar een handvol instructies nodig had om met bruikbare ideeën op de proppen te komen. Daarbij nog de uitmuntende ritmesectie van bassist Nic Thys en drummer Antoine Pierre en klaar. Grootstadsjazz meets post-beatpoëzie? Zoiets.
Van meet af aan was duidelijk dat TaxiWars niet mocht klinken als een rockband die zich aan jazz vergrijpt. En zo klinkt de band ook niet. Maar misschien wel zoals een jazzband denkt dat een rockliefhebber z'n jazz graag wil horen: ontdaan van complex geharrewar, virtuoze egotripperij en solo's waar maar geen einde aan komt. Kort en puntig, dat was het devies. Dat is ook gelukt, want de twaalf songs hebben rocksonglengtes en een even zwierige als potige flair. En het less is more-principe stond duidelijk centraal.
Zo zijn heel wat van de stukken opgebouwd rond simpele, repetitieve patronen, en die klinken gezapig en ontspannen (zoals 'Recent Winds', waarin Verheyen even de Coltrane van 'Lonnie’s Lament' lijkt te citeren) of funky en speels, zoals in het instrumentale 'Your Soul Or Mine'. Het is regelmatig ook een verademing om te horen hoe eenvoudig en franjeloos alles gehouden werd. Er zit een eindredacteur in de band die zijn taak ernstig nam. Thys klinkt losjes en sensueel, Verheyen bluesy en met net genoeg grove korrel en karakter in zijn klank, terwijl de jonge Pierre evenveel Clyde Stubblefield en Zigaboo Modeliste als Art Blakey in zijn rollende spel stopt.
Een belangrijke referentie is ook Morphine (naast Soul Coughing en The Last Poets), vooral duidelijk aanwezig in broeierige opener 'Death Ride Through Wet Snow', waarin Barman zich te buiten kan gaan aan een jazz devil gedaante à la Barry Adamson, met hijgerig afgevuurde poëzie vol herhalingen en stuiterende alliteraties. In het titelnummer lijkt het dan weer alsof de stem van Mark Sandman zelf binnengesmokkeld wordt, door het vervormde effect.
En dat rijkelijk gebruikte stemeffect, eigenlijk het enige folietje dat de band zich permitteerde, is wat luisteraars het meest zal verdelen, want Barman klinkt daardoor soms als een zwarte straatrapper ('Let’s Get Killed' en het stompende 'It Went Boom'), ofwel een kierewiete verwant van Bootsy Collins in gezelschap van de Beastie Boys ('Questionsong'). Het is in die nummers alleszins gevaarlijk dansen op het slappe koord tussen geinige onzin en flauwe gimmick. Gelukkig wordt het gecompenseerd door overtuigende en dansbare lappen als 'Colosseum' (gemaakt met - het kan niet anders - schuddende derrières in het achterhoofd) of het kronkelende 'To The Hyphenated Poets', waarin Barman de tongbrekers van de Amerikaanse dichter Amit Majmudar afvuurt met de cafeïne cool van een Denis Leary.
Kortom: het verhoopte meesterwerk is 'Taxiwars' niet helemaal geworden. Daarvoor is het album, met die compacte songs en grooves, niet consistent of verrassend genoeg. Het is wel een plaat met een knoert van een sound, een motherfucker van een attitude en genoeg potentieel om live volledig open te barsten. Zoals alle goede jazz dat doet. Kansen genoeg om dat binnenkort mee te maken.
"Dag drie van Jazz Middelheim is de zaterdag, de vrije dag. Fabrieken en scholen zijn gesloten, de dag en avond is om te feesten. Jazz Middelheim verwacht nu de meeste bezoekers en de programmering is erop gericht. Weinig real jazz die dag, maar veel soul, country & western en rhythm & blues. Het is wel een jazzfestival, maar ja, de kassa moet ook rinkelen, vandaar."
Jacques Los bezocht de derde dag van het festival Jazz Middelheim. In Park Den Brandt zag hij concerten van Robin McKelle & The Flytones, Cécile McLorin Salvant, Jason Moran 'Fats Waller Dance Party' en Dr. John 'Spirit Of Satch'.
Cd
Wooley/Rempis/Niggenkemper/Corsano - 'From Wolves To Whales' (Aerophonic, 2014) Opname: 10 februari 2014
Dit gelegenheidskwartet een experimenteel kwartet noemen is een understatement gezien de staat van dienst van de leden ervan. Immers, alle vier staan inmiddels bekend als representanten van het betere piep-en-knars werk. Op 'From Wolves To Whales' is het niet anders. Het eerste nummer, 'Slake', begint dan ook met ondefinieerbaar geknetter, geplop en gekraak, waar na enige tijd luisteren trompettist Nate Wooley verantwoordelijk voor blijkt te zijn. We horen bassist Pascal Niggenkemper en drummer Chris Corsano op de achtergrond en saxofonist Dave Rempis, op deze cd op de alt, het gefriemel van Wooley ondersteunen. Het geheel mondt uiteindelijk uit in een fel duet tussen de beide blazers, waarbij vooral Wooley regelmatig bijna uit de bocht vliegt, voortgestuwd door de het felle slagwerk van Corsano en de heftig plukkende Niggenkemper.
Voor 'Serpents Tooth' kiest het kwartet voor een minimalistisch repeterende en resonerende melodie geblazen door Rempis, terwijl Corsano hier in beperkte mate ritmisch ondersteunt. Gaandeweg komt Wooley erbij met een klank die nog het meest weg heeft van een fluit, een wah-wah geluid producerend. Maar het duurt niet lang voordat Rempis volledig loos gaat in een voor hem zo kenmerkende solo, waarbij je als luisteraar naar adem hapt, gevolgd door een sputterende solo van Wooley.
In 'Stand Up For Bastard' heeft het geluid dat de blazers voortbrengen vaak veel weg van menselijke stemmen. De sfeer in dit nummer is, vooral door het basspel van Niggenkemper en het dreigend rollende slagwerk van Corsano, overigens wel wat sinister te noemen. Ook 'Swingin’ Apoplexy' is een bijzonder stuk. Want allesbehalve swingend. Het is hooguit een aanzet tot, maar op gang komt het nergens. Spannend klinkt het overigens wel. Vooral Niggenkemper kraakt en krast hier naar hartelust. In 'Count Me Out' zit meer ritme, maar dan van een blues. Waarbij het ritme overigens wel wat heeft van een aanlopende machine die een smeerbeurt wel kan gebruiken. De lijnen die de blazers trekken zijn dan weer hectisch en stormachtig, dan weer dramatisch en vol melancholie, maar altijd imposant.
Klik hier om te luisteren naar een track van dit album: 'Slake'.
"Jason Moran, Mary Halvorson en Ron Miles speelden op basis van summiere, melodieuze lijnen een sublieme en smaakvolle improvisatieset. Intensief samenspel werd gecombineerd met adequaat passende, introverte solo's. In samenhang met vlagen van free-jazz erupties werd door het trio een scala van indrukwekkende en fascinerende klanken en improvisaties geschapen."
Jacques Los bezocht de tweede dag van het festival Jazz Middelheim. In Park Den Brandt zag hij concerten van Gizmo featuring Chris Cheek, Archie Shepp Attica Blues Big Band, Jason Moran, Mary Halvorson & Ron Miles en Joe Lovano & Chris Potter Sax Supreme.
De grote zomer-jazzfestivals zitten er op en Jazz Rules Urgent FM is terug! In deze aflevering werk uit de nieuwe plaat van Bambi Pang Pang featuring Andrew Cyrille, de band van onder anderen Seppe Gebruers, die net uit is bij El Negocito Records. Ook nieuw werk van het Ivan Paduart Trio. En enkele reacties op Jazz Middelheim van onder meer Anneleen Boehme en Bram De Looze van het LABtrio en van de Gentse Nederlander Fulco Ottervanger.
Boek / Interview
De demonen van een jazztrompettist 'Grond' door Wil Boesten / Uitgeverij Atlas, 2015
"We troffen elkaar regelmatig en hebben veel gesproken over de jazzscene en trompetspelen. Hij was aanwezig bij repetities en bezocht concerten, gewoon om te observeren. Mijn rol wil ik niet groter maken dan het is, Wil is degene die het verhaal creëerde. Ik hoop dat ik hem, als aanvulling op zijn eigen kunde, wat extra inzichten heb kunnen geven over het leven en doen-en-laten van een jazztrompettist."
Op 13 augustus jongstleden verscheen de nieuwe roman 'Grond' van Wil Boesten. Met de hulp van trompettist Teus Nobel heeft Boesten de keuken van de jazz en het trompetspel ontdekt en 'Grond' is dan ook een roman waarin deze muziek een belangrijke rol speelt.
Donata van de Ven sprak met Boesten en Nobel over de totstandkoming van het boek en hun samenwerking. Klik hier om het volledige artikel te lezen.
De eerste dag van het immer relaxte en kwalitatieve Jazz Middelheim had gelijk al een enorme knaller te pakken en wel van Belgisch eigen bodem. Maar daarover later meer.
Na wat vertraging op de route naar België en enkele andere ongemakken werd het eerste concert – LABtrio 'NY Project' feat. Christopher Hoffman & Michaël Attias – niet meegemaakt. Naar horen zeggen was het een meer dan competent optreden van – ik citeer nu het festivalkrantje – 'een groep die wortelt in de jazztraditie en -improvisatie en daar straffe porties hiphop, etnische muziek, klassiek, elektronische muziek en alternatieve invloeden aan toevoegt'.
De eerste confrontatie was dan ook met het project What'd I Say van de Franse pianist Eric Legnini en de zangeressen Kellylee Evans en Sandra Nkaké. Een project dat gebaseerd en geïnspireerd is op de muziek van de in 1959 verschenen plaat 'What'd I Say' van Ray Charles. Dus vet aangezette blues, rhythm and blues en soulmuziek. Het hing allemaal erg tegen jazz aan, maar was toch vooral een soul show met in het bijzonder zangeres Nkaké als uitblinker met een warm stemgeluid, goede timing en sensuele uitstraling. Het merendeel van de instrumentale solo's kwam voor rekening – uiteraard – van de leider Legnini zelf op keyboard. Hij is zonder twijfel een bekwaam en technisch pianist. Echter in de context van de zwaar aangezette soulmuziek kwamen zijn solo's niet uit de verf. Hetzelfde geldt voor de spaarzame solo's van tenorsaxofonist Boris Pokora. Als collectief stond de blazerssectie (trompet, trombone, tenorsax) als een huis en vormde het de ruggengraat van de swingende soulshow.
Het Brussels Jazz Orchestra (BJO) vertolkte onder de directie van Darcy James Argue diens composities. Hij is in Vancouver geboren in 1975 en kwam in 2000 naar de Verenigde Staten om er op het England Conservatory in Boston te gaan studeren. Sindsdien verblijft hij in de States. Het BJO, dat gerekend kan worden tot een van de beste bigbands van Europa, en Argue's verfrissende en filmische composities zorgden voor een swingend en spetterend bigbandconcert. Argue's welhaast symfonische composities omvatten diverse stijl- en muziekinvloeden als pure swing, filmische passages, rock- en funkelementen, klassieke symfonische invloeden, Kentoniaanse trompetpartijen en lyrische Ellingtoniaanse saxfragmenten. Daar komt nog bij dat het orkest de fine fleur van de Belgische jazzmusici bevat. Die krijgen dan ook de gelegenheid te soleren, zoals saxofonist en leider van de band Frank Vaganee, Kurt Van Herck, ook op sax, en pianiste Nathalie Loriers.
Tenslotte de formidabele afsluiting (en knaller) van TaxiWars. De formatie, bestaande uit Tom Barman (stem), Robin Verheyen (tenorsax), Nicolas Thys (bas) en Antoine Pierre (drums) produceerde een mix van free jazz, rap/zang en groove. Dynamisch en opzwepend kan het optreden genoemd worden. Een gevarieerde combinatie van aanstekelijke melodische fragmenten en songs, vrije improvisaties en energiek samenspel. Vooral de interactie tussen Verheyen en Barman is fascinerend. Ze vullen aan en zwepen op. Rapper/zanger Barmans participerende vocalen op de saxsolo's van Verheyen getuigen van enorme intensiteit en vitaliteit en veroorzaken een explosief en zinderend optreden. Verheyens saxsolo's, zonder meer geïnspireerd op de befaamde trioplaten van Sonny Rollins, reiken tot grote atmosferische hoogten. Met behulp van het ritmeduo, dat een stevige beat en een dik stuwend stuwend tapijt onder de energieke saxsolo's en rapvocalen legde, werd een fascinerend, geïnspireerd en dynamisch concert gerealiseerd. Kortom een zeer geslaagde eerste dag. En dan nog wel een real jazz dag.
Cees van de Ven maakte een fotografisch verslag van de eerste dag van Jazz Middelheim 2015, donderdag 13 augustus. Klik hier om zijn foto's te bekijken.
Het culturele seizoen van de stad Groningen wordt elk jaar geopend met het Noorderzon-festival. De nadruk ligt op internationaal theater (en flaneren), maar aan muziek is altijd eveneens veel te beleven.
Het evenement start donderdag 20 augustus in het heropende Grand Theatre met de voorstelling 'The Holler Sessions' van schrijver en performer Frank Boyd. Een live radioshow waarin Boyd zijn liefde verklaart aan de jazz. Hij wordt bijgestaan door een Groninger band met daarin de saxofonisten Laurens Blinxma en Gerben Wasser. In hetzelfde theater voert de Zita Swoon Group zondag 23 augustus 'Nothing is Everything' uit, een trip naar dadaland. Vocaliste Neneh Cherry en RocketNumberNine zijn dinsdag 25 augustus in de openlucht te beluisteren, in het Noorderplantsoen. Daags daarna houdt de Amerikaanse musicologe Kirstin McGee daar in de Desdemona-tent een lezing over 'Imagining Jazz Pasts at the Borders of European Jazz Culture'. Noorderzon wordt zondag 30 augustus afgesloten met 'The Gospel Sessions' rond zangeres Michelle David en de rootsgroep My Baby, eveneens in het Noorderplantsoen.
Vrijwel elke dag treden er voorts Groninger jazz- en latingroepen op tijdens het festival. Renske de Boer, Tennorzzz, Safari Joe, Cuerdas, Sander Baan, de Smederij Jazz Party, Conexion Latina, de Stageband, Los Bomberos, Jazzy Funky Stuff, Jazz One en Jan Schoemakers Saxofoonorkest bieden een staalkaart van het beste wat Groningen momenteel op dat gebied in huis heeft.
Klik hier voor meer informatie over Noorderzon 2015.
Cd / Jazztube
Gratitude Trio - 'Alive' (El Negocito, 2015) Opname: oktober 2014
Dat de geest van John Coltrane nog altijd nazindert, zelfs tot in België, dat hoor je het best in het spel van tenorsaxofonist Jeroen Van Herzeele [die gisterenavond nog schitterde op het Club Stage-podium van Jazz Middelheim, RED]. Ook op het tweede album van het Gratitude Trio, zijn band met drummer Louis Favre en elektrisch bassist Alfred Vilayleck, ligt die invloed er dik op. Al valt er ook meer te beleven dan dat.
Van Herzeele's 'Psalm', eentje die hij ook al speelde met zijn Quartet, deelt niet alleen de titel met het befaamde slotluik van 'A Love Supreme' (waarin Coltrane een gebed prevelde door zijn instrument), maar heeft ook een vergelijkbaar timbre, die vocale cadans en dat sluimerende spirituele, wat nog eens aangedikt wordt door het majestueuze ruisen van Favre's cimbalen en de broeierigheid van het samenspel. Verschil is dat hier na een minuut of drie overgeschakeld wordt naar een wiegende groove, die het stuk een andere richting uitstuurt en wat meer licht toelaat.
Ook in Van Herzeele's andere compositie, afsluiter 'Snakes', lijkt verwezen te worden naar die klassieker uit 1965. De melodie lijkt een variatie te zijn op die van Coltrane's 'Resolution', maar wordt hier wel uitgewerkt binnen de context van een funky trancestuk, waarin de lange uithalen langzaam aan de kook gebracht worden.
Dan laten Vilaylecks bijdrages een ander geluid horen. Zowel 'Boubou' als 'Le Pardon Infini 2' vertrekken vanuit een dromerige aanzet, maar verschuiven geleidelijk naar robuuster terrein, om daar helemaal open te bloeien via losse interactie, die dient als lanceerplatform voor Van Herzeele's verschroeiende intensiteit. Dat is meteen ook het grootste verschil tussen de studio-opname van 'Gratitude Trio' (2012) en deze liveplaat: er is meer plaats voor uitweiding en extase.
Een repetitief 'Nicolette' laat tussen bluesy funk en jazz horen dat je in een nauw afgebakende zone onweerstaanbare dingen kan uithalen, al is het meest opvallende stuk hier waarschijnlijk Favre's 'Cri', een schimmig raadsel met een fragiele, haast pastorale sereniteit. En die krijgt dan explosief weerwoord van 'Gifle 2', tachtig seconden botsende impro met punkenergie.
Grenzen worden er niet mee verlegd, maar het is wel een geinige toevoeging aan een album dat het vooral moet hebben van warmbloedig, complexloos samenspel, slinkse grooves en dat gedreven en (nog steeds) onderschatte spel van Van Herzeele.
Klik op de afbeelding hierboven om te kijken en luisteren naar de albumtrack 'Nicolette', zoals die in oktober 2014 werd opgenomen in studio 313 in Brussel.
Scene report
Jazz Middelheim opent ijzersterk met 'Belgische dag'
Net als vorig jaar teisterden enorme onweersbuien het festivalterrein in Park Den Brandt tijdens de openingsdag, maar de bezoekers leken zich daar niet al te veel van aan te trekken en smaakten een uitstekende programmering, die volledig in het teken stond van Belgische formaties. Een prima idee van de festivalorganisatie, want het liet eens te meer zien hoe hoog het kwaliteitsniveau van de Belgische jazz is.
Twee jonge trio's deden van zich spreken. Het LABtrio opende Jazz Middelheim met hun 'NY Project', waarvoor ze twee sterke gastmuzikanten hadden uitgenodigd: rietblazer Michaël Attias en cellist Christopher Hoffman. De New Yorkse ervaring van met name drummer Lander Gyselink en pianist Bram De Looze heeft de muziek van het al acht jaar bestaande LABtrio naar een hoger plan getild, waarbij ook het grondingswerk van bassiste Anneleen Boehme zeker niet onvermeld mag blijven. Daarna gaf De Beren Gieren in de nu al onmisbare Club Stage een spannend en enerverend concert ten beste, mede dankzij de inbreng van de uit Portugal overgekomen trompettiste Susana Santos Silva.
Brussels Jazz Orchestra bood onder leiding van de jonge Canadese arrangeur/componist Darcy James Argue een programma vol inspirerende en veelgelaagde bigbandjazz. En de buzz rond TaxiWars bleek volledig terecht, want wat een optreden leverde dit kwartet rond saxofonist Robin Verheyen en zanger Tom Barman! Het swingde, het groovede, het prikkelde en het stoempte. Met als steeds terugkerend ankerpunt het diephouten basgeluid van Nicolas Thys.
Aan het einde van de avond, toen de meeste bezoekers huiswaarts trokken, wandelde uw correspondent nog even langs de Club Stage, waar hij naartoe werd getrokken door aangenaam groovende klanken. Een blik en stap naar binnen en het was duidelijk: we zouden nog niet naar huis gaan voorlopig. Toetsenist Fulco Ottervanger, die een carte blanche had gekregen deze dag en aldus met verschillende formaties mocht aantreden (waaronder de al eerder genoemde Beren), toonde met de band Stadt aan ook over goede zangkwaliteiten te beschikken. Het aanwezige publiek tripte en kickte op een sterke set vol bezwerende psychedelische pop. Waarna men zich opgewekt richting uitgang begaf en en passant nog een lekker Duveltje mee naar huis kreeg.
Klara zendt alle concerten van Jazz Middelheim live uit; je kunt het festival hier volgen in geluid en beeld. Tevens vind je er filmpjes met live-fragmenten en backstage-interviews met de optredende muzikanten door Lies Steppe, Bart Vanhoudt, Rob Leurentop en Karel Van Keymeulen.
Lp
The Void Of Expansion - 'Ashes And Blues' (Tonefloat, 2014) Opname: 15 februari 2014 John Dikeman / Dirk Serries - 'Cult Exposure' (Tonefloat, 2015) Opname: 11 april & 4 juli 2014 The Void of Expansion, het duo van gitarist Dirk Serries en slagwerker Tomas Järmyr, ontstond in de slipstream van hun gezamenlijke project Yodok III, gevormd in 2013 (met naast Serries en Järmyr ook Kristoffer Lo op tuba). Na twee concerten in Kortrijk (13-02) en Rijkevorsel (14-02) dook het gezelschap op 15 februari in Brussel de studio in en leverde 'Ashes And Blues' af.
In het openingsnummer 'Paradox' begint Serries met sterk vervormd gitaarspel, als een naderende onweersbui bouwt hij zijn melodie op. Op de achtergrond horen we Järmyr zijn eerste roffels geven en zijn bekkens beroeren. Terwijl het slagwerk in kracht toeneemt, begint het gitaarspel van Serries steeds meer op een ontregelde machine te lijken. En dan valt het geheel vrijwel stil en in hemelse klanken gaat het over in 'Demper', dat even verstild aanvangt, waarbij de klank van de gitaar iedere keer héél kort wordt onderbroken, als een flakkerende kaars. Het geeft iets onwezenlijks aan het nummer. Overigens loopt ook hier de spanning geleidelijk op, mede door Serries gruizige gitaarspel. Maar ook Järmyr laat zich hier niet onbetuigd en grossiert in dreunende roffels, een muur van geluid optrekkend. In 'Consecration' klinkt Serries' gitaarspel aanvankelijk lichter, transparanter en contrasteert zo goed met Järmyr's redelijk duister klinkende slagwerk. Halverwege schakelt Serries echter zijn klankkastje weer in en laat zijn gitaar naar hartenlust gieren en janken. Als een alles verzengende vuurzee raast het duo voort, om even zo onverwachts de verstilling terug te laten keren.
Tijdens het concert een dag later, 16 februari, in Veghel, schuift John Dikeman aan bij het duo. Deze samenwerking leidt later dat jaar tot de opnames die dit jaar uitkwamen onder de titel 'Cult Exposure'. 'The Monolith Song' begint met een voor John Dikeman kenmerkende solo: intens, rauw en overrompelend en tegelijkertijd intiem en fragiel. Serries komt erbij met een aantal sterk overstuurde gitaaraanslagen, de dramatische uithalen van Dikeman als het ware inkaderend. In het titelnummer gebruikt Serries distortion, waarbij de muziek - net als in 'Consecration' op het album van The Void Of Expansion - klinkt als een flakkerende kaars. Alleen is het hier experimenteler, het effect extremer. Maar het past Dikeman als kader uitstekend. Met heftig, springerig saxspel gaat hij de uitdaging aan. Het levert een levendig duet op, waarbij beide musici laten horen aan elkaar gewaagd te zijn.
'Whisper Edge' doet denken aan de stijl waarmee Serries bekend is geworden: ambient. Gelijkmatige klankgolven uit Serries' gitaar worden subtiel ondersteund door knisperend saxspel van Dikeman. Zoveel subtiliteit en intensiteit verrast na twee behoorlijk intensieve nummers op kant A. De drone die Serries verderop in het nummer produceert, inspireert Dikeman tot een solo die door merg en been gaat. Schel, scherp, klagelijk en ongenaakbaar.
Klik hier om 'Ashes And Blues' te beluisteren.
En klik hier om 'Cult Exposure' te beluisteren.
Cd
Scott Fields & Jeffrey Lependorf - 'Everything Is In The Instructions' (Ayler Records, 2013) Opname: 20 oktober 2012
Deze recensie komt te laat, of - zo u wilt - te vroeg. Dit is namelijk muziek voor een herfstavond in november, als de storm rond het huis giert en u lekker behaaglijk thuis in uw luie stoel hangt. Want dit duo, gitarist Scott Fields en shakuhachi-speler Jeffrey Lependorf, presenteert een aantal fijnzinnige, melodramatische composities voorzien van prachtige poëtische titels.
Nu zijn de akoestische gitaar en de shakuhachi (Japanse fluit) instrumenten met een beperkt bereik en dito dynamiek. Verwacht hier dus geen buitenissige uitspattingen. Deze muziek moet het veeleer hebben van de nuance en emotionele zeggingskracht. Evenzogoed: deze muzikanten én componisten is het allemaal wel toevertrouwd.
In 'Terror Babies' worden de klankkleuren van de shakuhachi door Lependorf optimaal ingezet. Hij vertelt zijn verhaal met soepele, lenige bewegingen, daarbij ondersteund door Fields' krachtige aanslagen. In 'Oh, Yes' is het Fields die begint met poëtisch aandoend gitaarspel en als de shakuhachi inzet gebeurt dat met grote intensiteit en transparantie. Het ritme van de gitaar heeft hier wel iets van een blues, waarover de shakuhachi zijn droevige melodie zingt. Maar het is vooral 'The Politics Of Solitude' dat duidelijk maakt dat hier meesters van de verstilling aan het werk zijn. De droevige, wat mistroostige klank van de shakuhachi snijdt hier diep, terwijl de spaarzame, heldere gitaarklanken de nodige kleur toevoegen om het geheel nog enigszins draaglijk te houden. Hier wordt met een minimaal aantal noten een maximaal effect bereikt.
Het album bereikt een climax met de enige cover op het album: 'Naima' van John Coltrane. Het is beslist een van de meest bijzondere uitvoeringen van deze klassieker. Maar vooral Lependorf weet de sfeer van dit ingetogen nummer prachtig te verklanken. Laat de herfst maar komen!
Klik hier om geluidsfragmenten van dit album te beluisteren.
Jazzweblog Draai om je oren is in de dertien jaren van zijn bestaan uitgegroeid tot een van de meest populaire online jazzmagazines van Nederland en - in toenemende mate - België. Jazz, in de ruimste zin van het woord, blijft een belangrijke muzieksoort en er zijn vele drukbezochte clubs, podia en festivals die het programmeren. Ons doel is met zo veel mogelijk publicaties (recensies, artikelen, fotoreportages) een zo groot mogelijk publiek te bereiken. Het jazztalent groeit gestaag en een enthousiast publiek hiervoor ook, dus Draai om je oren groeit mee!
Daarom zijn wij dringend op zoek naar medewerkers om ons redactieteam te versterken. Ben je muzikaal, luister je graag naar jazzmuziek en/of bezoek je regelmatig een concert? Kun je daar gepassioneerd over schrijven? En vind je het leuk als jouw stukken gepubliceerd worden op onze veelgelezen jazzweblog?
Laat het ons weten en stuur een mail met je achtergrond en motivatie naar draaiomjeoren@live.nl.
Cd
Cactus Truck - 'Are You FREE?' (BeCoq, 2015) Opname: 10 oktober 2014
Intussen al de vierde plaat van het trio (terwijl voorganger Seizures Palace helemaal nog niet zo lang uit is), die werd opgenomen tijdens het Are you FREE?-festival in Dunajská Streda in Slowakije, waar de band zijn laatste concert in een reeks van zes speelde. En vanaf het begin van 'Are' is het meteen met alle remmen los. Govaert kletst er stuiterend op los, Stadhouders laat de elektrische bas rollen en grommen en Dikeman werpt zich meteen op een combinatie van gierende overblowing en turboriedels die als kwikzilver uit de beker spretsen. Er wordt met de spieren gerold, breed brallend en met staccato gehamer, al klinkt Stadhouders bij momenten eerder vloeiend dan stotend en wordt het bijna (bijna!) funky als de parallelle paden elkaar even kruisen.
In 'You', een lillende lap van een goede twintig minuten, toont het trio iets meer geduld. Dikeman kan een paar minuten in z'n eentje soleren en doet dat redelijk ingehouden en soulvol, soms met zwalpende uitschieters, maar hier en daar ook met aanzetten tot motiefjes. Zodra Stadhouders opduikt met ingehouden wrijf- en rinkelgeluiden, krijgt die even het stokje in handen geduwd. Het is even een hoorspel vol kleine ontregelingen en ongebruikelijke technieken, waardoor het al net zo goed gaat klinken als een percussief spel. Natuurlijk weet je bij deze kerels dat het op een bepaald moment zal omslaan, maar de manier waarop dat gebeurt is opvallend. Dikeman zet aan, en samen met Govaert en z'n donderende basdrum gaat snel de spanning omhoog, maar in plaats van meteen door te slaan in collectieve chaos, blijven de drie hangen op een platform van spanning dat de uitbarsting (net) onder controle houdt.
Het is een combinatie van gegier, gejammer, gebricoleer en gerommel dat met een tegendraadse beweging even ter plaatse trappelt en waarbij Stadhouders even lijkt aan te sluiten bij een dronefolktraditie, terwijl Dikeman dat transcendente in het vizier blijft houden. Even krijgt het een hypnotische coherentie, een etherische trance, waarmee het eigenlijk aansluit bij Dikemans spel bij Serries, al wordt de weg van de drone verlaten voor gewelddadig tumult. Afsluiter 'FREE?', een muzikaal messengevecht van een kwart minuut, bewijst dan weer dat de band niets aan z'n explosiviteit heeft ingeboet.
Deze recensie verscheen ook op Enola.be
Klik hier om naar een albumtrack te luisteren: 'Are'.
Festival
North Sea Jazz 2015 vrijdag 10 juli 2015, Ahoy, Rotterdam
"Na 40 jaar is de indoor formule van het North Sea Jazz Festival nog altijd ongeëvenaard en een wereldwijd begrip. In artistiek en commercieel opzicht is het festival geëvolueerd van een mainstream jazzfestival naar een full-size showcase voor de wereldtop van jazz en daaraan te relateren muziek. North Sea Jazz is een kruispunt van stromingen en stijlen die geassocieerd kunnen worden met jazz en geïmproviseerde muziek. De Afrikaanse wortels van ritme en soul, gecombineerd met de invloeden van de Westerse continenten, zijn allen te beleven in Rotterdam."
Roland Huguenin bezocht het North Sea Jazz Festival. Hij doet verslag van de concerten van Anouar Brahem Quartet, Sergio Mendes & Brasil 2015, Gallowstreet, Marcus Miller Afrodeezia, Chick Corea & Herbie Hancock, Cassandra Wilson, Avishai Cohen's New York Division en Bugge Wesseltoft, Henrik Schwarz & Dan Berglund.
Concert
Onderwatermuziek Mark Alban Lotz Of Music, woensdag 29 juli 2015, Azijnfabriek, Den Bosch
Fluitist Mark Alban Lotz is gefascineerd door de wereld van de diepzee. Het leidde in 2008 tot het album Bite!, dat hij uitbracht onder de naam Mark Alban Lotz Of Music. Op dit album, opgedragen aan de in 2008 overleden diepzeeonderzoeker en duiker Jacques Piccard, trachten Lotz en de overige bandleden van Lotz Of Music in muziek het diepzeeleven te vangen. Ook het concert in de Azijnfabriek, zeven jaar later, grijpt terug op die fascinatie.
Naast Lotz is wederom slagwerker en percussionist Alan 'Gunga' Purves van de partij, maakt tegenwoordig Jörg Brinkmann op cello deel uit van het ensemble en valt Rembrandt Frerichs in voor vaste pianist Albert van Veenendaal. Met zijn vieren nemen ze de zware taak op zich om ons te laten horen wat er zich allemaal op de diepzee afspeelt. En na de afdaling blijkt dat een spannende wereld vol vreemde geluiden, klanken en verschijnselen. Lotz en consorten weten dit alles prima te verklanken: beeldend, kleurrijk, speels en met veel overtuigingskracht. En Frerichs, ofschoon pas voor het eerst onderwater, houdt zich prima drijvend! Maar het is vooral Purves, die als ervaren percussionist alles uit de kast trekt om ons luisteraars de meest wonderlijke klanken te laten horen: speelgoedtrompetjes, luchtslangen - waarop wordt geblazen, waarmee wordt gezwaaid en die met veel geraas uit elkaar worden getrokken, houten blokjes en allerhande trommeltjes, alles komt voorbij. Een goede percussionist weet kortom overal geluid uit te halen.
Opvallend is ook dat dit gezelschap kiest voor een muzikaal zeer eclectische aanpak. Als de term wereldmuziek nog niet bestond, zou hij hiervoor uitgevonden moeten worden. Zoals het geïmproviseerde duet van twee harmoniums - Frerichs en Purves - ons naar India brengt, zo brengt menige fluitsolo ons naar de Balkan en bedient cellist Brinkmann zich regelmatig van de blues.
Tegen de tijd dat we boven water zijn gekomen, is het tijd voor de afsluiter. Een cover van 'Tell Me Everything' van Ernst Reijseger. Lotz waarschuwt ons nog even om dat vooral nooit tegen je partner te zeggen. Hij heeft daar blijkbaar ervaring mee. Maar het is een mooi slot van een energiek concert. Reijsegers sfeervolle noten met een vleugje weemoed zijn hier in prima handen, waarbij de hoofdrol vanzelfsprekend voor Brinkmann is weggelegd.
Cd
Atomic - 'Lucidity' (Jazzland, 2015)
Opname: 5-6 september 2014
Ja, Paal Nilssen-Love heeft Atomic verlaten en Hans Hulboekma heeft zijn plaats ingenomen, maar verder is op dit nieuwe album, het dertiende alweer, de band weer heerlijk op dreef. En ook nu weer worden de welluidende melodieën afgewisseld met dwaze, anarchistische momenten. Al direct in het openingsnummer 'Laterna Interfuit' is het raak. Na enige inleidende schermutselingen raken Fredrik Ljunkvist op tenorsax en Magnus Broo op trompet in een heftig duet verwikkeld, waarbij de noten alle kanten op stuiteren. 'A New Junction' start met experimenteel basspel van Ingebrigt Haker Flaten, ondersteund door het slagwerk van Hulboekmo. Het repeterende, elegante pianospel van Havard Wiik sluit hier prachtig bij aan. Waarna de beide blazers zich erbij voegen in een wat vage, zoekende passage, waarbij de muzikanten om elkaar heen lijken te cirkelen.
Ook 'Start/Stop' begint ingetogen, welluidend. Broo blaast hier een wat gruizige partij, begeleid door klaterende noten van Wiik. Het geheel doet bijna aan als klassieke kamermuziek. Als de overige muzikanten erbij komen is het echter gedaan met de rust en krijgt de chaos de ruimte. En ondanks het speels duet tussen Ljunkvists klarinet en Hulboekma's slagwerk verderop, dat de rust even terugbrengt, neemt die chaos alleen maar verder toe. Ook in 'A MacGuffin's Tale' speelt de klarinet een grote rol. Op een bluesschema, neergelegd door Haker Flaten en Hulboekma, blaast Ljunkvist soepel zijn motiefjes. De klarinet zingt, klaagt en krijst. Wiik ondersteunt het geheel met zeer gerichte aanslagen, zo de melodie vormgevend. De pianosolo die hierop volgt, slechts begeleid door het ritme van de bas, sluit hier prachtig bij aan.
In 'Major' is het Magnus Broo die schittert in een gierende, alle kanten opschietende trompetsolo. Aangevuurd door een stampende ritmesectie die de noten er in hoog tempo doorheen jaagt. Ljunkvist zorgt intussen, op gepaste momenten, voor op de tenorsax geblazen frases.
Klik hier om te luisteren naar twee tracks van dit album: 'Laterna Interfuit' en 'Lucidity'.
Cd
