Cd
Audun Trio – 'Rondane' (Losen, 2017)
Opname: 10-11 april 2017
Het Noorse Audun Trio is jong en fris en met 'Rondane' presenteert het een aantrekkelijk visitekaartje. Met relatief weinig improvisatie en geen tsjing-tsjing-a-tsjing-swing. Er wordt per noot gespeeld en elke muzikant weet exact welke noot van hem is.
Het openingsnummer, 'Present Joy', heeft iets onschuldigs, iets ontwapenends. Het is bekoorlijk als een vlinderlicht julijurkje. Dat alles wordt ten slotte onderstreept met gezamenlijk geneuriede vocalen, heel speels en onbevangen.
En zo gaat het het hele album in feite door. 'Do Small Talk With Me, Please' wordt bedacht- en behoedzaam gebracht, alsof je in de vallende schemering Twister speelt. In 'Nattkjoring' proef je iets van Keith Jarretts extase, maar dan zonder de directe interventie uit den Hoge. De dierlijke ernst is in ieder geval ver te zoeken.
Pianist Audun Barsten Johnsen heeft met 'Gondola In Sunrise' iets geschreven dat verdraaid veel lijkt op een standard. De piano staat door de bank genomen centraal, maar de muzikanten verliezen elkaar geen moment uit het oor en spelen op het scherp van de snede. De aanpak van Johnsen is spaarzaam, tot op het bot gefileerd. Je zult hem niet gauw betrappen op overbodige noten.
De verhouding tussen de pianist en zijn kompanen heeft wel wat van die tussen een zeventiende-eeuwse meesterschilder en zijn leerlingen. Die associatie dringt zich sterk op in het ingetogen begin van het titelstuk, dat een zweem van speelsheid bevat en vervolgens uitloopt in een woeste soundscape - vergelijkbaar, zo stel ik me voor, met de natuur in het gelijknamige Noorse nationale park.
Luister hier naar fragmenten van dit album te luisteren. Klik daartoe op het gewenste nummer in de tracklisting.
Concert
Goede ouderwetse livejazz
Jazz at Lincoln Center Orchestra with Wynton Marsalis in Bozar, zondag 18 februari 2018, Bozar, Brussel
Het wonderkind Wynton Marsalis dat ooit bij de legendarische Art Blakey in de groep speelde, neemt sedert lange tijd een discutabele plek in de jazzgeschiedenis in. Met zijn puristische ideeën over jazz kan je hem een quasi-reactionaire houding aanwrijven, omwille van zijn fantastische trompetspel in uitvoeringen van klassieke muziek en van traditionele jazz blijft hij bewonderenswaardig.
Om de muziek was het te doen in Bozar, waar Wynton Marsalis aantrad met zijn Lincoln Center Orchestra, een van de meest befaamde bigbands ter wereld. Op het programma stond 'Monk & More': arrangementen van stukken van Thelonious Monk, afgewisseld met composities die te linken zijn aan deze invloedrijke pianist. Daarbij greep Marsalis voornamelijk terug naar werk van Duke Ellington, volgens hem Monks grootste invloed. De grote verschillen tussen de beide pianisten belette niet dat het resulteerde in een samenhangende voorstelling. Daarin zat dan nog een bewerking van bassist Carlos Henriquez van Leonard Bernsteins 'Dance At The Gym (Mambo)', als niet al te lichtvoetig latin opzwepertje.
De set begon met 'We See' van Monk en daarin kon de meesterlijke trompettist meteen schitteren. In zijn solo viel de perfecte articulatie op en het gemak waarmee hij varieert in volume en de warmte van zijn klanken. Zijn demonstratie werd meteen daarna toegejuicht en in het verloop van de avond kreeg elke solo van elke muzikant terecht applaus. In 'The Mooche' van Ellington dat volgde bijvoorbeeld na fabuleuze klarinetklanken. Dit orkest telt werkelijk enkel leden die hun instrument bespelen met een opvallend mooie toon. Binnen hun idioom weten verschillende onder hen bovendien van aanpakken als het om arrangeren gaat. De bewerkingen van de gekozen nummers kwamen van verschillende muzikanten in de bigband, die de ruimte om te soleren in de herschreven versies vaak toebedachten aan anderen in de band.
Van Monk en Ellington passeerden stukken uit verschillende perioden van hun carrière. De meer verrassende uitvoeringen kwamen uit het repertoire van Monk, want op 'Epistrophy' na werden nummers gekozen waarvan je moeilijk of geen opnamen met bigband zal vinden. 'Stuffy Turkey', 'Light Blue', 'Humph' behielden een Monk-gehalte in versies die aansloten bij de stukken van Ellington, die sowieso voor orkesten geschreven waren. Ook die kregen een eigen invulling, op 'Mood Indigo' na, dat naar een oorspronkelijk arrangement werd nagespeeld. De meest eigentijdse noot werd geserveerd in 'Epistrophy', dat bij reggae ging aanleunen.
Voor het visuele plezier waren er behalve de beweeglijk op zijn stoel draaiende bandleider natuurlijk solisten die opstonden of vooraan gingen plaats nemen, maar ook een verrassing toen saxofonist Dan Block werd verzocht om op het podium te komen. Die kwam zich dan mankend bij het orkest vervoegen om een vloeiende solo ten beste te geven. In de bisnummers die voorzien waren - na de staande ovatie van de uitverkochte zaal - mocht het rijtje trompettisten nog eens hard schitteren in odes aan Cootie Williams en Louis Armstrong. Goede ouderwetse jazz kan live nog altijd een belevenis zijn.
Klik hier voor foto's van dit concert door Geert Vandepoele.
In deze aflevering van het onvolprezen radioprogramma van Urgent FM hoor je nieuwe jazzreleases uit binnen- en buitenland. Met deze keer nieuwe muziek van onder andere Black Flower ('Intermediate State'). Black Flower is de band van saxofonist Nathan Daems, samen met cornettist Jon Birdsong, drummer Simon Segers, bassist Filip Vandebril en toetsenist Wouter Haest.
Imagine Raymond is een nieuw project van saxofonist Michel Mast (die we onder meer kennen van Flat Earth Society). Zij brengen het werk van de Amerikaanse componist Raymond Scott opnieuw tot leven, met een nieuw album op WERF Records en een tournee door Vlaanderen.
Ook aandacht voor de nieuwe releases van Sons Of Kemet ('Your Queen Is A Reptile'), Shabaka Hutchings ('We Out Here') en GoGo Penguin. Dit pianotrio uit Manchester heeft alweer een vijfde album uit, 'A Humdrum Star' (Decca).
Binnenkort speelt het Finse trio Mopo in de Handelsbeurs in Gent, waar ze hun nieuweling 'Mopocalypse' komen voorstellen. Ook dit album is net uitgebracht.
Tenslotte biedt presentator Dirk Roels een voorsmaakje uit het nieuwe album van het Keith Jarrett Trio.
Cd / Jazztube
Ada Rave Trio - 'The Sea, The Storm And The Full Moon' (Clean Feed, 2017)
Opname: 26 november 2015
Saxofoniste, klarinettiste en fluitiste Ada Rave droeg haar nieuwe trioalbum 'The Sea, The Storm And The Full Moon' op aan haar pasgeboren zoon Lucero, waar ze zwanger van was tijdens de opnamen in het Amsterdamse Zaal 100. Verwijzingen hiernaar vinden we ook in de titels van de stukken. Door deze opdracht, die Rave heeft afgedrukt op het cd-hoesje, is dit een zeer persoonlijk album geworden. Een album ook dat het moet hebben van de nuance. Rave en haar twee medemuzikanten, Nicola L. Hein op geprepareerde gitaar en Wilbert de Joode op bas, schieten eigenlijk nergens echt uit de ban. Het album is veeleer te kenmerken als een serie ingetogen klankstudies waarin de musici om elkaar heen cirkelen, elkaar aanvullen en soms ook uitdagen.
Maar terug naar die zwangerschap. 'Inner Chaos' verwijst er ongetwijfeld naar, een zwangerschap schijnt niet altijd even plezierig te zijn. Al valt de chaos hier nog mee. Rave hanteert hier de tenorsax voor haar melodieuze patronen, terwijl Nicola L. Heins gitaar en Wilbert de Joode's bas duchtig tegengas geven. En 'The Journey Of The Little Being' verwijst ongetwijfeld eveneens naar de geboorte van Lucero. Rave's klarinet klinkt hier afwisselend ingetogen en fel, voorzien van prachtige frases in het hoge register en regelmatig opgestuwd door opzwepend spel van Hein en De Joode.
In 'Primitive Dance' en 'Comes From A Dream' heerst een geheel andere sfeer. Beide nummers doen mij denken aan een album dat ik onlangs op het spoor kwam, het in 2015 verschenen 'New Songs Of The Humpback Whale', geproduceerd door David Rothenberg, dat opnamen bevat van 'gesprekken' die bultrugwalvissen met elkaar voeren. Ik weet niet of Rave dit album kent, maar de muziek heeft er veel van weg. Hoe de klanken exact tot stand komen, blijft in het ongewisse, maar met de drie instrumenten wordt hier een bijzondere klankwereld gecreëerd.
Afsluiten doen we met het titelstuk, 'The Sea, The Storm And The Full Moon', tevens de titel van een gedicht van Rave dat aan de binnenkant van de cover staat afgedrukt. Het is wederom zo'n ongrijpbaar stuk muziek en overigens de enige track op dit album waarin het echt knettert. Een waardige afsluiting.
In de Jazztube een liveoptreden van het Ada Rave Trio in de Roze Tanker, Amsterdam, opgenomen op 25 november 2015.
Nieuws / Interview
Nieuw muziekpodium in Eindhoven
Eindhoven is sinds het begin van dit seizoen een kleinschalige plek voor muziek rijker. Onder de naam Paviljoen Ongehoorde Muziek organiseert componist en toetsenspeler Bart van Dongen concerten. Maar er gebeurt nog veel meer.
De ruimte in het pand aan de Eindhovense Ruysdaelbaan leent zich uitstekend voor intieme concerten. Niet te groot, niet te klein, een prettige akoestiek. Bosschenaar Bart van Dongen (58) is er bijzonder tevreden over. Van Dongen is geen nieuwkomer in het Eindhovense circuit. Zo is hij lid van The Monochrome, waar ook Richard van Kruysdijk in speelt, en van Eddy and the Ethiopians, de groep rond saxofonist Edward Capel. Hij was tot vorig jaar april artistiek leider van Intro/In Situ in Maastricht, een organisatie voor nieuwe muziek en geluidskunst. Een paar maanden later kwam er een einde aan het kleinschalige Bossche podium Artuarium, dat hij zeven jaar lang bestierd had.
De keuze om in Eindhoven neer te strijken, werd mede bepaald door het wegvallen van stichting Axes in 2017. "De timing kon niet gelukkiger zijn", zegt hij. "Vanuit de stad dienden zich geen alternatieven aan, waardoor ik die lacune kon opvullen."
Hij ziet Podium Ongehoorde Muziek niet als een regelrechte opvolger van Axes. "Ik wil me in mijn programmering niet een jaar van tevoren vastleggen. Als zich iets aandient, moet ik flexibel genoeg kunnen zijn om het een plek te geven. Verder richt ik me op het signaleren en ontwikkelen van talent, zoals ik dat ook in Den Bosch en Maastricht gedaan heb. Zo heeft in december het Simâ Duo van Orkun Agir en Rianne Wilbers hier opgetreden. Het eerstvolgende concert is van een trio rond zangeres Amber Haddad. Ze studeerde jazz in Maastricht en heeft bij Intro/In Situ onderzoek gedaan naar haar Libanese roots. Nu treedt ze op met bas en Arabische luit. De muziek is tot de essentie teruggebracht, waardoor haar stem meer ruimte krijgt."
Niet alleen wil Van Dongen ruimte bieden aan heel verse muziek en improvisatie, en muziek van 'nieuwe Nederlanders', met dit podium wil hij ook een bijdrage leveren aan het Eindhovense en Brabantse muziekcircuit. "Musici ontmoeten elkaar hier. Ze praten en spelen met elkaar. Door de intimiteit van de plek wisselen bezoekers van gedachten met elkaar en met de musici. Daarnaast is het een werkplek. Musici repeteren hier, gebruiken het als opnamestudio. Richard van Kruysdijk heeft hier pas nog opnamen gemaakt met de Tilburgse celliste Jacqueline Hamelink. Ik wil vooral dingen laten gebeuren."
Dit artikel verscheen eerder in het Eindhovens Dagblad
Concert
Meesters in de kunst van het ontregelen
Peter Evans & Sam Pluta, zaterdag 18 februari 2018, De Singer, Rijkevorsel
"En, was het mooi?", vroeg mijn vrouw toen ik thuiskwam. Tja, goede vraag, het overdenken waard. Als je met mooi welluidend en harmonieus bedoelt, kun je dit concert van Peter Evans en Sam Pluta onmogelijk als mooi beschouwen. Met name de eerste helft voldoet eerder aan de definitie van een bak herrie. En begrijp me goed, dit is geenszins als diskwalificatie bedoeld, het is tenslotte maar waar je van houdt.
Peter Evans is op dit moment zonder meer een van de meest creatieve en vernieuwende trompettisten van dit moment. Zijn techniek en instrumentbeheersing zijn niet minder dan fenomenaal en hij weet evengoed een fraaie melodie te blazen - al hoorden we die hier amper - als de meest vreemdsoortige geluiden aan zijn instrument te ontlokken. Zijn kompaan Sam Pluta, die ook deel uitmaakt van het Peter Evans Quintet, dat vier jaar geleden een memorabel concert verzorgde in De Singer, is thuis in de elektronica en produceert daarmee een klankwereld die opvallend veel weg heeft van de geluiden die games voor veel mensen interessant maken.
Evans start op de zaktrompet, een zodanig klein instrument dat je je afvraagt hoe je daar überhaupt geluid uit krijgt. Voor deze man is dat echter helemaal geen vraag. Hij laat ons horen dat de klankwereld die je hiermee kunt scheppen in wezen geen grenzen kent. Met verschillende blaastechnieken en het creatief gebruik van de ventielen brengt hij een oeverloze serie patronen voort, die door Pluta worden afgewisseld met de meest bizarre geluiden uit zijn elektrische apparaten. Regelrechte noise, duistere onweersbuien, geluiden van schietspelletjes: niets is hem te veel.
Het wonder zit hem in de samenhang tussen deze twee werelden. Vooral in de tweede helft - Evans is overgestapt op zijn trompet - is deze opvallend groot. Als na een intro waarin Evans lange noten blaast, geflankeerd door Pluta's noisy onweer, de laatste weer eens overstapt op zijn gamegeluiden, sluit Evans hier met trompet wonderlijk op aan. Het is ook een set waarin Evans de lead neemt en waarin we zijn kwaliteiten als trompettist duidelijk horen, complexe patronen blazend met een tomeloze energie. Eindigen doen we met de voet van het gaspedaal. Het is bijna een serenade wat hier klinkt, op licht noisegepruttel, tot ook dat langzaam uitdooft.
Cd
Sanem Kalfa & George Dumitriu - 'Dance' (eigen beheer, 2018)
Opname: 16 oktober 2017
Op track 8, 'Yelken', herken ik de stemkunstenares die ik live heb gehoord. Solo was dat, met een paar knopjes voor echo, loops en andere vervormingen. Enorm bereik, loepzuiver in alle registers en volumina, geraffineerde microfoontechniek en ook akoestisch de ruimte ruimschoots vullend. En waanzinnig creatief en theatraal. Van de vertrouwde standard 'Bewitched, Bothered And Bewildered' weet ze elk nootje afzonderlijk te bezielen. Inderdaad, ze behekst ons, we voelen ons aangesproken en verward. Als dat nog zou mogen zou ik daaraan toevoegen: plus een ravissante verschijning ook nog eens, die zich zeer smaakvol weet te kleden. Dat beeld komt dus weer boven. De spontaniteit, de extreme vrijheidsdrang, de subtiele muzikaliteit, dat alles beleef je in 'Yelken'.
Haar grote stembeheersing, ook in de miniemste geluidjes, demonstreert La Kalfa in 'Por Toda Minha Vida' en 'Four Seasons'. In 'Rumi’s Love' schiet haar stem als een droeve satelliet de ruimte in. Diezelfde stem, maar dan in een andere omloopbaan, suggereert een bossanova-ritme in Tom Ze's 'To'. Het kraaiende kirren mengt goed met de geplukte altviool van George Dumitriu. Hoe voortreffelijk die laatste ook viool en gitaar speelt, Sanem Kalfa blijft het hele album domineren. Alleen in '408', dat als een collectieve improvisatie klinkt, gaan de beide muzikanten gelijk op.
Er valt nog wel meer over deze nieuwe superster te melden. Dat ze bijvoorbeeld een unieke manier heeft om de melodie op het ritme van de woorden te laten dansen. Maar beter lijkt mij, dat u de site even noteert (www.sanemkalfa.georgedumitriu.com) en dan niet alleen dit album bestelt, maar gelijk even kijkt waar die Kalfa binnenkort te horen is. Daar moet u namelijk onverwijld heen. Al is het als achtergrondzangeresje bij Gerard Jolink.
Na onder meer Martin Fondse, Izaline Calister, Harmen Fraanje, Reinier Baas en Kapok zijn saxofoniste Kika Sprangers en pianist Sebastiaan van Bavel de nieuwe Young VIPs 2018. Vanaf 31 maart starten zij hun tour langs 14 concertzalen in Nederland. Sprangers en Van Bavel zijn door 25 programmeurs van jazzpodia gekozen als de meest veelbelovende jazzmusici van het jaar, die hun eigen muziek schrijven. Met de Young VIPs Tour krijgen zij de kans zich als nieuw jazztalent het hele jaar in de kijker te spelen.
Met haar debuut-EP 'Leaves Of Lily' trok de 23-jarige Kika Sprangers de aandacht van pers en publiek. Zowel op alt- als op sopraansax wisselt zij prachtig fluisterspel af met soepele, lyrische jazzlicks, terwijl de strak groovende band akoestische en elektronische klanken stijlvol met elkaar verweeft. Op haar zestiende zette Sprangers al haar eigen 19-koppige orkest op en de afgelopen jaren tourde ze door Nederland als leider van de saxofoonsectie van het Nationaal Jeugd Jazz Orkest. Hiermee werkte zij ook samen met het Metropole Orkest. In haar muziek laat zij zich inspireren door diverse stijlen en artiesten zoals Seamus Blake, Joshua Redman, Brad Mehldau en Maria Schneider. Momenteel heeft ze haar focus gelegd op haar kwintet en Large Ensemble, waarmee ze ook speelt tijdens de tour.
Het talent van Sebastiaan van Bavel (1992) leverde hem op jonge leeftijd al een flink aantal onderscheidingen op. Hij won meermaals het Prinses Christina Concours en ontving voor zijn debuutalbum 'As The Journey Begins' een Edison. De titel bleek toepasselijk, want er volgde een tour met als hoogtepunt een optreden op North Sea Jazz met het Metropole Orkest. Van Bavels muziek tekent zich door de liefde voor zowel jazz als klassiek. De structuur van zijn composities hebben soms meer weg van een symfonie dan van een jazzstandard. Zijn nieuwe project is het bijzondere 'Cosmic Dance', een album gebaseerd op teksten van de Indiase poëet Sri Aurobindo. Met jazz als vertrekpunt zoekt hij hierin de verbindende werking tussen poëzie en muziek.
Cd's
Joe McPhee - 'Flowers' (Cipsela, 2016)
Opname: 4 juni 2009 Marcelo dos Reis - 'Cascas' (Cipsela, 2017)
Opname: juni 2017
Het sinds 2015 bestaande Portugese label Cipsela Records bracht in 2016 een soloalbum uit van Joe McPhee, die op deze blog helaas nog niet aan bod kon komen. Vorig jaar kwam daar een tweede soloalbum bij, van labeloprichter en gitarist Marcelo dos Reis. Tijd om beiden dus maar eens onder de loep te nemen.
Joe McPhee behoort inmiddels tot de iconen van de vrije improvisatie, een van de weinige jazzmusici die zowel de trompet als de saxofoon op eenzaam hoog niveau beheerst. Voor de hand ligt het dan dat McPhee voor 'Flowers', met daarop een optreden dat hij gaf in juni 2009, een keur aan instrumenten uit de kast trekt. Niets is minder waar. We horen de meester hier louter op zijn altsax in een zevental nummers, vrijwel alle opgedragen aan collega's. Een uitzondering is 'Knox', dat hij opdroeg aan Niklaus Troxler, de organisator achter het legendarische Jazz Willisau. Troxler schreef de liner notes, waarin hij zijn herinneringen aan McPhee ophaalt. Maar hij is om nog een andere reden van belang voor deze uitgave. Het optreden van McPhee vond plaats in een galerie in het Portugese Coimbra, waar op dat moment een tentoonstelling plaatsvond met posters van het eerdergenoemde jazzfestival.
McPhee begint bijna onhoorbaar met 'Eight Street And Avenue C'. We horen het beroeren van de kleppen en het blazen van wind, afgewisseld met een enkele scherpe noot. De beeldend kunstenaar Alton Pickens is het die McPhee hier eert, de enige andere niet-musicus. Aansluitend volgt een al even scherpe melodie. Alsof hij aan het schilderen is. In 'Old Eyes' wordt collega saxofonist Ornette Coleman geëerd met een bluesachtige melodie, vol melancholie en breekbaarheid. Die intense kant komt ook aan bod in het eerder genoemde 'Knox', dat hij voor Troxler schreef en dat een aantal bijna aangrijpende passages kent. De overige vier nummers zijn alle vier tributes aan collega-rietblazers: John Tchicai, Mark Whitecage, Anthony Braxton en Julius Hemphill. In 'The Whistler', voor Whitecage, horen we McPhee de eerste drie munten ingetogen fluiten, een ontroerende blijk van erkenning, waarna een ingetogen melodie volgt. Bijzonder is het aan Braxton opgedragen 'Third Circle', waarin McPhee met circulaire ademhaling een vliedende stroom klanken genereert.
'Cascas' is de weerslag van een optreden dat Marcelo dos Reis in juni vorig jaar gaf met louter zijn gitaar. Soms naturel, soms geprepareerd, maar zonder elektronica. In vliegende vaart gaat hij met 'Sónica' van start. Zo snel spelend dat er een krachtige, meeslepende drone ontstaat. Die meeslepende stroom aan geluid vinden we ook in 'Molusco', alleen gaat het er hier minder manisch aan toe. Dos Reis' klank kent hier een onmiskenbaar klassiek element. In 'Crina' heeft de gitarist zijn instrument dusdanig bewerkt dat het meer wegheeft van een zaagmachine dan van een gitaar. Maar je kunt er mooie drones mee maken, zoveel is zeker! De klanken stuiteren door de kamer. Ook in 'Minerva' weet Dos Reis bijzondere klanken uit zijn gitaar te halen, zodat we ons in Aziatische sferen wanen.
Marithé is meer singer dan songwriter, gezegend met zin voor avontuur. Haar eigen songs zijn minder introvert en romantisch dan die van haar partner. Dus na een uurtje was ons ruimschoots voldoende warmte, onzekerheid en liefde toebedeeld.
Voldaan wilden we het trapje naar buiten bestijgen toen er gelijktijdig delegaties van muzikanten en publiek uit VERA en Kult naar binnen kwamen stommelen. Tja, en zo toverde iemand shazam! een drumstel tevoorschijn en stonden er twee saxofonisten te meanderen tussen free jazz en drones. En aangezien Quique Ramirez achter de Gretsch had plaatsgenomen ontstonden er in een mum van tijd fascinerende grooves en soundscapes. Deze menselijke cycloon gaat nog een stuk verder dan koning Midas: hij hoeft niet eens een bekken te ráken om het te laten zingen. Over bekken gesproken: links en rechts floepten ongelovige tongen onsmakelijk tevoorschijn en we gingen niet naar huis. Nog lange niet.
In de Jazztube zie je 'Timidity' door het duo Marithé van der Aa-Jonathan Nagel, een liveopname vanuit het Jazzhouse Copenhagen, 7 juni 2017.
'Constellations' is de nieuwe cd-box van Aka Moon. Het trio van saxofonist Fabrizio Cassol, bassist Michel Hatzigeorgiou en drummer Stéphane Galland bestaat 25 jaar en viert dat met een overzicht van hun carrière, inclusief onuitgegeven materiaal.
'Horizons' van het Fred Delplancq Quartet verscheen eind vorig jaar en naast Delplancq (sax), hoor je ook Vincent Bruyninckx (piano), Sam Gerstmans (bas) en Toon Van Dionant (drums).
Verder is er een vooruitblik op het Gent Jazz Festival, waar onder meer het Vijay Iyer Sextet en Igor Gehenot zullen gaan optreden.
En je hoort livemuziek vanaf Jazz In 't Park in Gent met het tributeconcert voor Paul Feyaerts. Feyaerts overleed een jaar geleden en was uitbater van jazzcafé Het Damberd in Gent. Op de slotdag van Jazz In 't Park stelde trompettist Bart Maris een tributeband samen met daarbij onder anderen Erik Vermeulen, Giovanni Barcella, Manolo Cabras, Michel Mast en John Snauwaert.
Cd
03 - 'Trashumancia' (Sofa, 2017)
Opname: mei-juni 2015
Tien jaar geleden bracht 03 zijn debuutalbum uit, '... De Las Piedras', bij Another Timbre. Vorig jaar verscheen het tweede album, 'Trashumancia' bij het Noorse Sofa Records. Niet dat het de afgelopen jaren volledig stil was rond dit trio van percussionist Ingar Zach, fluittiste Alessandra Rombolà en accordeonist Esteban Algora, maar het opnemen van een nieuw album was er niet van gekomen. Wel verzorgden ze spraakmakende optredens met een keur aan internationale geestverwanten, zoals het Merce Cunningham Dance Ensemble. Wat zeker niet helpt bij het regelmatig uitbrengen van nieuwe releases is het feit dat de drie musici hun activiteiten niet beperken tot 03 en nu niet bepaald bij elkaar om de hoek wonen. Zach komt uit Noorwegen, Rombolà uit Italië en Algora uit Spanje. Vindt dan maar eens een gaatje in de agenda waarop iedereen kan. In mei en juni 2015 was dat gaatje er wel en toog het trio andermaal naar de Ermita de Nuestra Señora de la Anunciada in het Spaanse Urueña, een elfde-eeuwse Romaanse kerk waar het trio tien jaar eerder ook zijn debuut opnam.
Zelden hoor je een album waar het er zo subtiel aan toe gaat als hier. In 'Amaneceres' horen we bellen - zoals van de koeien in een weiland, die allergrootste trommel in een orkest - de gran cassa, beiden bespeeld door Zach en veel geritsel en gefrunnik, deels percussie van Zach en deels wat aangeduid staat als ceramische objecten, die door Rombolà onder handen worden genomen. En waar komen die ritmische bewegingen, als de golfslag in 'Tras Un Sol violente' vandaan? Het klinkt als een soort van magische dans. In 'Caminar, Caminar, Caminmando' zet de drone van Algora's accordeon de toon, aangevuld met de hoge noten van Rombolà's fluit en de percussie en de elektronica van Zach.
Ook 'Naturaleza Inerte' start met een diepe bastoon van de accordeon, zo te horen aangevuld met elektronica. Opvallend is de spanning die hier wordt gecreëerd, mede dankzij de verontrustend klinkende percussie. In 'Lobiziniega', wellicht wel het hoogtepunt van het album, komen we weer dat bijna tribale ritme tegen. Duister, ontleend aan die eerdergenoemde gran cassa, elders aangevuld met felle uithalen op de accordeon tot een aards, onstuimig geheel. Subtiel is dit stuk muziek allerminst, brekend met de muziek tot op dat moment. Met afsluiter 'Al Caer La Noche' keert de rust echter weer terug. Geluiden als die van de natuur worden ons deel.
Bijzonder aan dit album is zonder meer ook de kwaliteit van de opname gemaakt door Miguel Angel Tolosa, geholpen door de prachtige akoestiek van deze kerk. Het is of je erbij bent, bij dit bijzondere trio.
Concert
De denkbare muziek van Jasper Blom
Jasper Blom Quartet feat. Nils Wogram, woensdag 7 februari 2018, Brouwerij Martinus, Groningen
Wanneer je in een bandje van tenorist Jasper Blom speelt moet je wel tot tien kunnen tellen. En wel tot 32,5 ook. Want hij maakt het zijn medemusici niet makkelijk. Ze tellen zich het schompes en lezen zich het leplazarus. Idealiter zou je zo'n groep eerst een week of twee, drie laten oefenen, zodat het materiaal zich kan zetten. Zodat de instrumenten solide verbindingen kunnen aangaan.
Het optreden in Groningen was het tweede in een korte reeks. Inmiddels is, dacht ik, de tournee met trombonist Nils Wogram voorbij en is de liveregistratie in het Amsterdamse Bimhuis een feit. Die zal vermoedelijk een wat grotere eenheid en een meer ontspannen karakter hebben. Ja, kijk, de tijden dat zo'n Eddie Ellington een groepje getalenteerde jongelui kon charteren en met hen vervolgens vijftig jaar lang dag in, dag uit aan het werk kon gaan, zijn definitief voorbij.
Het openingsnummer, 'Running Gag', zou je exemplarisch voor Bloms aanpak kunnen noemen. Het begon als een soort collage van stemmingen, kleuren en effecten om geleidelijk-aan te versmelten tot een op zich simpel thema van een loopje omhoog en een reeksje omlaag. Ook 'The Least Of Your Worries' (al het materiaal was van de hand van de leider) was zo'n gefragmenteerd melodietje. Nou, melodietje - een behoorlijk gecompliceerde melodie zal je bedoelen. Je vraagt je af hoe je zoiets uit je hoofd leert. Van de andere kant: klassieke muzikanten hebben vaak wel wat anders, en vooral méér in en aan hun hoofdjes.
Petje af dus voor de ritmesectie van Frans van der Hoeven (contrabas) en Martijn Vink (drums), die de zaak op de rails hielden. Van der Hoeven huppelde daarbij met puntige, heldere noten door de schema's, ondanks de akoestiek die op de plek waar hij stond een stuk minder clement was dan waar het publiek zat. Dat had te maken met de nogal asymmetrische ruimte en akoestiek, inclusief een ruim bemeten galmgat waarlangs het bier van de brouwerij naar het restaurant en het café wordt getakeld.
Van gasttrombonist Nils Wogram hoorden we in het cerebrale 'Whirl' een solo die zo fijnmazig was als Brusselse kant. Elders liet hij zijn instrument versmelten met de tenor van de leider, wat de muziek in de unisono thema's en ballads etherische kwaliteiten verleende. Van de overige solisten mag gitarist Jesse van Ruller niet onvermeld blijven. In het reeds gememoreerde 'The Least Of Your Worries' presteerde hij het simultaan te strummen en te soleren. Er zal wel een logische verklaring zoor zijn - iets met het onzekerheidsprincipe van Heisenberg of zo. In 'Candy', een soort guilty pleasure van Jasper Blom (disco!) detoneerde de twangy country gitaar van Van Ruller plezierig in deze dansmuziek voor gevorderden. Disco, jawel, maar dan van het slag waarop met succes vivisectie is gepleegd.
Klik hier voor foto's van dit concert door Willem Schwertmann.
Cd
Judith Wegmann - 'Le Souffle Du Temps - X (Retro-) Perspectives' (HatHut, 2017)
Opname: februari-maart 2016
De Zwitserse pianiste Judith Wegmann balanceert op het snijvlak van klassiek, jazz en vrije improvisatie en geeft met 'Le Souffle Du Temps – X (Retro-) Perspectives' een alleszins boeiend visitekaartje af. De stukken, eenvoudig genummerd van één tot tien in Romeinse cijfers, zijn stuk voor stuk abstracte klankwerelden, waarin Wegmann de traditionele pianosound vermengt met de klanken veroorzaakt door het preparen van zeven toetsen - klanken die daar vaak veel weghebben van klokken en bellen - en door het werken met allerhande mechanische geluidjes.
Verder valt bij Wegmann het tempo op, dat is aan de bijzonder lage kant. Sterker nog, Wegmanns spel beperkt zich regelmatig tot geïsoleerde aanslagen, van elkaar gescheiden door lange pauzes en regelmatig, bijvoorbeeld in 'II', doorsneden door die eerder genoemde mechanische geluiden. Dat gebrek aan tempo en dus aan ritme en melodie dwingt je tot aandachtig luisteren en scoort een bijna heilzaam effect, in overeenstemming met de titel van het album. 'Le Souffle Du Temps' betekent zo veel als 'de adem van de tijd' en dat is ook wat we hier ervaren.
Er mag dan relatief weinig gebeuren, saai is dit spel geenszins. Soms weet Wegmann daarbij ook onverwachts te verrassen. Wat ze bijvoorbeeld in 'III' en 'VI' precies doet blijft ongewis. Er klinkt in beide stukken in ieder geval een ritmische structuur, die schijnbaar wordt veroorzaakt doordat er iets mechanisch wordt aangedreven en die contrasteert met de spaarzame pianoaanslagen en voor een onwezenlijk effect zorgt. In 'VI' en 'VIII' gebeuren er eveneens bijzondere dingen. Ook hier horen we een wereld aan onheilspellende geluiden mee resoneren met het pianospel.
En ja, de stijl van Wegmann doet ons zeker bij tijd en wijle denken aan die van componisten als John Cage, Morton Feldman en George Crumb, maar Wegmanns stijl is speelser. Zij is niet in eerste instantie een componist, waardoor dit spel ook de liefhebbers van de betere improvisatie zal aanspreken en verrassen. Klik hier voor een impressie van dit album.
Concert
Creatief en overdonderend
Mats Eilertsen SkyDive Trio, vrijdag 2 februari 2018, Paradox, Tilburg
Het SkyDive Trio bestaat uit bassist Mats Eilertsen, gitarist Thomas T Dahl en de Finse drummer Olavi Louhivuori. Ze hebben acht jaar samengewerkt. In het Mats Eilertsen Quartet met Tore Brunborg op sax, het Mats Eilertsen's Skydive Quintet met Brunborg op sax en Alexi Tuomarila op piano en uiteraard het SkyDive Trio.
Dit trio past niet in het clichébeeld van de moderne Scandinavische jazz, die binnen de geïmproviseerde muziek, naast de Amerikaanse jazz, een prominente positie inneemt. De wijdse, onafhankelijke, contemplatieve Nordic Sound, met een kenmerkende vermenging van Europese compositievormen en toevoeging van moderne elektronica, wordt vooral in de eerste set voor een deel tenietgedaan! In deze set geen delicate soundscapes, maar uitgesponnen en experimentele improvisaties, vaak gedrenkt in heftige rockritmes. De soms spijkerharde avant-noise gitaarsolo's tonen zich uniek in zijn soort. Mats Eilertsen speelt tijdens het hele optreden op de elektrische bas. Het geluid doet denken aan het strakke maar wendbare basgeluid van Tim Lefebvre. Het grootste bezwaar is de dichtgetimmerde wijze waarop de muziek in de eerste set voor het voetlicht wordt gebracht. Ondanks de zeer muzikale en sprankelende manier van drummen door Olavi Louhivuori.
In de tweede set zijn de balans en de variatie optimaal en is de muziek ook toegankelijk. De vloeiende legatolijnen van gitarist Dahl zijn onderscheidend en vol zeggingskracht. Zijn zwevende, melodische exercities en natuurlijke interactie met Eilertsen tilt de muziek naar hogere sferen. Het transparante geluid komt voort uit een afwisseling van hemelse en hoog-energieke gitaarklanken en de overgang van ruige, extraverte naar verfijnde basgitaargeluiden. De gestreken brushes van Louhivuori klinken al even effectief als de onverwachte, harde uithalen. Deze compromisloze muziek is zowel delicaat als onheilspellend. En ook creatief en overdonderend, als een ware jamsessie!
Klik hier voor foto's van dit concert door Louis Obbens.
Cd
Tomas Fujiwara – 'Triple Double' (Firehouse 12, 2017)
Opname: 31 januari - 1 februari 2017
Een dubbeltrio is bepaald geen alledaagse samenstelling voor een groep. In een jazzgerelateerde context is het niet vergezocht om dan terug te denken aan de opnamen van het Ornette Coleman Double Quartet van 1960. Die zorgden voor deining toen ze uitkwamen op de lp 'Free Jazz', met twee plaatkanten lang doorlopende collectieve improvisatie. Triple Double beweegt zich meer dan vijftig jaar later in een heel ander tijdvak. Intussen zijn er markante improvisatoren en componisten blijven komen, technieken zijn geëvolueerd en kruisbestuivingen gaan,
misschien minder ophefmakend en volgens sommigen als oude wijn in nieuwe zakken, toch weer onvermoede richtingen uit.
Uit de avant-garde van de laatste decennia is misschien geen subgenre ontstaan onder zo'n nieuwe vlag, maar continu zijn stromingen in ontwikkeling en in de weer met voorbedachte en spontane compositie. De muzikanten die drummer Tomas Fujiwara hier verzameld heeft, houden zich op in deze milieus. Hij kent hen van andere projecten, zoals Mary Halvorson's Code Girl, Taylor Ho Bynum Sextet, Tomaka Reid Quartet en Thumbscrew. Zij zoeken en tasten ook graag af, werkten zich in de kijker aan de zijde van bekenden als Anthony Braxton en minder grote namen. Zulke ervaringen droegen hun steentje bij in het tot stand komen van dit album, dat een aantal recensenten heeft verwelkomd als een van de beste die het jaar 2017 te bieden had.
Triple Double heeft tien eigen composities in petto en die komen met soms intoxicerende effecten. Met vaak twee trompettisten, twee gitaristen en twee drummers tegelijk spelen ze verdubbeling en ontdubbeling zo uit dat een volle, intrigerende sound ontstaat. Dat gaat meermaals gepaard met krachtige uitbarstingen en injecties van een flinke dosis rock, zoals in 'Blueberry Eyes', dat aansluit op 'Diving Quarters'. Dat is de opener van deze cd, die begint met een intro van twee gitaren, die al aangeven dat grillige en vrije bewegingen een belangrijke plaats zullen krijgen. 'Diving Quarters' ontplooit zich in bijna elf minuten langs compositorische lijnen die wat aan de schrijfstijl van Halvorson schatplichtig lijken. Eigenzinnige kronkels en bogen leiden hier geleidelijk naar rollende golven. Fujiwara laat voelen dat hij als componist geen beginneling is.
De dubbele triobezetting laat toe om te spelen met complementariteit en contrastwerking en dat gebeurt hier dan ook. Cornet en trompet brengen sowieso al een verschillende klankkleur aan en deze blazers ontwikkelden door de jaren ook een eigen stem. Taylor Ho Bynum aast graag op een schreeuweriger en rafeliger geluid, Ralph Alessi blaast meestal lyrischer en vloeiender. De freaky speelstijlen van de gitaristen Mary Halvorson en Brandon Seabrook versterken elkaar en wisselen elkaar af met uiteenlopende vervormingen. Nu en dan zijn ze gelukkig te identificeren, omdat zij in het linker- en hij in het rechterkanaal zit. De drummers - met naast Fujiwara Gerald Cleaver - lijken zo close als een Siamese tweeling, een tweespan dat op eenzelfde golflengte ondersteunt, aandrijft, doorrolt.
Tussen en naast spannende composities zitten ook een paar 'Hurry Home'-sfeerstukjes die hun charme hebben en bijna een moment van ontspanning voorzien. Ongeveer halverwege de cd bevindt zich een originele ode aan Alan Dawson. Fujiwara verwerkt er tapes in van toen hij als 10-jarige van hem les kreeg. Dit is een hommage die de aandacht grijpt en vasthoudt met louter drums en hier en daar stemmen, vergezeld van oude ruis. Het is een prestatie om bewaarde herinneringen uit de kindertijd in een fascinerende ode te vereeuwigen, maar als je de cd regelmatig draait, vormt het soms een breekpunt in de flow. Dat helpt dan weer om kritisch te blijven, al is wat volgt opnieuw meeslepend. 'Love And Protest' trekt daana weer sterk aan en al is dat misschien niet zo'n fantastisch nummer als het eerst scheen, het rolt in die aanpak van een dubbeltrio slim en handig de loper uit naar een hoger niveau in 'Decisive Shadow'.
'Triple Double' hoeft over vijftig jaar niet als een klassieker overeind te staan om nu sterke indruk te maken en nog vaak voor luisterplezier te kunnen zorgen, als toch wel iets bijzonders.
De eerste editie van dit festival werd in het weekend van 3 en 4 februari gehouden in de uitstekende, maar misschien wat grote, accommodatie van het Chassé Theater. Het festival is bedoeld om naast het gerenommeerde Breda Jazz ook de geïmproviseerde en moderne jazz een plek te geven op de kalender. Het programma liet een gevarieerd en breed aanbod zien. Mijn keuze viel op de zondagavond. Als die avond een representatief beeld geeft van de overige dagdelen dan heeft dit festival zeker bestaansrecht en is een het een uitstekende aanvulling op de Bredase cultuuragenda.
De avond werd geopend door Rogier Telderman, pianist/componist en mede-initiatiefnemer van het festival. Voor de gelegenheid heeft hij de Poolse violist Adam Baldych en de Franse cellist Vincent Courtois uitgenodigd om gezamenlijk de grenzen van de geïmproviseerde muziek te verkennen. Hun eerste ontmoeting in persoon had een dag eerder plaatsgevonden. Het trio speelde erg geconcentreerd en nog een beetje onwennig. Niet vreemd natuurlijk als je een dag na de eerste ontmoeting samen het podium opstapt. Het leverde een aantal bijzonder mooie en spannende stukken op, die verrasten door de opbouw van de composities en de vrijheid van de improvisaties. De snaarinstrumenten werden hierbij op allerlei mogelijke manieren ingezet, als strijk-, tokkel- en slaginstrument, waardoor direct bijzondere sferen ontstonden.
De knaller van de avond was voor mij toch wel de Noor Marius Neset, de rijzende ster op tenor- en altsaxofoon. Hij werd vergezeld door drummer Anton Eger, bassist Michael Janisch en pianist Ivo Neame. Dit optreden vormde het laatste in hun tour en de heren gingen er helemaal voor. Wat een gepassioneerd en krachtig spel, wat een tapijt van in elkaar geweven ritmes en wat een beheersing van technieken. De veelzijdigheid van Neset bleek in de gevarieerde opbouw van de setlist, die het ruimschoots aanwezige talent de kans geeft zich te tonen. Akkoordentapijten worden in hoog tempo uitgerold, terwijl de tempowisselingen als een soort schietspoel door de nummers heen bewegen. En dan ineens een erg contrasterende, maar beeldschone ballad op de sopraan.
Inmiddels was de jonge stemkunstenares Sanne Rambags in de foyer al begonnen aan haar optreden. Samen met gitarist Bram Stadhouders en percussionist Joost Lijbaart werden een aantal bijzondere soundscapes gecreëerd, waarin weer een totaal andere dimensie van het begrip vrije geïmproviseerde muziek werd geëtaleerd. Een aandachtig publiek zat, vaak met de ogen dicht, in volledige overgave naar dit optreden te luisteren.
Sound Of Europe heeft een aantal jaren gekregen om zich te bewijzen. Deze eerste editie is een goede aftrap. Er zullen ongetwijfeld lessen te trekken zijn uit deze eerste. Misschien een stevigere programmering op zaterdag en een doorlopend programma op zondag. De programmering zit qua breedte en diversiteit wel snor, met misschien nog wat meer Europese diversiteit.
Klik hier voor foto's van dit concert door Johan Pape.
'Copie Martin was dead. No more would that goose-necked little black man touch people in the night with the cry of his clarinet.' Willard Manus schreef een pakkende short story over deze fictieve jazzmuzikant, dat Draai om je oren met enige trots mag presenteren.
Willard Manus (Los Angeles, 28 september 1930) behoort tot de snel verdwijnende generatie van Amerikaanse schrijvers voor wie jazz een belangrijke inspiratiebron is. In dat opzicht is hij tot de beat generation te rekenen.
Hij begon professioneel te schrijven in 1953 en publiceerde romans, filmkritieken en een groot aantal toneelstukken. Zijn bekendste werk schreef hij in de jaren zestig, toen hij naar Rhodos was verhuisd, waar hij tot in de jaren negentig zou blijven wonen en werken. Dat was 'Mott The Hoople', waar een Engelse hardrockband zich naar zou vernoemen.
Van zijn theaterstukken waarin muziek een belangrijke rol speelt kunnen worden genoemd 'Prez: The Lester Young Story', 'Frank and Eva', 'Central Avenue' en 'Bird Lives!'. Zijn jeugdboek 'A Dog Called Leka' (2012) werd door Gerrit Brand als 'Leka de Hond' in het Nederlands vertaald. Het verhaalt van de lotgevallen van een jongen en zijn hond, die op een zelfgebouwde catamaran tussen de Griekse eilanden navigeren.
Cd's
Kaiserbuck - 'Hysteresis' (Wide Ear, 2017)
Opname: april 2015 Things To Sounds - '3 [42:02] Live' (Wide Ear, 2017)
Opname: 14 mei 2016 Innlaandds - 'Innlaandds' (Wide Ear, 2017)
Wide Ear Records wil, zo zeggen zij op hun website, een platform zijn van musici voor musici. In eerste instantie Zwitserse musici, want dit label heeft zijn residentie in Zürich, en in tweede instantie voor musici uit het buitenland die zich verbonden voelen met het type muziek dat hier wordt gebracht. En die muziek is over het algemeen van het avontuurlijkere soort op het snijvlak van jazz, rock en impro. Met soms ook voor ons bekende namen en verder Zwitsers die we hier (nog) niet kennen.
Zo bestaat het trio Kaiserbuck dat met 'Hysterisis' zijn debuut lanceert, uit gitarist Sascha Henkel, tubaspeler Marc Unternährer en drummer Alex Huber. Voorwaar een bijzondere bezetting. In '94 85 1 523 053-0' wordt dat instrumentarium wel heel creatief ter hand genomen. Dit lijkt, met die sinusgolven en drone-achtige klanken, meer op experimentele elektronica dan op impro. Ook 'She Got What She Wanted' is een wat vreemde compositie en dan met name vanwege het bijzondere geluid dat Unternäher hier op zijn tuba produceert en dat wordt afgezet tegen een zeer strak drummende Huber. In 'Paranoia' en 'You Really Believe That?' zit het driemanschap meer in de impro-modus, dwarse klankuitbarstingen combinerend met vreemde geluiden. Afsluiten doen ze in stijl: 'Ebene' is een fragiele geluidssculptuur vol wonderlijke klankkleuren.
Things To Sounds is eveneens een trio, bestaand uit Tobias (altsax) en David Meier (drums) en pianist Yves Theiler. Met '3 [42:02] Live' brachten ze opnamen uit gemaakt tijdens het Oostenrijkse Limmitationes Festival, editie 2016. Het staat in één track op de schijf. Beginnend met een ritmische maalstroom van klanken in de beste improtraditie tot in de vijftiende minuut de rust zijn intrede doet en we vooral subtiele klanken van de drums en de piano horen, verwikkeld in een percussief treffen. Langzaam mondt deze episode uit in wat nog het meest wegheeft van het repeterende geluid van een machine, waar Tobias Meier bovenuit priemt met zijn altsax. Tot die machine overgaat in een klok en aansluitend in een breekbare klankmist. Om dan doodleuk weer opnieuw te beginnen. Het hoogtepunt bereikt het net voorbij het half uur met een amechtige solo van Tobias, waar Theiler met ritmische patroontjes op aansluit.
En dan hebben we het kwartet Innlaandds. Het gelijknamige album is ogenschijnlijk het meest traditioneel. Een standaard triobezetting van piano (Michel Wintsch), bas (Raphael Ortis) en drums (Bernard Trontin), maar wel aangevuld met een synthesizer die atmosferische geluiden produceert en een zanger (Antoine Läng) die heel traditioneel croonend zingt, wat soms wonderlijke combinaties oplevert met de vaak redelijk experimentele klanken van het trio. Neem 'Skyline', waarin Läng zich een ronduit klassiek jazzzanger betoont en zet dat af tegen de instrumentale bijdrage en dan met name het strakke slagwerk van Trontin. Vreemdsoortig, anders kan ik het niet noemen. Of luister naar het zeer energetische 'Silent Stays', waarin Trontin wederom zeer aanwezig is, ondersteund door de zware bas van Ortis en Wintsch' atmosferische synthesizerklanken, maar waarin bovenal Läng ons meesleept. De tegenstellingen bereiken het kookpunt in 'The Victory Of The Matter'. Dit is pure punk!
Concert
Verrassende improvisaties en poëtische melodieën
Jasper Somsen Trio feat. Jean-Michel Pilc & Jasper van Hulten, vrijdag 26 januari 2018, Paradox, Tilburg
In 2013 zagen we de Nederlandse contrabassist Jasper Somsen ook op het Tilburgse jazzpodium Paradox, toen in het trio van de Italiaanse pianist Enrico Pieranunzi. Een oorstrelend concert, wat qua sfeer uitblonk in lyriek en melancholie en waar alles draaide om de kracht van de melodie. Nu is het Somsen die het voortouw neemt en in zijn trio de Franse meesterpianist Jean-Michel Pilc aan zijn zijde heeft. Met hem en drummer André Ceccarelli nam hij afgelopen jaar het tweeluik 'A New Episode In Life' Part I & II op. Twee prachtige albums waarmee Somsen een nieuwe fase in zijn leven bespiegelt. Voor dit concert in Paradox nam slagwerker Jasper van Hulten de honneurs waar voor Ceccarelli.
Met nog steeds een voorliefde voor haast poëtische melodielijnen ligt met deze samenwerking de nadruk meer op dieper gravende improvisaties. De composities - grotendeels van Somsens hand - verpakt in suites of soepel uitvloeiende standards, zoeken de grenzen van het avontuur op. Pilc heeft daar een stevig aandeel in door zijn formidabele techniek. Hij verrast met ofwel rauwe akkoorden, dan wel met een doeltreffend gekozen, subtiel notenspel. Hij daagt uit en verbindt en legt daarbij een bijna ondeugende impulsiviteit aan de dag, die evengoed kan omslaan in diepe ernst. Zover zijn verbeeldingskracht reikt.
Somsen gaat niet alleen moeiteloos mee, maar zoekt tevens de confrontatie en biedt nieuwe ideeën om het spel verder te spelen. Steeds met de lyrische fijngevoeligheid die hem zo eigen is. Grote interactie dus tussen Somsen en Pilc. Op zoek naar harmonie volgt Van Hulten met geraffineerde daadkracht, het is beslist een compliment waard. Een frisse en verrassende combinatie, dit trio. Het voert je mee op de schoonheid van de muziek, waarbij je ook regelmatig op het puntje van je stoel zit.
Klik hier voor foto's van dit concert door Donata van de Ven.
Cd
Julian Lage – 'Modern Lore' (Mack Avenue, 2018)
Da's grappig. Heel toevallig had ik net een lp gedraaid van de jaren-veertig rockabilly-avant-la-lettre artiest Arthur 'Guitar Boogie' Smith. Julian Lages nieuwe album sluit daar, zeventig jaar na dato, naadloos bij aan. Ik bedoel, de lasnaad zou je slechts met behulp van ultrageluid kunnen detecteren.
Ik denk dat de snel rijzende ster dat ook zo bedoeld heeft. Met 'Modern Lore' brengt hij impliciet een ode aan al die gitaristen die hem gevormd hebben. In het stomende openingsnummer, het lekkere twangy 'The Ramble', hoor je naast Boogie Smith ook echo's die uit de galmapparatuur van Les Paul afkomstig hadden kunnen zijn.
En de drumbeat waarmee Kenny Wollesen 'General Thunder' opentimmert, conditioneert je oren onverbiddelijk richting Mersey River. Lages zorgvuldig geconcipieerde solo lijkt een halfslachtige poging om Beatlesnummers als 'Strawberry Fields' en - vooral - 'A Hard Day’s Night' te camoufleren. Zoals een roofdier zijn prooi voor de concurrentie verbergt.
Aanbevolen voor wie Julian Lage uitsluitend kent van zijn vrijere werk met Nels Cline en Fred Hersch.
In aflevering 145 van Jazz Rules hoor je nieuwe muziek van Bram Weijters Crazy Men. De band is momenteel op tournee door Vlaanderen met als uitgangspunt het cultalbum 'Here Comes The Crazy Man' van Koen De Bruyne en de Belgische jazzrock en fusion uit de jaren zeventig.
Mephiti is de groep van saxofonist Erik Bogaerts. Zij brengen in maart een gloednieuw album uit en je hoort er al enkele nummers uit. Verder in primeur een track uit de nieuwe, nog te verschijnen plaat van Flat Earth Society. Eind vorig jaar verscheen 'Le Voyage' van het Filippo Bianchini Quartet. Dit is een tribute aan Salvatore Adamo, met onder anderen Nicola Andrioli op piano, Jean-Louis Rassinfosse op bas en Jean-Paul Estiévenart op trompet.
Close Up 5 is een nieuw project van basklarinettist, trombonist en componist Claude Evence Janssens, met onder meer Michel Paré op trompet en Jean-Philippe Collard-Neven op piano. En last but not least het gloednieuwe album van het Bobo Stenson Trio. Dat heet 'Contra La Indecision' en is uitgebracht door ECM.
'When The Birds Leave' is het nieuwe album van saxofonist Robin Verheyen. Hij verzamelde hiervoor een aantal New Yorkse muzikanten om zich heen, met een grote staat van verdienste: pianist Marc Copland, bassist Drew Gress en drummer Billy Hart. Binnenkort komt dit kwartet zijn nieuwe album voorstellen in België. Je hoort ook nog een paar vroegere nummers van Robin Verheyen.
'Inenen' is de nieuwste productie op het label Solidude Records. Het is een album van het Gentse trio Bestiaal. Dat bestaat uit gitarist Jakob Haeghebaert, bassist Sebastiaan Gommeren en drummer Sebastiaan Vekeman. Laatstgenoemde zorgde voor alle composities en Bestiaal stelt het album binnenkort ook voor op drie locaties, waaronder in Gent.
Verder hoor je muziek van Octurn ('Songbook Of Changes'), Rudresh Mahanthappa's Indo PAK Coalition en Henri Texier. Het nieuwe album van de Franse bassist Texier heet 'Sand Woman' en ook zijn zoon, saxofonist Sebastien Texier, speelt erop mee.
Concert
Jazz meets classic bij Jazzlab Series
Rawfishboys / Heleen Van Haegenborgh & Christian Mendoza, donderdag 25 januari 2018, Rataplan, Antwerpen
Twee duo's in deze Jazzlab Series: Rawfishboys, Joachim Badenhorst en Brice Soniano tekenen voor de eerste set en het pianoduo Heleen Van Haegenborgh - Christian Mendoza verzorgt de tweede set. Beide duo's brachten vorig jaar een album uit bij W.E.R.F., dat ook op deze blog voorbijkwam. Collega Danny De Bock boog zich over 'Copper' van Van Haegenborgh en Mendoza en ondergetekende nam onlangs 'Fengling' van Rawfishboys nog onder de loep. Maar nu dus live en dat is altijd een meerwaarde, omdat het weer andere aspecten belicht van de muziek, al zijn de stukken die hier op het programma staan ook op de cd's vinden.
Bij Rawfishboys valt vooral de vibe op die alle nummers kleurt en die de muziek een heel natuurlijk, heel aards karakter geeft. Dat heeft zeker met Soniano's basspel te maken, dat een zangerig karakter heeft, maar ook met Badenhorst en de speelse lange, golvende muzikale lijnen die hij blaast. Soms zoals in 'Yama' geholpen door de circular breathing-techniek, hier op basklarinet. Maar het mooist blijft 'Angel Song' met dat wat raspende, repeterende patroon van Soniano en die zo ingetogen blazerspartij. En je pikt nog eens iets nieuws op. Zo wist Badenhorst mij na afloop te vertellen dat dit project zijn oudste is; Soniano ontmoette hij op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag waar hij zes jaar studeerde. Dat blijkt met terugwerkende kracht nog een goede greep, want hij heeft hier nog menig goed contact aan overgehouden. Nu was dat voor mij nieuw, maar het verklaart wel waarom we hem als een van de weinige Vlamingen regelmatig boven de rivieren aantreffen.
Van Haegenborgh en Mendoza spelen hun stukjes met verve. Meestal qautre-mains, soms solo. De bewerkingen die de Hongaarse componist György Kurtág maakte van stukken van Bach om samen met zijn vrouw Márta te kunnen spelen, brengen ze hier ten gehore alsmede de eigen composities 'Copper' 1 t/m 8. Ze beginnen als op het album, met het tumultueuze 'Copper 1', gevolgd door Bachs 'Alle Menschen Müssen Sterben', in die bewerking van Kurtág. En dan weerklinkt 'Regina', dat Van Haegenborgh eerder opnam voor 'Signaux' en dat ze hier samen uitvoeren. Mendoza achter de toetsen en Van Haegenborgh in de weer met nylondraden onder de klep. Het stuk kreeg ook niet voor niets de ondertitel 'Piece For Wired Piano' mee. En de twee zijn aan elkaar gewaagd in deze exercitie op het snijvlak van klassiek en experimenteel. Dit is Van Haegenborghs wereld en een kant van Mendoza die we nog niet kenden.
Cd
Rinus Groeneveld - 'MeWe Regroovable' (eigen beheer, 2017)
Met zijn nieuwe album borduurt saxofonist Rinus Groeneveld voort op de richting die hij ooit met Greenfield insloeg. Een poppy mix van jazz, funk en r&b. Maar waar Groeneveld zijn instrument vroeger ondergeschikt placht te maken aan het groepsgeluid, staat de saxofoon hier meer centraal. Hij schaamt zich daarbij niet voor zijn idolen: Dexter Gordon (in het 'Sidewinder'-achtige 'Joy Rider') en Pharoah Sanders ('Anthem' en uiteraard de Sanders-compositie 'Thembi').
Net zo eclectisch goochelt hij met stijlen. Vroeger had hij nog wel de neiging in zijn eentje een Tower Of Power neer te zetten, hier horen we hem de ruimte verkennen in de spleten tussen jazz, latin, hiphop en meer eigentijdse r&b. Een beetje het terrein dat ooit door DJ Guru en Us3 in kaart werd gebracht. Daar is wat mij betreft overigens nog niet alles over gezegd.
'MeWe' is een studioplaat, wat onder meer geresulteerd heeft in kleine ritmische verstoringen en verschuivingen in 'Filthy McNasty'. Geen ramp hoor, uiteindelijk komt het liedje weer op z'n pootjes terecht.
Concert
Thank you, Marcin!
Marcin Wasilewski Trio, vrijdag 26 januari 2018, Het Paard, Den Haag
Het aangrijpende 'Night Train To You' halverwege het optreden in het Haagse Paard vormt niet alleen het muzikale hoogtepunt van de avond. De Wasilewski-compositie met een eenvoudige basismelodie voert de luisteraar mee in uitgesponnen soloreeksen voor piano en drum. Het stuk kenmerkt zich door de vele vertragingen en versnellingen, zoals een intercitytrein die kent. 'Night Train To You' snelt in een motorische cadans langs onbeduidende stations, onmetelijke, fonkelende, uitgestrekte landschappen en stedelijke gebieden in donkere nachten, op weg naar een geliefde.
Het nummer kan evenzogoed symbool staan voor de geboorte, het leven en de dood. Het verwachtingsvolle aanvangstempo met het melancholieke pianospel, het opgevoerde tempo en de urgentie van het dynamische middenstuk, vol ritmische wendingen en machtige lyriek. En uiteindelijk de aarzeling, de uitdovende energie en de berusting. De kracht en de souplesse van het trio komt in dit stuk tot volle wasdom. Het subtiele en prachtig opgebouwde pianospel van Wasilewski is dan in volstrekte harmonie met de bevlogen spelende ritmetandem.
Het album 'Faithful' van Marcin Wasilewski is de laatste aangetroffen geluidsdrager in de mediaspeler van mijn vader. Het mag om deze redenen duidelijk zijn dat twee stukken, waaronder 'Night Train To You', een prominente plaats op de uitvaartbijeenkomst hebben ingenomen. Het inspirerende spel van het Wasilewski Trio zal voor altijd verbonden zijn aan een strijdvaardig leven.
Voorafgaand hieraan bezorgt het trio - Wasilewski met zijn neus op het toetsenbord - een hypnotiserend voorspel met zacht zingende cymbalen en ingetogen tom-toms. Uiteindelijk leiden de instrumentale variaties tot een hoopgevend muzikaal perspectief en hogere energetica. De linkerhand van Wasilewski hamert bij vlagen meedogenloos ritmisch op de pianotoetsen, terwijl de rechter fonkelend en vloeiend improviseert. Wasilewski is een waardige pleitbezorger van de melodie. Hij speelt prachtige akkoordenschema's en in harmonie met de warme basklanken en gepaste percussie leidt dit tot een verbluffend muzikaal effect.
Marcin Wasilewski begint op zevenjarige leeftijd piano te spelen en studeert aanvankelijk klassieke muziek op de middelbare school. De synergie die het trio nu heeft bereikt, wordt verklaard doordat de pianist op 13-jarige leeftijd wordt ondergedompeld in de jazzmuziek, samen met zijn huidige muzikale partners Slawomir Kurkicwicz op contrabas en Michal Miskiewicz op drums. Het trio heeft voor de internationale doorbraak verschillende albums uitgebracht. Hierna wordt het trio ontdekt door de fameuze Poolse trompettist Tomasz Stanko. Het huidige Marcin Wasilewski Trio vormt de ritmesectie van de trompettist en het kwartet brengt 'The Soul Of Things', 'Suspended Night' en het volprezen 'Lontano' uit. Wasilewski, Kurkicwicz en Miskiewicz tekenen in 2005 voor het label ECM Records van Manfred Eicher. Naast het debuutalbum is 'January' in 2008 verschenen. Het prachtige 'Faithful' dateert uit 2011 en 'Spark Of Life' met saxofonist Joakim Milder uit uit 2014. Het lange wachten op de opvolger van het laatstgenoemde album en een volgend optreden is begonnen. Thank you, Marcin!
Klik hier voor foto's van dit concert door Louis Obbens.
Vanavond speelt het Marcin Wasilewski Trio in het Bimhuis.
Cd
