Cd
Marc Ribot – 'Silent Movies' (Pi Recordings, 2010)
Opname: 2009-2010
Gitarist Marc Ribot componeert graag muziek voor films. 'Silent Movies' biedt een overzicht van nieuwe filmmuziek, al gaat het ook om muziek voor films die alleen in het hoofd van de gitarist bestaan. Met een minimum aan overdubs is dit werk bijna vergelijkbaar met een liveconcert in de studio.
Melodie is in alle stukken de samenbindende factor. Nog altijd geen noot te veel, maar zo kaal als op ander solowerk speelt Ribot hier ook weer niet. Met een droge sound speelt hij ritmisch en harmonisch diverser dan ooit tevoren, wat gecombineerd met sterke melodieën een bijzonder mooie cd oplevert. Veelzijdig ook, want een countrywalsje past evengoed naast een Cubaans muziekje dat uit een krakerige radio lijkt te komen.
Vaak lijkt het alsof een muzikaal idee een nummer later nog een keer wordt gebruikt, maar dan in een andere context; ritmes worden veranderd, er worden wat noten aan toegevoegd of de sfeer is totaal anders. 'Bateau' is een stuk dat ook wordt gespeeld door Ribots band Ceramic Dog, maar hier veel beter tot zijn recht komt. Heel ver weg zijn de avant-garde wortels van de gitarist trouwens nooit; vaak heeft Ribot de neiging om de melodie te verlaten en vrij te improviseren (op de manier van Derek Bailey), maar hij past dit op deze cd slechts mondjesmaat toe, om vervolgens wel weer netjes bij de melodie uit te komen. Ook de feedback van de elektrische gitaar van 'Natalia In Eb Minor' vormt een breuk met de overwegend sombere, ingetogen muziek op deze cd.
Meer horen?
Klik hier om van deze cd het nummer 'Radio' te beluisteren.Labels: cd
(Eric van Rees, 3.6.11) - [print]
- [naar boven]
Concert
Muziek van de toekomst
Vijay Iyer, Nitin Mitta en Prassana, donderdag 7 april 2011, Bimhuis, Amsterdam
De blauw velours gordijnen zijn voor de ramen van het Bimhuis geschoven. Een kwartiertje voor het concert gaan ze aan de zijkanten open. Dan druppelen er ook meer bezoekers, voornamelijk westerlingen, binnen voor het concert van de Indiase pianist Vijay Iyer en zijn nieuwe trio met gitarist Prassana en tabla-speler Nitin Mitta. Intrigerende freestyle jazz in oost en west.
Meteen al in het eerste nummer geeft het trio haar veelzijdige kunnen weg in muziek met een sterke dramatische kracht. Voor mijn geestesoog verschijnen woeste achtervolgingen op kamelen en daarna uitblazen onder een donkere hemel met 1001 sterren. Dan klinkt er een bastoon op de piano. Iyer schetst er wat minimale noten omheen en laat de stilte klinken. In het volgende nummer geeft alleen al het kijken naar zijn vingers - zijn het er 10 of 20? - je het idee van een mierenhoop. Zijn we beland bij de toeterende yellow cabs in New York of de ingedeukte vierwielers in New Delhi?
Voortdurend wisselen Iyer en Prassana elkaar af in strakke ritmes en harmonieën, die net niet uit elkaar klappen. Ze zijn aan elkaar gewaagd. De gitaar van Prassana lijkt wel uit drie instrumenten te bestaan: één voor de lieflijke en sterk melodische klanken van de klassieke Indiase muziek met al haar subtiliteiten, één voor de strak ritmische klanken en één voor een sound met een bite. Al met al een muzikale waterval met stroomversnellingen en 1001 kansen om te improviseren. Mitta legt er op zijn tabla gedienstig een ritmische bodem onder. Pas aan het einde van de nummers neemt (of krijgt?) hij de ruimte voor een solo. Dan hoor je goed hoe ingenieus hij zijn ritmes in elkaar weeft, met af en toe een droge tik als persoonlijk accent. Die had van mij vaker mogen klinken.
Iyer is onder andere bekend geworden van het samenspel met altsaxofonist Rudresh Mahanthappa. Ook de andere twee muzikanten, die net als Iyer uit India komen en in het westen hun thuisbasis hebben, hebben in de muziek hun sporen verdiend. Op hun nieuwe cd 'Tirtha' laten ze de klassieke muziek en raga uit hun vaderland samensmelten met de dynamiek van blues, jazz en rock uit hun nieuwe thuislanden. Het resultaat oogst veel roem, onder andere in toonaangevende kranten als de LA Times. 'If you want to know where jazz is headed, Iyer is among the first musicians to hear.'
De muzikale bevlogenheid van deze vernieuwende muzikanten klinkt niet door alleen in muziek. Prassana vertelt gedreven over zijn Swarnabhoomi Academy of Music. Dit internationale conservatorium in India is de enige plek waar muzikanten vanuit de hele wereld zich kunnen scholen en bekwamen in Indiase muziek. En dat tegen Indiase prijzen.
Veelzijdigheid is ook Iyer niet vreemd. Hij is niet alleen pianist, componist en didacticus, maar vindt ook nog de tijd om te schrijven. In de Engelse krant The Guardian onthult hij bijvoorbeeld het mysterie van zijn ingenieuze ritmes. Die zijn ontleend aan Fibonacci, een middeleeuwse Italiaan die het Arabisch-Indiase cijfersysteem naar Europa heeft gebracht. Een reeks getallen heeft zijn naam gekregen: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, enzovoort. Achter deze ogenschijnlijke heel gewone cijfers schuilt een logica: elk nieuw getal is een optelsom van de twee vorige getallen. Als je vervolgens uitrekent hoe de getallen zich tot elkaar verhouden, krijg je uitkomsten die steeds dichter in de buurt komen van de gulden snede.
Al die net wisselende verhoudingen hebben kunstenaars voor, tijdens en na Fibonacci geïnspireerd tot het maken van werken waar we nu nog van onder de indruk zijn. Enkele roemruchte voorbeelden zijn de piramides in Giza, de gotische middeleeuwse godenhuizen, het werk van Leonardo da Vinci of - dichter bij deze tijd - de huizen van baanbrekende architecten als Le Corbusier. En in jazz? John Coltrane was bekend met de swing van Fibonacci en paste het als een van de eersten toe in jazz. Zo is Iyer op het idee gekomen. Dat Michael Jackson er ook van wist, kun je horen in het intro van 'Billy Jean'. In het Bimhuis speelt Iyer hier een duizelingwekkende cover van. De waarschuwingslichten voor de tram gaan ervan knipperen.
Zo klinkt er de hele avond muziek waar je je als publiek in wilt onderdompelen. Muziek van 1001 nacht. Freestyle jazz van de toekomst, die hetzelfde oproept als wanneer je door een middeleeuwse kathedraal dwaalt met John Coltrane, of Iyer op je i-phone. Het gelukzalige gevoel dat alles klopt en dat dat eeuwig zo mag blijven.
(Heleen van Tilburg, 3.6.11) - [print]
- [naar boven]
Vooruitblik / Jazz op verzoek #14 / Terugblik
I Compani 25 jaar!
I Compani bestaat dit jaar 25 jaar. Het orkest viert dit met een speciaal feestprogramma, 'Mangiare!', een productie waarin eten centraal staat. Vanavond brengt I Compani het ten gehore in de Schouwburg te Arnhem.
Het 10-koppige jazzensemble staat bekend om zijn verbindingen met film, theater, gedichten, dans, mode en erotiek. De relatie met film staat ook nu weer centraal. Flitsen, fragmenten, stills uit bekende en minder bekende films zijn te zien. Ook komen er persoonlijke statements in voor: de relatie van de musici met eten. De muziek volgt de smaak en de structuur van het eten. Zo horen we taaie, zure, droge en bittere muziek.
Op zaterdag 8 januari 2011 maakte VPROJazzLive in het Bimhuis in Amsterdam een rechtstreekse uitzending met het 'Mangiare!'-concert van I Compani. De twee sets van dit optreden zijn in hun geheel online terug te beluisteren op de website van VPROJazzLive. Tevens zijn er een aantal video's te bekijken met hoogtepunten uit het concert, alsook een interview door Vera Vingerhoeds met oprichter/bandleider Bo van de Graaf. Klik hier.
Eind februari rolde de cd 'Mangiare! - The World Of Food' van de persen. De veertien tracks op het schijfje zijn live opgenomen tijdens het bovengenoemde concert in het Bimhuis en optredens in LUX (Nijmegen, 28 december 2010) en Theater Concordia (Enschede, 5 februari 2011). Je kunt de cd voor € 12,50 bestellen via de website van I Compani. Leuke geste: als cadeautje krijg je er een andere I Compani-cd gratis bij!
'Mangiare!' is binnenkort nog te zien in Maassluis (Koningshof, 8 juni) en Den Bosch (Verkadefabriek, 29 juni).
Maarten Jan Rieder maakte een fotoverslag het Bimhuis-concert van I Compani. Klik hier.
(Maarten van de Ven, 1.6.11) - [print]
- [naar boven]
Lp
SYCH – 'Lunar Roulette' (Strange Attractors Audio House, 2011)
SYCH, een acroniem voor Wally Shoup (sax), C. Spencer Yeh (viool, stem), Chris Corsano (drums, percussie) en Bill Horist (elektrische gitaar), is een Amerikaanse supergroep van obscure muzikanten, die samen een niet mis te verstane hoeveelheid bekendere muzikanten in de telefoonklapper hebben staan. Op dit album - het eerste in deze samenstelling - wordt muziek gemaakt op een zeer hoog niveau, die, in tegenstelling tot wat je zou verwachten, vrij subtiel is. Hoewel er af en toe flink wordt uitgehaald, worden de texturen van deze bezetting goed onderzocht, zonder daarbij al te veel naar de geschiedenis te kijken.
De avant-rock achtergrond van sommige bandleden is duidelijk, hetgeen de improvisaties iets verfrissends geeft. Met name de B-kant beslaande 'Qoph Odyssey' is een interessante en uitgebreide onderzoeking naar hoe de vrije improvisatoren van de 21ste eeuw moeten klinken. Ornette Coleman, Anthony Braxton, Albert Ayler of zelfs de New Yorkse downtown scene zijn ver te zoeken. In plaats daarvan zijn hedendaagse klassieke muziek, Jim O'Rourke en Eugene Chadbourne meer voor de hand liggende ijkpunten in deze muziek, die traag maar medogenloos beweegt en tegelijkertijd ongrijpbaar als water is.(Sybren Renema, 1.6.11) - [print]
- [naar boven]
Lees verder in het archief...