Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog


 


Onder het stof vandaan / Jazztube
Keith Jarrett - 'La Fenice' (ECM, 2018)
Opname: 19 juli 2006
Keith Jarrett - 'Munich 2016' (ECM, 2019)
Opname: 16 juli 2016

De albums die Keith Jarrett de laatste jaren bij ECM Records heeft uitgebracht, bevatten apart genoeg allemaal opnamen uit zijn archief. De box 'A Multitude Of Angels' uit 2016 bevat solo-opnamen uit 1996; het trioalbum 'After The Fall' is de registratie van een concert uit 1998 en de twee soloalbums die hier centraal staan, het in 2018 verschenen 'La Fenice' en het vorig jaar uitgebrachte 'Munich 2016' bevatten opnamen uit respectievelijk 2006 en 2016. Intussen heeft volgens mij niemand binnen de jazz zoveel soloalbums op zijn naam staan als Jarrett. Na zijn debuut met deze vorm in 1973, met 'Solo Concerts: Bremen / Lausanne' en het doorslaand succes van de tweede, 'Köln Concert' dat hier kort geleden aan bod kwam in onze serie Jazz Class-X, volgde een ware stroom aan albums, waarvan 'Munich 2016' het voorlopige sluitstuk vormt.

Maar eerst terug naar het Gran Teatro La Fenice in Venetië, waar Jarrett op 19 juli 2006 een concert gaf dat verdeeld over twee schijven uitkwam als 'La Fenice'. 'Part I' maakt reeds duidelijk waarom dit album nooit zo'n hit zal worden als 'Köln Concert'. Het concert mist in menige passage de melodische opbouw, de groove en de blues die zo kenmerkend is voor die roemruchte voorganger. Jarretts spel is hier beduidend abstracter en grilliger. Maar kijken we naar de ingezette techniek, het gevoel voor structuur, timing en opbouw, dan is dit album verreweg superieur. Een belangrijke oorzaak ligt in die tweede carrière van Jarrett, die van uitvoerend pianist in de klassieke muziek. Bach, Händel, Mozart, Barber, Bartók en Sjostakovitsj, hij nam ze de afgelopen jaren allemaal met succes op voor de ECM New Series. Luister goed naar dit album en je ziet die componisten over zijn schouder meekijken. Die grotere mate van abstractie betekent overigens geenszins dat ritme en melodie geen rol spelen, het ligt alleen minder aan de oppervlakte.

Een goed voorbeeld is het tweede deel van 'Part I', waarin zich vanuit die ogenschijnlijke chaos langzaam maar zeker het ritme ontvouwt. En dan horen we Schumann - althans, diens invloed. Een nog beter voorbeeld is 'Part III', waarin in het ritme onmiskenbaar de blues doorklinkt. Zowel in 'Part IV' als in 'Part VI' ontvouwt Jarrett een melodie, waarin jazz en klassiek op prachtige wijze bij elkaar komen. En vooral dit tweede stuk is van breekbare kwaliteit. In 'Part VIII' zoekt de pianist weer het ritme op. Met een strak patroon van de linkerhand en een krachtig melodie op rechts. Tijdens het concert speelde Jarrett ook een aantal standards. We vinden hier uitvoeringen van 'The Sun Whose Rays' en 'Stella By Starlight' en het Ierse volksliedje 'My Irish Rose'.

Bijna 10 jaar later, op 16 juli 2016, zit Jarrett achter de piano in de Philharmonie im Gasteig, München. De opbouw van het programma zit op soortgelijke wijze in elkaar. Een aantal improvisaties, ook nu simpelweg aangeduid met Part I t/m XII en tot slot een drietal standards. En weer vangt de pianist vrij enigmatisch aan in het eerste deel, clusters van noten in het rond strooiend, waarna uiteindelijk het ritme zijn intrede doet. Opvallend is het zangerige 'Part III'. Het strakke ritmische patroon met de linkerhand en de aansprekende melodie die Jarrett hier met de rechterhand speelt, wordt terecht met een daverend applaus beloond. Na een aantal zeer melodieuze stukken, waarvan dit concert er meer telt dan dat in Venetië, gooit Jarrett het in het korte 'Part VII' weer even over een geheel andere boeg: een korte explosie van noten.


'Part VIII', de start van de tweede schijf, contrasteert daar sterk mee. Hier zoekt Jarrett de stilte, hij weegt iedere noot op een goudschaaltje. Natuurlijk volgt daarna weer een uptempo stuk, het vrij korte 'Part IX', maar wat een passage. Een strak ritme met de linkerhand en daaroverheen krachtige bewegingen met rechts, die als golven dat ritme overspoelen. Ondanks deze en een paar andere, over het algemeen vrij korte, ritmische passages, is dit concert in eerste plaats vrij ingetogen, waarbij ook hier de invloed van de klassieke muziek duidelijk hoorbaar is. Zo hoor je in 'Part XI' de laatromantiek overduidelijk terug. De standards tijdens dit concert waren 'Answer Me, My Love', 'It’s a Lonesome Old Town' en het overbekende 'Somewhere Over The Rainbow', overigens ook alle drie langzame nummers. En ook hier komen de kwaliteiten van deze pianist weer volop tot uiting.

In de Jazztube hierboven zie je een interview met Keith Jarrett uit 2014, toen hij door het Amerikaanse federale bureau National Endowment for the Arts werd onderscheiden met de NEA Jazz Master Award.

Labels: , ,

(Ben Taffijn, 1.6.20) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sunny Five - 'Candid'
Klik op de hoes om een track van dit album te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.