"Veel heeft de Duitse Limpe Fuchs niet nodig om muziek te maken. Een oude tuinslanghaspel volstaat. Door op de juiste wijze en in het juiste tempo aan de lange draad te trekken ontleent ze een fascinerend ritme aan het ding. Het is een moment tijdens het tweedaagse Summer Bummer Festival dat de aanpak van organisator Sound In Motion tekent. Een festival dat uitbundig buiten de lijntjes kleurt, zich van stijlen en genres niets aantrekt en het experiment duidelijk niet uit de weg gaat."
Ben Taffijn trok naar Antwerpen om op zaterdag 25 augustus tijdens de eerste dag van Summer Bummer concerten te zien van Kreis, Sanskriti Shresta (foto) & Andreas Wildhagen, M(h)ysteria, Limpe Fuchs & Gerard Herman, Jim Baker / Frank Rosaly / Christoph Erb en Craig Leon & Cassell Web.
Cd
Marcin Wasilewski Trio - 'Live' (ECM, 2018)
Opname: 12 augustus 2016
Al op het North Sea Jazz Festival van 2006 kreeg pianist Marcin Wasilewski van de onlangs overleden inspirator Tomasz Stanko alle ruimte om zijn talent te tonen. En nu bewijst hij met dit livealbum tot welke hoogte hij is gekomen. Met Slawomir Kurkiewicz (bas) en Michal Miskiewicz (drums) bracht hij op Jazz Middelheim 2016 een intens en gepassioneerd concert, tot groot genoegen van alle toehoorders. Dit concert werd door de VRT subliem opgenomen en brengt je weer terug bij dit magistrale concert, zodat je de vibe van toen weer ten volle ervaart.
De vier composities van Wasilewski, het bekende 'Message In A Bottle' van The Police en 'Actual Proof' van Herbie Hancock maken je sprakeloos. Maar goed ook om er niets van te missen. 'Message In A Bottle' krijgt hier een ongekende en 'eigenaardige' remake. Het klaterende, trefzekere en fantasievolle pianospel wordt aangevuld met solo-intermezzi van bas en drums.
In Wasilewski's compositie 'Three Reflections' horen we hem in rustiger vaarwater. Meditatief, kwetsbaar en transparant zijn de kenmerken van deze uitvoering. Maar dan volgt het onstuimige, urgente en razende 'Night Train To You'. Een absoluut fasten your seatbelts-hoogtepunt van deze cd. Een hoge snelheidstreinrit waarbij nagenoeg dertien minuten lang alle overwegen gesloten blijven, omdat er geen houden aan is. De vrije doorgang voor de pianist wordt gewaarborgd door subliem spel van de ritmesectie, die halverwege de rit de ruimte krijgt zijn klasse te bewijzen.
'Austin' is een ballad die onderhuids gaat. Wat een prachtig toucher! Muzikale articulatie, rust en zeggingskracht vallen de luisteraar hier ten deel. In de afsluiter 'Action Proof' worden Kurkiewicz en Miskiewicz terecht nogmaals gefeatured.
Dankbaar omdat ik er destijds bij was en opnieuw dankbaar omdat dit bijzondere concert nu op cd is uitgebracht. Dit pianotrio behoort voor uw recensent tot de hedendaagse top. Maar neem zelf de proef op de som. Immers: where words fail, music speaks!
Concert / Jazztube
Een hallucinante tijdreis
Sheesham and Lotus and 'Son, zaterdag 17 augustus 2018, Lola050, Groningen
Met hun hoedjes, vestjes en bretels hadden deze heren zó uit een Robert Altman-film kunnen komen. Ik ontwaarde zelfs een pantalon uit, ik dacht, kort na de Amerikaanse Burgeroorlog. Ze spelen niet gewoon vooroorlogse Americana. Ze drinken, ademen, leven die muziek. Misschien dat ze in het dagelijks leven ooit assistent-manager van een kousenfabriek zijn geweest, of er op z'n minst van dromen ooit nog een stoker op een stoomtrein te worden. Maar op het podium van Lola050 stonden ze eigenlijk in de Hee Haw, een danszaaltje van bedenkelijke reputatie, in Jesper, AR, anno 1923. Ook het stemgeluid van de Canadezen was daarop ingesteld. Alle subtiliteit was opzij gezet om ook de farmhands aan de achterste tafeltjes te bereiken.
Nu moet gezegd worden dat ook het interieur van Lola meewerkte. Onder het voluptueuze goudgedecoreerde plafond met zijn hemelse taferelen en tegen de achterwand in goud, rood en zwart, waarop de danspassen van het trio grotesk werden uitvergroot, waanden we ons nog eens een eeuw of twee verder terug in de tijd. Daarbij bleken Sheesham Crow (viool, harmonica, kazoo, vocals), Lotus Wight (banjo, harmonica, kazoo, vocals) en Son Sanderson (sousafoon, harmonica, jaw harp en een soort kornet met kromme beker) bepaald niet eenkennig. Nu weten we al sinds Tony Russells 'Blacks, Whites And The Blues' (1970) dat de culturele interactie tussen de vooroorlogse blanke hillbillies en de zwarte sharecroppers veel intensiever was dan lang werd aangenomen. Vandaar dat in het repertoire van Sheesham and Lotus and 'Son 'Down In Your Pockets' van gitarist en zanger Big Bill Broonzy broederlijk naast 'My Dixie Darling' en 'Give Me Flowers While I Live' van de Carter Family prijkt. In dat eerste nummer blies Sheesham Crow een zeer verdienstelijk partijtje 'mondtrompet' à la The Mills Brothers. En ik dacht altijd dat ik (vroeger) een beetje jazz kon fluiten - bij voorkeur bij de opkomende zon, op weg naar huis - maar die Crow is echt de Baas. Hij speelt ook een beste partij hambone (in 'Sweet Sue, Just You'), waarbij het de kunst is zo luid mogelijk hippe ritmen uit je knieën en borst te roffelen en de volgende ochtend met zo min mogelijk blauwe plekken op te staan. En dan vergeten we bijna het virtuoze en energieke vioolspel van de man; na letterlijk elk chorusje moest hij wat bosjes haren van zijn stok plukken.
Met sousafoon, mondorgel en kazoo stond er een heel behoorlijk blaasorkest op de bühne. Echt hallucinant werd het wanneer de drie mannen zich gebroederlijk achter hun 'Mississippi saxophones' (ook wel bekend als smoelschuivers) schaarden. Prachtige weefsels verschenen er zo in bijvoorbeeld 'Raincrow Bill' van Harry Whitter, dat ons werd verkocht als het eerste bluesnummer dat ooit op de plaat verscheen. Waar ik een vraagteken bij zet, omdat het uit 1923 dateert en 'The Memphis Blues' bijvoorbeeld uit 1914.
Maar uiteindelijk is dat allemaal flauwe zever. In Lola genoten we van authentieke populaire Amerikaanse muziek uit het interbellum, zoals we die niet vaak kunnen horen. Dit was het eerste optreden van een korte tournee die het trio tot eind augustus door Nederland voert.
In de Jazztube zie je Sheesham and Lotus and 'Son tijdens hun concert in Lola050.
Cd
Mudita - 'Listen To The Sound Of The Forest' (ZenneZ, 2018)
Mudita is een intrigerende term uit het sanskriet - ook gebruikt in het boeddhisme - met een bijzondere betekenis, namelijk vreugde beleven aan de blijdschap van een ander. Een spirituele term, die ook in zenmeditaties gebruikt wordt. Dat is een spannend gegeven om van uit te gaan in het musiceren.
Bij het beluisteren van dit album valt dat spirituele meteen op. Er wordt met een enorme intensiteit gemusiceerd, waardoor er steeds een hele fraaie, haast organische transcendentie ontstaat. Vocaliste en tekstdichter Sanne Rambags heeft zich laten inspireren door de kracht en onbevangenheid van de natuur, zittend op de rand van een fjord in Noorwegen.
De titel 'Listen To The Sound Of The Forest' wordt op een schitterende manier vormgegeven. Momenten van verstilling worden afgewisseld met expressieve frases. Je hoort de echo's zoals die in heuvelachtig landschap kunnen klinken en forse oerkrachten van de natuur zoals een hevige wind kan razen!
De heldere stem van Rambags matcht perfect met de heldere lijnen van trompettist Koen Smits en de rijke harmonieën die pianist Sjoerd van Eijk speelt. Het klinkt ongedwongen, als vanzelf en heel dichtbij. Alle drie hebben een volstrekt gelijkwaardige rol, waarbij elkaar de ruimte wordt gegund, zodanig gedoseerd dat er continu een hecht groepsgeluid klinkt. Precies daar zit de kracht van dit drietal. De term 'Mudita' is hier zeer op zijn plaats, er is geen ruimte voor grote ego's, integendeel!
Rambags heeft een groot improvisatietalent. De stem komt het diepst bij de ziel en dat hoor je terug bij haar. Naast het vertolken van songs kan ze ook vrij improviseren met een indrukwekkende stembeheersing en diepgang. Van Eijk heeft een opvallend mooi toucher en tevens een rijk kleurenpalet, van waaruit hij zijn harmonieën vorm geeft. Smits kan fluisterend spelen, wat een beetje doet denken aan de fluweelzachte toon van Eric Vloeimans, maar daarentegen is zijn spel toch ook heel eigen met een krachtige heldere toon en sterk interactief. Hij heeft in zekere zin ook een begeleidende en ondersteunende rol, wat voor een trompettist vrij bijzonder is.
Als luisteraar word je uitgenodigd om mee te reizen door alle seizoenen van het leven, die elk een eigen emotie en karakter hebben. Van blijdschap tot melancholische passages, het kunnen loslaten en weer opnieuw beginnen. En vooral om in het moment te kunnen zijn. Het is ontzettend knap als je dat proces hebt weten vast te leggen in een release, waardoor je de luisteraar kunt meenemen als in een cyclus. De cd heeft dan ook een open einde. Je bent even deelgenoot geweest van het muzikale universum, die deze nog jonge getalenteerde musici hebben aangereikt en waar ze hun visie op hebben gegeven. Het stopt niet bij het laatste nummer; de muziek blijft bij je en blijft klinken - dat is de kracht van de verbeelding. Als je die hebt weten te prikkelen, dan heb je te maken met een muzikaal juweeltje, want zo mag je dit muzikale project absoluut noemen.
"Op de tweede dag van Jazz Middelheim ontmoette de toekomst van de jazz het verleden met twee weliswaar andersoortige, maar even sprankelende concerten van respectievelijk De Beren Gieren en de Philip Catherine Reunion Band. En dat achter elkaar. Om je vingers bij af te likken."
Maarten van de Ven bezocht op vrijdag 10 augustus Jazz Middelheim. Op deze festivaldag zag hij concerten van FONS feat. Logan Richardson, De Beren Gieren, Philip Catherine Reunion Band en Melanie De Biasio.
Cd / Jazzradio
Joris Roelofs / Han Bennink 'Icarus' (ICP, 2018)
Opname: 9-10 april 2018
Het duurt een paar milliseconden, maar dan weet ik weer waar ik ben. Het is begin 1968 en in sociëteit Novum aan de Verwersdijk in Delft maakt het New Acoustic Swing Duo zijn debuut. De circa vijftig aanwezigen (Willem Breuker kennen ze nog alleen van naam) zijn diep onder de indruk en steken hun enthousiasme niet onder stoelen of barkrukken. Tot diep in de nacht gaat het feest door en wanneer Willem Breuker en Han Bennink lichtelijk licht in het hoofd terugrijden naar het Mokumse ochtendgloren moeten ze hoofdschuddend vaststellen dat de hele doos met hun gloednieuwe I.C.P. 001 is leegverkocht. Tachtig stuks - wat betekent dat niet elke bezoeker er twee heeft afgenomen.
Maar wacht even: speelde Breuker wel zo verfijnd en bedachtzaam als hier op 'Icarus'? Die pompte zich ook op klarinet in het gemeen toch richting rolberoerte? Maar toch: wat hier 'Gustav 1' heet was in '68 'I.C.P. 1 For Maarten Derksen', of ben ik nou gek?
Voor dit duo van (bas)klarinet en drums geldt dus: plus ça change, plus c'est la même chose. Zestig jaar later speelt Bennink een stuk spaarzamer. Niemand hoeft iets te bewijzen. Bass drum, small and large tom toms, street parade drum, snare drum, tabla, banya, vibes pan, hand made rattles, cow and temple bells, Chinese - 7 inch - giant cymbals, scraper, Chinese temple blocks, hi-hat, iron and wooden sticks, voice: het merendeel van zijn assortiment slagwerk staat thuis in de schuur stof te vergaren. Aan een minimaal drumstelletje heeft Han Bennink thans genoeg - soms niet meer dan een snaartrommel en een handdoek.
Met zijn trio (met rietblazer Joachim Badenhorst en pianist Simon Toldam) had hij op de cd 'Atalanta' in 2016 nog bewezen dat het time hoppen hem nog goed afgaat. Die rimpelingen hier van de ouwe explosies van het NASD hebben niks met nostalgie te maken, maar des te meer met meesterschap over de tijd.
Klik hier om te luisteren naar een aflevering van het NTR-radioprogramma 'Kunststof', waarin Han Bennink en Joris Roelofs te gast zijn.
En beluister een track van dit album: 'The Old Wig'.
"Vooraf was er een stormwaarschuwing afgegeven door het KMI. De organisatie had alles nog eens vast laten sjorren en stuurde een bericht de wereld in dat de tenten stormbestendig waren. Dat moest ook wel met het programma dat voor deze donderdag samengesteld was."
Johan Pape bezocht op donderdag 9 augustus in het Antwerpse park Den Brandt Jazz Middelheim. Op de eerste dag van het festival zag hij concerten van Bram Weijter's Crazy Men, Steiger, TaxiWars, MDC III, Dijf Sanders en Kamasi Washington.
Ook deze zomer is het op 25 en 26 augustus door Sound In Motion georganiseerde Summer Bummer zonder meer een van de meest intieme en bijzondere zomerfestivals. Twee dagen lang, van vier uur 's middags tot laat in de avond klinken in DE Studio, hartje Antwerpen, de meest bijzondere klanken. Vrije improvisatie, experimentele elektronica en alles wat daarmee samenhangt is wat we hier gepresenteerd krijgen.
Om met die elektronica te beginnen. Kenners watertanden reeds bij de naam Craig Leon. Reeds in 1979 maakte hij, samen met Cassell Webb, 'Nommos', een juweel binnen de analoge elektronische muziek. In 2016 werd het album opnieuw uitgebracht bij het RVNG Intl.-label, onder de titel 'Anthology Of Interplanetary Folk Music Vol. 1'. Op Summer Bummer zal het album live worden uitgevoerd, samen met nieuw werk dat binnenkort uitgebracht gaat worden. Eveneens op zaterdagavond vinden we Philipp Quehenberger. Met zijn opwindende techno zal hij het publiek dansend de eerste dag laten afsluiten. We horen hem overigens ook op zondag, dan samen met drummer Didi Kern. Samen maakten ze het zeer energieke 'LINZ', waarin Kerns snoeiharde roffels op boeiende wijze contrasteren met Quehenbergers elektronische geluidscollages.
Veel bijzondere impro ook op dit festival, vaak in originele en bijzondere bezettingen. Zo kruist op zaterdag tablaspeler Sanskriti Shrestha de degens met drummer Andreas Wildhagen en horen we op zondag The Founder Effect, met de droom line-up van gitarist John Coxon, drummer Steve Noble, pianist Pat Thomas en rietblazer Alan Wilkinson, in combinatie met de van de punkrockformatie Spacemen 3 bekende gitarist Jason Pierce. Eveneens op zondag het wonderlijke trio Bazuinschal, dat bestaat uit trompettist en saxofonist Joe McPhee, saxofoniste Mette Rasmussen en Dennis Tyfus, die middels vocals, tape en objecten zullen zorgen voor aangename verstoringen. Het duo Linpe Fuchs - Gerard Herman, dat op zaterdag zal optreden, hoort zeker ook thuis in het rijtje bijzondere samenwerkingen. Pianiste, violiste en percussioniste Fuchs dus samen met mede alleskunner Herman in wat ongetwijfeld weer een spannende, ingetogen set zal worden.
Pianist Jim Baker, rietblazer Christoph Erb en drummer Frank Rosaly zijn inmiddels geen onbekenden meer voor elkaar. Nog in 2017 verscheen het ook hier besproken, 'Don’t Buy Him A Parrot' en 'Parrots Paradise'. De Zwitser Erb werkt op regelmatige basis samen met musici uit de Chicago-scene, waar Baker en Rosaly toe behoren, al is die laatste inmiddels woonachtig in Amsterdam. Ook M(h)steria, dat eveneens op zaterdag zijn opwachting maakt, is een bestaand trio waarin we Giovanni Di Domenico aantreffen - hier op hammondorgel, bassist Laurens Smet en drummer Jakob Warmenbol. Hun muziek is een heerlijk stomende futuristische mix van kraut-, prog- en jazzrock. En dan is er nog The Attic. Dit Portugese trio met contrabassist Gonçalo Almeida, tenorsaxofonist Rodrigo Amado en drummer Marco Franco maakt op zondag zijn opwachting met één belangrijke wijziging: achter het drumstel vinden we Onno Govaert, bekend van Cactus Truck, het Kaja Draksler Octet en legio andere samenwerkingen.
Maar er is nog meer. Op zaterdag kunnen we genieten van Kreis. Dit Belgische trio, bestaand uit rietblazer Benjamin Hermans, accordeonist Stan Maris en bassist Kobe Boon, creëert een innemende muzikale wereld waarin jazz, folk en klassiek elkaar prachtig aanvullen. Op zondag spelen ook nog pianist Alexander Hawkins, saxofonist Tobias Delius en trompettist Eric Boeren. Ons alle drie wel bekend en muzikaal vuurwerk is dan ook zeker gegarandeerd. Hetzelfde zal gelden voor g a b b r o in extended uitvoering. Dit duo, bestaande uit baritonsaxofonisten Hanne De Backer en Marc De Maeseneer, verraste in 2017 met hun debuutalbum en is inmiddels uitgegroeid tot kwartet, dankzij stemkunstenares Agnes Hvizdalek en bassist Raphael Malfliet. Hier zal het experiment hoogtij vieren.
Koen Vandenhoudt en Christel Kumpen - de organisatoren achter Sound In Motion - hebben het weer voor elkaar, zoveel is wel duidelijk. En of het allemaal niet genoeg is, worden er ook nog gratis te bezoeken films vertoond, is er een platenmarkt en wordt er zeer verantwoord eten geserveerd. Genoeg redenen dus voor een weekend Antwerpen.
Klik hier voor meer informatie over Summer Bummer.
Cd
Reggie Quinerly - 'Words To Love' (Redefinition Music, 2018)
Opname: 13 juli 2017
Met zijn geloofsbrieven is weinig mis: Reggie Quinerly was drummer bij onder anderen de Marsalis broeders (Wynton en Branford) en bij tenorist Joe Lovano. Voor 'Words To Love' schreef hij alle muziek en alle teksten. Zijn liedjes, die getuigen van prille en eeuwige liefde, zijn beslist aantrekkelijk en de combinatie Melanie Charles (vocals)-Jaleel Shaw (altsax) is een gouden greep: die twee mengen mooi.
Een probleemgeval is Milton Suggs, die de andere helft van de zang voor zijn rekening neemt. De hoge tenor is zo te horen klassiek geschoold en ik kan me goed voorstellen hoe hij in middeleeuwse madrigalen zou functioneren, of als Schubert-interpreet. Maar als jazzzanger - en het gaat hier om tamelijk straight-ahead jazz - klinkt hij als een tamme versie van Kurt Elling.
Op de website van Reggie Quinerly kun je de videoclip van 'Words Of Love' zien.
Scene report
Een onverwachte gast opent Jazz Middelheim
De 37e editie van Jazz Middelheim startte donderdag met een gevarieerd programma, waarin de grenzen van de jazz naar hartenlust werden onderzocht en waar nodig flink opgerekt. Zo hoorden we smaakvolle uitstapjes richting hiphop (Black Star), stevige rock (Nordmann) en etnologische wereldmuziek met elektronica (Dijf Sanders en Mattias De Craene). Maar de meest onverwachte gast tijdens deze openingsdag was er eentje waarvoor de meeste bezoekers even snel moesten googlen - want was dat ook alweer, REGEN? Diep opgeborgen poncho's en paraplu's werden tevoorschijn gehaald. Het mocht evenwel de pret niet drukken, want zelden hebben we het zo druk gezien op de allereerste dag van dit sfeerrijke festival.
De insteek was dit jaar ietwat afwijkend; zo waren de stoelen uit de Main Stage en de Club Stage verwijderd, wegens de te verwachte bewegingsbehoefte bij de jongere bezoekers. Want daar was duidelijk op gemikt met namen als Kamasi Washington en Mos Def. En niet tevergeefs, want de gemiddelde leeftijd lag opvallend laag voor een geafficheerd jazzfestival. Een prima zaak, want hoe je het ook wendt of keert: op deze manier maken jongeren wel degelijk kennis met jazz en geïmproviseerde muziek.
Je ziet het ook terug bij jonge formaties als Steiger. Dit Gentse trio lijkt niet op een klassiek pianojazztrio; hun muziek omsluit en overstijgt het genre en evolueert zo tot een frisse nieuwe eigenheid. We zagen het ook bij het optreden van TaxiWars, waarin catchy jazz en opzwepende poprock handig werden samengesmeed. Het ging erin als koek bij het enthousiaste publiek.
Dergelijke kruisbestuivingen maken dat de toekomst van jazz er voorlopig helemaal niet zo slecht uitziet als sommige doemdenkers beweren. Mij schijnt het dat jazz als attitude en inspiratiebron verre van dood is.
Klara zorgt tijdens het weekend voor live verslaggeving. Presentatoren Lies Steppe, Bart Vanhoudt en Karel Van Keymeulen serveren gesprekken met muzikanten en bezoekers. Alle concerten worden rechtstreeks uitgezonden. Je kunt het festival hier volgen.
Cd / Jazztube
Colen - 'A Bird’s Eye View' (Sweet Briar Music, 2018)
3-4 januari 2018
Van muziek die geïnspireerd is door het dierenrijk bestaan tal van voorbeelden. Voor een rietblazer is het niet ongewoon om bijzondere aandacht aan de dag te leggen voor de zang van vogels. Saxofonist Ad Colen heeft daar recent een hele cd aan gewijd.
Het album 'A Bird’s-Eye View' hanteert een vogelperspectief voor tien concrete vogelsoorten en eenmaal vormden impressies van kleine vogels die gevoederd worden de inspiratiebron. De tien andere composities zijn tot op zekere hoogte op de zang van vogels zelf geënt. De basis van die nummers ligt dan in het lied van individuele vogels of op vormen van vraag en antwoord. Zo transformeert 'Winterkoning' de pittige, melodieuze zang van het vinnige vogeltje in een krachtige openingstrack. 'Wait For The Woodlark' (boomleeuwerik) combineert chromatische lijnen met lyriek. In 'Hermit' (hermelietlijster) weerklinkt melancholie. Interactie in de vogelzang komt aan bod bij 'Five Jackdaws Having A Chat', naar de groepsgeluiden van kauwen. Het afsluitende stuk 'Midnight Verses' behandelt een nachtelijke discussie tussen uilen.
Het kan verleidelijk zijn om te gaan vergelijken met de originele zang van de gevleugelde dieren in kwestie, maar noodzakelijk is dit niet. Ad Colen wil er met zijn groep vooral een eigen ding mee doen. Meermaals zijn de Fender Rhodes en de Wurlitzer van Mike Roelofs daarbij prominent aanwezig. Aan de ene kant is dat misschien merkwaardig, omdat de muziek wil aansluiten bij het gezichtspunt van vogels. Anderzijds verlevendigt een elektrificerende aanpak juist het voornamelijk akoestische overbrengen van de muzikaliteit van de vogels en hun biotoop.
De composities en improvisaties op dit album zijn vooral van het nette slag, wat de ode aan de schoonheid van de bron van inspiratie ten goede komt. Hier en daar wil het puzzelen wel eens blijven steken in een beetje saaie gekunsteldheid. Op zijn best schuiven prachtige stukjes zo vernuftig in elkaar dat het wonder van de natuur ook schittert in de muziek. 'Push & Shove' is zo'n heerlijk hoogtepunt.
In de Jazztube hierboven vertelt Ad Colen wat meer over de achtergronden van dit project en zie je de muzikanten aan het werk in de studio tijdens de opnamen voor 'A Bird’s Eye View'.
De 2017/2018-editie van Europalia zette de cultuur van Indonesië centraal. Als onderdeel van dit festival mocht de Gentse musicus en componist Dijf Sanders naar Indonesië om zich te laten inspireren tot nieuw werk. Hij keek er rond, luisterde en nam een collectie veldopnames mee terug. In Gent aangekomen trommelde hij de leden van Black Flower - saxofonist Nathan Daems, drummer Simon Segers en bassist Filip Vandebril - op en gezamenlijk zette ze zich aan 'Java'.
'Akim' begint met de Javaanse gamelan. Al snel horen we echter ook Daems en vermengt Javaanse muziek zich met Afrikaans tot een energiek geheel. Lokale zang vormt de basis voor 'Kaster', terwijl Sanders middels elektronica er een ritmische laag onder legt en we hier Segers op zeer ritmische wijze met zijn drumstel in de weer horen. Een uiterst originele dansklassieker in de dop. Ook voor 'Calunpung' koos Sanders de gamelan als basis. Die gaat hier vruchtbare relaties aan met de fluit van Daens en de elektronica van Sanders. Voor 'Bandung' selecteerde Sanders allereerst een stukje conversatie, doorsneden met een bescheiden bijdrage op elektronica. Na dit wat ongewone intro komen we in een ballad met bluestrekjes terecht, met fraai en smeuïg saxofoonspel van Daens en ietwat zoetige synthesizerklanken.
'Banymas' en 'Cibeusi' hebben nog het meest de uitstraling van een jazznummer. Tevens horen we hier duidelijk Daens' link met de Ethio jazz, zoals we die ook kennen uit 'Abyssinia Afterlife', het album uit 2014 van Black Flower. Op beiden stukken attractief omfloerst spel van Daens op tenorsax, synthesizerspel van Sanders en samples met de klanken uit Indonesië. Het levert andermaal aparte combinaties op. Afsluiter 'Teguh' dompelt ons weer volledig onder in de Indonesische muziek. Het langzame, ritmische patroon associëren we met de Javaanse dansen. Apart is de elektronica die Sanders hier toevoegt, waarmee hij een duister element binnenbrengt.
Het was een wijs besluit van de Europalia-organisatoren om Sanders naar Indonesië te laten gaan, zoveel is wel duidelijk na het beluisteren van dit schijfje. Samen met de musici van Black Flower heeft hij met 'JAVA' een meer dan boeiend album afgeleverd.
Klik hier om een track van dit album te horen: 'Jaipong'.
Dijf Sanders speelt samen met Nathan Daems de muziek van dit album op donderdag 9 augustus tijdens Jazz Middelheim.
Cd
Eddie Daniels - 'Heart Of Brazil' (Resonance, 2018)
Opname: april-juli 2017
Eddie Daniels is een jazzklarinettist in de traditie Artie Shaw-Buddy DeFranco. Qua zuiverheid, precisie en virtuositeit stonden en staan deze mannen op eenzame hoogte. In zijn interpretatie van de muziek van de Braziliaanse componist Egberto Gismonti benadrukt Daniels dan ook de elegante kant van diens werk. 'Heart Of Brazil' heeft meer met de erfenis van het Iberisch schiereiland dan met die van het Afrikaanse continent van doen.
Daniels en producer George Klabin hebben een selectie gemaakt van het oeuvre dat Gismonti in de jaren zeventig en tachtig schreef. 'Folia' wijkt in zoverre van de weinig opbeurende braafheid af dat het verschillende stadia van intensiteit en ritmiek doorloopt. Solist, strijkers en slagwerk weten nochtans een solide eenheid te bewaren.
Ook op tenorsax houdt Eddie Daniels zich in. Je associeert hem hier wellicht met Stan Getz - niet zo vreemd gezien diens rol in de bossanovarage. Maar ik hoor meer de Getz van 'Focus', met de strijkers.
Achtergrondmuziek heeft niet zo mijn interesse, maar ik denk dat 'Heart Of Brazil' het in deze categorie niet slecht gaat doen.
Klik hier een track te beluisteren van dit album: 'Lôro (Parrot)'.
Concert
Een gewaagde, maar geslaagde openingsact
Fundament, zaterdag 7 juli 2018, Gent Jazz, Bijloke, Gent
Met Fundament maakte ik voor het eerst kennis op 20 mei 2017, in Brugge. Veel meer dan gewoon een concert was dat gebeuren een echte creatie, waarvan de ingrediënten muziek en choreografie niet alleen zorgvuldig uitgewerkt, maar ook evenwaardige componenten bleken. Bovendien had concertorganisator KAAP toen als locatie de Magdalenakerk geselecteerd. De beslotenheid en intimiteit van die religieuze ruimte droegen er in belangrijke mate toe bij dat die avond een ware belevenis werd.
Het was dus even wenkbrauwen fronsen, toen ik in de loop van een gesprek met bassist Kristof Roseeuw eerder dit jaar hoorde aankondigen dat Fundament op Gent Jazz - en dan nog wel op de main stage! - te zien zou zijn. Kwam daarna bij het overlopen van de affiche voor 7 juli nog de vaststelling dat Peter Jacquemyn en kompanen die festivaldag zouden openen, om 16.30 uur. Kortom: voldoende gewijzigde omstandigheden om scepsis aan te wakkeren...
Het gegeven van rondlopen met en van plaats verwisselen van de instrumenten - een essentieel onderdeel van de voorstelling vorig jaar - bleek in Gent ingeruild voor een meer (zij het ook weer niet geheel) statisch evenement. Eveneens nieuw in deze versie: de aanwezigheid van een kaligraaf van wereldfaam, Brody Neuenschwander, die de gehele tijd live on stage de muziek op een creatieve manier van illustraties voorzag.
Het optreden werd solo ingezet door de bedenker en componist van dit project: Peter Jacquemyn prominent maar eenzaam vooraan op het podium, met zijn bas die al zo veel te verduren heeft gehad, maar al dat geweld kranig heeft overleefd. Een voor een voegden daarna en geleidelijk aan de medemuzikanten klanken toe en hielpen zo mee een imponerende geluidsmuur te construeren.
Wat volgde was muziek die zich als het ware in golven en stoten aan de luisteraar manifesteerde en waarvan de grilligheid zich kenmerkte door nu eens bedrieglijk luwe passages, dan weer schrikbarende uitbarstingen. Klonk deze compositie uit één stuk een ogenblik - wanneer de vijf bassisten met de strijkstok over de snaren krasten - als de soundtrack bij een zenuwslopende passage in een film van Hitchcock, op andere momenten, als de zware blaasinstrumenten de boventoon kregen, leek het alsof een eskader bommenwerpers onheilspellend boven de site van De Bijloke bleef hangen...
Bijzonder imposante stonden beleefde het publiek, bijvoorbeeld toen op een fundament aangelegd door de blazers een stuwend stuk werd opgebouwd dat referenties opriep aan 'Le Sacre Du Printemps'. En toen trombonist Matthias Muche afwisselend schetterend en fluisterend soleerde. De compositie doofde uiteindelijk uit zoals ze was geboren; met Jacquemyn solo op bas en (keel)zingend.
Hier past het een tweevoudige lofzang te brengen aan het voltallig en talentrijk gezelschap: primo omdat de twaalf muzikanten dit complex werkstuk zonder partituren - echter voortdurend met scherpe arendsblik op elkaar gericht - wisten uit te voeren en niet geblesseerd in de coulissen belandden; secundo omdat zij er tevens in slaagden om met muziek die op geen enkel moment tot ritmisch meebewegen aanleiding gaf, het vrij talrijk opgekomen publiek ondanks het nog vroege uur in dit avontuur wisten mee te krijgen.
De appreciatie na afloop was navenant en een aantal aanwezigen veerden zowaar recht om hun waardering extra tot uitdrukking te brengen.
Klik hier voor foto's van dit concert door Cees van de Ven.
Cd / Jazztube
GURLS - 'Run Boy, Run' (Grappa, 2018)
GURLS bestaat uit drie Noorse dames, die los van elkaar al geen onbekenden meer voor ons zijn. Leadzangeres Rohey Taalah heeft haar eigen band, Rohey, waarmee zij deze zomer nog op North Sea Jazz stond, bassiste Ellen Andrea Wang was ook al enige keren in Nederland, zowel met haar eigen trio als met de band Pixel en saxofoniste Hanna Paulsberg kennen we van het Hanna Paulsberg Concept.
De muziek die de drie hier ons onder de naam GURLS voorschotelen neigt meer naar pop dan naar jazz, met flarden r&b, soul en folk. Het speelplezier straalt eraf, evenals de jeugdigheid. Dus gaan de teksten over vrouwelijkheid, jongens en seks. Gezongen wordt er allereerst door Taalah, maar Wang en Paulsberg horen we eveneens veelvuldig. Vooral een leuk album dus, want veel diepgang creëren de dames hier niet en echt grensverleggend gemusiceerd wordt er evenmin, wat overigens geenszins wil zeggen dat er niets te genieten valt.
Met 'Worried Bout Ya' geven ze direct hun visitekaartje af. Stomend spel van Paulberg, korte ritmische stoten blaast ze, terwijl Taalah's zang zich tussen jazz en soul beweegt. Dan komt Wang erbij, Paulsbergs klanken verdiepend. Een lekker vet, ritmisch nummer. Zo vlot als het er in het eerste stuk aan toe gaat, zo bescheiden, zoekend klinkt 'Oui'. Paulsberg tast de noten af en Taalah's stem beweegt zich soepel om het spel heen, terwijl Wangs bas ook hier voor verdieping zorgt. Op 'Dis Boy' horen we zangeres Emilie Nicolas rappend in een gastrol. Typische jonge meidentaal over de jongen wordt hier geuit op een lekkere poppy melodie. In 'Syngedame' en 'Pork Chop Lover' horen we alle drie de muzikanten in rol van vocaliste. Vooral 'Syngedame' bevat mooie momenten van samenzang, terwijl 'Pork Chop Lover', gave soul, tevens een gloedvolle saxsolo bevat.
Met 'The Boy Who Came To Town' hebben we een mooie ingetogen ballade over de liefde te pakken, die vooral opvalt door de soulvolle zang van Taalah, in combinatie met de ragfijne lijnen die Paulsberg trekt en de warme akkoorden van Wang. Het is zonder meer een hoogtepunt op dit album. Leuk is ook het broeierige 'Without You', met een zwoel pratende Taalah en Paulsberg en Wang in een wat oubollig klinkend achtergrondkoortje.
In de Jazztube hierboven een liveopname van GURLS tijdens het Oslo Jazz Festival op 18 augustus 2017. Ze spelen 'Oui'.
GURLS treedt op zondag 28 oktober op in LantarenVenster tijdens het Festival Jazz International Rotterdam.
Festival
