
Cd
The Vandermark 5 - 'Annular Gift' (Not Two, 2009) 2 CD
Possibly Vandermark's best known band, with the leader on tenor sax and Bb clarinet, Dave Rempis on alto and tenor, Fred Lonberg-Holm on cello, Kent Kessler on bass, and Tim Daisy on drums, it is also the band with the most composed material. All pieces have composed themes, are highly rhythmic (and how!), that are also the absolutely delightful backbone for the whole band to demonstrate their improvisational skills.
The arrival of Fred Lonberg-Holm on cello and electronics some years ago clearly gives a new flavor to the band, especially when he plays arco and in counterpoint to the horns, as in 'Second Marker', or on wild almost electric guitar-like excursions as on 'Cement'. This is one of the best Vandermark 5 albums, with a relentless drive all through the album, alternating traditional jazz unison arrangements with absolutely avant-garde improvisations and detours, with lots of body, but not the really danceable kind, with lots of soul, but then of the tormented kind.
The way these five musicians interact is among the best of that can be heard, without a doubt. They build complexities on complexities, even made more difficult by the breakneck speed of some of the pieces, but it's all dealt with in the most organic and natural of ways. This music will surely not only be the envy of every musician, but also of every composer and arranger.
Deze recensie verscheen eerder op Free Jazz.
Meer zien en horen? The Vandermark 5 en Atomic live!
Ken Vandermark vormde eerder al een trio met pianist Havard Wiik en bassist Ingebrigt Haker Flaten van de Scandinavische new wave jazzband Atomic. Dat vormde de aanleiding voor de huidige Europese tournee, waarin zowel The Vandermarks 5 als het voltallige Atomic samen op het podium staan. Aanstaande zondag 12 september verzorgen zij een optreden - hun enige in Nederland - in het kader van Flux/S, een internationaal kunstenfestival dat plaatsvindt op het voormalige Philips-terrein Strijp-S in Eindhoven. Het concert begint om 21.30 uur. De entree bedraagt 8 euro.(Stef Gijssels, 9.9.10) - [print]
- [naar boven]

In memoriam
Noah Howard
Op vakantie in Zuid-Frankrijk is op vrijdag 3 september altsaxofonist Noah Howard overleden. Howard, die sinds 1982 in Brussel woonde, werd 67.
Als representant van de Amerikaanse avant-garde was Howard begin jaren zeventig ook vaak in Nederland te horen, doorgaans in gezelschap van tenorist Frank Wright. Binnen het Frank Wright-Noah Howard Quartet gaf de altist met zijn lyrische aanpak tegenwicht aan het spierballenvertoon van Wright.
Howard werd in New Orleans geboren, zong daar in het kerkkoor en werd met het jazzvirus besmet toen hij de solo van tenorist Paul Gonsalves hoorde in de Newport-versie van Duke Ellingtons 'Diminuendo And Crescendo In Blue'. Trompet was zijn eerste instrument, maar op zijn zestiende koos hij voor de altsax. In 1965 verhuisde Howard naar New York, waar hij deel ging uitmaken van de toenmalige zwarte voorhoede.
Twee jaar later vond het roemruchte festival voor nieuwe muziek in het Belgische Amougies plaats, het eerste bruggenhoofd van de jonge generatie vrije muzikanten uit New York in Europa. Velen bleven hier hangen; ook Noah Howard vestigde zich in Parijs, om later naar Brussel te verhuizen. Daar leidde hij een jazzclub en bestierde hij zijn label AltSax.
De Amerikanen waren overdonderd door de aandacht die ze in Europa van de pers, radio, televisie en platenfirma's kregen. "In drie dagen in Europa kreeg ik meer publiciteit dan gedurende de vijf jaar dat ik in New York zat," vertelde Howard Valerie Wilmer, de schrijfster van 'As Serious As Your Life'. "De belangrijkste invloeden, en niet slechts in muzikale zin, kwamen van [saxofonisten John Col]Trane en Albert Ayler. Ik heb veel met Albert gewerkt. Als personen en als artiesten waren Albert en ik erg close. Hij begreep mij, als jong artiest die iets wilde bereiken," zei hij ooit.
Zijn vroegste werk is gedocumenteerd op ESP Disk, Musidisc en een aantal andere kleine labels. Essentiële platen zijn 'The Ark' (1969), 'Live At The Village Vanguard' (1972), 'Message To South Africa' (1979) en 'In Concert' (1997). Op zijn meest recente cd, 'Voyage', die eerder dit jaar uitkwam, verwerkte hij niet-westerse invloeden.
(Eddy Determeyer, 9.9.10) - [print]
- [naar boven]

Festivalverslag
SPS Jazz Festival, gemiste kans
vrijdag 27 augustus 2010, Breevaart, Reeuwijk
Na een aantal zeer natte dagen was het eindelijk droog. Sterker nog, de zon scheen en de temperatuur was aangenaam in Reeuwijk alwaar het SPS Jazz Festival op het punt stond een aanvang te nemen. De ontvangst was allervriendelijkst. Vier prima podia aan het water, diner en gratis drankjes voor de genodigden en over het programma werd gezegd dat het de twee voorgaande edities zou overtreffen. Helaas kon het niet aan die verwachting voldoen.
Bij een aantal podia bleef het angstvallig stil wat toehoorders betreft. De bezoekers die er rondliepen waren in het bezit van een VIP-pas en brachten het grootste gedeelte van hun tijd door achter de dis in de kroeg.
De Tiny Little Bigband mocht het spits afbijten, wat op zich niet zo'n probleem was, omdat hun podium zich tegenover de betreffende eetgelegenheid bevond (inclusief groot beeldscherm) en zo de schijnbare liefhebbers toch kon bereiken met hun veel te lange, saaie optreden. Laura Vane & The Vipertones en The Residence Funk Allstars trokken wel aardig wat publiek, maar het lukte hen niet om het stijve publiek in beweging te krijgen met hun swingende, funky optredens. Prima bands hoor, maar Jazz? Nee, dat was het niet.
Met verbazing zagen we ook DJ Maestro, toch geen kleine jongen op zijn gebied, die in de programmering als drijvende kracht achter Radio Jazz werd genoemd, wat dat betreft de mist ingaan. Aan zijn zijde zangeres MC Lex Empress, die meestentijds met haar rug naar het publiek stond en - zo leek het uit verveling - af en toe een praatje maakte met de 'maestro' zelf.
Sensual en Izaline Calister brachten in ieder geval kwaliteit. Prachtige zangeressen met uitstraling en inlevingsvermogen die weten waar ze over zingen en dat ook uit kunnen dragen. Toch waren ook bij hun de Braziliaanse en Caribische invloeden verheven boven de jazz, en zelfs daarbij kwam het publiek maar moeilijk los.
Door onbekende oorzaken bleven drie podia gedurende langere tijd onbespeeld, wat natuurlijk moordend is voor de aandacht van het toch al niet in groten getale uitgerukte publiek.
Derhalve kon Rob van de Wouw pas veel te laat met zijn optreden beginnen. Deze trompettist, één van de genomineerden voor een Edison 2010, kwam het dichtst in de buurt van wat je als jazz zou kunnen definiëren. Hij heeft een mooi geluid en wat hij deed toonde erg muzikaal, maar ook onrustig en zoekend. Er waren te weinig momenten waarin hij zich liet identificeren. Hij werd geflankeerd door prima muzikanten, zoals drummer Cyriel Directie, gitarist Marc Bien, bassist Manuel Hugas en op keyboards Wiboud Burkens. Maar hij had ook DJ Martin Rascher bij zich. Er werd dus veel gesampled. Ook bij dit optreden lag de nadruk op de beats en de swing. Het beste optreden van de avond, dat wel. En juist hier was de opkomst bedroevend.
Als afsluiter mocht saxofonist Hans Dulfer nog een duit in het zakje doen. Dulfer heeft zijn naam mee en in een grijs verleden kon hij best een aardig deuntje blazen, maar bij dit optreden met de New Jazzband lag de nadruk op het produceren van ongenuanceerde klanken, die vooralsnog opzwepend en dansbaar moesten zijn. Daarmee werd het plaatje belangrijker dan de muzikale essentie. Tekenend was dat het aanwezige publiek dit optreden wél kon waarderen...
Me dunkt dat met zulke goede sponsors, deze ambiance en de prachtige locatie het mogelijk moet zijn om je als festival op de kaart te zetten. Maar voor een jazzfestival dan wel met een zodanige programmering! Jammer, gemiste kans.
Een fotoverslag van dit festival volgt nog.
(Donata van de Ven, 8.9.10) - [print]
- [naar boven]
Nieuws
I Compani viert 25-jarig jubileum
I Compani is jarig. Al 25 jaar speelt deze groep onder de bezielende leiding van saxofonist/componist Bo van de Graaf opvallende producties. In het jubileumprogramma 'Mangiare!' worden de smakelijkste gerechten uit 25 jaar I Compani opgediend.
Een aantal composities van Nino Rota komen weer op de tafel en ook delen uit eerdere producties zullen te horen zijn. Zoals de titel al aangeeft, gebeurt er in 'Mangiare!' iets met eten. Er wordt een feestdis aangericht. Daarnaast speelt de band veel nieuw materiaal, composities van Van de Graaf. Smakelijke titels als 'Taai', 'Ik Krijg ’t Niet Weg', 'De Glazen Gevuld', 'Saus' en 'Bittersweet' worden voorzien van filmbeelden waarin eten centraal staat.
Op film zien we de musici van I Compani uit heden en verleden aan tafel. Deze beelden worden afgewisseld met fragmenten en stills uit beroemde en minder beroemde films waarin gegeten wordt. Opvallende, grappige, mooie en hilarische eetscènes uit de Franse en Italiaanse cinema vormen een deel van het decor voor het feestelijke concert.
'Mangiare!' is jazzfood volgens Fellini-recept. Een voorproefje is te zien en te horen tijdens het komende UITfestival Nijmegen, zaterdag 11 september in het Valkhofpark. Aanvang: 21.50 uur.
Kijk voor meer informatie en speeldata op de website van I Compani.
(Maarten van de Ven, 7.9.10) - [print]
- [naar boven]

Cd's
The Thing - 'Bag it!' (Smaltown Superjazzz, 2009)
Sonic Youth, Gustaffson & Merzbow - 'Andre Sider Af Sonic Youth' (SYR 8, 2008)
The Original Silence - 'The Second Original Silence' (Smaltown Superjazzz, 2009)
De Zweedse saxofonist Mats Gustafsson heeft een voorkeur voor optreden in situaties die een bijna onmogelijke energie lijken te vereisen voor een blazer. Hij speelt in Peter Brötzmanns Chicago Tentet, in projecten samen met Ken Vandermark en in verschillende bezettingen met drummer Paal Nilssen-Love en anderen. Zijn samenwerkingen met noise- en rockbands zijn legio. Een van de beste plekken om te beginnen naar hem te luisteren is het powerjazztrio The Thing, met naast Gustafsson en Nilssen-Love bassist Ingebrigt Håker Flaten. Daar krijgt hij de volledige ruimte om zijn vernietigende, maar gedetailleerde techniek te tonen.
Gustafsson is dol op multiphonics, het compleet splijten van noten, en het blazen van bijna obsceen hoge noten op zijn baritonsax. Van zijn arsenaal, dat naast bariton, alt en tenor de onwaarschijnlijke schuifsaxofoon bevat, is hij op zijn bariton het meest herkenbaar. Vaak speelt hij ook nog elektronica, een vrij brede noemer waaronder in zijn geval vooral een soort feedback verstaan moet worden. Die feedback is grof en vol ruis, want als Gustafsson kan, zal hij altijd een flinke bak herrie produceren. Toch geldt ook daarvoor dat er muzikaliteit in te ontdekken valt.
We bespreken een aantal cd's van projecten en bands waaraan deze saxofonist zijn medewerking heeft verleend, te weten: The Thing - 'Bag it!' (Smaltown Superjazzz, 2009), Sonic Youth, Mats Gustaffson & Og Merzbow - 'Andre Sider Af Sonic Youth' (SYR 8, 2008) en The Original Silence - 'The Second Original Silence' (Smaltown Superjazzz, 2009).
Klik hier om de recensies te lezen.
Meer zien en horen?
In oktober geeft The Thing een paar concerten in Nederland met de Japanse gitarist Otomo Yoshihide. Op zaterdag 9 oktober spelen zij tijdens het Rumor-festival in het SJU Jazzpodium, Utrecht. Een dag later is het viertal te zien in het Grand Theatre in Groningen. En op woensdag 13 oktober staat The Thing featuring Otomo Yoshihide geprogrammeerd in Paradox, Tilburg.
(Sybren Renema, 6.9.10) - [print]
- [naar boven]

Festivalverslag
Jazz Middelheim 2010 Part 4
donderdag 12 augustus 2010, Park Den Brandt, Antwerpen
Wat ooit begon als een jazzpromenadeconcert, is nu het oudste jazzfestival van België. Op donderdag 12 augustus ging de 29ste editie van Jazz Middelheim op de vaste locatie Park Den Brandt van start met een programma vol internationale grootheden.
Het begon met Facing East, een band met José James (zang, loops, bells), Jef Neve (piano), Michael Campagna (tenor-en sopraansaxofoon, fluit), Neville Malcolm (bas), Richard Spaven (drums). Zij wilden de muziek van John Coltrane in nieuwe vormen gieten. Coltrane-composities werden in liedjes verpakt. Avontuurlijk en risicovol tegelijk, want uitsluitend pianist Neve en bassist Malcom wisten met hun geweldig solo's indruk te maken en daagden elkaar bovendien tot een topprestatie uit. Vooral Neve heeft zich uit de romantiek-hoek gespeeld en was energiek en temperamentvol. Echter: Coltrane's doordringendheid kwam niet volledig tot zijn recht. Op eerste plaats is de lichte stem van James meer geschikt voor popmuziek. Daarnaast was het ook moeilijk een dergelijke intensiteit te creëren op een locatie die op een feesttent leek.
Met saxofonist en zanger Archie Shepp kwam een vertegenwoordiger van de radicale jaren zestig op het podium. Shepp was niet meer zo radicaal en avant-garde als op jonge leeftijd, maar hij liet met zijn band - bestaande uit Tom McClung (piano), Steve McCraven (drums), Daryll Hall (bas) en speciale gasten Roswell Rudd (trombone) en Leon Parker (percussie) - solide en stevige jazz met veel elementen uit de rhythm-and-blues horen. Het optreden werd aangevuld met inspirerend en expressief spel van trombonist Rudd. Een plezierig concert van een allrounder en entertainer uit de goede oude tijd.
Van een totaal andere sfeer was het optreden van het McCoy Tyner Trio met speciale gast Joe Lovano. Hier lag de nadruk op harmonie en sensuele momenten. Met drummer Eric Gravath en bassist Gerald Cannon speelde pianist Tyner vanuit het hart, met een fijn gevoel voor akkoorden. De stevig spelende Lovano zorgde voor verfrissende contrasten, terwijl Cannon en Gravath innig met elkaar communiceerden. Openhartig, maar tegelijkertijd met een voorname en gedistingeerde stemming, was het een charismatisch en waardig concert.
Klik hier voor een fotoverslag van deze festivaldag door Cees van de Ven.
Meer horen?
De Belgische cultuurzender Klara zond alle concerten van Jazz Middelheim rechtstreeks uit vanaf het festivalterrein. Klik hier om de concerten te herbeluisteren.
(Sabine Fleig, 5.9.10) - [print]
- [naar boven]

Vooruitblik
Jazz Brugge 'from Europe'
Met Jazz Brugge is de fraaie Vlaamse stad sinds 2002 een jazztraditie met een geheel eigen karakter rijker. Het vierdaagse festival vindt plaats van donderdag 30 september tot en met zondag 3 oktober. Bewust wordt gekozen voor topjazz van uitsluitend Europese bodem, uitgevoerd in diverse en bijzondere binnenlocaties. Jazz Brugge onderstreept deze eigen identiteit in het uitroepteken dat in het logo is verwerkt, en onderscheidt zich daarmee van Gent Jazz en Jazz Middelheim.
Het programma vermeldt vijf concerten per dag van onder anderen Enrico Rava Quintet, Courtney Pine Band, Keith Tippet, Cezariusz Gadzina, Luciano Biondini & Javier Girotto, Mikko Inanen, Michiel Braam, Bert Joris en het Brussels Jazz Orchestra.
Jazz Brugge brengt een programma dat uitmunt in vrijheid van musiceren, op basis van zeer uiteenlopende muziekstijlen. Dat kan eigenlijk ook niet anders met deze bijzondere bundeling van jonge en gelouterde jazzmusici uit alle windstreken van Europa. Er is een ruime randprogrammering van films, exposities en jamsessies.
Brugge zelf? Dat verveelt nooit. Wie genieten wil van een heerlijk herfstweekendje historie, culinaire verwennerij en jazz van de bovenste plank is eind van deze maand te vinden in Brugge.
Klik hier voor een uitgebreid programmaoverzicht en nadere informatie.
(Cees van de Ven, 3.9.10) - [print]
- [naar boven]
Lees verder in het archief...