Cd
Mark Alban Lotz – 'Bite! (LopLop, 2009)
Opname: oktober 2008
'Bite!' is een muzikale kijk op het leven van de vissen ondergedompeld in de diepten van de grote oceanen. Heeft het iets te maken met jazz? Weinig. Het is echter wel de inspiratiebron voor fluitist Mark Alban Lotz, pianist Albert van Veenendaal, cellist Lysander le Coultre en drummer Alan 'Gunga' Purves om te improviseren en composities af te leveren. Het album bestaat uit een aantal zeer korte improstukjes (van twintig seconden tot anderhalve minuut) en een paar langere, uitgeschreven stukken.
In de korte stukken wordt vooral experimenteel gemusiceerd en worden sound effects geëxploiteerd, gebruikmakend van prepared instruments en zelfgemaakte instrumenten (bijvoorbeeld Purves' Brim Bram, een houten doos bespannen met rubber banden). Zo hier en daar roept het inderdaad het gevoel op aanwezig te zijn in de tropische waterwereld met al die sprookjesachtige vissen om je heen. De titels van de diverse stukjes spreken ook al voor zich: 'Fish Jive', 'Chasin The Clownfish' en 'Coral Lives'.
De lange composities worden gedomineerd door interessant samenspel en uitstekende improvisaties van fluitist Lotz en pianist Van Veenendaal. In Ernst Reijsegers ballade 'Tell Me Everything' speelt Lotz een zeer fraaie, ingetogen, heldere solo, begeleid door een dwingende continue akkoordenbegeleiding van Van Veenendaal. In 'Of Royal Herring' is de samenwerking tussen Lotz en Le Coultre zeer accuraat en van hoog niveau. Purves completeert een en ander met bizarre percussieve attributen. Wie hem wel eens live heeft meegemaakt, weet dat hij naast zijn enigszins onorthodoxe drumkitje – net als eertijds Han Bennink – een verzameling buitenissige ritme- en geluidsprullaria heeft.
De muziek van 'Bite!' staat ook erg dicht bij de hedendaags gecomponeerde en minimal muziek. Voorbeelden desbetreffend zijn 'The Bathyscaaf' en 'Seahorse Duet'. Deze cd laat horen dat er op het grensgebied van de hedendaags gecomponeerde en geïmproviseerde muziek verrassende en interessante resultaten kunnen worden geleverd. Mede ook dankzij de uitmuntende prestaties van de opnametechnicus.
Meer horen?
Op de website van Mark Alban Lotz kun je fragmenten beluisteren van drie tracks van deze cd: 'Jellyfish Lullaby', 'Bite!' en 'Habidi Brown Fish'.Labels: cd
(Jacques Los, 3.12.09) - [print]
- [naar boven]
Concert
Gevarieerde avond met Paul van Kemenade en consorten
Duo Michiel Braam-Paul van Kemenade / Paul van Kemenade Quintet, dinsdag 10 november 2009, Musis Sacrum, Arnhem
Paul van Kemenade is een allround persoonlijkheid in de Nederlandse jazz met een behoorlijke staat van dienst. Naast programmeur en organisator, zoals bij het komende Stranger Then Paranoia-festival in december, is hij bovenal een uitstekende muzikant. Zo was te horen in de intieme concertzaal van het Musis Sacrum in Arnhem. Uit zijn 30-jarig jubileum als muzikant twee jaar geleden is een geslaagde samenwerking met pianist Michiel Braam voortgekomen.
De twee speelde een geslaagde eerste set van deze avond. De heren waren volstrekt aan elkaar gewaagd. Van Kemenade kan met zijn herkenbare lyrische krachtige toon zeer overtuigend uithalen, om vervolgens fluisterzacht een thema te spelen. Zoals te horen was in de compositie 'Bramen Plukken'. Ook Braam speelde met veel variatie, van trefzekere fortissimo akkoorden tot subtiele watervalletjes en uitermate swingende ragtime-ritmes. Ook in 'Q10', een nummer van de hand van Braam, was deze variatie te horen. Een zachtmoedig, klassiek getint thema, dat overliep in vrolijke getinte en swingende tempoversnellingen.
Het laatste gedeelte van de eerste set werd afgesloten met een stuk waarin meerdere composities verwerkt waren, zoals de schitterende passage 'Tune Voor N'. Van Kemenade schreef dit stuk voor Niko Langenhuijsen en zette het al in 1981 op de plaat (BVHaast) samen met pianist Ron van Rossum. Een walking bass, door Braams linkerhand gespeeld, gaf een sterke spanningsboog waarop uitstekend geïmproviseerd kon worden. Beide muzikanten speelden met het grootste gemak, zo leek het. Dat is knap, want de composities zaten vernuftig in elkaar en ook het spel zelf was technisch dik in orde.
In de tweede set speelde Van Kemenade met zijn kwintet, wat in verschillende bezettingen al zo'n 27 jaar bestaat. Dat zegt ook iets over het unieke concept van de band; eigenzinnige lyrische composities die geworteld zijn in de jazztraditie, maar waarin inventieve uitstapjes worden gemaakt richting wereldmuziek, met volop ruimte voor improvisatie.
Zo werd er in het nummer 'Jajaja Mr. Mingus' - uiteraard een ode aan bassist en componist Charles Mingus - met passie gemusiceerd met een bruisende ritmesectie, waarbij Van Kemenade en trombonist Louk Boudesteijn fraaie melancholieke melodielijnen speelden. Het nummer vond een climax in een door de blazers ingezette tempoversnelling met uitbundig swingende Zuid–Amerikaanse ritmes. Boudesteijn soleerde sterk in de ballad 'On A Wednesday'. Drummer Pieter Bast en Wiro Mahieu, die zowel op basgitaar als contrabas uitstekend uit de voeten kan, vormden in deze set een sterk op elkaar ingespeelde ritmetandem.
In het slotstuk, dat van Van Kemenade de titel 'Het Is Nog Altijd Herfst' mee kreeg, werd uptempo en met een funky inslag gemusiceerd. Stevig drumwerk van Bast met vette accenten en roffels en stuwend spel van toetsenist Rein Godefroy zette de toon. Mahieu maakte indruk met een trefzekere solo op basgitaar. Het nummer toonde de kracht van de band; sterke individuele kwaliteiten van de bandleden afzonderlijk, zich uitend in de volop aanwezige soloruimten, die ingebed zijn in sterke composities waarin uiteindelijk het hechte groepsgeluid centraal staat. Een compliment voor Paul van Kemenade en zijn muzikale consorten!
Klik hier voor een fotoverslag van dit concert door Maarten van de Ven.
(Koen Scherer, 3.12.09) - [print]
- [naar boven]
Nieuws
Jazz At The Concertgebouw: J.J. Johnson
Bij Muziek Centrum Nederland is vandaag de derde cd in de serie Jazz At The Concertgebouw verschenen: 'What’s New' van J.J. Johnson. De trombonist wordt bijgestaan door een groep bestaande uit tenorsaxofonist Bobby Jaspar, pianist Tommy Flanagan, bassist Wilbur Little en drummer Elvin Jones. Op deze cd staan nooit eerder uitgebrachte opnamen van het concert dat het J.J. Johnson Quintet op 17 augustus 1957 gaf in het Amsterdamse Concertgebouw. Het boekje bij de cd bevat unieke foto's die Ed van der Elsken tijdens dat concert maakte. De uitgebreide toelichting is van jazzjournalist Bert Vuijsje.
In de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw hebben vele bekende Amerikaanse jazzmusici op het podium van het Concertgebouw gestaan. In de cd-serie Jazz At The Concertgebouw brengt MCN opnamen uit van deze legendarische nachtconcerten. Eerder verschenen in deze reeks 'Indian Summer – The Complete 1955 Concerts in Holland' van Chet Baker (2007) en 'Western Reunion – The Sextet Live in Amsterdam 1956' van Gerry Mulligan (2008).
De cd is verkrijgbaar bij MCN (per e-mail: mic@mcn.nl) voor € 18,- exclusief verzendkosten. Of bij de gespecialiseerde platenzaak.
(Maarten van de Ven, 2.12.09) - [print]
- [naar boven]
Concert
Precies en consciëntieus musiceren, zonder opsmuk
Carla Bley & The Lost Chords, zaterdag 21 november 2009, Bimhuis, Amsterdam
Voor het eerst trad Carla Bley in het nieuwe Bimhuis op. Ze vond het geweldig. Ze was vooral te spreken over de voorzieningen, zoals de kleedkamer, maar in het bijzonder 'the cafetaria'. Haar droge, humorvolle aankondigen vormden een charmant en aangenaam onderdeel van haar optreden. Van eenzelfde kaliber waren (de titels van) haar composities. Bijzonder compositorisch materiaal, dat zonder uitzondering zeer harmonieus en makkelijk in het gehoor ligt. Componeren is dan ook haar grootste kracht. Haar andere sterke punt is het leiden van grote formaties.
Reeds in 1964 formeerde Bley met haar tweede echtgenoot (haar eerste was pianist Paul Bley), de trompettist Michael Mantler, het Jazz Composers Guild Orchestra. Zowel voor die bigband (waarvan de naam al snel werd ingekort tot Jazz Composer's Orchestra) als Charlie Haden's Liberation Music Orchestra leverde zij talrijke composities aan. Haar reputatie werd gevestigd door het schrijven van de jazzopera 'Escalator Over The Hill' in het begin van de jaren zeventig. Sindsdien maakte zij met haar diverse grote orkesten talloze opnamen, onder andere voor het befaamde ECM-label.
Inmiddels de zeventig gepasseerd speelt en toert de pianiste vooral met haar kwartet The Lost Chords, met haar levensgezel c.q. bassist Steve Swallow, de Engelse saxofonist Andy Sheppard en drummer Billy Drummond. Het is een beschaafd kwartet, qua uiterlijk en speelwijze. Er wordt zonder opsmuk precies en consciëntieus gemusiceerd. Vooral ook ingetogen. Niemand vliegt uit de bocht.
Drummond is de ideale slagwerker voor deze formatie. Zelden heb ik een drummer zo ingehouden zien en horen spelen. Het paste uitstekend in het het nogal introverte concept van het kwartet. Maar welke drummer kan dat aan?! En dan nog swingen ook. Een drummer om zuinig op te zijn. Evenzo muzikaal terughoudend stelde Swallow zich op. Dat betekende dat de voornamelijk zacht blazende solist, saxofonist Sheppard, zeer goed tot zijn recht kwam. Zijn klassieke en warme geluid werd gecombineerd met bedachtzame moderne improvisaties. Zijn geluid en manier van spelen deden sterk denken aan Hank Mobley, met dien verstande dat Sheppards sololijnen eigentijdser waren, meer beïnvloed door John Coltrane.
Pianiste Bley beperkte zich tot zeer korte solo's. Het valt haar te prijzen dat ze haar zwakte kent. Haar speelwijze is nogal basic en haar improvisaties blijven dicht bij het thema. Haar spaarzame notenkeus doet denken aan die van Monk, doch zonder diens intensiteit en kracht. Door haar en de groep werd het summum van ingetogen, bijna introverte, kamerjazz gespeeld. Het past heel goed bij deze good looking fragiele dame, tevens één van de belangrijkste componisten in de hedendaagse jazz: Carla Bley.
Klik hier voor een fotoverslag van dit concert door Herre Vermeer.
(Jacques Los, 1.12.09) - [print]
- [naar boven]
Cd
aRTET - 'Watts Up' (W.E.R.F., 2008)
aRTET is een Belgisch kwartet onder leiding van gitarist en componist François Delporte, dat in 2006 het Jong Jazztalent Concours in Gent won. Nou zegt dat op zich niet zo vreselijk veel; de lat voor die talentenjacht ligt niet bijster hoog. Maar allee, als achtergrondmuziekskes bij uw pintje Duvel voldoen de verrichtingen van de jongelui daar door de bank genomen uitstekend.
Het onderhavige kwartet gaat nogal eclectisch te werk. Sommige rustige nummers verwijzen naar het traditionele ECM-idioom, elders staat gitarist John Scofield in een hoekje van de Jet Studio in Brugge te luisteren. Tja, wat in de jaren zeventig nog volop avant-garde was, is dertig jaar later hopeloos mainstream. Helaas haken de composities van Delporte zich niet in je oor. Het ene stuk klinkt bedachtzaam, het volgende toont wat meer pit, maar veel meer differentiatie zit er niet in. Duidelijk is dat de jonge musici ijverig hebben gestudeerd en goed naar elkaar luisteren. Veel optredens zullen er tot dusver niet in hebben gezeten, aangezien de Belgische clubscene aan die van Nederland is gewaagd.
Een nummer als 'The Rope' klinkt krachtig, om niet te zeggen macho; merkwaardig genoeg knapt de spanning zodra drummer Lionel Beuwens gaat soleren. 'Rain' evoceert een warme zomerse bui, wanneer de meeste neerslag in feite de laatste druppels zijn die uit het bladerdak omlaag komen. Maar misschien hoor ik het wel helemaal verkeerd en zitten de muzikanten hier berustend uit het venster naar een herfstige hoosbui te staren, wachtend tot de kasseien weer droog zijn.
Deze recensie verscheen eerder in Jazz.
Meer horen?
Op de MySpace-pagina van aRTET kun je vier tracks van deze cd beluisteren: 'Thin Ice', 'You Said', 'The Rope' en 'Madrid-Istanbul'.(Eddy Determeyer, 1.12.09) - [print]
- [naar boven]
Lees verder in het archief...
