Draai om je oren - Jazz & meer

		Draai om je oren Jazz en meer - Weblog

In memoriam / Jazztube
Fred Van Hove

Op 13 januari is op 84-jarige leeftijd pianist Fred Van Hove overleden, een boegbeeld van de Europese free jazz en de geïmproviseerde muziek. Zijn belang voor de vrije muziek bij ons en in het buitenland is moeilijk te overschatten.

Fred Van Hove was een gentle giant. Zijn aanpak en filosofie inspireerde verschillende generaties musici en ook vandaag nog wordt hij geroemd om zijn precisie en pianistiek meesterschap. Hij nam het ook letterlijk op voor de muzikanten als voorzitter van WIM (Werkgroep Improviserende Musici). Zo ijverde hij voor speelplekken en steun voor avontuurlijke muziek en hij organiseerde het Free Music Festival vanaf 1972.

Zijn hart ging uit naar geïmproviseerde muziek: "De improviserende muzikant moet de muziek spelen die het moment nodig heeft." Van Hove was ervan overtuigd dat geïmproviseerde muziek niet bestaat vooraleer ze gespeeld is. En wat gespeeld is kan je niet herhalen. Het gaat erom je eigen sound en taal te ontwikkelen op je instrument. Dat betekent dat we de stem van deze pianist, improvisator, componist, accordeonist en orgelist nooit meer zullen horen. De Europese vrije muziekscene, waarmee zijn naam onlosmakelijk verbonden is, zal dus nooit meer hetzelfde zijn.

Tijdens een concert van Fred Van Hove vielen alle conventies weg. Dan werd je binnengezogen in zijn wereld. Je kon verrast worden door de mooie klanken of hoe aimabel zijn muziek ineens kon klinken. Zijn radicale visie leek ineens bijzaak, want de muziek oversteeg elke theorie. Dit was een muzikant die minutieus een sfeer en een set opbouwde en de cascade van noten moest je gewoon over je laten komen. Hij wist goed waar hij mee bezig was.

Van Hove was geboren en getogen Antwerpenaar. Fred zei zelf dat hij meer beïnvloed was door het klokkenspel van de Antwerpse kerktorens dan door Cecil Taylor. In 1966 begint hij samen te spelen met Peter Brötzmann en Han Bennink. Hij zou altijd blijven proberen om wat gangbaar was te omzeilen en eventuele codes te doorbreken. Als hij opnieuw solo gaat spelen voelt dit als een nieuwe wereld vol mogelijkheden. Het instrument werd gemanipuleerd en geprepareerd, maar toch brengt dat hem altijd terug bij de melodie.

Hij was ook een uitstekend componist, denk maar aan zijn projecten voor WIM en 'T Nonet Fred Van Hove. Zijn discografie is uitgebreid en indrukwekkend. Hij werkte samen met Tony Oxley, Phil Minton, Paul Lytton, Steve Lacy en Cel Overberghe. Recenter was vibrafonist Els Vandeweyer een vaste waarde.

Zijn 80ste verjaardag vierde hij in 2017 samen met jonge en oudere topmuzikanten zoals Niels Van Heertum en Seppe Gebruers tot Hamid Drake en Evan Parker. In datzelfde jaar mocht hij de Klara Carrièreprijs in ontvangst nemen. Mede dankzij Sound in Motion kreeg hij op hoge leeftijd de erkenning en aandacht die hij verdiende.

Fred Van Hove had sinds enkele jaren gezondheidsproblemen, maar dat belette hem niet om nog enkele weergaloze concerten te geven. In 2019 verscheen het boek 'Fred Van Hove at 80' via Dropa Disc. In 2020 maakte regisseur Philippe Cortens in opdracht van Studiecentrum Vlaamse muziek een documentaire over de carrière van Van Hove. 'Fred Van Hove: An Improvised Life' is een portret van een muzikant waarbij compromissen geen deel uitmaakten van zijn repertoire.

Bedankt voor de muziek en alle inzet, Fred. Goede reis. We gaan je missen.

Dit artikel verscheen ook op Klara, waar je via het programma Late Night Jazz een eerbetoon aan Van Hove kunt terugluisteren. Op 19 februari zou Fred Van Hove 85 zijn geworden. In dat kader laat Lies Steppe op 21 februari in datzelfde programma recent werk van de pianist horen.

In de Jazztube hierboven zie je een gedeelte uit het concert dat Van Hove met Quat gaf bij JazzCase in Pelt op 19 september 2013. | Foto's: Cees van de Ven

Labels: Fred Van Hove, in memoriam, jazztube