Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog
zondag 16 maart 2025
 


Cd
Christian Meaas Svendsen portret - deel 2
Christian Meaas Svendsen with Nakama & Rinzai Zen Center Oslo - 'New Rituals' (Nakama, 2019)
Opname: oktober 2017 / januari 2018

Bijzondere tijden, zo ongeveer alles ligt stil door een om zich heen grijpend virus, vragen om bijzondere muziek. 'New Rituals' is daarvoor op maat gesneden. Het verhaal neemt een aanvang als bassist Christian Meaas Svendsen op een zondag in 2012 voor het eerst het Rinzai Zen Center in Oslo bezoekt, na het lezen van een stukje tekst over het boeddhisme. In de loop van de tijd ontstaat het idee om iets te doen met de soetra's die gebruikt worden als onderdeel van de meditatie en zie, 'New Rituals' is het resultaat. Het werd uiteindelijk een uitgave in drie delen waarbij de tien soetra's drie keer worden uitgevoerd: door Nakama en het koor van het zencentrum, door Nakama zonder koor en solo door Svendsen op bas. Beginnen doen we dus met het koor en Nakama, bestaande uit vocaliste Agnes Hvizdalek, violist Adrian Løseth Waade, pianist Ayumi Tanaka, drummer Andreas Wildhagen en Svendsen zelf. De gezangen kennen een tekst, maar die is er niet om begrepen te worden, verre van. Die tekst dient veeleer om in een trance te geraken. Een gebruik waar Svendsen in zijn composities nauw bij aansluit.

Doordringend is het ritmisch patroon in de 'Lotus Sutra', opvallend de rol van pianist Tanaka. Hij neemt zeer percussief de leiding, terwijl we het koor de woorden horen dreunen. De kracht van dit eerste, bijna 17 minuten durende stuk zit in de monotonie. Juist door de herhaling en de zeer geringe mate van variatie ontstaat de trance. In 'Shakyamuni Eko' horen we de Ino, zeg maar de voorzanger, solo: Peter Davami. Het gaat toepasselijk vergezeld van gongslagen en ander slagwerk, waarna het koor weer ritmisch bijvalt. Svendsen sluit met veel respect aan bij de gezangen die in de zenpraktijk worden gebruikt. Aan alles is te merken dat hij zich hier duidelijk thuisvoelt. Tegelijkertijd gaat hij absoluut een paar stappen verder. De vioolpartij in 'Patriarch Eko' is duidelijk geïnspireerd op de westerse klassieke muziek en stukken uit de eerdergenoemde 'Lotus Soetra' doen ook denken aan Scandinavische folk.

Voor Nakama hanteert Svendsen hetzelfde geraamte, maar hij vult het wel geheel anders in. Hier herkennen we zeker ook de vrije improvisatie waarmee Svendsen - deel uitmakend van Paal Nilssen-Love's Large Unit, Hungry Ghosts en The Big Yes! - meer dan vertrouwd is. Mooi klinkt het zeer subtiele spel van Svendsen, Tanaka en Wildhagen in 'Heart Sutra'. Samen geven ze een ietwat duister, sloom ritme vorm. Wildhagen horen we uitgebreid met zeer stemmig percussiespel in 'Shakyamuni Eko', een versie waarin ook zang te horen is. In 'Dharani For The Great Passionate One' trekt Hvizdalek unisono op met de instrumentalisten. Het repetitieve, zo kenmerkend voor deze rituelen, weet het kwintet hier uitstekend te treffen. Dit deel wordt afgesloten met het meesterlijk trage 'The Four Great Vows'.

Op de derde schijf vinden we Svendsen solo. Door het gebruik van de strijkstok en de ingetogen klankwereld sluit Svendsen hier nog het meest aan bij de hedendaags gecomponeerde muziek. Bijzonder is de afwisseling in 'Lotus Sutra' tussen het donkere repetitieve motief en de lichte accenten. In 'Heart Sutra' horen we Svendsen zelf chanten terwijl hij in een vaag ritme aan zijn snaren plukt. Hetzelfde procedé volgt hij in 'Dharani for Preventing Disaster', maar dan ritmischer en met vocale klanken die diep uit zijn keel komen. Apart is ook het sterk stromende, zeer ritmische spel in 'Dharani for the Great Passionate One'. Wat Svendsen hier precies doet is me niet duidelijk, maar het klinkt absoluut zeer bijzonder. In 'Patriarch Eko' zoekt Svendsen het dan weer in een relatief hoog register. Bijzonder is ook het tribaal ritmische col legno spel in 'The Final Instructions of Master Közen Daito', voor we ook deze schijf eindigen met een stemmige klankwolk: 'The Four Great Vows'.

Labels: ,

(Ben Taffijn, 16.4.20) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Loek van den Berg - 'Seafarer'
Klik op de hoes om een paar tracks van dit album te beluisteren







Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.