Bassisten zijn het bindingsmiddel van de muziek. Oorspronkelijk vooral in een functionele rol, zo'n beetje de link tussen ritme en harmonie, maar gaandeweg kregen ze een grotere vrijheid toebedeeld. Toch zijn solo basalbums eerder zeldzaam. Een bas is onmisbaar, maar heeft op z'n eentje misschien te weinig directe zeggingskracht, zo zegt een van de clichés. De Utrechtse bassist Dion Nijland laat geen spaander heel van die uitspraak.

Nijland is misschien wel een typevoorbeeld van de moderne, veelzijdige bassist. Actief in uiteenlopende stijlen, met ervaring in multidisciplinaire projecten en actief als improvisator, componist en docent. Momenteel vooral in de weer met projecten DEON en HOT (Het Orgel Trio), maar hiervoor onder meer ook met Talking Cows en Dimami, én regelmatig te horen aan de zijde van goed volk als Anton Goudsmit, Steven Kamperman, Joost Buis, Corrie van Binsbergen en Bo van de Graaf. Hij is een drukbezet figuur van het soort dat vaak geen tijd over heeft voor soloprojecten, maar kijk.

'When I play there is sound, energy, chaos, silence / when I play there is me' luidt het motto van de plaat, en dat is dan ook wat je krijgt: een artiest die zijn muzikale identiteit naar voren schuift. Het is daarom geen confrontatie met zichzelf, maar een combinatie van de bestanddelen van zijn kunst. Dat gebeurt met 19 tracks, waarvan de meerderheid geïmproviseerd is. Een behoorlijk aantal, maar de nummers zijn doorgaans zo compact (gemiddeld net geen twee minuten) dat ze ook voor niet-bassisten en nieuwe ontdekkers verteerbaar zijn. Bovendien gaan ze geen melodie, puls of herhaling uit de weg, waardoor de muziek best toegankelijk blijft.

Toch is dit niet zomaar een staalkaart van de mogelijkheden, geen exhaustieve lijst van stijlen en technieken, om maar te laten horen wat mogelijk is. Het is evenmin een duik in ongebruikelijke technieken of textuuronderzoek. Nee, Nijland laat de bas zingen en resoneren, speelt vlugge loopjes en zacht golvende zijwegen, keert melodische cellen binnenstebuiten, hanteert nu en dan de strijkstok, laat alles ademen. Dat zorgt ervoor dat je in de kop van het album meteen al slingert tussen suggestieve ideeën, pastorale mijmering, plastische grilligheid en dromerig pulseren. Het album wordt zo een aaneenschakeling van compacte muzikale verhalen. Nu eens verrassend rijk en vol kleine, uitgewerkte details, dan weer met grovere vegen en directe expressie.

Als de strijkstok erbij komt kijken, kan dat ook in verschillende gedaantes gebeuren: in 'Slippery Stroke' heeft het iets van een grillige ontwijkingsdans, terwijl 'Anthill' in de lijn ligt van filmische kamermuziek. En net zoals het ademen al benadrukt wordt met opener 'I Breathe', zo komt de ademhaling nog wel een keer op het voorplan: in 'Head Hands And Hums' wordt Nijlands mond een soort van sissende, zuchtende motor, terwijl de plofklanken in 'Janna’s Jive' het ritme op gang brengen. Zet zo'n passages tussen stukken die het meer moeten hebben van speelse exploratie ('B Ray'), of van het vingervlugge ('E’s Flat And So Am I') én verkenningen als 'Walking Beast', en je hebt een album dat de aandacht weet vast te houden.

Misschien is dat wel een van de mooiste aspecten van 'I Play Me'. Door zijn eigen identiteit te laten spreken maakte Nijland geen album op maat van collega-bassisten, laat staan enkel voor zichzelf, maar voor elke luisteraar die er oren naar heeft, getraind of niet. Het is een ambitieus album zonder pretentie, veelzijdig en toch behapbaar. Daardoor krijg je misschien wel de smaak te pakken. En laat dat net de albums zijn die blijvend gekoesterd worden.

Deze recensie verscheen ook op Enola.be | Foto: Cees van de Ven

Labels: cd, Dion Nijland

(Guy Peters, 7.11.21) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.