Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog


 


Reportage / Jazztube
Honderd jaar na dato
Lezing over de eerste jazzplaat door Hans Esman en Victor Bronsgeest, met muzikale illustraties, zondag 26 februari 2017, Le Petit Theatre, Groningen

Het was zondagmiddag 26 februari half vier precies honderd jaar geleden dat vijf jongelui de studio van de Victor Talking Machine Co., 46 West 38th Street (elfde verdieping) in New York binnenstapten om daar 's werelds eerste jazzplaat op te nemen. Deze historische daad van de Original Dixieland Jazz Band (ODJB) werd in Le Petit Theatre, 5933 kilometer verderop, gevierd met een lezing met livemuziek. En eerlijk is eerlijk: de 'Livery Stable Blues' bleek live een stuk sterker dan wat de mannen van cornettist Nick La Rocca, gehinderd door de technische beperkingen van die tijd, ervan bakten. De matige geluidskwaliteit van die eerste Victor-78 toerenplaten is een handicap voor de huidige generatie luisteraars – live zal de ODJB ongetwijfeld heel wat krachtiger en spannender zijn geweest.

ODJB-kenners Hans Esman en Victor Bronsgeest deden het verhaal van die historische opnamen powerpuntig uit de doeken. (Het eigentijdse gehannes met laptops, snoertjes, een Victrola-hoorn en microfoons was een charmante en adequate vertaling van de problemen van de betrokkenen in 1917.) De verrichtingen van de jazzpioniers werden door de inleiders in historisch perspectief geplaatst. Van sommige onderwerpen, zoals betreffende de veile vrouwen Mata Hari en Marlene Dietrich, werd niet helemaal duidelijk wat die met die eerste jazzplaat te maken hadden. Maar de gememoreerde torpedering van de RMS Lusitania, op 7 mei 1915, was wel degelijk relevant. Die daad was aanleiding voor de Verenigde Staten om zich actief met de Eerste Wereldoorlog te gaan bemoeien. Wat op zich een linke zaak was, daar destijds een op de tien Amerikanen van Duitse afkomst was, zoals Esman opmerkte. Vandaar dat het nummer 'War Cloud', dat op 25 juni 1918 werd opgenomen, werd omgedoopt in 'Fidgety Feet'.

Pianist Nanne van der Werff maakte met een stevig stukkie stride duidelijk dat er, behalve dixieland jazz, ook andere vormen van op ragtime gebaseerde muziek populair werden in de jaren tien. Zoals ook de blues, die gastvrouw Sharon Doelwijt ('Ain’t Nobody’s Business') liet klinken. Ad Houtepen (cornet en sax), Bronsgeest (trombone), Hans Bosch (klarinet en sax), Van der Werff en Lielian Tan (slagwerk) kweten zich nauwgezet van hun taak. Die oude stukken zijn zo simpel nog niet. Je moet een goed evenwicht zien te vinden tussen individuele vrijheid en de cohesie van het collectief. Op cornet heeft Houtepen net dat breekbare dat kenmerkend is voor honderd jaar oud porselein, casu quo koper.

Hoe jazz er een eeuw na 'Livery Stable Blues' in Nederland bijstaat, kon je na de herdenkingsplechtigheid in brouwerij en proeflokaal Martinus horen, het nieuwe, stijlvolle pied-à-terre van de Stichting Jazz in Groningen. Daar speelde het trio van tenorist Mete Erker enerverende en coherente muziek, waarin je met een beetje goeie wil de erfenis van klarinettist Larry Shields nog terug kon horen, plus echo's van tussenpausen Sonny Rollins en John Coltrane.

Meer informatie over het ODJB-project: bronsgeest@quicknet.nl.

In de Jazztube hierboven kun je die eerste jazzplaat, 'Livery Stable Blues', beluisteren.

Labels: ,

(Eddy Determeyer, 23.3.17) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.