Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog


 


Cd's
40 jaar Leo Records Part 2
Simon Nabatov - 'Readings - Gileya Revisited' (Leo, 2019)
Opname: 7-8 december 2018
Simon Nabatov - 'Readings - Red Cavalry' (Leo, 2019)
Opname: 7-8 december 2018

In dit tweede deel van het portret gewijd aan Leo Records belichten we twee cd's van pianist Simon Nabatov, waarvoor hij zijn inspiratie haalde uit de Russische literatuur, iets wat hij overigens al drie keer eerder deed. Nu met als basis een kwartet bestaand uit rietblazer Frank Gratkowski - eveneens veel te vinden op dit label - drummer Gerry Hemingway, Marcus Schmickler op elektronica en natuurlijk Nabotov zelf. Verder vinden we op beide albums een andere vocalist. Op 'Readings - Gileya Revisited' is dat Jaap Blonk en op 'Readings - Red Cavalry' schuift Phil Minton aan. Nabotov, hij was 20 toen hij met zijn ouders de Sovjet-Unie verliet om via Italië en de Verenigde Staten uiteindelijk in Keulen te belanden, groeide op met deze teksten.

'Gileya' was de naam van een groep schrijvers en dichters die rond 1910 deel uitmaakte van de beweging van de Russische Futuristen en verwantschap vertoonde met het Duitse Dada, het Franse Surrealisme en het Italiaanse Futurisme. Stuart Broomer citeert Nabatov in het begeleidend schrijven bij de cd als volgt: "I loved the idea of these guys, full of bustling energy and irreverence and the talent to back it all up! It gave me a very liberating feeling! I would say, among other factors, this helped me to cross from preinstalled piety for classical music... to the world of improvisation, jazz, fooling around, getting free from the burden of trying to be a part of a heavy legacy."

Beginnen doen we met het door Blonk gelezen 'Manifesto', begeleid door morsesignalen. "Of course I had to start there", merkt Nabatov op. "In my youth Morse code announced something cryptic and important, a kind of 'Attention, Attention', a call in a secret language." De combinatie Russische Futuristen en Jaap Blonk is een gouden combinatie, zo blijkt al snel. Het absurdistische element is bij hem in goede handen. In 'Kho-Bo-Ro' klinkt hij als een Rus met iets te veel wodka achter de kiezen, overigens prachtig begeleid door een fel blazende Gratkowski. Prachtig ook de taalcapriolen in 'The Heights', vormgegeven als een soort vreemdsoortige dialoog.

Maar het is niet alleen Blonk die deze materie uitstekend aanvoelt. In 'Spring' horen we Nabatov zelf met een voor hem typische prachtig abstracte solo, terwijl we hem in 'Shokretys' van zijn klassieke kant horen, overigens samen met een repeterend patroon van Gratkowski, die even daarvoor, in 'Intermission 2', zijn saxofoon nog binnenste buiten keerde. In 'Intermission 3' speelt Schmickler een grote rol in het combineren van originele geluidsopnamen met verontrustende noise, gevolgd door een onrustige solo van Hemingway.

Als basis voor 'Readings - Red Cavalry' diende het gelijknamige boek van Isaac Babel, de vermaarde Russische, maar ook Joodse schrijver en dichter. Joden werden weliswaar niet vervolgd in de Sovjet-Unie, maar evenmin verwelkomt. Iets dat ook Nabatov, eveneens Joods, aan den lijve ondervond. Het voornemen om iets te doen met Babel leefde dan ook al langer, maar was tot nu toe een brug te ver. Hij zegt er zelf over: "One of those elephants in the room is my Soviet-Jewish background, something I never accentuated much, and not all in music. After all, what was or is there to accentuate? Like most of 'us', I was not given any proper religious or historic education in that direction, and yet I was firmly attached to being Jewish, as seen by the majority in the Soviet Union, which is more or less clearly antisemitic in its core." Wat Nabatov aantrekt in 'Red Cavalry' is de wijze waarop Babel hier het gegeven thematiseert dat de communistische droom geen ruimte laat voor andere denkwerelden. Zoals Nabatov zelf aangeeft, heeft dit album wel iets van een hoorspel.

In 'Crossing The River Zbrucz' worden originele opnamen van Russische volksmuziek vermengd met de musici en de stem van Phil Minton. Pure hectiek, afgewisseld met fijnzinnige details. In 'The Church Of Novograd' horen we Minton de tekst voorlezen, om dat af te wisselen met getormenteerde stemklanken. Huilend, krijsend. Krachtig, staccato slagwerk kenmerkt het begin van 'Intermezzo 1', gevolgd door een puntig spelend kwartet. 'Gedali' klinkt intiem, met een intense klarinetsolo van Gratkowski en verstilde noten van Nabatov. Hemingway horen we zacht op de achtergrond, terwijl Minton zijn tekst uitspreekt. In 'The Tachanka Theory' speelt Gratkowski eveneens een hoofdrol. Op klarinet beweegt hij mee met Minton, terwijl Nabatov krachtige accenten plaatst. Tot slot van deze bijzondere set cd's horen we Schmickler en Nabatov in 'After The Battle' met een klankspel in het hoogste register, Minton flankerend.

Tot eind van dit jaar is een groot deel van de catalogus van Leo Records extreem goedkoop in het kader van The Sale of the Century.

Foto: Cees van de Ven

Labels: ,

(Ben Taffijn, 29.12.19) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sunny Five - 'Candid'
Klik op de hoes om een track van dit album te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.