Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog


 


Cd's
Evan Parker & Matthew Wright: Trance Map+ - 'Crepescule In Nickselsdorf' (Intakt, 2019)
Opname: 22 juli 2017
Derek Bailey, Han Bennink & Evan Parker - 'Topographie Parisienne' (Fou, 2019)
Opname: 3 april 1981

Een hoogtepunt tijdens de laatste editie van November Music was zonder meer het optreden van Evan Parker en Matthew Wight tijdens de Kunstmuziekroute op zondag 3 november. De twee, Wright achter de elektronica en Parker op sopraansax - maakten in 2011 samen 'Trance Map', waarna het duo in 2017 werd uitgebreid tot het kwintet Trance Maps+ ter gelegenheid van een festival waarbij Basil Kirchin werd geëerd, een van de eerste componisten die met elektronica werkte. In de zomer van 2017 volgde een optreden tijdens Konfrontationen in Nickelsdorf, dat onlangs door Intakt op cd werd uitgebracht onder de titel 'Crepescule In Nickselsdorf'. Zeven delen bevat het album, waarin we allereerst een bijzonder rijke wereld aan elektronisch voortgebrachte geluiden horen, met name sfeervolle veldopnames. Parker beweegt zich hier met een vederlichte toon op sopraansax soepel tussendoor.

Wrigth had in zijn eentje minder ter beschikking in Den Bosch, eerder noise en ruis dan veldgeluiden, maar wist met dit veel kalere muzikale landschap eveneens te overtuigen. Ook dat verhield zich prachtig tot Parkers overrompelende spel. Maar het moet gezegd, wat vooral opvalt bij Trance Map+ is de combinatie van veldgeluiden, deels duidelijk van vogels en van de sopraansax, die zeker in handen van Parker daar nogal eens naadloos mee samenvalt. In het tweede stuk krijgt de elektronica een ritmischer karakter, wat Parker de gelegenheid geeft om hier met zijn circulaire ademhalingstechniek een eindeloze stroom noten overheen te leggen. Het derde stuk, met een klanklandschap van kraak- en knarsgeluiden waar Parker de strijd mee aangaat, lijkt nog het meest op de set in Den Bosch. De typische Parker-stijl horen we ook in alle glorie in het zesde deel van dit bijzondere album, gevolgd door een mooie en zeer spannende elektronicafrase.

Een ander hoogtepunt in de carrière van Parker, die inmiddels een halve eeuw beslaat, is 'The Topography Of The Lungs', dat hij in juni 1970 opnam met gitarist Derek Bailey en drummer Han Bennink. Een samenwerking die in deze pure vorm pas een vervolg zou krijgen in 1977, waar geen opnames van beschikbaar zijn, en in 1981. Dat treffen op 3 april in het Parijse Théâtre Dunois werd eerder dit jaar door Fou Records, onder de titel 'Topographie Parisienne' uitgebracht, verdeeld over vier cd's. Tegen de vier uur muziek, en dat van één concert! De eerste twee cd's bestaan uit twee lange opnames van het trio. Op de eerste met bijzonder dwars spel van zowel Bailey als van Bennink; de noten schieten alle kanten op. Begint Parker nog redelijk melodieus, al snel geeft hij zich gewonnen. En terwijl Parker letterlijk noten uit zijn sopraansax perst, horen we Bennink met een serie spontane erupties. Bailey horen we ver op de achtergrond, zeer bescheiden plukkend aan zijn snaren, een ritmische bedding gevend. We hebben hier kortom te maken met een uiterst spontane vorm van improvisatie, waarin de drie musici continu op zoek zijn naar opwindende en spannende klanken en waarbij de ene prachtige muzikale vondst de andere opvolgt.

De tweede trioset vangt aan met hevig sputterend spel van Parker, waarna het trio in de groef schiet. Een prachtig hoogtepunt hierbij is de zeer ritmische solo van Bennink, waarin hij zijn stokjes benut op alles behalve zijn drumstel - een gimmick die we maar al te goed van hem kennen - en waar Bailey en Parker groots op inhaken met een spervuur aan klanken. De twee triosets worden aangevuld met diverse duosettings - we horen twee keer Bailey en Parker, twee keer Bennink en Parker, eenmaal Bailey en Bennink en twee solo's van Parker, waarin hij, in de eerste op sopraansax en in de tweede op tenorsax, die zo bekende, eindeloze stroom kleurrijke noten produceert. Bijzonder daarbij is dat hij verschillende patronen met elkaar weet te verweven, net alsof er meer dan één saxofonist aan het werk is. Van de duosets zijn met name die waarin Bennink een rol speelt bijzonder. En dan vooral omdat Bennink zich hier niet beperkt tot het drumstel. Zo horen we hem in de sets met Parker op klarinet en in het duet met Bailey op piano, harmonica en trombone.

Opvallend is verder dat, als Bennink eenmaal plaatsneemt achter zijn drumstel, hij dan ook volledig zijn eigen gang gaat en zich vrij weinig gelegen laat aan zijn medemusici. Dat pakt niet altijd even goed uit. Het meest kenmerkende voorbeeld van dat laatste is het begin van die set met Bailey. Filigramfijne geluiden zit deze te maken, nauwelijks hoorbaar, tot Bennink zich erin mengt en de nuance volledig aan gort slaat. Wat minder heftig had hier niet misstaan. Maar goed, het hoort bij de man, zoals we inmiddels weten.

Na vier schijven muziek, in al deze combinaties, is duidelijk wat we eigenlijk al vanaf het begin merkten: hier is sprake van grenzeloze creativiteit in musiceren en vooral improviseren. Sprankelend en onvermoeibaar. Een prachtig initiatief van dit Franse label om deze opnames zoveel jaar na dato alsnog uit te brengen.

Foto: Wim Riemens

Labels:

(Ben Taffijn, 5.12.19) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sunny Five - 'Candid'
Klik op de hoes om een track van dit album te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.