Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog
maandag 17 maart 2025
 


Cd's
Escalator - 'No-Exit Corner' (Not Two, 2018)
Opname: 12 december 2016
Paal Nilssen-Love & Ken Vandermark - 'Screen Off' (PNL, 2019)
Opname: 2008-2018
Ken Vandermark & Terrie Ex - 'Scaffolding' (Terp, 2019)
Opname: 2-3 december 2017

De uit Chicago afkomstige Ken Vandermark, zowel actief op saxofoon als op klarinet, is een graag geziene gast op Europese podia en festivals, waaronder die in Nederland en België. Zo speelt hij regelmatig op concerten georganiseerd door Sound in Motion en het Bimhuis, speelt hij graag samen met The Ex - waarover later meer - en vroeg hij nog niet zo heel lang geleden Jasper Stadhouders als bassist voor zijn formatie Made To Break. De drie albums die hier aan bod komen, zijn dan ook allemaal met Europese musici opgenomen, het beste bewijs van Vandermarks kosmopolitisme.

Zo stond hij in december 2016 in de Alchemia Club in het Poolse Krakow, met Escalator, een trio dat Vandermark vormt met bassist Mark Tokar en drummer Klaus Kugel. Vandermark gaat, zoals we dat eigenlijk wel van hem gewend zijn, in 'Left Sided Driver' direct van start met een meesterlijke solo op tenorsax, de noten buitelen over elkaar heen, terwijl Tokar en Kugel al even voortvarend ondersteuning bieden. Soms woest en rauw, vaak zeer ritmisch en meeslepend, maar continu in dat adembenemend hoge tempo. Ook als Vandermark even zwijgt en de ritmesectie alleen verdergaat en zelfs in die solo van Tokar. De belofte die de titel van dit tweede album doet, 'No-Exit Corner', wordt hier direct ingelost. Bijzondere bassolo's zijn er meer, maar die aan het begin van 'Everyday Fabric' mag er beslist zijn, zie het als een ietwat ludieke monoloog. Het is de opmaat tot een nieuw en bruisend hoogtepunt. 'Objective 49' en 'Message To The Past' zijn het meest experimenteel. In 'Objective 49', schieten de klanken alle kanten op is het wederom vooral de solo van Tokar die opvalt, terwijl we in 'Message To The Past' uitgebreid kunnen genieten van de kunsten van Kugel als percussionist, driftig in de weer met een strijkstok en zijn bekkens. Verder Vandermark hier op klarinet, op luisterrijke wijze de hoogste regionen afspeurend. Dan schakelt hij over op tenorsax en daveren we naar de uitgang.

In de 17 jaar dat Vandermark reeds met drummer Paal Nilssen-Love optreedt, onder anderen samen met The Ex-leden Andy Moor en Terrie Hessels in Lean Left, hebben zij al heel wat keren samen op het podium gestaan. En zoals dat gaat bij een concert maken fans met hun mobiele telefoon opnames die dan vervolgens op YouTube terechtkomen, meestal fragmenten van niet al te beste kwaliteit. Samen met producer Lasse Marhaug besloten de beide musici om met dit gegeven aan de slag te gaan. Ze kozen 21 fragmenten die door Marhaug als muziekclips in de meest logische volgorde aan elkaar werden geplakt tot een nieuwe, ruim 42 minuten durende compositie. Dat deze wijze van werken tot gevolg heeft dat de geluidskwaliteit niet altijd maximaal is, moge duidelijk zijn. Sterker nog, het is vaak eigenlijk niet om aan te horen wat hier gebeurt, geluidstechnisch dan, muzikaal is er niets mis. Tegelijkertijd verleent dit amateurisme, inclusief rauwe, ongepolijste overgangen en majeure verstoringen iets bijzonders aan dit album. Noem dit totaal niet coherente album gewoon maar een getuigenis van de mogelijkheden van de mobiele telefoon, een hommage aan de fan die het gehele nummer met zijn apparaat omhoog zit - overigens vaak behoorlijk irritant en, voorruit, een terugblik op tien jaar samenspelen. Maar een aanwinst binnen het oeuvre van deze twee kunnen we dit niet echt noemen. Alleen geschikt dus voor de trouwe fans van Vandermark en Nilssen-Love, die iedere noot in huis willen hebben.

In mei en juni van dit jaar deden Vandermark en Terrie Hessels (beter bekend als Terrie Ex) nog een aantal optredens, onder andere in De Ruimte en bij Sound in Motion, maar de opnamen op 'Scaffolding' stammen uit december 2017. De twee kennen elkaar niet alleen van Lean Left, maar ook van de talloze keren dat Vandermark de afgelopen jaren met The Ex samenspeelde. Maar hier dus als duo en wel op de meest hectische cd van de drie die hier aan bod komen. Direct in 'Fixed Length Pelican' botsen de twee in een krachtige explosie van klanken, om aansluitend in 'New Paper' nog een stap verder te gaan en onze zenuwen danig op de proef te stellen, terwijl Vandermarks melodie in 'Paid By The Kilometer' door Hessels vakkundig wordt ondermijnd. Boeiend samenspel ook in 'All The Numbers Across A Danish Car'. Lange lijnen blaast Vandermark op zijn klarinet, terwijl Hessels zijn gitaar als percussie gebruikt. Elkaar aftasten doen ze tevens in 'Second Hand Diary' - de twee zijn goed in het verzinnen van ludieke titels zoals u reeds merkte. Vandermark hier weer eens op tenorsax en Hessels zijn gitaar voor de verandering eens redelijk normaal hanterend. En zowaar subtiel: 'Instant Extant'. Een enkele aanslag op gitaar, spaarzame hoge noten op klarinet, stiltes. Boeiend tenslotte, 'Another Good Idea' en 'This Is Not Han’s Pipe', heerlijk sputterend spel hier van de twee, een creatief feest vol onverwachte geluiden.

Helaas is Ken Vandermark er niet bij als op 11 september The Ex zijn 40-jarig bestaan viert in het Bimhuis, Amsterdam. Verdere concerten volgen op 12 september in Vera, Groningen; 13 september in Worm, Rotterdam en 14 september in Doornroosje, Nijmegen. Terrie Ex is er vanzelfsprekend wel bij en ook Paal Nilssen-Love zal zijn opwachting maken.

Labels:

(Ben Taffijn, 8.9.19) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Loek van den Berg - 'Seafarer'
Klik op de hoes om een paar tracks van dit album te beluisteren







Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.