Concert
Verrassend omgaan met de traditie
Inland Empire, woensdag 24 oktober 2018, Paradox, Tilburg

Inland Empire, grote kans dat u dit kwartet niet kent. Cd's zijn er (nog) niet en in september 2016 lieten ze pas voor het eerst van zich horen. Nu staan ze ineens in Paradox met driekwart van de originele bezetting. Bassist Ole Morten Vågan, drummer Øyvind Skarbø en rietblazer Fredrik Ljungkvist zijn van de partij, pianiste Kris Davis helaas niet. Een nieuwe baan aan Princeton University gaat even voor. Niet getreurd: met pianist Alexander Hawkins is een meer dan uitstekende vervanger geregeld. Waardoor Inland Empire overigens beslist anders zal klinken, gezien de verschillende stijlen van beide pianisten.

De kwartetbezetting is een klassieke en dat geldt eveneens voor de ritmische, melodische basis van de zes stukken waar de set uit bestaat. De kracht zit hem in wat deze heren er vervolgens mee doen. Dat klassieke materiaal dient dan ook maar al te vaak als opstapje voor enigmatische uitweidingen, waarbij de klanken van de vier instrumenten telkens op verrassende wijze samenvallen. Hawkins kennen we daarbij inmiddels; hij is veelvuldig in het Amsterdamse circuit aan te treffen, als een pianist die op geheel eigen wijze vorm geeft aan het begrip ritme. Ook hij kent zijn klassiekers, maar is verre van een kopiist. Ljungkvist, onder andere actief in het fameuze Atomic, bedient zich van al even krachtige frases, maar is ook zeker in staat om een uitgebreid kleurenpalet in zijn spel naar voren te brengen. In 'Jag Vet', een stuk van Ljunkvist, horen we ze aanvankelijk samen en het is prachtig om te horen hoe de klanken van de beide instrumenten - Ljungkvist hier op klarinet - met elkaar verweven raken. Dan voegen op al even melodische wijze Vågan en Skarbø zich erbij, een prachtige ballad ontvouwt zich. Oeverloos klinkt Hawkins in de navolgende triopassage; schijnbaar achteloos knoopt hij de ene reeks akkoorden aan de volgende, zonder de melodie daarbij uit het oog te verliezen.

Vågan blijkt daarbij uitstekend te zijn in het neerzetten van een spannende groove, maar valt vooral op door de sfeer die hij met zijn contrabas weet neer te zetten. Grosso modo geldt ditzelfde voor Skarbø. Bijvoorbeeld in het begin van 'Hindright Bias', een compositie van de drummer, waar we het trio Ljungkvist (hier op tenorsax), Vågan en Skarbø horen in een straf ritmisch-melodisch patroon. En als Hawkins het patroon overneemt, is het aan Ljunkvist om te gaan dwalen in een vurige solo en aan Skarbø om zijn rockkant aan te spreken. Het lijdt tot een bijzonder explosief mengsel. Bijzonder is ook zeker 'Little Cage', een stuk van Vågan. De wijze waarop de diverse klanken hier met elkaar worden vermengd, is subliem: de hoge boventonen van de klarinet vallen prachtig samen met de melodie van de piano en de percussie van Skarbø - hij bedient zich hier van vilten stokken - vormt hier een prachtig contrast mee. Verder valt het zeer efficiënte gebruik van stiltes hier op, het verhoogt de spanning. In afsluiter 'Fighter' balt de energie zich nog één keer samen in een enerverende, coherente muzikale trip. We kunnen er weer even tegen.

Foto's: Cedric Craps & Cees van de Ven