Pagina's

donderdag, mei 24, 2018

Cd's
Ken Vandermark / Klaus Kugel / Mark Tokar - 'Escalator' (Not Two Records, 2017)

Opname: 5 mei 2016
Jeb Bishop / Matthias Müller / Matthias Muche - 'Konzert Für Hannes' (Not Two Records, 2017)
Opname: 6 mei 2016
Bobby Zankel & The Wonderful Sound 6 - 'Celebrating William Parker @65' (Not Two Records, 2017)
Opname: 21 januari 2017

Al enige tijd leefde het plan om een drietal cd's van het Poolse label Not Two Records onder de aandacht te brengen. Het kwam er niet van. Te veel nieuwe uitgaves doorkruisen plannen nogal eens. Maar goed, nu dan uiteindelijk toch. De cd's zijn inmiddels niet meer zo heel recent, maar daarmee niet minder interessant. En Not Two Records verdient de aandacht. Zij steken iedere keer weer hun nek uit voor het corps aan musici dat de vrije improvisatie hoog in het vaandel heeft. Dus ook op de drie albums die hier centraal staan. Landsgrenzen worden daarbij niet geschuwd, zodat we hier de toonaangevende musici uit New York en Chicago vinden, samen met die uit Duitsland, Polen en verder.

Een van de bekendste van deze musici is zonder meer rietblazer Ken Vandermark. Tientallen albums bracht hij inmiddels uit met een keur aan musici, maar altijd weet hij weer te verrassen. Zoals hier met percussionist Klaus Kugel en bassist Mark Tokar in een concert in de Alchemia Club in Kraków, dat verscheen onder de titel 'Escalator'. In '13 Lines' blaast hij een oeverloze stroom noten op zijn tenorsax, overrompelend begeleid door Kugel en Tokar. Kugel produceert snoeiharde riffs, een prachtig contragewicht vormend voor Vandermarks strapatsen en Tokar zorgt hier voor een al even stevige groove. En dan is daar 'Automatic Suite', waarin het trio een stomend ritme ontvouwt. Een explosieve mix aan klanken die, na een opvallend begin waarin we Vandermark op klarinet horen, gaandeweg aan kracht toeneemt. De opvallende kwaliteiten van Tokar krijgen een plek aan het begin van 'Flight'. Onvermoede klanken tovert hij hier uit zijn contrabas. Ritme en klankkleur gaan hier hand in hand. De lijn van '13 Lines' wordt doorgetrokken in het al even explosieve 'Rough Distance'. Vandermark blaast met zijn grillige, doch melodieuze patronen het stucwerk van de muren en Kugel laat het in Keulen donderen. Afsluiten doen we met 'End Numbers', dansend begeven we ons naar de uitgang.

Een dag later, maar dan in Keulen, geeft een ander eveneens trans-Atlantisch trio een concert. Dit bijzondere trio bestaat uit de trombonisten Jeb Bisop - uit Chicago, Matthias Müller en Matthias Muche - beiden uit Duitsland. Sterker nog, oorspronkelijk zou dit een kwartet geweest zijn, maar het vierde lid werd ziek en overleed uitgerekend op de dag van het concert! Vandaar de titel 'Konzert Für Hannes', oftewel Johannes Bauer. Recent vonden we 'Dark' van Hornstrom reeds bijzonder vanwege de aanwezigheid van twee trombones, naast bas en drums. Hier zijn het er echter drie en vinden we geen andere instrumenten. Saai? Welnu, overtuig uzelf. Nooit geweten dat je met louter drie trombones een zo divers klanklandschap kunt produceren. Melodieuze patronen in het hoog en het laag wisselen elkaar hier af in zes naamloze stukken af. Maar de trombone kan meer: hij kan sputteren, stotteren, stromen valse lucht produceren en anderszins verrassen. Hier hoort u het allemaal, letterlijk in alle toonaarden.

De uit New York afkomstige altsaxofonist Bobby Zankel en bassist William Parker kennen elkaar sinds 1973, ze speelden samen met de onlangs overleden Cecil Taylor tijdens diens Carnegie Hall concert in maart 1974 en ontmoetten elkaar nog vele malen nadien in wisselende samenstellingen. Zankels waardering leidde tot een tribute aan deze levende legende, 'Celebrating William Parter @65' geheten. Een bijzonder tribute, want Parker speelt zelf mee. De titel verwijst volgens Zankel naar Bodhisiattva Wonderful Sound "[that] uses music to enable other human beings to tap into their unlimited reservoirs of courage, hope and wisdom." Naast Zankel en Parker maken drummer Muhammad Ali, pianist Dave Burrell, violiste Diana Monroe en trombonist Steve Swell deel uit van dit sextet. Dit is improvisatie in de beste traditie, met prachtig samenspel - waarbij het duo Ali/Parker het geheel iedere keer tot grote hoogte stuwt - en sterke solo's. Zankel horen in het eerste deel, met een lichte, doorleefde toon, het ene moment messcherp, het andere dwars en gruizig; Monroe en Burrell overtuigen in het tweede deel van deze suite. Monroe met expressief spel op het scherpst van de snede en Burrell met zijn heerlijk percussieve, ietwat hoekige spel, zijn noten erin slaand - en let hier zeker ook op Parker die op de achtergrond driftig aan zijn snaren staat te plukken. Swell tenslotte pakt zijn kans in het derde deel met een al even enerverende solo, krachtig en eclatant. De man om wie het in dit tribute allemaal draait, William Parker, horen we verderop in een bloedmooie solo, Krassend en piepend vreet hij zich een weg door de noten. Mooier kan niet.