Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog


 


Concert
Samenwerking in actie
Alexander von Schlippenbach Trio / Fish-Scale Sunrise, zaterdag 2 december 2017, Bimhuis, Amsterdam

Beroepsmatig ben ik geïnteresseerd in samenwerkingsprocessen. Wat zorgt ervoor dat een team goed functioneert? En aan de andere kant: wat staat goede samenwerking in de weg? Het zijn interessante vragen, die niet alleen in onze dagelijkse werksituatie opgaan maar ook in de muziek. Overigens voor musici eveneens een werksituatie! De volledig vrije improvisatie is daarbij wellicht nog wel het meest interessant. Zonder afspraken vooraf betreden musici hier het speelveld en moet die samenwerking dus plaatsvinden in het moment. Pianist Alexander von Schlippenbach, percussionist Paul Lytton (die Paul Lovens vervangt) en tenorsaxofonist Evan Parker hebben er in die vrije improvisatie reeds een leven opzitten. Alle drie stonden ze aan de wieg van de Europese geïmproviseerde muziek en inmiddels werken Von Schlippenbach en Parker al ruim veertig jaar samen in het Alexander von Schilippenbach Trio en hebben beiden er ook al heel wat uren met Lytton opzitten. De set van een uur die het trio verzorgt in het Bimhuis zit vol met van die momenten waarin de spontane samenwerking vorm krijgt. Het is daarbij vooral interessant om naar die musicus te kijken die even niet meespeelt en wacht. Wacht op het moment dat hij weer iets kan toevoegen. In een prachtig duet tussen Von Schlippenbach en Lytton zie je ze beiden om beurten die afwegingen maken, in een split second. Bijna onmerkbaar, behalve als je er oog voor hebt.

Als dit duet plaatsvindt is driekwart van de set reeds ten einde. Voor dat moment gebeurde er veel. Na een stormachtig begin, waarin we ons als luisteraars in het oog van de orkaan waanden, krijgen we een eerste duet Von Schlippenbach-Lytton, waarin het puntige, hoekige pianospel van eerstgenoemde het meeste opvalt. Dan horen we Parker in één van die oeverloze solo's, waarin hij zijn toon middels circulaire ademhaling eindeloos lijkt te kunnen vasthouden. Op een later moment, wederom in een duet van de pianist en de drummer, horen we de blues door Von Schlippenbachs nadruk op de lage noten. En dan is dat eerder beschreven moment daar. Een verrassend moment vinden we nog bijna aan het slot van deze enerverende set. Von Schlippenbach is gaan staan - iets wat hem helaas niet meer zo heel gemakkelijk afgaat - en slaat met vlakke handen op de snaren van de piano, Parkers sax klinkt als een misthoorn en Lytton bespeelt een scala aan gongs en andere attributen die hij op zijn trommels heeft gelegd. Kleurrijke klanken worden ons deel. Afsluiten doen de heren in stijl, met een enerverende stroom van klanken die ze uit laten gaan als een nachtkaars.

Fish-Scale Sunrise, het trio dat rietblazer Ab Baars heeft gevormd met pianiste Kaja Draksler en bassist Joe Williamson, heeft het bij het vormgeven van de samenwerking iets gemakkelijker. Hun composities staan immers op papier. Toch merk je ook in dit concert, het tweede van een double bill, dat er meer nodig is dan drie musici om een goed spelend trio te vormen. Wederzijds respect en waardering, elkaar mogen, het hoort er ook allemaal bij. Bij deze drie zit dat wel goed, je voelt de chemie.

Reeds tijdens een eerder optreden van Fish-Scale Sunrise werd duidelijk dat dit trio een geheel eigen stijl hanteert, waarin humor en ernst hand in hand gaan. De muziek heeft zeker speelse trekjes en zorgt zo nu en dan voor een glimlach op ons gezicht, maar op andere momenten voert de melancholie en de ernst de boventoon. Het eerste overheerst in 'For Toby', dat Baars schreef voor zijn collega in het ICP Orchestra, saxofonist Tobias Delius. Geheel in stijl blaast Baars hier twee solo's, waarin we niet alleen Delius maar zeker Baars zelf herkennen. Dwars, scherp, lichtelijk over de top en voorzien van een behoorlijke portie drama, maar tevens getuigend van Baars' ongelofelijke techniek. De solo's worden afgewisseld met één van Draksler, waarin ze de akkoorden op straffe wijze ten gehore brengt - met handen en ellebogen - en één van Williamson, waarbij diens bas klinkt als iemand die met een botte zaag een plankje te lijf gaat. Maar ook 'Catch The Moon' hoort in deze categorie. Je hoort de musici hier via schrille uithalen grijpen naar de maan. Zinloos natuurlijk, maar dat mag de pret geenszins drukken. In het melancholieke spectrum horen de bijzondere versie van Leonard Bernsteins 'Somewhere' uit 'West Side Story', dat door Baars is omgedoopt tot 'There', en het prachtige 'The First Sea', dat hij baseerde op een gedicht van de Chileense dichter Pablo Neruda. Een hoofdrol is hier weggelegd voor Draksler en die ene hoge, resonerende noot op de piano, die telkens terugkomt en waar de bas en de klarinet verstild omheen cirkelen.

Klik hier voor foto's door Willem Schwertmann.

Labels:

(Ben Taffijn, 8.12.17) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sunny Five - 'Candid'
Klik op de hoes om een track van dit album te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.