Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog


 


Cd's
Matchbox - 'Matchbox' (Driff, 2015)
Opname: 19 juli 2014
Bathysphere - 'Bathysphere' (Driff, 2015)
Opname: 21 juli 2015
Jorrit Dijkstra - 'Never Odd Or Even' (Driff, 2015)
Opname: 17-22 maart / 11-15 november 2014

Soms blijven cd's ongemerkt lang op de stapel liggen. Cd's die het echter wel verdienen om in deze kolommen besproken te worden. Zo kan het gebeuren dat we nu ineens stil staan bij een drietal albums, die reeds eind 2015 het licht zagen. Een beetje laat, maar nooit te laat, dunkt ons. Rode draad is componist, altsaxofonist en createur van elektronische geluiden Jorrit Dijkstra. Nederlands, maar reeds langere tijd aan de overkant van de plas verblijvend, verrast hij ons iedere keer weer met opmerkelijk werk. Ditmaal met zijn kwartet Matchbox, zijn bigband Bathysphere en tot slot ook nog solo.

Matchbox bestaat naast Jorrit Dijkstra uit pianist Pandelis Karayorgis, waar Dijkstra regelmatig mee samenwerkt en waar hij ook zijn platenlabel Driff Records mee bestiert, en ritmetandem Nate McBride (bas) en Curt Newton (drums), die elkaar ook reeds uitentreuren kennen via samenwerkingen met Joe Morris en Ken Vandermark. Met 'Fourteen Squares', dat stamt van het in 2014 verschenen album 'Music For Reeds And Electronics, Oakland', start het album op energieke en onstuimige wijze met gerichte uitbarstingen, gevolgd door korte stiltemomenten. In 'Entanglement', een stuk van Karayorgis waarvoor hij zich door Ornette Coleman liet inspireren, maken de heren het nog een fractie bonter. Vooral Dijkstra's spel schiet hier alle kanten op. En zo ruig als het er op 'Entanglement' aan toe gaat, zo beheerst klinkt het kwartet in 'Shards', waarbij Dijkstra er duidelijk genoegen in schept om Karayorgis' intieme pianospel te doorkruisen met de meest vreemdsoortige elektronische geluiden. 'Outward On Pleasant Spheres', gebaseerd op een gedicht van Sun Ra, is ook meer dan de moeite waard. Het aantrekkelijke ritme, met belangrijke rollen voor McBride en Newton, en het swingende pianospel maken meebewegen hier tot een must. Intussen zorgt Dijkstra met zijn elektronica andermaal voor het onvoorspelbare element.

Voor Bathysphere hebben Dijkstra en Karayorgis een keur aan muzikanten, hoofdzakelijk afkomstig uit hun residentie Boston, bij elkaar verzameld om hun ideeën vorm te geven. Met vier saxofonisten, zes koperblazers, twee bassisten, drums, piano en elektronica heeft het duo een heus orkest ter beschikking. De naam Bathysphere verwijst overigens naar het gelijknamige vaartuig, dat onderzoekers Willam Beebe en Otis Barton in 1934 in staat stelde om diepzeeonderzoek te doen. De hoes van het album laat zien hoe dit apparaat eruitzag. Vanzelfsprekend maakt deze grote bezetting het voor Dijkstra en Karayorgis (beiden leveren ook hier de composities) mogelijk een uitgebreid kleurenpalet aan te spreken. Zo vermengt Karayorgis in 'Sounding Line', de in de scheepvaart gebruikte loodlijn, op ingenieuze wijze flamboyant samenspel met messcherpe solo's van trombonist Jeb Bishop, trompettist Daniel Rosenthal en de pianist zelf. De mogelijkheden die het orkest biedt komen ook mooi in beeld in Dijkstra's 'Funnel'. Met name in het eerste deel verrast hij ons met zijn kleurrijke klankwereld. Alleraardigst is ook 'Boter', waarmee Dijkstra een hommage brengt aan trombonist Quentin 'Butter' Jackson, die diep achterin de band van Ellington zat. Het stuk is helemaal in de Ellington-stijl gecomponeerd, met - hoe kan het ook anders - een grote rol voor de trombonisten en een krijsende solo op tenorsax van Tony Malaby. Bijzonder is ook Karayorgis' 'White Sea', waarin op harmonische wijze oneindige muzikale horizonten worden geschetst.

En dan is daar 'Never Odd Or Even', Dijkstra's tweede soloalbum, waarop hij wederom op zoek gaat naar nieuwe wegen in het vermengen van zijn altsaxgeluid met zijn elektronische speeltjes. Door verschillende opnames, al dan niet middels loopings, met elkaar te vermengen is het daarbij soms net of er een complete band op het podium staat. Leve de techniek! In 'Toodeledoo' is zo de hele fanfare present. Ze blazen echter wel allemaal door elkaar. Dijkstra creëert een doorslaande kakofonie, geheel in zijn eentje. Maar het is zeker niet alleen het geluid van zijn altsax dat we hier horen. Dijkstra's elektronica is tot meer in staat. In 'Talking Pads' is het Afrikaans aandoend slagwerk dat ons wakker houdt, in 'Groove Segment' lijken we van doen te hebben met een contrafagot of iets dergelijks en in het titelnummer 'Never Odd Or Even' lijken we met stuiterballetjes van doen te hebben. En over balletjes gesproken: te gek is 'Pong'. Als basis gebruikte Dijkstra opnames van een potje tafeltennis met zijn dochter, het dient als onderlegger voor een dwarse vrije improvisatie. Ach, te veel om op te noemen op dit wonderlijke album. Ik zou zeggen, ga zelf maar luisteren en laat je verrassen door Dijkstra's kunsten.

Beluister tracks van bovenstaande albums: Matchbox, Bathysphere en Jorrit Dijkstra.

Labels:

(Ben Taffijn, 15.7.17) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sunny Five - 'Candid'
Klik op de hoes om een track van dit album te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.