Cd
John Surman – 'Saltash Bells' (ECM, 2012)
Opname: juni 2009 / maart 2011

Saxofonist John Surman, die ook klarinetten en synthesizers bedient, lijkt er alles aan gelegen om het typisch Engelse aan zijn muziek tot in de details uit te werken. Zwemen van folkmuziek of de klassieke traditie van Byrd tot Vaughan Williams zijn nooit ver weg en het is duidelijk dat Surman in de jaren zestig en zeventig losjes verbonden was met de Canterbury-scene, of in ieder geval kennis nam van ontwikkelingen aldaar. Door de jaren heen heeft Surman zich afwisselend bezig gehouden met zijn Britse wortels en de meer internationale modale en vrije jazz. Hierbij neigen zijn folky soloplaten nog wel eens naar overdaad. Met 'Saltash Bells' levert hij opnieuw een opname af die balanceert tussen edelkitsch en innovatie.

'On Staddon Heights', voor sopraansax, basklarinet en heel veel elektronica, begint met een middeleeuws aandoend motief op sopraan, dat zich langzaam ontwikkeld naar een weelderige improvisatie. De achtergrond is vol details, met korte klarinetstoten om de melodie kracht bij te zetten. Hetzelfde geldt voor de synthesizers, die het midden houden tussen Terry Riley en de Tubular Bells van Mike Oldfield. Er klinken belletjes, lagen als wolkpartijen en hypnotische ritmes, maar dit alles heeft een verstikkende werking op de melodie, die verstopt lijkt onder lagen die overbodig zijn.

Diametraal hierop staat 'Triadichorum', dat met enkel drie baritonsaxofoons een zekere spanning opbouwt en een ruimtelijkheid heeft die andere stukken ontberen. Hetzelfde kan gezegd worden van 'Ælfwin', dat geen overdubs bevat en als een korte interlude twee drukkere stukken scheidt. Opvallend is dat deze beide stukken zich ontwikkelen met eenzelfde interne logica en vaardigheid, maar met minder overdaad.

Een middenweg wordt gevonden in 'Winter Elegy'. Door afwisselend sopraan- en tenorsax te spelen, lijkt Surman de dialoog met zichzelf aan te gaan. Gebruikmakend van voorslagen meet Surman zijn instrumenten de karakteristieken van gereconstrueerde oude muziek aan, zoals die in Groot-Brittannië werd gepresenteerd door David Munrow. Eenzelfde aanpak, ditmaal op basklarinetten, geeft 'Saltash Bells', het titelnummer, iets dreigends. Wanneer er echter kerkklokken door de muziek gemixt worden, rijst toch weer de vraag of deze pastorale klanklandschappen niet vooral een sentimentele en uiteindelijk holle stijloefening zijn van een muzikant met een weldaad aan vermogen, maar een gebrek aan urgentie.

Meer horen?
Op de

Labels: cd

(Sybren Renema, 20.12.12) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.