Cd
Lee Konitz – 'Live At Birdland' (ECM Records, 2011)
Opname: december 2009

Lee Konitz is – hoezeer dit ook een nostalgisch cliché mag zijn – een van de laatste overlevenden uit de gouden eeuw van de jazz. Maar ook wanneer iedereen met wie hij opgetrokken heeft nog in leven zou zijn, zou de 84-jarige altist met kop en schouders boven het gros uitsteken. Niet alleen is zijn toon uit duizenden te herkennen en - zoals vaak is opgemerkt - een uniek alternatief voor de allesoverheersende invloed van Charlie Parker, maar bovendien is zijn spel elk decennium verder verdiept.

Dat blijkt alleen al uit zijn uitpuilende discografie in talloze samenstellingen, of zijn voorliefde de laatste jaren voor onwaarschijnlijke thema-albums, gewijd aan de muziek van Skrjabin of de impressionisten. Bepaalde elementen heeft Konitz gelukkig behouden, zoals de meanderende, op intuïtie en melodie gebaseerde cool jazz-sound en de enorme vindingrijkheid op met name schijnbaar platgespeelde standards. 'Live At Birdland' is hier een uitmuntend voorbeeld van en kan nu alvast worden beschouwd als een van de meest bevredigende opnamen van het jaar.

De set opent met 'Lover Man', een nummer dat Konitz onder eigen naam al minstens veertien maal heeft opgenomen. De aanwezigheid van meesterpianist Brad Mehldau zorgt ervoor dat deze meest recente uitvoering gelijkenissen vertoont met die op 'Toot Sweet' (1982), waarop de even lyrische Michel Petrucciani piano speelde. Toch is er een groot verschil; Konitz kiest er ditmaal voor om het thema grotendeels te delen met de piano, waardoor het nummer slechts zeer schetsmatige overeenkomsten vertoont met de originele compositie. Pas door het spelen van de beroemde zin 'never had no kissin'/oh, what I've been missin' en variaties daarop, wordt het duidelijk dat het hier om de hartekreet gaat die Billie Holliday in de jaren veertig een hit opleverde. Eenzelfde methode wordt gevolgd in de uitvoering van 'Lullaby For Birdland', een andere bebopklassieker met wortels in de vocale jazz. Hier is het de zinsnede 'high in the sky up above, all because we're in love', die door het duo Konitz/Mehldau als basis voor melodische verkenningen wordt gebruikt.

Elders op de plaat krijgen bassist Charlie Haden en drummer Paul Motian – beiden op hun eigen kracht muzikanten van de hoogste orde – ruimte om hun vindingrijkheid te tonen. Zo is er op 'I Fall In Love Too Easily' een uitgebreide solo voor Haden, die net als alles op dit album geboren is uit de noodzaak de melodie verder te dragen dan de 12, 16 of 32 maten die uitgeschreven zijn. Een buitengewoon aangenaam, subtiel, maar toch imponerend hoogtepunt is er op 'You Stepped Out Of A Dream', waar Motian, zoals we van hem gewend zijn, niet zozeer het ritme aangeeft, als wel eromheen accenten legt, die door Konitz slim worden verwerkt in diens improvisaties.

Dit samenspel tussen sax en drums culmineert in een 15-minuten durende uitvoering van Sonny Rollins' 'Oleo'. Hier wordt het thema en een deel van de improvisatie gespeeld zonder bas en piano, op een manier die mijlenver verwijderd is van het gespierde trading fours tussen sax en drums, zoals Rollins dat zelf ongetwijfeld zou doen. Wanneer Konitz uitgesoleerd is, mag Mehldau nog even los, hetgeen resulteert in een van diens typisch pulserende solo's, waarin melodie en contramelodie uit het niets geboren lijken te worden. Toch is het vooral Konitz zelf die de show steelt, als hoogbejaarde, maar nog altijd extreem vindingrijke muzikant, die uitblinkt in verkenningen die imposant zijn door hun schijnbare eenvoud.

Meer horen?
Selecteer 'Music' op deze

(Sybren Renema, 30.6.11) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.