Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog


 




Jazz on the road #5
Tineke Postma worstelt en komt boven

Maart 2011. Nijmegen, 'huis voor de kunsten' De Lindenberg biedt huisvesting aan stichting Jazz & Impro Nijmegen (kortweg JIN), de organisatie achter de jazzconcerten. Een ontmoeting met Tineke Postma, die in feite permanent op reis is: van Japan naar New York, via Zweden naar de studio in Osnabrück, dan weer naar Spanje en in de zomer naar Mexico. Reizen langs de internationale podia en festivals is haar leven geworden. Kritieken zijn vol lof en regelmatig staat de altsaxofoniste zij aan zij en oog in oog met de masters of jazz, waar dan ook.

Omdat ze vandaag in Nederland eerst nog een file moet trotseren, vindt het vooraf geplande interview pas na afloop van het concert plaats. Later blijkt dat een essentieel verschil. Ik kwam met een andere Tineke Postma op het netvlies naar De Lindenberg. Mijn eerste kennismaking stamt ergens uit 2007. De saxofoniste is veranderd, speelt krachtiger en opener tegelijk: energie. "Ik sta toe dat het gebeurt," zegt ze zelf daarover.

'The Dawn Of Light' is de titel van haar nieuwe cd. Vanaf de cover kijkt ze vol zelfvertrouwen zowat recht in de camera, haar Selmersax rustend op haar schouder. Licht weerspiegelt in een raam. Reflectie is hier het terugkerend thema. Diepgang, echtheid en techniek. Geen concessies aan oppervlakkige schijndoelen. Ze is componist, arrangeur, solist. De sax is haar spreekbuis, vriend en vijand tegelijk. Componeren is lijden, alleen zijn. Is ze daarmee een einzelgänger? "Ja en nee. Als rondreizend musicus ontkom je niet aan alleen zijn. Dat is hard en confronterend. Thuis is voor mij: vrienden en familie, ontspannen, om iets hard kunnen lachen. Saxofoon spelen leer je door het te doen, door samen te spelen met anderen, te luisteren, op je bek te gaan. New York is hard, de concurrentie meedogenloos; breng je niks over het voetlicht, dan heb je er niks te zoeken. In dat klimaat vrienden maken is niet makkelijk, maar ik heb het wel nodig. Dus ga ik de uitdaging aan. Als je wereld op de kop staat, moet je vriendschap met jezelf sluiten."

Muziek scheppen geeft haar voldoening, brengt haar inzicht, confronteert haar met zichzelf. Ze maakt het zich daarmee niet gemakkelijk. De lat ligt hoog. De eenzame uren, dagen en maanden die ze in de New Yorkse scene doorbracht met studeren, hebben hun sporen nagelaten. Ze is binnengetreden in de dynamische wereld van Wayne Shorter.

Op het podium geeft Postma leiding op een charmante manier; ze staat ze namelijk af, zonder ze te verliezen. Ze legt de bal in het midden. Het kwartet toont een grote cohesie. Ingespeeld, gemotiveerd, ambitieus. "We willen ego's loslaten, ontdekken. Over de schutting ligt een zee van ruimte, waar we elkaar ontmoeten." Ze kijkt me doordringend aan: "De enige manier om gelukkig te worden, is jezelf los te laten, je echte ik vrijmaken... niet moeten."

Ze doorleeft haar werk; dat is te merken, te horen en te zien. Haar persoonlijkheid is gegroeid, mag er zijn - vooral van haarzelf, benadrukt ze. Ze zegt dat het reizen, het samenwerken met andere musici, het alleen zijn, het omgaan met tegenslagen haar vormen. Niets is meer uitgesproken waar, er is geen een waarheid en als die er is ligt die eerder in de stilte dan in het woord. Stiltes die ook deze ontmoeting binnen komen vallen. Bedachtzaam en zorgvuldig kiest ze haar woorden . In de comfortzone gebeurd niet veel meer, daar met je buiten blijven. Ik schroom niet om grenzen op te zoeken en mezelf op de pijnbank te leggen, ik word daardoor beter."

Nummers als 'Before The Snow' en 'Newland', een compositie van pianist Marc van Roon, onderstrepen deze spirituele zoektocht. De musici vullen en voelen elkaar goed aan. Op het podium gebeurt iets tussen deze vier mensen. Dat bevestigt maar weer eens waarom deze kunstvorm van muziek beslist in het theaterzaaltje thuishoort en niet in de kroeg. Technisch is het allemaal knap en de muziek laat zich niet gemakkelijk ontrafelen; voor de liefhebber des te boeiender. Ik zit op het puntje van mijn stoel.

Ik vind dat Tineke Postma dat introverte, ingedikte in haar spel is kwijtgeraakt. Ze weet nu met mooie variaties en onverwachte melodische lijnen een boog te spannen, die de pijlen doelgericht ver wegschiet, terwijl ze toch verbonden blijven met de schutter. Bovenal maakt ze bewust contact met haar publiek. Daarin neemt ze een bijzondere en verrassende plaats in binnen het kleine groepje jazzvrouwen in Nederland, zelfs in de wereld, denk ik. Een groep waarmee ze goede banden onderhoudt, getuige de aanwezigheid van niemand minder dan een schitterend zingende Esperanza Spalding op 'Leave Me A Place Undergroud', een muzikale en zeer inspirerende bewerking van een gedicht van Pablo Neruda.

Het concert in de Lindenberg verloopt, evenals het interview pal daarna, ontspannen en geconcentreerd. De zaal zat helemaal vol. Na een staande ovatie volgde een toegift: 'Searching And Finding'. Precies dat is wat deze 32-jarige traveller in 'The Dawn Of Light' doet en waar ze steeds beter in wordt.

(Jo Dautzenberg, 14.4.11) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.