Cd
XLJAZZ 2010 o.l.v. Martin Fondse – 'Martian Club' (BK Disk, 2011)
Opname: september/oktober 2010

Iemand die zelf nooit heeft deelgenomen aan de activiteiten van Stichting Buitenkunst en er alleen associaties bij heeft aan aquarelleren en andere linkse hobby's, doet er goed aan in het najaar eens een concert te bezoeken van XLJAZZ. Dat is de naam van elk nieuw jazzorkest dat tijdens een van de Buitenkunst-zomerweken het licht ziet en in korte tijd wordt gekneed tot een hecht ensemble met een boeiend, avondvullend repertoire. De steevaste output is een kleine reeks concerten en een cd.

In een XLJAZZ-orkest spelen vergevorderde amateurs en semi-profs samen met topsolisten. Vanaf de geboorte van het XLJAZZ-fenomeen in 2003 stonden de ad hoc gevormde orkesten onder leiding van respectievelijk GerritJan Binkhorst, Joost Dieho en Martin Fondse. Ik heb concerten bezocht van twee edities met Dieho aan het roer, waarvan ik 'Frank Zappa: Jazz From Hell' schaar onder de meest indrukwekkende concerten die ik ooit heb meegemaakt.

Martin Fondse, pianist, componist en arrangeur, bleek vorig jaar een waardig opvolger van Dieho. Dit jaar heeft hij opnieuw weten te overtuigen als XLJAZZ-voorman. Zijn project Martian Club, met voor de tweede keer uitsluitend eigen composities, heeft geresulteerd in een cd waar de creativiteit én kundigheid van af spatten. Fondse slaat toe met een orkest dat hij voor de zekerheid een maatje groter (XXL) heeft aangeschaft. In de achterste linies rukken twee bassisten, twee drummers en een extra grote batterij lage blazers op. In de frontlinie herkennen we respectabele huurlingen als violist Jasper le Clerq, trombonist David Rothschild, fluitist/tenorsaxofonist GerritJan Binkhorst en drummer/soundscaper Dirk-Peter Kölsch.

'Martian Club' is een caleidoscopisch album geworden, dat je soms de adem beneemt door de veelheid aan kleuren, sferen en emoties. Het is een muzikale tocht die veel eist van zowel de spelers als de luisteraars. Veel uptempo nummers, massieve blazertutti's, vlammende solo's en heerlijk zompig gepruttel van het baritonsaxofoon-bataljon ('Slow End Hifi'). Fondse is als arrangeur een ware klankkunstenaar, die geluiden aan zijn orkest ontlokt waar je praktisch je handen omheen kunt leggen. Het knappe van zijn muziek is dat zij weliswaar gemaakt is voor een veelkoppig leger, maar de intimiteit bezit van een heftig-emotioneel dagboek. En Fondse spaart profs noch amateurs. Hij heeft zijn werk gearrangeerd voor een virtuoos, optimaal wendbaar jazzorkest met een eindeloos lange adem.

De opbouw van de cd lijkt mij te zijn uitgedacht van puur-muzikaal naar steeds persoonlijker. De opener 'Back On Track' is een verrukkelijke warmspeler in een funky beweging, het slotstuk 'The King Is Dead' is een eigenzinnige, met geluidssamples (koffiezetapparaat!) gelardeerde hommage aan dichter Simon Vinkenoog. Wat zich daar tussenin allemaal afspeelt, is qua impact en stijlvariatie genoeg voor ten minste twee cd's. Elk nummer wordt met fris elan ingezet en het orkest speelt met de hechtheid van een vaste formatie. De heerlijk onbescheiden ambities van Fondse worden geheel waargemaakt, met uitzondering misschien van sommige hogere blazertutti's, die hier en daar niet helemaal gelijk worden afgeleverd.

Het is echter een klein minpuntje dat de pret niet mag drukken. Er staat zoveel geslaagds tegenover, dat deze XLJAZZ-cd, met overigens prachtig artwork van Renske Lambooy in het zeer luxe cd-boekje, opnieuw een voortreffelijk uithangbord vormt voor de Stichting Buitenkunst. Met 'Martian Club' wordt de grens tussen amateurs en profs weer met verbazingwekkend gemak geslecht.

Labels: cd

(Paul van den Belt, 17.3.11) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.