Cd
Tobias Delius 4tet - 'Luftlucht' (ICP, 2010)
Opname: 2009

Je kan het experimenteren zó ver doordrijven dat je, zoals sommigen, enkel nog onvoorbereid gaat musiceren met onbekenden. Dat kán spannende resultaten opleveren, maar zelden leidt het tot de warme cohesie die gecreëerd wordt door muzikanten die elkaar door en door kennen. Dat laatste is het geval op 'Luftlucht'.

Hoewel het kwartet niet bepaald een grote naam is in de internationale wereld van de geïmproviseerde muziek, bestaat het intussen al twee decennia in dezelfde bezetting. Saxofonist Tobias Delius maakt al ruim vijfentwintig jaar deel uit van de Nederlandse scene, al is vooral zijn lidmaatschap van het beruchte ICP Orchestra gekend. Ook drummer Han Bennink en cellist Tristan Honsinger maken daar deel van uit, al zijn ook zij bekender van talloze andere projecten. Hetzelfde geldt voor bassist Joe Williamson, die zich langzaam maar zeker heeft opgewerkt tot een gerespecteerd musicus. Het leverde al drie eerdere albums op, waarvan de laatste intussen toch al dateert van 2001.

Hoog tijd dus om een nieuwe stand van zaken mee te geven. 'Luftlucht' laat horen dat het kwartet al lang geleden zijn eigen sound gevonden heeft. Dat doet nu en dan denken aan The Vandermark 5, maar ook aan Clusone 3, ook al met Bennink. Die laatste drukt natuurlijk zijn stempel op de plaat, maar te dominant of carnavalesk is het niet. Hij kan zich speels vermaken met kleine geluiden, als een klein kind dat in een hoekje een nog onbekend stuk speelgoed ontdekt, maar hij kan net zo goed de drijvende kracht achter meeslepend groepsspel zijn. Zijn bijdrage doorheen dit concert (opgenomen in 2009 in het Bimhuis) is een belevenis om aan te horen. Nu eens uitpakkend met een quasinonchalant potten- en pannengeluid, dan weer swingend, opjuttend en aanmoedigend (inclusief de verbale uitspattingen).

Nochtans is het geen onemanshow, niet van Bennink en evenmin van de bescheiden leider, die met zijn warme saxofoonklank vaak de gids van dienst is. Het eerste, uit vier delen bestaande stuk, laat meteen horen tot wat dit kwartet in staat is: van gevatte call & response-spelletjes in de traditie van de Europese improvisatie, tot rumoerige, in de jazztraditie gewortelde passages, het zit er allemaal in. De muzikanten laten ruimte voor elkaar en hebben er geen probleem mee om even toe te kijken hoe hun collega's weerwerk bieden. Opmerkelijk is vooral hoe natuurlijk alles evolueert.

Soms zingt de cello haast romantisch en speelt Delius een luchtige melodie, terwijl Bennink tezelfdertijd een marsritme lijkt aan te houden. Iets later ben je zo opgezogen door die wisselwerking tussen Honsinger en Delius, dat het je gewoon ontgaan is dat Bennink er van onder gemuisd is om langzaam maar zeker aan een spanningsboog te beginnen. Sommige nummers nemen hun tijd om een verhaal te vertellen, andere houden het weer bij gevatte statements. Het meest succesvol is het kwartet echter wanneer het vanuit een schijnbare willekeur een weg naar buiten zoekt, meerdere stijlen en ritmes aandoet, terwijl de goesting ervan afdruipt.

Al bij al gaat het om vrij klassieke invloeden, maar dan erg speels verpakt met een kleurrijk lint er rond. Als Bennink erbij betrokken is, dan is de swing nooit ver weg, en ook nu zijn er meerdere passages die muziek uit de jaren veertig koppelen aan moderne improvisatie. Door de aanwezigheid van de drummer en de wat opmerkelijke instrumentatie is Williamson degene die wat minder opvalt, maar intensieve beluistering laat horen dat hij een opmerkelijk wendbaar anker vormt. Op die manier werd 'Luftlucht' een oerdegelijke plaat, bij elkaar gespeeld door een band die heel goed weet wat zijn troeven zijn en zich overduidelijk amuseert. En het lijkt allemaal zo gemakkelijk.

Deze recensie verscheen eerder op Goddeau.com

Meer horen?
Op de

(Guy Peters, 12.10.10) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.