The Vandermark 5 - 'Beat Reader' (Atavistic, 2008)
Opname: 2006

Fred Lonberg-Holm is één van de belangrijkste jazzcellisten van het moment. Zijn toetreden tot The Vandermark 5 - eind 2006 verving hij trombonist Jeb Bishop - zorgde voor een flinke portie peper en een verandering van perspectief in deze free-jazz band, die stevig is geworteld in de traditie en wordt gekarakteriseerd door Ken Vandermarks wijdse, soulvolle en vaak funky solo's. Die eigenschappen zijn weliswaar nog steeds van toepassing, maar het kwintet beweegt zich nu meer richting avant-garde en vrije improvisatie, met invloeden van kamerjazz en progressieve rock. We horen zelfs Hendrix-achtige geluiden, al zijn die niet afkomstig van een gitaar, maar van een cello!

Er is volop variatie, met vele onverwachte wendingen, zoals in 'Signposts'. Lonberg-Holm en Kessler creëren hier met hun strijkstokken een nerveuze achtergrondrazernij, waarover Vandermark en Rempis langzame en ingehouden melancholische frases spelen, waarna Daisy de zaak openbreekt door in een snel tempo een duo aan te gaan met de basklarinet. En net als je denkt dat het free-bop wordt, valt het stuk uiteen in langzaam spel, waarna het tempo weer wordt opgevoerd door de klarinet going crazy. Een ferme slag van Rempis roept het stuk even tot een halt, waarna arco bas een kamermuziek-achtige melodie speelt, die eindigt in kakofonie wanneer de cello en de andere instrumenten invallen, alvorens het stuk plotseling en onverwacht eindigt met unisono gespeelde ritmische beats.

'Speedplay' is prachtige free-bop, in een hoog tempo, met veel energie en speelplezier, eindigend met een minutenlange passage waarin de cello Hendrix naar de kroon steekt. Geen enkele track kent eenheid van stijl of benadering; de stukken zijn opgebouwd uit verschillende delen, zonder dat iets ten koste gaat van de coherentie. Misschien is dat wel een van Vandermarks sterkste compositorische kanten; hij weet zorgvuldig te structureren met pakkende melodische lijnen (luister naar de schoonheid van 'Any Given Number'), maar laat genoeg handelingsvrijheid. Zo weet hij steeds iets nieuws te scheppen, altijd met behoud van de fenomenale drive van deze band. Onstuimig woest, teder en hypnotiserend.

Een boeiend, verrassend en intens album.

Bezetting: Ken Vandermark (baritonsax & klarinetten), Dave Rempis (alt- & tenorsax), Fred Lonberg-Holm (cello & elektronica), Kent Kessler (bas) en Tim Daisy (drums).

(Stef Gijssels, 21.12.08) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.