Een memorabele avond in jazzy Lissabon
André Fernandes Quarteto, Hot Clube de Portugal, donderdag 2 augustus 2007, Lissabon

Wat is er leuker dan je in de vakantie onder te dompelen in de lokale jazz? Lissabon bevindt zich niet in het epicentrum van de jazz, maar kent wel een levendige jazzscene. Wat opvalt aan Lissabon is dat de jazz er druk beoefend wordt. Er zijn festivals (het grote festival Jazz Im Augosto, met nationale en internationale vooruitstrevende muziek), clubs (waaronder de 60 jaar oude Hot Club met bijbehorend conservatorium), labels en een uitstekende winkel (Trem Azul).

In de oudste jazzclub van Lissabon trad op 2, 3 en 4 augustus het kwartet van de jonge Portugese gitarist André Fernandes aan. Hoewel Lissabon op dat moment door de Portugezen is verruild voor de aangenamere temperatuur aan de kust, puilt de kleine, sfeervolle club uit met vrienden, bekenden en jazzminnende toeristen. Fernandes is een jonge gitarist die dit jaar in het Bimhuis te zien was met Lee Konitz, waar hij met diens bigband speelde. Geen geringe prestatie voor een jonge Portugees.

Fernandes heeft een frisse kijk op moderne jazz en is niet vies van pop- en rockinvloeden in zijn composities. Met zijn kwartet speelt hij twee sets van ongeveer een uur, waarin recent en minder recent werk wordt vertolkt en uitgediept. Wat daarbij opviel, was hoezeer Fernandes denkt in compacte songstructuren die onmiskenbaar uit de popmuziek komen. De band opent met een aantal korte stukken, terwijl later op de avond meer ruimte is voor lange solo's.

De opening van de avond is ijzersterk: een mooi lyrisch stuk, gedragen door een pianomelodie. Denk aan dromerige, verstilde muziek van het ECM-label. Maar dan wordt snel overgeschakeld naar een harder volume en lijkt de muziek richting rock te verschuiven. Lijkt, want Fernandes benadert muziek vanuit de melodie, die altijd centraal staat.

Elk stuk heeft een aansprekende, toegankelijke melodie die als uitgangspunt dient voor gitaarsolo's, hierbij gesteund door pianist Mário Laginha. Daarbij zijn vergelijkingen met Pat Metheny en Lyle Mays (wat dichter bij huis komt een pianist als Harmen Fraanje in de buurt) eigenlijk onvermijdelijk, wat ook te maken heeft met het cleane gitaargeluid van Fernandes, dat overeenkomsten vertoont met dat van Metheny. De invloeden van Metheny en Mays storen nergens, aangezien Fernandes zijn composities altijd wel weer een interessante draai weet te geven door nieuwe, onvoorziene wegen in te slaan. Ook gebruikt hij veel effectapparatuur, maar dat doet hij om zijn geluid te vormen in plaats van te vervormen. Met name het volumepedaal wordt effectief ingezet, een kunst die niet elke gitarist even goed beheerst.

Naast veel volume- en tempowisselingen in de langere stukken, is er tijd voor een aantal Metheny-achtige ballads, met Fernandes op akoestische gitaar. Desgevraagd geeft Fernandes grif toe het triowerk van Metheny te verkiezen boven zijn werk met de Pat Metheny Group, gezien de kwaliteit en diversiteit ervan. De akoestische stukken van Fernandes werken het best in een kleine club als hier, terwijl hardere stukken minder enthousiast ontvangen worden door wat oudere jazzliefhebbers. Ook door de lengte van een aantal stukken, waarin eindeloos gesoleerd wordt over een eenvormig klinkend schema, verslapt de aandacht meerdere malen. Fernandes is zelf teveel aan het woord, terwijl de mooiste solo van de avond afkomstig is van Laginha, die er met slechts een paar korte solo's bekaaid vanaf komt.

Toch was het al met al een memorabele avond. Fernandes schrijft en speelt mooie melodieën, is een innemend frontman en weet heel goed wat hij met zijn muziek wil. Het is prettig te merken dat dergelijke melodieuze jazz, gecombineerd met improvisatie en uitstekende instrumentbeheersing, mooie resultaten oplevert zonder te vervallen in technische krachtpatserij of voortkabbelend geneuzel.

(Eric van Rees, 23.8.07) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.