Carlos Bica - 'Single' (Bor Land, 2005) *****
Peter Herbert - 'Naked Bass' (Buzo Records, 2005) ****

Wie een cd lang de luisteraar wil boeien met niets meer dan één contrabas, moet wel van zeer goeden huize komen. Peter Herbert en Carlos Bica flikken dat moeiteloos, getuige hun beider nieuwe solo-basalbums. Voor menig jazzliefhebber is de contrabas nog steeds slechts een voortbrenger van functioneel laagfrequent gemummel, dat dient als solide tapijtje voor solistische escapades van blaas-, snaar- en toetsenvolk. De traditie van solistisch gebruik van de bas is uiteraard ouder dan vandaag. Het laagste lid van de strijkersfamilie is berucht om zijn weerbarstige bespeelbaarheid, en heeft juist om die reden generaties van eerzuchtige negentiende-eeuwse muzikale snelheidsmaniakken gedreven tot ongekende exploraties van de mogelijkheden der basviool. En uiteraard kent iedereen uit de jazzgeschiedenis het ijzersterke soleerwerk van Paul Chambers en Oscar Pettiford, plus de ijzingwekkende hoogvliegerij van bijvoorbeeld wijlen Niels-Henning Ørsted-Pedersen. Maar een geïmproviseerde bassolo in band-context, hoe goed ook, is nog steeds andere koek dan het verzorgen van een uurtje 'Naked Bass', zoals Peter Herbert zijn plaat noemt. Dan worden er van de bassist nog andere vaardigheden geëist dan het uitspelen van mooie lijntjes over de akkoorden van het liedje. Zowel Herbert als Bica trekken alle denkbare en ondenkbare mogelijkheden uit de kast om hun basgeluid te variëren. Allebei spelen ze pizzicato, kunnen ze daarnaast monsterlijk goed strijken, en spelen percussie op de bas met hun handen en met hun strijkstokken.

Tot zover de overeenkomsten. Peter Herbert, van oorsprong Oostenrijker, is de onstui-migste van de twee. Hij laat zijn bas knarsen, knetteren en zuchten, en in sommige percussieve stukken lijkt het alsof de man zijn instrument bijkans doormidden slaat. De vijftien miniatuurtjes op 'Naked Bass' zijn veelal gebaseerd op een heel klein muzikaal gegeven, dat Herbert telkens in een paar minuten boeiend weet uit te werken. Hij is een meeslepend verteller en neemt de luisteraar mee op een interessante trip langs jazz-achtige stukjes, Bach-geïnspireerd strijkwerk en explosieve, ostinate ritmische stukken.

Van een heel andere klasse is niettemin 'Single' van de Portugees Carlos Bica. Deze plaat zal elke avontuurlijk ingestelde luisteraar van begin tot eind beluisteren vanaf het uiterste puntje van zijn stoel. De contrabas is een notoir moeilijk instrument, en Bica's collega Peter Herbert beheerst het ding al zoals weinig vakbroeders het hem zullen nadoen. Maar Bica weet het laaggestemde beest pas echt als geen ander te temmen. Waar Herberts intonatie zo nu en dan twijfelachtig is en zijn toon ruw, daar is Bica bij machte om zijn bas te laten fluisteren, zingen, mompelen en krijsen, zo ranzig of teder, wreed of lieflijk als het hem behaagt. En dat alles ook nog fantastisch zuiver. Bica's spel heeft een veel meer vocale inslag, romantischer zo u wilt. Daarnaast getuigen de uitingen van beide heren van voldoende kennis van hun eigen sterke kanten. Houdt Herbert het daarom explosief doch kort en bondig, daar neemt Bica hier en daar behoorlijk de tijd. Daarbij is hij dan wel in staat om met weinig materiaal enorme spanningsbogen te creëren. In het laatste nummer gaat Bica via de techniek van de studio-overdub ook nog eens in duet met zichzelf, en weet een prachtige sfeer neer te zetten van meerdere gestreken contrabassen.

Labels: cd

(Marten Schulp, 28.12.05) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.