Draai om je oren - Jazz & meer

		Draai om je oren Jazz en meer - Weblog

Concert
Genre-overstijgende verkenningen
Donny McCaslin, vrijdag 17 oktober 2025, Paradox, Tilburg

Jazzmuzikanten doen soms denken aan de mannen van de Big Bang theorie. Met verweesde concentratie staan ze als wereldvreemde geeks op het podium, op zoek bij elkaar naar contact met grenzen die wij luisteraars accepteren als een voldongen feit. Eenmaal in de flow, worden die grenzen verplaatst en verdwijnen we allemaal samen in een nieuw klankuniversum. Ook dat is de overeenkomst met de IT-wereld; innovatie zit in het DNA. Deze vrije gedachteassociatie borrelt op na de eerste nummers van het concert van de muzikale duizendpoot Donny McCaslin in Tilburg. De tenorist, componist, bandleider en sideman bij tal van projecten was voor een uniek concert bij Paradox met zijn kwartet, voor deze avond aangevuld met speciale gast gitarist Artan Bulkeshkaj.

Het is een mooie scoop voor de Tilburgse club die nu op de poster van een vliegende promotietour voor McCaslin's laatste album tussen Londen en Parijs op het affiche staat. Dit is te danken aan een lange geschiedenis, legt de bandleider uit, die dateert van zijn beginjaren. Hij heeft bij Paradox steeds support gevonden. Zijn eerste albums, inmiddels meer dan 25 jaar geleden uitgebracht, vallen nog duidelijk onder de noemer jazz fusion, alhoewel: al bij de lp 'Seen From Above' uit 2000 hoor je scheurende gitaren en denderende drums die een andere richting aankondigen.

Het repertoire voor de Europese tour en deze avond bestaat uit materiaal van het in september verschenen album 'Lullaby For The Lost'. Het titelnummer begint met een synthesizer-soundscape en op de secondewijzer geplaatste gitaarnoten, vervorming groeit, en de saxofoon komt lijntrekkend binnen. De lijnen ontsporen en ontpoppen zich in een octopus met groeiende tentakels, die een zee van noten uitspugen. Wow, 'the boy can play'. Dit is zeker geen 'money for nothing', maar hoort wel eerder thuis bij rockmuziek dan bij jazz. Het volgende nummer begint met een etherisch melkwegdekentje gespreid door toetsenist Jason Lindner. Bassist Tim Lefebvre legt er een diep spiraalmatras onder. Drummer Zach Danziger ziet er met zijn bril uit als een kantoorboekhouder, maar mept schijnbaar moeiteloos als een topsporter in hoog tempo raakzekere klappen op zijn bekkens en trommels. Roffels en saxofoon gaan samen op, spelen een vlinderdans, raken verhit en komen enkele minuten later tot rust op het zwevende tapijt in het landschap van de toetsen, bas en gitaar.

De samenwerking met Lindner en Lefebvre dateert al van 2014 en is, volgens een interview met McCaslin, gebaseerd op een gedeelde interesse in genre-overstijgende muziek. Jazz, elektronica, rock, en een soort punk-ambient komen samen. In 2014 bezocht David Bowie een optreden van de Donny McCaslin Group in een jazzclub in New York. Dit resulteerde in de samenwerking voor Bowie's laatste album 'Blackstar'. Drummer Danziger maakte toen geen deel uit van die bezetting. Hij was in Nederland eerder met het kwartet te horen tijdens NSJ '16. Na het INNtöne Festival 2024 waar Danziger deel van het kwartet was, is hij nu bij deze korte tour weer de drijvende ritmische kracht en een perfecte match. Op de lp is hij te horen op een aantal nummers, naast een andere vaste McCaslin medewerker, drummer Marc Guiliana.

Tijdens het concert is de gitaar van Bulkeshkaj met name sfeerbepalend bij het prachtige 'Wasteland' (hopelijk de eerste single van deze lp) en prominent op de voorgrond bij het titelnummer. Het gitaargeluid is mede bepalend voor de rock-uitstraling die zo verrassend werkt in de context van de lange jazzy saxofoonsolo's. Het werk krijgt de rauwheid van Neil Young, een van de invloeden waarover McCaslin in een interview spreekt. Een echte gitaarsolo blijft achterwege. Dat biedt nieuwe tentakel-ideeën voor de toekomst, want de kleuring van vlinderende sax over een opzwepende rockgitaarsolo zou niet misstaan. Danziger soleert meerdere malen onderdoor, terwijl McCaslin op de bovenlaag soleert of Lindner een ambient sfeertje uit de toetsen tovert. Je voelt de bas bijna de hele avond diep in je onderbuik, als een richtingaanwijzer naar de jaren 70-clubambience (punk?).

Het werk als Artistic Director voor Bowie's laatste plaat was voor McCaslin een diep emotionele ervaring en het werd meteen een open deur naar de grote erkenning. Die samenwerking was, zo te horen, tweerichtingsverkeer met wederzijdse inspiratie. De saxofonist, bandleider en componist was al stevig op weg om zijn stem te vinden, toen die in een club in New York door Bowie werd gehoord en herkend. Voor McCaslin was het de ontdekking van een nieuwe dimensie, waarop hij nu alweer een aantal jaren met lp's en projecten verder bouwt.

Voor wie meer van McCaslin wil horen is er gelukkig aardig wat materiaal op YouTube te zien en horen, onder andere op zijn eigen YouTube-kanaal. Eind van de maand speelt McCaslin met de Deense Radio Bigband voornamelijk materiaal van de nieuwe lp. Een ander lopend project is 'Blackstar Symphony', de orkestrale uitvoering van Bowie's 'Blackstar'.

Klik hier voor een fotoverslag van dit concert door Louis Obbens.

Tekst: Monica Rijpma | Foto's: Louis Obbens

Labels: Artan Bulkeshkaj, concert, Donny McCaslin, Jason Lindner, Tim Lefebvre, Zach Danziger