Pianotrio's. Net als de rest van de klassieke jazzformats hebben ze geen andere keuze dan te evolueren. Toch zou je een tijdreis willen maken om dit album te laten horen aan klassieke meesters als Bud Powell, Ahmad Jamal, Oscar Peterson en Bill Evans. Zouden ze hun kunst überhaupt nog herkennen?

Misschien een irrelevante vraag, want de bovenvermelde trio's zaten stevig verankerd in de Afro-Amerikaanse jazztraditie, terwijl de drie van Punkt.Vrt.Plastik vertegenwoordigers zijn van wat we gemakshalve de Europese jazz avant-garde zullen noemen. Maar natuurlijk wordt er hier ook gemusiceerd met een andere insteek. Powell, Peterson en Jamal waren leiders met ritmesecties die meesterlijk ondersteunen, maar toch vooral steunden, de leiders in een comfortabele stoel plaatsen. In het grandioze trio van Bill Evans met Scott LaFaro en Paul Motian kreeg dat al een andere, meer egalitaire invulling, het was een nieuwere vorm van communiceren.

Dit trio werkt in het verlengde daarvan, maar dan met een op-en-top hedendaags geluid. Zowel pianiste Kaja Draksler als bassist Petter Eldh en drummer Christian Lillinger kunnen vanuit hun instrument een band leiden, maar slagen er hier in een democratie in stand te houden zonder in te boeten aan expressieve vermogens. Dat leidt soms tot muziek die onder hoogspanning lijkt te staan, alsof je af te rekenen krijgt met drie solisten die vechten voor de macht, maar elkaar zo inspireren tot haast heroïsch stuntwerk. Want laat er geen twijfel over bestaan: ze spelen intimiderend goed.

Hun eerste albums 'Punkt.Vrt.Plastik' (2018) en 'Somit' (2021) waren al ijzersterke visitekaartjes, maar 'Zurich Concert' laat nog maar eens horen dat de live-context vertrouwd materiaal een nog andere lading kan geven. Bijna alle stukken waren eerder te horen op de twee eerdere albums, maar worden hier uitgevoerd met een frisheid alsof ze zonet uit de koker van de drie schoten. Vanaf 'Nuremberg Amok', met in de kop die hoekig verkrampende bas en typisch stuiterende Lillinger-roffels, beland je in een hyper-geconcentreerde interactie van uitgesproken stemmen. Bovendien is zo'n Lillinger een erg dominante, aanwezige muzikant. Dat vergt tegenstemmen die sterk in hun schoenen staan.

Met Eldh en de onverstoorbare Draksler heeft hij alleszins kompanen die hem kunnen volgen tot in de uithoeken van zijn driftige millimeterwerk en semi-spastische uithalen, manipulerend met klank, tegengewicht biedend met sterke contrasten, slalommend tussen verfijnd detailspel en verschroeiende power. De werelden van jazz en improvisatie worden hier aangevuld met geluiden uit de hedendaagse klassiek, en zélfs als ze verdacht dicht in de buurt komen van een 'conventionele' pianotriosound blijft het oren spitsen bij zoveel inventiviteit. Stukken als 'Body Decline - Natt Raum', het vals zwalpende 'Veins' of het koppigheidsfestijn van 'Membran' zijn uitbarstingen van kleur, timing en expressie.

Evan Parker had het eens over de paradox van de improvisatie: hoe beter voorbereid je bent, hoe vrijer je kan zijn. En soms voelt het ook alsof deze drie daar een ongemeen hoog niveau in bereikt hebben. Tussen al die uitvinding van het moment en die eindeloos stromende inspiratie hoor je ze soms roepen en lachen, zonder ook maar een tel uit hun rol te vallen. Ze staan er gewoon. Als muzikanten van dit niveau hun oren amper geloven, dan wordt het magistraal.

Labels: cd, Christian Lillinger, Kaja Draksler, Petter Eldh, Punkt.Vrt.Plastik

(Guy Peters, 11.10.22) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.