Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog





 


Masterclass / Concert
Omnivoor en veelvraat
Masterclass James Carter & James Carter Organ Trio, vrijdag 21 november 2014, Bimhuis, Amsterdam

De 200ste geboortedag van de Belgische instrumentbouwer Adolphe Sax (1814-1894) op 6 november 2014, is voor de in 2013 opgerichte Stichting Adolphe Sax Revisited de aanleiding om het eerste International Saxophone Festival Amsterdam te organiseren. Onder de titel SAX14 stond Amsterdam van 20 tot en met 23 november in het teken van de saxofoon. Met een uitgebreid programma van concerten, workshops, masterclasses, een tentoonstelling en diverse films, viert SAX14 de saxofoon in de volle breedte. Met een focus van klassiek tot jazz, pop en wereldmuziek beoogt het festival inspirerend te zijn voor publiek, professionals en amateurs.

James Carter geeft onder andere een masterclass en een concert in het Bimhuis. Eerst vertelt en illustreert Carter op een aanstekelijke manier zijn muzikale levensverhaal. Welke lessen heeft hij geleerd en wat waren zijn inspiratiebronnen? Carter heeft een volledig parcours afgelegd en blijft zich oriënteren. Op school begon hij ooit met de blokfluit. Nu is hij een van de meest veelzijdige en bekwame rietblazers, aan wie de saxofoon en de klarinet wel nagenoeg al hun geheimen hebben prijsgegeven. "De muziek die je zelf maakt, gaat ook over muziek die buiten je eigen spectrum ligt. Je gedijt het best op basis van een brede kennis en een open, flexibele houding. En plezier; de sax is een viering!"

Carter luistert naar andere instrumenten om nieuwe intenties te ontdekken. "Probeer andere manieren van spelen uit en ga op zoek naar nieuwe bronnen." Hij had graag gitaar willen spelen. Jimmy Hendrix is een grote inspirator. Maar ook de ooit wereldberoemde zanger Enrico Caruso (1873-1921) en Glenn Goins van Funkadelic. En zeker ook Coleman Hawkins (1904-1969), de grondlegger van het moderne saxofoonspel. "John Coltrane's overtuigingen zijn de onze."

"Componeren en improviseren gebeurt altijd vanuit een idee of ingeving. 'Body And Soul' speel ik op talloze manieren. Er ontstaat altijd weer iets nieuws. Spelen is een proces. Houd je oren dus altijd open voor inspiratie, waar vandaan dan ook. Muziek is een universele taal die altijd aansluiting geeft!"

Als praktische inleiding speelt Carter een lang stuk, waarin hij al zijn muzikale verworvenheden etaleert. Er zijn twee saxofoonstudenten die het podium met Carter mogen delen. Dit onderdeel van het college komt niet echt uit de verf. Ondanks Carters goede intenties is er weinig interactie. Wat er precies knelt, wordt niet duidelijk. Muziek is niet altijd een universele taal die aansluiting geeft... Frappant is dat de begeleiders op piano, bas en drums - ook studenten - Carter moeiteloos kunnen volgen en waar nodig goed pareren.

Later op de avond volgt het concert van het Organ Trio. Als je de muziek van James Carter wilt leren kennen, is het onvermijdelijk om hem te zien optreden. Zodra hij een instrument in zijn handen heeft, is hij musicus, instrument en muziek in één. Hij beheerst alle registers en niets is hem te dol. Wie de masterclass voorafgaand aan het concert heeft gevolgd, kan met getrainde aandacht observeren wat hij doet. Bij Carter is dat altijd veel en met volle overgave. Met zijn instrumentarium benut hij alle gereguleerde voorzieningen en alle ondenkbare, maar evengoed toch mogelijke ontregelingen en nieuwe inzichten. Als zijn spel cool en relaxed overkomt, kun je wachten op het moment waarop hij je overrompelt met felle ademstoten en heel veel snelle noten, die ver buiten de oevers treden. Carter creëert een compleet eigen spectrum van registers en kleuringen. Innerlijke impulsen bepalen wat er uit zijn instrument komt. Voortdurend houdt hij mogelijkheid open om nog iets nieuws te ontdekken aan de saxofoon. En essentieel: zijn manier van spelen gaat altijd gepaard met dollen en lol trappen.

Ondanks zijn imponerende spel beschikt Carter over fenomenaal muzikaal inzicht. Hij speelt prachtige arrangementen en sequensen. Zijn ingetogen spel roept bij vlagen saxofonisten als Stanley Turrentine en Earl Bostic in herinnering. Het concert van het Organ Trio is een groot feest, dat bol staat van Carters statements en fratsen. Dit trio gaat zich graag te buiten aan kitsch en clichés. Ze worden gebezigd om vervolgens genadeloos te sneuvelen in venijnige grooves en felle licks. Het zijn deze contrasten die de muziek continu spannend houden. De muziek sluimert, onderkoeld als een sluipend roofdier dat onverwacht toeslaat vanuit extatische ontladingen. In de slipstream die zo ontstaat, geven de Hammond B3 en de alt- of tenorsax elkaar geen duimbreed toe. En dan ingetogen eindigen. Een aantal nummers verdwijnen in het niets. Het is puur relativeringsvermogen.

Tot slot blijkt Branford Marsalis zich onder het publiek te hebben gevoegd. Tot ieders verrassing speelt hij een duet met Carter. Dit wordt een confrontatie tussen het verzorgde spel van Marsalis en de oerkrachten die Carter op zijn saxofoon loslaat.

Klik hier voor foto's van het concert van het James Carter Organ Trio door Louis Obbens.

Labels:

(Unknown, 12.12.14) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'

Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.