Cd
Various artists – 'Meet The Bands' (Doctor Jazz, 2014)
Opnamen: 1943-1958

De Nederlandse jazz was eind jaren dertig, ongetwijfeld mede door de aanwezigheid hier van prominente Amerikanen als Coleman Hawkins, Benny Carter en Freddy Johnson, volwassen geworden. Beter gezegd: de ritmesecties hadden zich weten te ontworstelen aan de boerse hoempa van (pseudo) volks- en kermismuziek. Aangezien de Duitse bezetter afwijzend stond tegen deze vrolijke entartete Musik mochten bigbands als het Ramblers Dansorkest zich tijdens de Tweede Wereldoorlog verheugen in een ongekende populariteit. Van die band staan vier nummers op deze door Doctor Jazz Magazine uitgebrachte verzamelaar. Curieus zijn de Duitse radio-opnamen uit de zomer van 1952. 'Lady Bird' is een hippe versie van Tadd Damerons standard, terwijl '12th Street Rag' verwijst naar de square namaak-dixieland van trombonist Pee Wee Hunt.

Het merendeel van dit materiaal was niet eerder verkrijgbaar. Dat geldt bijvoorbeeld voor Pi Scheffers 'Give Out', door de bigband van pianist Dick Willebrandts in 1943 voor de Deutsche Europa Sender vastgelegd. Deze formatie kan zich meten met die van Benny Goodman, een associatie waar de klarinet van Cees Verschoor haar steentje aan bijdraagt. Het thema heeft overigens veel weg van de song 'Foo Gee', die door pianist en zanger Erskine Butterfield in 1941 op de plaat was gezet. Willebrandts en Ernst van 't Hoff leidden tijdens de oorlogsjaren de beste Nederlandse bigbands. Van Van 't Hoff horen we hier 'Meet The Band'. Zo gauw de mensheid wat verder is in de beheersing van tijd en ruimte, moeten we maar eens een band battle tussen deze twee voortreffelijke orkesten organiseren.

De Nederlandse bigbands en combo's van de jaren veertig en vijftig hadden gemeen dat er goed naar de Amerikaanse voorbeelden was geluisterd. In 'Opus 5' van Frans Wouters horen we echo's van het orkestje van collega-bassist John Kirby, voor wie diens trompettist Charlie Shavers deze bewerking van Frédéric Chopins 'Rondo À La Mazur' vervaardigde. Maar ook de namen van pianist/uitvinder Raymond Scott en, vanwege het gebruikte klavecimbel, Artie Shaw en diens Gramercy Five komen bovendrijven. Zo is Jan de Vries, de beste crooner die Nederland heeft voortgebracht, schatplichtig aan Dick Haymes. Maar hij is, getuige de ritmische vrijheden die hij zich permitteert, een jazzvocalist pur sang, met toch wel een eigen geluid.

Het schijfje bevat letterlijke kopieën (het KRO Dansorkest dat onder leiding van Klaas van Beeck Glenn Millers 'Song Of The Volga Boatmen' vijftien jaar na dato noot voor noot naspeelt), maar ook werk van een onafhankelijke geest als trombonist en componist Pierre Wijnnobel. Met 'Studio X Boogie' bewees die nog eens, dat hij anno 1954 de tijdgeest perfect aanvoelde – hij was dat jaar ook de producer van de allereerste (proto-)rock-'n-roll die hier op de plaat werd gezet, door het duo Black And White met de Melody Sisters. Moet ook maar eens heruitgebracht worden.

Zeven jaar eerder hadden accordeonist Johnny Meijer en violist Sem Nijveen op hun manier de bebop ontdekt (Amerikaanse grammofoonplaten werden in verband met deviezenbeperkingen mondjesmaat ingevoerd). In 1949 bewees trompettist Ado Broodboom dat hij een volbloed bopper was, getuige het nummer 'Boppish Tea' van Piet van Dijks orkest. Trompettist Ack van Rooyen geeft het geraffineerde arrangement van 'The Things We Did Last Summer' van de intrigerende bigband van Boyd Bachman een Harry James-twist.

Het vervelendste nummer op deze cd is 'Dutch Navy Blues' van violist Frans Poptie. Dat is namelijk gebaseerd op het niemendalletje 'De Zilvervloot' en verrot het je hoofd te verlaten.

Labels: cd

(Eddy Determeyer, 7.11.14) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.