Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog





 




Cd
Fire! Orchestra – 'Enter' (Rune Grammofon, 2014)

Opname: 10 januari 2014

Fire!, het trio van Mats Gustafsson (tenorsax), Johan Berthling (bas) en Andreas Werliin (drums), vatte na vier albums in 2011 het plan op om rond het trio een orkest te bouwen met daarin de crème de la crème van de Scandinavische jazz, improvisatie en avant-garde. En dat is gelukt. Het orkest telt maar liefst 28 leden, waaronder 13 blazers, 3 vocalisten, 3 gitaristen, 3 bassisten en 3 slagwerkers. En in mei van dit jaar zag, na het livealbum 'Exit', het eerste volwaardige studioalbum het licht bij Runegrammofon uit Noorwegen: 'Enter'. De composities zijn van Gustaffson, Berthling en Werliin, aangevuld met Mariam Wallentin , de partner van Werliin in het duo Wildbirds And Peacedrums. Zij schreef de teksten.

De drie grondleggers van Fire! hebben reeds uitvoerig bewezen met verschillende muziekstijlen overweg te kunnen. Mats Gustaffson kennen we als powerblazer, onder andere bij The Thing. Terwijl Johan Berthling zijn sporen heeft verdiend in de experimentele folk- en elektronicawereld, bijvoorbeeld in Tape. Andreas Werliin tenslotte heeft meer een popachtergrond met Wildbirds And Peacedrums. En wat geldt voor het trio, geldt nu voor het orkest: ook hier treffen we weer een smeltkroes van stijlen, invloeden en muzieksoorten aan. 'Enter' is een suite bestaande uit vier delen. Vooral de eerste drie delen kennen een grote afwisseling van verschillende stijlen, terwijl ieder deel zijn eigen kleur heeft.

'Part One' bijvoorbeeld begint met een repeterend melodietje, gespeeld door Martin Hederos op Fender Rhodes. Het zet direct de toon. Je voelt: hier gebeurt iets. Als de vocalisten dan volgen met zang en er langzamerhand meer muzikanten aansluiten, ontstaat een prachtig harmonisch geheel. Een nieuw statement in de muziek voor bigband binnen de moderne jazz is gemaakt. De melodie sterft weg om vervangen te worden door een orgie van gitaarklanken met veel distortion. Als Mariam Wallentin dan even later terugkomt met haar zeer intense zangkunsten, ondersteund door een prominente rol van het slagwerk, krijgt het stuk het karakter van een opera van Kurt Weil. 'Part Two' start met een stuk punkmuziek met zang van Simon Ohlsson, gebaseerd op The Beatles' 'Tomorrow Never Knows'. Het is een indringend, overrompelend deel met naast zang een hoofdrol voor slagwerk, bas en elektronica. En dan, na zes minuten een krachtige cesuur, waarna het orkest een prachtige free-jazz passage inzet. Vervolgens sluit dit deel af met een moderne bigband-blazersmelodie.

De start van 'Part Three' wordt gevormd door een uitgebreide stemimprovisatie, bestaande uit de meest bizarre klanken, meer passend bij moderne gecomponeerde muziek. Apart is de percussie op de achtergrond, die nog het meest lijkt op een koets die voorbij rijdt. Na ruim vijf minuten doet een op de bas gespeelde klezmerachtige melodie zijn intrede, waarbij de klarinet het overneemt van de stem. Ook dit deel eindigt in een weergaloze climax, waarin de diverse instrumenten en de stem van Wallentin elkaar aanvullen. In 'Part Four' wordt de melodie van 'Part One' weer opgepakt. Weer op de Fender Rhodes, maar nu ondersteund door bas, drums en zang. In dit deel wordt de melodie verder uitgewerkt tot een prachtige eenheid van elkaar opzwepende klanken, die culmineren in pure free jazz. En dan valt het orkest stil en eindigt de Rhodes met louter de melodie.

Het complete stuk 'Enter' overziend, kan de conclusie niet anders zijn dan dat hier een prestatie van formaat geleverd is. Complexe muziek die voortdurend zeer intens en met grote overtuigingskracht wordt gebracht. Het album is een soort tribute aan Joe McPhee. Welnu, hij kan er volgens mij alleen maar trots op zijn!

Meer horen?
Klik hier om 'Enter Part Four' te beluisteren.

Labels:

(Ben Taffijn, 21.10.14) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'

Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.