Cd
Esa Pietilä – 'Karhea' (Fiasko Records, 2009)
Opname: 6-8 juni 2007

Solo-improvisaties van niet-harmonische instrumenten zullen altijd een niche-genre blijven. Waar bijvoorbeeld pianisten en gitaristen zichzelf kunnen begeleiden en zo een extra raamwerk aan de muziek kunnen bieden, musiceren blazers, percussionisten of zangers nadrukkelijker onbegeleid. Dit staat de wijde verbreiding van het solo-optreden op deze instrumenten in de weg, aangezien een harmonisch raamwerk houvast biedt voor de luisteraar. Ook van de solist wordt meer gevraagd, aangezien het volledig impliciet blijven van akkoorden een vrijheid met zich meebrengt die maar weinigen aankunnen. Doordat er geen, of minder, rekening gehouden hoeft te worden met de verticale component van de muziek, worden improvisaties vaak duidelijker horizontaal, hetgeen inhoudt dat akkoorden worden opgeofferd voor een grotere aandacht voor het narratieve element van de solo. Eenzelfde flexibiliteit geniet het ritme, dat niet meer bedoeld is om een connectie met de medemuzikanten te zijn, maar duidelijker dan ooit in dienst van de muzikant staat. Op sommige, meer radicale solo-improvisaties, is het ritme daardoor niet meer dan een bijproduct van dat muziek zich nu eenmaal in de tijd ontvouwt.

De Finse saxofonist Esa Pietilä interesseert zich nadrukkelijk voor alle bovengenoemde kenmerken van het onbegeleid improviseren. Hij treedt regelmatig solo op en besteedt ook in persberichten speciale aandacht aan deze kant van zijn muzikale activiteiten. Zodoende mag voor Pietilä de lat hoog gelegd worden. Gelukkig slaagt hij erin zijn ambities grotendeels waar te maken. Zijn techniek en emotionele bereik zijn groot genoeg om de aandacht vast te houden. Op zijn solo-opname, 'Karhea', ontvouwen zich lang gesponnen monologen naast abrupte uitbarstingen. Sommige stukken zijn bijna pastoraal, terwijl andere stukken directer naar de jazz verwijzen of lijken op een modern-klassieke sequenza. Het lijkt alsof Pietilä al zoekend soms vergeet aandacht te besteden aan de stroomlijn van zijn overpeinzingen en meer wil communiceren dan op één album past.

Dit alles maakt dat 'Karhea' beter werkt als exposé over de mogelijkheden van de solo-saxofoon dan als coherente studie van één onderdeel hiervan. Dit is zowel een zegen als een vloek; een oninteressante passage zal de luisteraar niet lang tarten, maar tegelijkertijd mist Karhea de rigide conceptie die de grootste soloalbums kenmerkt als uitingen van een specifieke identiteit. Bovendien is Pietilä niet op alle vlakken even vakkundig. Zijn alternatieve blaastechnieken, boven-, multi- en microtonen zijn dik in orde, maar zijn rapsodisch vermogen doet minder overtuigend aan dan zijn expressionistische neigingen. Toch weet hij, niet in de laatste plaats door een toon met een aangenaam randje, de luisteraar meestal te boeien.

Meer horen?
Klik

Labels: cd

(Sybren Renema, 24.8.12) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.