Cd
Leo Cuypers – 'Leo Cuypers' (MCN, 2011)
Opname: 1973

Een van de aangenaamste dingen aan een heruitgave is dat je als luisteraar waarschijnlijk al weet wat je te wachten staat. De kwaliteit zal hoog zijn, omdat slechte platen niet vaak opnieuw worden uitgebracht. Bovendien weet iemand die een bijna 40 jaar oude opname koopt waarschijnlijk ongeveer om wat voor muziek het gaat. Dat maakt een heruitgave over het algemeen een veilige aanwinst voor elke muziekverzameling en zodoende oninteressant om over te schrijven.

Toch zijn er uitzonderingen op deze regel, zoals Leo Cuypers' opname uit 1973, waarvan er niet eens 500 in omloop zijn gebracht en die zodoende dus alleen bij het allerselectste gezelschap bekend is. Onbekend maakt onbemind en dat is de grote tragiek van veel van Cuypers' carrière: door een combinatie van persoonlijke problemen, zelfverkozen isolement en het feit dat hij in de prehistorie van de Nederlandse improvisatiemuziek doorbrak, is veel van zijn muziek onvoldoende gehoord. Alleen daarom al is de heruitgave van dit album door het bedreigde Muziek Centrum Nederland alle aandacht waard.

Met zijn voorliefde voor grote stylistische contrasten, absurde titels en onvoorstelbare techniek is Cuypers een typisch exponent van zijn tijd. Een stuk als 'Cynisch Sjabloon Theater' is hiervan een goed voorbeeld: deze improvisatie omspant alles van een soort stride tot serialisme, impressionisme en atonaal gehamer. Door zijn gevoel voor contrapunt en feilloze aanslag draagt de muziek altijd een bluesgevoel in zich. Tijdens de meest extreme passages lijken we hier te doen te hebben met Cecil Taylor op klompen, terwijl ook beelden van een ranzige pianist in een rokerige biljartkroeg soms niet ver weg zijn.

Het aan zijn collega gewijdde 'Tristano Song' is, net als het in 1995 op 'Songbook' verschenen 'Jarrett', een ode aan een andere lyrische pianist. Dit zeer stemmige en betrekkelijk eenvormige stuk is een herinnering aan het feit dat de pianist Cuypers niet als complete eenling in de wereld staat, maar juist van alle kanten beïnvloed werd. Dit kan makkelijk vergeten worden van iemand wiens carrière zo vaak onderbroken is door pauzes en die bovendien vrijwel uit het niets de landelijke podia bestormde.

Wat deze heruitgave uitermate begerenswaardig maakt, is de toevoeging van ruim een half uur aan extra materiaal, dat is opgenomen in de Brakke Grond en een VARA-studio. Op de twee lange 'Medleys' is er volop plaats voor onderzoekingen die de kortere nummers van het originele album ontberen. Hierdoor is er ruimte voor een zeer interessante deconstructie van Paul Desmonds 'Take Five', die feilloos overgaat in 'Daar Was Laatst Een Meisje Loos', alvorens terug te keren naar de vijfkwartsmaat en vervolgens te ontsporen in een wervelstorm aan noten. Deze medleys voelen minder geconcentreerd aan dan het originele album, maar laten tegelijkertijd zien hoe lyrisch een concert van Cuypers wel niet zijn kon. Dat is, voor liefhebbers van een muzikant die helaas zo onzichtbaar is gebleven, een groot goed.

Meer horen?
Op de

Labels: cd

(Sybren Renema, 10.1.12) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.