Draai om je oren
Jazz en meer - Weblog


 




Klankenexpositie in kasteel Vlian XIIII
Marilyn Crispell, Vincent Courtois & Michele Rabbia, woensdag 4 februari 2009, Kasteel Vilian XIIII, Leut-Maasmechelen

Zij heeft Cecil Taylor hoog in haar vaandel, toerde met Antony Braxtons Creative Music Orchestra in 1978, speelde solo in de jaren tachtig, maakte cd's met haar band met bassist Mark Dresser en drummer Gerry Hemmingway in de jaren negentig, en is momenteel een vooraanstaand pianist/componist in de free-jazz sector: Marylin Crispell.

In de fraaie ambiance van Kasteel Vilain XIIII in Leut trad zij aan met cellist Vincent Courtois en drummer Michele Rabbia. Bovenmatig veel liefhebbers waren al vroegtijdig aanwezig, vermoedend dat hier iets bijzonders te gebeuren stond. Het was in 2002 dat Crispell op dit podium een gedenkwaardig soloconcert gaf. Courtois was geen onbekende. Hem hoorde ik eerder in een voortreffelijk concert met Sylvia Courvoisier en Ellery Eskelin in 2007. Rabbia kende ik niet, maar na vanavond wel! Het werd een avond lang spontane, verrassende improvisatie, aangestuurd vanuit de creativiteit van Crispell en gaandeweg aangevuld en van contouren voorzien door de cellist en de drummer. Opmerkelijk waren de niet prominente, maar onontkoombaar voelbare grooves, imaginair of reëel, die het hele concert in variëteit voortduurden.

Rabbia droeg daaraan bij met subtiel spel, waarvoor hij een arsenaal aan gereedschap paraat hield, waarvan hij slechts een klein deel - wat hem zinvol leek - gebruikte. Met breinaaldensticks, borstels en een 'fontein van pitriet' beroerde hij de vellen van zijn trommels, op zoek naar passende klank- en kleuraccenten. Crispell gebruikte soms repeterende lijnen met verschuivende, verrassende akkoorden en accenten in een weldadige flow.

Zij verdeelde haar creatieve arbeid tussen het op conventionele manier bespelen van de prachtige Steinway-vleugel en staande achter de vleugel als een 'klankenkokkin' het inwendige ervan beroeren met belletjes, sticks, handcymbals, bladmuziek en wat al niet, om aldoende relevante klank of kleuringen in te brengen. Deze intrigerende speelwijze deed me denken aan mijn kinderjaren, waarbij mijn moeder aan het fornuis buiten mijn gezichtsveld in pannen roerde, proefde, ingrediënten toevoegde en de daarbij opstijgende geuren mij hongerig maakten. Zo verging het ook het publiek. Alles smaakte hier naar meer.

Rabbia plaatste kleine metalen schaaltjes op zijn trommels, die hij vervolgens met mallets of strijkstok fraai tot klinken bracht. Indringend waren de verstilde frases met veel rust en doorkijk met delicaat, breekbaar en ademstokkend spel. Dan was het Courtois die plotseling een quasi-Bachsuite voor solo cello-intro begon, waarop Crispell vanuit de lage onderkant van het klavier gedecideerd een helder muzikaal verhaal opbouwde met onorthodoxe akkoorden, terwijl Rabbia het geheel completeerde met klanken die ontstonden door het slaan tegen zijn wangen met een geopende mond. Zoals wij dat doen om het klokkend leeggieten van een fles in klank te verbeelden.

En altijd was daar Crispells verwijzing en duiding in haar spel naar de klassieke pianoliteratuur, met een toucher om te zoenen en grote zeggingskracht. Een bijzonder moment was toen Rabbia op het idee kwam om vier metronomen van verschillend formaat op het podiumte te installeren en te programmeren. Deze zorgden voor een eigenaardige groove met van elke metronoom een eigen klank en tempo, waarbij het geheel toch coherent bleef. Dit alles diende als basis voor met sticks gemanipuleerd snarenspel en eigenzinnige bijdragen van Courtois op snaren en corpus van zijn cello met een of twee strijkstokken. Een boeiend en vermakelijk schouwspel.

Het leek of dit trio zich bevond en gedroeg als in een speeltuin, waarin iedereen volstrekt zichzelf kon zijn, en waarbij maximaal spelavontuur de inzet was. Met fantasie werd alles voortdurend van vorm en structuur veranderd. Ieder lid van het gezelschap droeg in gelijke mate de verantwoording voor deze metamorfoses. Zoals Courtois, die zijn cello beurtelings als instrument sec en als gereedschap gebruikte om zijn creativiteit vorm en klank te geven. Het werd een lange intrigerende set, waarbij de spelers met perfecte interacties hun toehoorders aan zich wisten te binden. De humor in hun spel diende als smeerolie, tot zichtbaar genoegen van musici en publiek.

Klik hier voor een fotoverslag.

(Cees van de Ven, 16.2.09) - - [naar boven]


Lees verder in het archief...








Menupagina's:




Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie





Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.